Filozoficzne umocowanie zasady „odpowiedzialności za ochronę” („R2P”) w kształtowaniu współczesnego bezpieczeństwa

• Autorzy: Świniarski, J.

Warianty tytułu

EN

Fundamentals of the philosophical principle “responsibility to protect” (“R2P”) determinative to contemporary security

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opracowanie prezentuje filozoficzne umocowanie zasady „odpowiedzialności za ochronę” określanej w literaturze i współczesnej refleksji angielskim określeniem responsibility to protect lub „RtoP”, albo „R2P”. Ten nowy problem aksjologiczny, skłaniający do wyróżnienia, obok tradycyjnego już prawa do wojny (ius ad bellum) wskazującego „sprawiedliwe jej przyczyny”, prawa wojennego i humanitarnego (ius in bello) określającego dopuszczalne sposoby jej prowadzenia, (ius post bellum) wskazującego na „sprawiedliwe” jej kończenie, także nowego prawa i zwyczaju międzynarodowego, a mianowicie prawa do antywojny (w pojęciu Tofflerowskim) lub „wojny uprzedzającej”. Podstawy tego prawa do antywojny czy też odpowiedzialnej ochrony, prewencji lub interwencji stara się budować doktryna Responsibility to Protect. Doktryna opracowana w roku 2001, przedstawiona przez Komisję Interwencji i Suwerenności Państw (ICISS) – powołaną przez rząd kanadyjski w sprawie reagowania na masowe naruszenia praw człowieka i rozprzestrzenianie się tzw. konfliktów niestrukturalizowanych, jest w formie rozbudowanej obecną doktryną ONZ. Zdaniem autora w zasadzie „odpowiedzialności za interwencję” („R2P”) znaleźć można reperkusje starych unormowań prawa do wojny, prawa w wojnie i prawa po wojnie, a nawet ich nowoczesne ukonkretnienia.

EN

The elaboration presents philosophical legitimacy of the “responsibility to protect” defined in literature and contemporary reflections with the English term “Responsibility to Protect” or “RtoP” or “R2P”. It is a new axiomatic problem that leads to, in addition to the traditional law of war, establishment of the rules of fair causes of war, within the laws of war and humanitarian law (ius in bello), specifying acceptable methods of acctions. These rules (ius post bellum) indicate “fair” deeds, the new law and customary international law, namely the right to an anti-war (Tofflerian concept) or “prevenient war”. Basis for this law of anti-war or the responsibility for protection or intervention, can be found in the doctrine of “Responsibility to Protect”. This doctrine developed in 2001, presented by the Commission for Intervention and State Sovereignty (ICISS) – committee appointed by the Canadian government as response to the massive violations of human rights and spread of so-called non-structured conflicts. It was incorporated in 2005 by the United Nations. It puts priority to prevention before intervention and progressive application of force. At the same time, according to author, in the principle of “responsibility to intervene” (“R2P”) we can find the repercussions of the old regulation of the right to war, law of war and law after the war, and more in their modern concretization.

Słowa kluczowe

PL

odpowiedzialność za ochronę; prawa człowieka; odpowiedzialność za bezpieczeństwo; prawo do wojny; prawo do antywojny; wojna; antywojna; R2P; współczesne bezpieczeństwo; aspekt filozoficzny

EN

responsibility to protect; RtoP; R2P; human rights; responsibility for safety; right to war; right to anti-war; contemporary security; philosophical aspect

• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 3, Nr 4
• Strony: 11--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 59 poz., tab.

Twórcy

autor

Świniarski, J.

• Wojskowa Akademia Techniczna

Bibliografia

• 1. Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 2010.
• 2. Arystoteles, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2004.
• 3. Św. Augustyn, Państwo Boże, t. 1-2, przeł. ks. Władysław Kubicki, Hachette Polska sp. z o.o., Warszawa 2010.
• 4. A. Beaufre, Wstęp do strategii. Odstraszanie i strategia, tłum. Franciszek Dziedzic, Wyd. MON, Warszawa 1968.
• 5. J. Borgosz, Co to są badania nad pokojem?, „Wojsko Ludowe” 1984/11.
• 6. B. Buzan, L. Hansen, The Evolution of International Security Studies, Cambridge University Press, Cambridge 2009.
• 7. W. Chojnacki (red.), Transformacja instytucjonalno-organizacyjna wojska na progu XXI wieku, Warszawa 2004.
• 8. K. Clausewitz, O wojnie, Wyd. KUL, Lublin MCMXCV.
• 9. P. Crepon, Religia a wojna, Marabut, Gdańsk 1994.
• 10. M. Creveld, The Culture of War, Presidio Press/Ballantine Books, New York 2008.
• 11. M. Creveld, The Transformation of War, New York 1991.
• 12. D. Davies, Europa. Rozprawa historyka z historią, tłum. E. Tabakowska, Wyd. ZNAK, Kraków 2010.
• 13. J. Dobrowolski-Polak (red.), Solidarność humanitarna, „Prace Instytutu Zachodniego”, nr 89, Poznań 2012.
• 14. T. Dunne, J. Nicholas Wheeler (red.), Human Rights in Global Politics, Cambridge Univeristy Press, Cambridge 2002.
• 15. L. Ehrlich, Polski wykład prawa wojennego XV wieku, Warszawa 1955.
• 16. H. Grotius, Trzy księgi o prawie wojny i pokoju, w których znajdują wyjaśnienie prawo natury i prawo narodów, a także główne zasady prawa publicznego, przekład R. Bierzanek, PWN, Warszawa 1957.
• 17. L. Gumplowicz, System socjologii, Wyd. Spółka Nakładowa, Warszawa 1887.
• 18. M. Huzarski, B.M. Szulc, Metodologiczna tożsamość polemologii, AON, Warszawa 2010.
• 19. H. Heuser, Czytając Clausewitza, tłum. Piotr Budny, PISM, Warszawa 2008.
• 20. J. Huizinga, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, przeł. Maria Kurecka i Witold Wirpsza, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1985.
• 21. H. Izdebski, Historia myśli politycznej i prawnej, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2007.
• 22. „Kamilton” 1993 nr 1.
• 23. Jan Paweł II, Nie ma pokoju bez sprawiedliwości, nie ma sprawiedliwości bez przebaczenia. Orędzie Ojca Świętego na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 2002 roku (3), (w:) Orędzia Jana Pawła II na Światowe Dni Pokoju – papiez.wiara.pl/.../378733.
• 24. Jan Paweł II, Świat nie zapomni, że słowo „solidarność” zostało wypowiedziane tu w nowy sposób, (w:) Drogą jest Eucharystia. Przemówienia Ojca Świętego podczas trzeciej wizyty w Ojczyźnie, 8-14 czerwca 1987, Poznań 1987.
• 25. Jan XXIII, Encyklika Pacem in terris. O pokoju między wszystkimi narodami opartym na prawdzie, sprawiedliwości, miłości i wolności, (w:) www.opoka.org.pl/biblioteka/W/.../pacem_in_terris_11041963.html,
• 26. I. Kant, O wiecznym pokoju. Zarys filozoficzny, przekł. Feliks Przybylak, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1995.
• 27. Karta Narodów Zjednoczonych, www.hfhrpol.waw.pl/pliki/Karta_Narodow_Zjednoczonych.pdf
• 28. W. Kostecki, Strach i potęga. Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku, Wyd. Poltext, Warszawa 2012.
• 29. T. Leśko, Międzynarodowe ograniczenia w prowadzeniu konfliktów zbrojnych, PWN, Warszawa 1990, Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych. Zbiór dokumentów, M. Flemming, uzupełnienie i redakcja M. Gąska i E. Mikos-Skuza, AON, Warszawa 2003.
• 30. Międzynarodowe prawo konfliktów zbrojnych. Prawo przeciwwojenne. Zbiór dokumentów, wybór i opracowanie M. Fleming, Agencja Artekon, Warszawa 1991.
• 31. J. Muravchik, Protection Racket: Responsibility to Protect Becomes a Doctrine, “World Affairs Journal” 2011, July/August.
• 32. S.E. Nahlik, Grabież dzieł sztuki. Rodowód zbrodni międzynarodowej, Wyd. im. Ossolińskich, Wrocław-Kraków 1958.
• 33. S.C. Napiórkowski, Teologia pokoju, Wyd. Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 1988.
• 34. A. Paliwoda-Matiolańska, Odpowiedzialność społeczna w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2009.
• 35. Platon, Prawa, tłum. Maria Maykowska, Wyd. ALFA, Warszawa 1997.
• 36. Platon, Uczta, Eutyfron, Obrona Sokratesa, Kriton, Fedon, tłum. W. Witwicki, PWN, Warszawa 1988.
• 37. „Polska Zbrojna”, 28.03.2013, http://konflikty.wp.pl/kat,103281,title,Polska-wysyla-żołnierzydoMali.
• 38. B. Rok, Odpowiedzialny biznes w nieodpowiedzialnym świecie, Wyd. Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce i Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa 2004.
• 39. R. Rosa, Filozofia bezpieczeństwa, Wyd. Bellona, Warszawa 1995.
• 40. M. Rybak, Etyka menadżera – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• 41. M. Rybak, Etyka menedżerska – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2004.
• 42. A. Schopenhauer, O postawie moralności, HACHETTE Livre Polska sp. z o.o., Warszawa 2009.
• 43. H. Skorowski, Wojna i pokój w nauce społecznej Kościoła, cz. I i II, „Wojsko i Wychowanie” 1993, nr 5 i 6.
• 44. Stosowanie międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych w walce. Materiały do kształcenia obywatelskiego 2, MON – Departament Wychowania i Promocji Obronności, Warszawa 2008.
• 45. J. Świniarski, W. Chojnacki, Filozofia bezpieczeństwa. Podręcznik akademicki, Wyd. AON, Warszawa 2004.
• 46. J. Świniarski, O naturze bezpieczeństwa. Prolegomena do zagadnień ogólnych, Wyd. ULMAK, Warszawa – Pruszków 1997.
• 47. J. Świniarski, Społeczna odpowiedzialność organizacji w nowoczesnym zarządzaniu, (w:) Wybrane koncepcje i metody zarządzania początku XXI wieku, pod red. Wiesława Gonciarskiego i Piotra Zaskórskiego, WAT, Warszawa 2009.
• 48. J. Świniarski, M. Wiatr, Koncepcje strategiczno-operacyjne, „Myśl Wojskowa” 1998.
• 49. J. Świniarski, Myśl filozoficzna w polemologii, (w:) Metodologiczna tożsamość polemologii, pod red. Michała Huzarskiego i Bogdana M. Szulca, AON, Warszawa 2010.
• 50. J. Świniarski, O naturze bezpieczeństwa. Prolegomena do zagadnień ogólnych, Wyd. ULMAK, Warszawa – Pruszków 1997.
• 51. Tomasz z Akwinu, O władzy, (w:) Dzieła wybrane, wyd. W Drodze, Poznań 1984.
• 52. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 16, tłum. O. Pius Bełch, O.P., Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”, Londyn 1967.
• 53. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 21, tłum. O. Pius Bełch, O.P., Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”, Londyn 1962.
• 54. Tomasz z Akwinu, Wykład listu do Rzymian (12, 14-21, 1010), wyd. W Drodze, Poznań 1987.
• 55. H. i A. Toffler, Wojna i antywojna. Jak przetrwać na progu XXI wieku, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 1997.
• 56. B.F. Trentowski, Stosunek filozofii do cybernetyki, PWN, Warszawa 1974.
• 57. M. Walzer, Wojny sprawiedliwe i niesprawiedliwe. Rozważania natury moralnej z uwzględnieniem przykładów historycznych, tłum. Michał Szczubiałka, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2010.
• 58. M. Ziętek, Wojna czy interwencja humanitarna?, (w:) www.konserwatywnaemigracja.com/.../wojna-czy-interwencja-humanitarna
• 59. http://www.zeit.de/1999/18/199918.krieg_xml-