Rola rynku instrumentów finansowych w zarządzaniu ryzykiem cenowym energii elektrycznej

• Autorzy: Kaleta, M.

Warianty tytułu

EN

The role of financial instruments market in electricity price risk management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Instrumenty pochodne są jednym ze standardowych narzędzi wykorzystywanych do zabezpieczania przed wahaniami kursów instrumentów bazowych. Również większość dużych giełd energii elektrycznej prowadzi notowania instrumentów pochodnych, najczęściej kontraktów futures, odnotowując systematyczny wzrost obrotów. Towarowa Giełda Energii S.A. (TGE) uruchomiła rynek instrumentów finansowych RIF w roku 2015, jednak pomijając nieliczne transakcje zawarte zaraz po uruchomieniu rynku, dotychczasowy obrót jest zerowy. W artykule wyjaśniono mechanizmy obrotu kontraktami futures oraz typowe strategie zabezpieczające z punktu widzenia spółki obrotu. Następnie, dla kilku wariantów liczbowych, przedstawiono analizę strategii proponowanych przez opracowany model wspomagający podejmowanie decyzji, dotyczących zakupu kontraktów futures. Model został wykorzystany do wyznaczenia krańcowego kursu zakupu kontrak-tu rocznego futures na 2016 rok przy różnych poziomach awersji do ryzyka, po przekroczeniu którego, przykładowa spółka obrotu powinna zrezygnować z zakupu kontraktu. Okazuje się, że kursy te mogą być konkurencyjne w odniesieniu do notowań indeksu TGe24 w latach 2015-2016. Oznacza to, że przy przyjętych założeniach, istnieją racjonalne przesłanki ekonomiczne do obrotu kontraktami futures, a zatem brak zainteresowania stron obrotem musi mieć inne podłoże.

EN

Derivatives play an important role as a standard tool used to hedge against price volatility of underlying instruments. Most of large power exchanges are quoting derivatives, most often futures contracts, gaining a steady increase in turnover. Towarowa Giełda Energii S.A. (TGE) launched financial instruments market (RIF), in 2015, but after the few transactions concluded after the market was launched, there is currently no trading. In this paper we explain the mechanisms of futures contracts trading and hedging from the retailer point of view. Next, we present an analysis of strategies proposed by our decision support model for several data set variants. The model was also used to provide marginal prices for futures in 2016 year and for different levels of risk aversion. After exceeding the marginal price, the retailer is advised by the provided model not to hedge. It turns out, that these marginal prices can be competitive, comparing to average price of index TGe24 in years 2015 and 2016. It means, that under undertaken assumptions, there are rational economic premises of futures trading, and therefore, lack of interest in trading on RIF must have a different nature.

Słowa kluczowe

PL

giełda energii; kontrakty futures; rynek instrumentów pochodnych; strategie zabezpieczające

EN

power exchange; futures contracts; derivatives market; hedging

• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 4
• Strony: 3--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kaleta, M.

• Warsaw University of Technology, Institute of Control and Computation Engineering,

Bibliografia

• [1] Alexander S., Coleman T.F., Li Y.: Minimizing CVaR and VaR for a portfolio of derivatives. Journal of Banking & Finance, 30, issue 2, p. 583-605, 2006.
• [2] ASX, ASX Limited Annual Report 2016, http://www.asx.com.au/documents/investor-relations/asx-annual-report-2016.pdf, dostęp czerwiec 2017.
• [3] Bjorgan, R., Liu C.-C., Lawarree J.: Financial risk management in a competitive electricity market, in Power Systems. IEEE Transactions on Power Systems, vol.14, no.4, pp.1285-1291, Nov 1999.
• [4] Collins R. A.: The economics of electricity hedging and a proposed modification for the futures contract for electricity. IEEE Transactions on Power Systems, vol. 17, no. 1, pp. 100-107, Feb 2002.
• [5] Conejo A. J., Garcia-Bertrand R., Carrion M., Caballero Á., de AndrÉs A.: Optimal Involvement in Futures Markets of a Power Producer. IEEE Transactions on Power Systems, vol. 23, no. 2, pp. 703-711, May 2008.
• [6] Deng S.J., Oren S.S.: Electricity derivatives and risk management. Energy, 31, issue 6, p. 940-953, 2006.
• [7] EEX Group. Annual Report 2016, https://www.eex.com/, dostęp czerwiec 2017.
• [8] Fleten S.-E., Wallace S.W., Ziemba W.T.: Portfolio Management in a Deregulated Hydropower Based Electricity Market, 1997.
• [9] Fleten S.-E., Wallace S.W.: Delta-Hedging a Hydropower Plant Using Stochastic Programming. 17 Mar. 2008.
• [10] Intercontinental Exchange, 2016 Annual Report, http://ir.theice.com/~/media/Files/I/Ice-IR/annual-reports/2016/2016-annual-report.pdf, dostęp czerwiec 2017.
• [11] Kaye R. J., Outhred H. R., Bannister C. H.: Forward contracts for the operation of an electricity industry under spot pricing. IEEE Transactions on Power Systems, vol. 5, no. 1, pp. 46-52, Feb 1990.
• [12] Kozłowski, M., Piesiewicz, T., Weron, A.: Risk management tools for the polish electricity market. Proceedings volume The European Electricity Market EEM-04, pp. 129-133, 2004.
• [13] Leong K., Siddiqi R.: Value at Risk for Power Markets, w Energy Risk Management: Hedging Strategies and Instruments for the International Energy Markets, pod redakcją Fusaro P.C., New York: McGraw-Hill, 1998.
• [14] Liu M., Wu F. F.: Risk management in a competitive electricity market. International Journal of Electrical Power & Energy Systems. Volume 29, Issue 9, Pages 690-697, ISSN 0142-0615, 2007.
• [15] Liu M., Wu F. F., Ni Y.: A survey on risk management in electricity markets, 2006 IEEE Power Engineering Society General Meeting, Montreal, Que., pp. 6, 2006.
• [16] Mansini R., Ogryczak W., Speranza M. G.: On LP Solvable Models for Portfolio Selection. Informatica, 14 (2003), 37-62, 2003.
• [17] Markowitz H.: Portfolio selection. The Journal of Finance, Volume 7, Issue 1, pp. 77-92, 1952.
• [18] Nasdaq Commodities, Market Report December 2016, http://www.nasdaqomx.com/digitalAssets/104/104490_monthly-report-nasdaq-commodites-2016-december.pdf, dostęp czerwiec 2017.
• [19] Pousinho H.M.I., Mendes V. M. F., Catalão J.P.S.: A risk-averse optimization model for trading wind energy in a market environment under uncertainty. Energy, Volume 36, Issue 8, Pages 4935-4942, ISSN 0360-5442, 2011.
• [20] Tanlapco E., Lawarree J., Liu C.-C.: Hedging with futures contracts in a deregulated electricity industry. IEEE Transactions on Power Systems, vol. 17, no. 3, pp. 577-582, Aug 2002.
• [21] Weron A., Weron R.: Giełda Energii. Strategie zarządzania ryzykiem. CIRE – Centrum Informacji o Rynku Energii, Wrocław 2000.
• [22] Zhu C., Zhou J., Wu W., Mo L.: Hydropower Portfolios Management via Markov Decision Process, IECON 2006 - 32nd Annual Conference on IEEE Industrial Electronics, Paris, pp. 2883-2888, 2006.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).