Metody pomiarowe oceny zagrożenia wstrząsami sejsmicznymi w kopalniach podziemnych

• Autorzy: Grzybek, W. , Stolecki, L.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono aktualnie stosowane metody pomiarowe oceny zagrożenia wstrząsami sejsmicznymi w kopalniach podziemnych. Wskazano na szczególną przydatność tzw. metod „inwazyjnych”, w których układ pomiarowy jest umiejscowiony w obrębie stref wstrząsogennych (warstwy stropowe). Wspólnym wyróżnikiem interpretacyjnym wyników pomiarów tymi metodami są zmiany objętościowe masywu skalnego i struktury ośrodka skalnego. Większość wstrząsów występuje bowiem po anomalnym wzroście objętości stropowych partii górotworu. Poprzedzający wstrząsy wysokoenergetyczne proces deformacji górotworu trwa kilka-kilkanaście dni i zachodzi na względnie dużej powierzchni/objętości. Tym samym wymienione ramy przestrzennoczasowe tego procesu stwarzają korzystne warunki dla jego monitorowania z dalszej odległości, pod warunkiem zastosowania odpowiednio dobranych i czułych metod pomiarowych.

EN

Słowa kluczowe

PL

podziemna eksploatacja złóż; zagrożenie sejsmiczne

EN

underground exploitation of deposits; seismic hazard

• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 9
• Strony: 22--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Grzybek, W.

• KGHM Cuprum sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe, Wrocław,

autor

Stolecki, L.

• KGHM Cuprum sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe, Wrocław,

Bibliografia

• 1. Barabaś S.: Sposób wykrywania stanu zagrożenia tąpaniami rejonu górniczego w kopalni. Opis Patentowy Pl 158641, 1992.
• 2. Butra J.: Eksploatacja złoża rud miedzi w warunkach zagrożenia tąpaniami i zawałami. Wyd. KGHM Cuprum- -CBR, Wrocław 2010.
• 3. Dubiński J., Pilecki Z., Zuberek W.M.: Badania geofizyczne w kopalniach. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2001.
• 4. Goszcz A.: Elementy mechaniki skał oraz tąpania w polskich kopalniach węgla i miedzi. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 1999.
• 5. Goszcz A., Kotyrba A., Zakolski R.: Zmiany oporności elektrycznej górotworu poprzedzające tąpnięcie z mechanizmem poślizgowym w KWK „Porąbka-Klimontów”. Mat. konf. Tąpania 94, Wyd. GIG, Katowice 1994, s. 203-211.
• 6. Grzebyk W., Stolecki L.: Volumetric changes of rock massif preceding mining seismic events. Intern. Journal of Rock Mechanics and Mining Science 2015, vol. 80, s. 147-154.
• 7. Orzepowski S., Butra J.: Metoda oceny stanu górotworu w kopalniach rud miedzi. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie 2004, nr 2, s. 13-19.
• 8. Stolecki L., Grzebyk W.: Pomiary zmian objętościowych masywu skalnego jako wskaźnik oceny stanu górotworu. Mat. konf. Górnicze Zagrożenia Naturalne, Wyd. GIG, Katowice 2013, s. 324-430.
• 9. Stopiński W., Hoduj J.: Zjawiska towarzyszące stanowi naprężeń i odprężeń górotworu w świetle badań elektrycznooporowych. Publications of the Institute of Geophysics PAN, PWN, Warszawa-Łódź 1982, s. 159-180.
• 10. Stopiński W.: Model dylatacyjno-progowy zmian oporności skał nienasyconych. Publications of the Institute of Geophysics PAN, PWN, Warszawa-Łódź 1985, s. 199-232.

Uwagi

PL

Opracowanie w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018)