Prywatne firmy wojskowe – istotny gracz w międzynarodowych stosunkach współczesnego świata

• Autorzy: Matraszek-Bujek, Małgorzata , Kustra, Marek , Płaczek, Janusz

Warianty tytułu

EN

Private military companies – a significant player in international relations of the modern world

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prywatne firmy wojskowe coraz szerzej wypierają z rynku regularne armie. Działają one w takich obszarach jak np.: wywiad, analiza ryzyka, szkolenie personelu, zaopatrzenie, transport, ochrona osób i mienia, a także walka zbrojna. Z ich usług korzystają państwa, organizacje humanitarne oraz ONZ. Ta swoista symbioza armii i tego typu podmiotów powoduje wywieranie niekorzystnego wpływu na politykę określonych państw. Bywa też, że lobbing tych firm jest skuteczny w zakresie uchwalanego prawa, co ma swoje odzwierciedlenie w realizowanych zamówieniach i osiąganych zyskach. Firmy te rosnąc w siłę, wspierają wojnę, a nie pokój; jednocześnie są nietykalne i bezkarne w swoim działaniu. Są liczącymi się podmiotami w międzynarodowych stosunkach militarnych, ograniczając działalność sił zbrojnych państw. Dlatego należy ukrócić ich działania przez większą realizację zadań militarnych przez wojsko.

EN

Private military companies are increasingly replacing regular armies from the market which means that the state’s monopoly of the use of force has been broken. They operate in such areas as intelligence, risk analysis, personnel training, procurement, transport, protection of persons and property as well as armed struggle. States and international organizations benefit from their services which has a negative impact on international policy of some countries. It also happens that the lobbying of these companies is effective in terms of the law passed, which is reflected in the orders placed and profits achieved. Private military companies gain strength, promote war rather than peace and are untouchable getting away with impunity. By growing in power and becoming important players in international military relations, they often limit the democracy and military activity of states. Therefore, their actions must be curtailed by greater involvement in performing military tasks.

Słowa kluczowe

PL

prywatne firmy wojskowe; najemnicy; międzynarodowe stosunki

EN

Private Military Companies; mercenaries; international relations

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Lotnicza Akademia Wojskowa
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 1-2
• Strony: 263--281
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Matraszek-Bujek, Małgorzata

• Lotnicza Akademia Wojskowa

autor

Kustra, Marek

• Lotnicza Akademia Wojskowa

autor

Płaczek, Janusz

• Lotnicza Akademia Wojskowa

Bibliografia

• Monografie i artykuły
• 1. Balcerowicz B., O pokoju. O wojnie. Między esejem a traktatem, Rambler, Warszawa 2013.
• 2. Balcerowicz B., Siły zbrojne w państwie i stosunkach międzynarodowych, Scholar, Warszawa 2006.
• 3. Bezpieczeństwo międzynarodowe. Przegląd aktualnego stanu, red. K. Żukrowska, IUSatTAX, Warszawa 2011.
• 4. Bieńczyk-Missala A., Międzynarodowe prawo humanitarne w świetle interwencji zbrojnych Zachodu, [w:] Wojny Zachodu, red. M. Madej, Scholar, Warszawa 2017.
• 5. Ekonomia a wojna. Studia i szkice, red. M. Franz, Adam Marszałek, Toruń 2011.
• 6. Encyklopedia szkolna. Historia, WSiP, Warszawa 1993.
• 7. Górski P., Płaczek J., Skarżyński M., Sułek M., Wojna a gospodarka. Problemy, myśl, procesy przemian, AON, Warszawa 2008.
• 8. Historia sztuki wojennej. Od starożytności do czasów współczesnych, red. G. Parker, tłum. A. Czarnocki, KiW, Warszawa 2008.
• 9. Holmqvist C., The Case for Regulation, „SIPRI Policy Paper” 2005, nr 9.
• 10. Howard M., Wojna w dziejach Europy, tłum. T. Rybowski, Ossolineum, Wrocław 2007.
• 11. Koziej S., Między piekłem a rajem. Szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Adam Marszałek, Toruń 2006.
• 12. Kuźniar R., Polityka i siła. Studia strategiczne – zarys problematyki, Scholar, Warszawa 2005.
• 13. Lasoń M., Prywatne przedsiębiorstwa wojskowe a bezpieczeństwo energetyczne, „Kwartalnik Bellona” 2017, nr 1.
• 14. Leksykon wiedzy wojskowej, MON, Warszawa 1979.
• 15. Lewicki M., Zjawisko prywatyzacji przemocy w życiu międzynarodowym a prywatne firmy wojskowe, „Rocznik strategiczny 2004/2005”, Warszawa 2005.
• 16. Madej M., Prywatne przedsiębiorstwa – implikacje dla bezpieczeństwa międzynarodowego, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2008, nr 1–2.
• 17. Piątek J., Prywatne firmy wojskowe – nowy charakter prowadzenia wojen w świecie globalnym, „Kultura-Historia-Globalizacja” 2010, nr 8.
• 18. Protokół dodatkowy do konwencji genewskich z 12 sierpnia 1949 r. dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych, Genewa 8 czerwca 1977 r., Dz.U. z 1992 r., nr 41, poz. 175.
• 19. Rozciecha J., Ogólna charakterystyka prywatnych korporacji wojskowych, „Security, Economy & Law” 2015, nr 8.
• 20. Scahill J., Blackwater. Powstanie najpotężniejszej armii najemnej świata, tłum. P. Pawlaczek, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2009.
• 21. Singer P.W., War, Profits, and the Vacuum of Law: Privatized Military Firms and International Law, „Columbia Journal of Transnational Law” 2004, nr 2 (42).
• 22. Szozda Ł., Prywatne firmy wojskowe, „Bezpieczeństwo narodowe” 2006, t. 2.
• 23. Uesseleor R., Wojna jako usługa, Sic!, tłum. M. Kalata, Warszawa 2008.
• 24. Wierusz Kowalski J., Poczet papieży, KAW, Warszawa 1986.
• 25. Wójcik P., Status prawny najemników w świetle międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych, „Studia Iuridica Lublinensia” 2017, vol. XXVI, nr 3.
• 26. Zarys ekonomiki bezpieczeństwa, red. J. Płaczek, AON, Warszawa 2009.
• Źródła internetowe
• 27. https://wiadomosci.wp.pl/prywatne-agencje-ochrony-pilnuja-obiektow- -wojskowych-w-tym-roku-wydano-na-to-470-mln-zl-61877554696253a [dostęp: 12.12.2017].
• 28. https://www.salon24.pl/u/flick/726119,najemnicy-w-syrii-rosjanie-z-grupy-wagnera-skuteczni-jak-zegarki-szwajcarskie [dostęp: 12.12.2017].
• 29. The Montreux document on pertinent international legal obligations and good practices for States related to operations of private military and security companies during armed conflict, https://www.icrc.org/eng/ assets/files/other/icrc_002_0996.pdf [dostęp: 7.02.2018].

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).