Wentylacja wyrobisk ścianowych w kopalniach węgla kamiennego, w warunkach zagrożeń metanowego i pożarowego

• Autorzy: Szlązak, N. , Szlązak, J.

Warianty tytułu

EN

Ventilation of wall workings in coal mines in condition of methane and fire hazard

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przeprowadzono analizę systemów przewietrzania ścian pod kątem zwalczania zagrożenia metanowego. Zwalczanie zagrożenia metanowego ściśle związane jest z doborem odpowiedniego systemu przewietrzania. Na etapie projektowania rozcinki niezbędne jest przeanalizowanie skali zagrożenia metanowego i dobranie odpowiedniego systemu zapewniającego wymaganą efektywność odmetanowania. W artykule opisano kryteria doboru systemów przewietrzania ścian w warunkach zagrożeń metanowego i pożarowego, wskazując na ich wady i zalety. Szczegółowo scharakteryzowano sześć systemów. W rozdziale 3 analizie poddano trzy najczęściej stosowane systemy, a obliczenia prędkości przepływu powietrza i stężenia metanu w zrobach wykonano dla dwóch systemów: U od granic i Y od granic. Dla tych właśnie systemów przewietrzania opracowano program komputerowy, pozwalający wyznaczyć rozpływ powietrza i rozkład stężenia metanu w zrobach ścian. Analiza wyników obliczeń tych parametrów pokazała, że w przypadku systemu przewietrzania U od granic niebezpieczne stężenia metanu w zrobach zbliżają się do górnej wnęki ściany, czego nie obserwuje się przy systemie Y od granic. W artykule wskazano także na zależność skuteczności odmetanowania od systemu przewietrzania ściany, ilustrując ją rysunkami i danymi ujętymi w tabeli 2. W spisie literatury ujęto 14 pozycji.

EN

In the article an analysis of wall ventilation systems with the focus on fighting methane hazard has been con-ducted. Fighting methane hazard is strictly connected with right chosen ventilation system. On the stage of designing of cutting, it is essential to analyze scale of methane hazard and select right system which guarantees required effi-ciency of demethanization. In the article, selection of wall ventilation systems in condition of methane and fire hazard has been described and its` disadvantages and advantages have been indicated. Six systems have been characterized in detail. In chapter 3 three most often used have been analyzed and calculations of air flow speed and methane concentration in working cavity has been conducted for two systems: U – from bounds and Y – from bounds. For these ventilation systems computer program, allowing determining air spread and methane concentration spread in working cavity, has been developed. Analysis of the outcome of these calculations has indicated that in case of ventilation system U – from bounds dangerous methane concentration in working cavity verge upon upper wall cavity which is not observed in case of Y- from bounds system. In the article dependency of demethanization effectiveness upon wall ventilation system has been indicated as well by illustrating said dependency on figures and data presented in Table 2. In list of literature 14 entries are de-tailed.

Słowa kluczowe

PL

wentylacja; wyrobisko ścianowe; zagrożenie metanowe; zagrożenie pożarowe

EN

ventilation; longwall excavation; methane hazard; fire hazard

• Czasopismo: Górnictwo i Geologia
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 8, z. 2
• Strony: 115--131
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Szlązak, N.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

autor

Szlązak, J.

• Politechnika Śląska, Gliwice,

Bibliografia

• 1. Frycz A., Szlązak J.: Wentylacyjne sposoby zwalczania zagrożenia metanowego. Bezpieczeństwo i Higiena Pracy, nr 1, Katowice 1978.
• 2. Kleszcz A.: Zagrożenia wynikające z prowadzenia robót górniczych poniżej poziomu udostępnienia. ROP'2008: Zagrożenia skojarzone – teoria i praktyka. XXV seminarium – XXXIV Dni Techniki, Rybnik, 23 października 2008, Wyd. NOT SITG, Wyd. Instytut Eksploatacji Złóż, Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej, Gliwice, s. 109- 124.
• 3. Musioł D.: Analiza układów przewietrzania rejonów ścian w podsieciach wentylacyjnych w aspekcie zagrożenia metanowego, pożarowego i termicznego. Wiadomości Górnicze, nr 6, 2000.
• 4. Nguyen Huyen Dien: Metoda prognozowania rozkładu koncentracji metanu w zrobach ścian zawałowych. Praca doktorska, Politechnika Śląska, Gliwice 1994.
• 5. Pawiński J., Roszkowski J., Strzemiński J.: Przewietrzanie kopalń. Śląskie Wydawnictwa Techniczne, Katowice 1995.
• 6. Strumiński A.: Zwalczanie pożarów podziemnych w kopalniach. Wydawnictwa PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1987.
• 7. Sułkowski J., Ngugen H. Dieu: Lokalizacja stref o wybuchowej koncentracji metanu w zrobach ściany zawałowej przewietrzanej przekątnie. Konferencja Naukowo-Techniczna nt.: Zagrożenie metanowe w górnictwie, Ustroń, luty 1994.
• 8. Szlązak J.: Numerical determination of velocity field of airflow in gob. Archives of Mining Sciences, Vol. 47, Issue 1, 2002.
• 9. Szlązak J., Szlązak N.: Numerical determination of methane concentration in goaf space. Archives of Mining Sciences, Vol. 49, Issue 4, 2004.
• 10. Szlązak J., Szlązak N.: Filtracja powietrza w zrobach ścian zawałowych. Górnictwo, kwartalnik AGH, r. 25, z. 4, Kraków 2001.
• 11. Szlązak N., Kubacka Cz.: Impact of Coal Output Concentration on Methane Emission to Longwall Faces. Arch. Min. Sci., Vol. 57 (2012), No. 1, p. 3-21.
• 12. Wacławik J., Cygankiewicz J., Branny M.: Niektóre zagadnienia pożarów endogenicznych. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej, nr 2, Wyd. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków 2000.
• 13. Sułkowski J., Musioł D.: Wpływ rozcinki pokładu na zwalczanie zagrożeń pożarowych, metanowych i klimatycznych w ścianach. GIG, Górnictwo i Środowisko, Katowice 2007.
• 14. Szlązak N., Berger J., Borowski M., Obracaj D., Swolień J., Korzec M.: Metody odmetanowania pokładów węgla. Wydawnictwa Naukowe, Akademia Górniczo- Hutnicza im. Stanisława Staszica, Kraków 2012.