Stratygrafia torfowisk soligenicznych Polski północno-zachodniej

• Autorzy: Wołejko, L.

Warianty tytułu

EN

Stratigraphy of the soligenous mires in north-western Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W trzynastu dolinowych kompleksach torfowiskowych zasilanych wodami podziemnymi na obszarze północno-zachodniej Polski przeprowadzono badania stratygraficzne. Ustalono genezę, typologię i uwarunkowania krajobrazowe rozwoju torfowisk soligenicznych. Stwierdzono, że torfowiska przepływowe w przeszłości dominowały na badanych obszarach, podczas gdy torfowiska źródliskowe zawsze należały do rzadkości. Na podstawie analizy 100 wybranych profilów wierceń i sondowań odtworzono kierunki przemian sukcesyjnych roślinności torfotwórczej. Pierwszym ogniwem sukcesji torfotwórczej na podłożu mineralnym najczęściej był ols źródliskowy, zastępowany przez turzycowiska i mechowiska. Na powierzchni lądowiejących zbiorników wodnych w pierwszej fazie najczęściej rozwijały się turzycowiska i mechowiska, znikomy był udział szuwarów trzcinowych. Niemal wszystkie badane obiekty noszą ślady antropopresji, aczkolwiek obserwowane są także przejawy spontanicznej regeneracji. Torfowiska soligeniczne północno-zachodniej Polski stanowią biotopy cennych gatunków roślin i interesujących zbiorowisk roślinnych. Do najcenniejszych i najbardziej zagrożonych należą torfowiska przepływowe z roślinnością mechowiskową.

EN

A study on stratigraphy, typology and landscape setting of the ground-water (soligenous) mires were performed in 13 valley systems in north-western Poland. Succession tracts of peatforming vegetation were reconstructed through the analysis of 100 stratigraphic profiles. It has been concluded that percolating mires were frequent in the past while typical spring-mires have always been rare. Presence of different types of peat, gyttja and travertine enabled to reconstruct typical succession schemes and to estimate the degree of transformation of the present vegetation. The most common succession trail started with a spring alderwood, developer directly upon a paludified mineral ground or with a tall sedge communities in case of lake terrestrialization. Further successional stages commonly involved the development of tall sedge and small sedge-moss communities, but the return of forest communities has also been observed. Continuous existence of mesotrophic sedge-moss communities to the present Times has been found in only 2 % of the studied profiles. This points to the pronounced human impast on the studied mires. All types of soligenous mires are valuable landscape elements, deserving protection, but peat-forming percolating mires have the greatest value for the protection of rare flora.

Słowa kluczowe

PL

torfowiska soligeniczne; stratygrafia; sukcesja roślinności

EN

soligenous mires; stratigraphy; vegetation succession

• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2001
• Tom: T. 1, z. 1
• Strony: 83--103
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., wykr.

Twórcy

autor

Wołejko, L.

• Akademia Rolnicza, Katedra Botaniki, ul. Słowackiego 17, 71-434 Szczecin