Spatial transformation of decommissioned coal mines areas - case study of coal mine “Katowice”

• Autorzy: Wyrzykowska, Aleksandra
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In Poland, for over 30 years, measures have been taken to adapt post-industrial areas, especially those related to mining. One of the crucial areas that needed to be developed was the site of the decommissioned Coal Mine “Katowice”, located in the heart of the Upper Silesian capital. Today, about 56.5% of these areas are redevelop and known as “Cultural Zone”. On the one hand, this example shows how difficult it was to move from concepts to their implementation. On the other hand, it shows how the lack of a unified concept and spontaneous actions can partially lose the site's potential, despite relative success. This work presents the whole process of planning and transforming the postmining areas of the CoalMine “Katowice” - from the concept to the planning phase and implementation. Due to the specificity of the research subject and the need for multilevel analysis of dynamic spatial and economic changes in a long-term perspective, the research used: a query of archival, library materials and legal acts, an analysis of plans, project, planning documentation and mine closure programs, cartographic research, field research and photographic inventories.

Słowa kluczowe

PL

tereny pogórnicze; rewitalizacja terenów zdegradowanych; przekształcenia przestrzenne; rewitalizacja terenów poprzemysłowych

EN

post-mining areas; re-use of brownfields; spatial transformations; revitalization of postindustrial areas

• Czasopismo: Architecture Civil Engineering Environment
• Rocznik: 2024
• Tom: Vol. 17, no. 1
• Strony: 21--41
• Opis fizyczny: Bibliogr. 54 poz.

Twórcy

autor

Wyrzykowska, Aleksandra

• MSc; The Silesian University of Technology, Faculty of Architecture, Akademicka 7, 44-100 Gliwice, Poland,

Bibliografia

• [1] Alves Dias, P. et al. (2018). EU coal regions: opportunities and challenges ahead, EUR 29292 EN, Publications Office of the European Union, Luxembourg, ISBN 978-92-79-89884-6, doi:10.2760/064809, JRC112593
• [2] http://archinea.pl/kwartal-muzeow-w-katowicachnovastudio-vertigo-architekci/ (accessed on: 07.02.2020 r.)
• [3] https://architektura.info/ (accessed on 20.01.2023)
• [4] Baran, J. et al. (2018). Coal transitions in Poland - Options for a fair and feasible transition for the Polish coal sector. IDDRI & Climate Strategies. Retrieved from https://coaltransitions.files.wordpress.com/2018/09/coal_poland_final.pdf (accessed on 20.01.2023)
• [5] https://bip.muzeumslaskie.pl/ (accessed on 08.03.2020)
• [6] https://bryła.pl (accessed on 23.10.2022 r.).
• [7] https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/european-green-deal/financeand-green-deal/just-transition-mechanism_en (accessed on 20.01.2023)
• [8] https://ec.europa.eu/clima/eu-action/climate-strategies- targets_en (accessed on 20.01.2023)
• [9] European Council conclusions, 12 December 2019, Retrieved from: https://www.consilium.europa.eu/media/41768/12-euco-final-conclusions-en.pdf, (accessed on 20.01.2023)
• [10] Gasidło K. (2002). Opinia Koreferenta - w sprawie przetargu na opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w dzielnicy Koszutka - Bogucice w Katowicach (Opinion of the Correspondent - on the public tender for the development of a local spatial development plan for the area located in the district of Koszutka - Bogucice in Katowice)
• [11] Gasidło K., Cibisj., Pucher M., Strączek M. (2005). Nowe kierunki rozwoju centrum Katowic na terenie likwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego “Katowice” (New directions for the development of the center of Katowice on the site of the decommissioned Coal Mine „Katowice”.) , Materiały pokonferencyjne: “Dziedzictwo przemysłowe jako atrakcyjny produkt dla turystyki i rekreacji. Doświadczenia krajowe i zagraniczne” (Post-conference materials: “Industrial Heritage as an Attractive Product for Tourism and Recreation. Domestic and foreign experiences”), Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Urząd Miejski w Zabrzu, Zabrze.
• [12] Gruszka E., Majka G., Tabor A. (1999). Ocena oddziaływania na środowisko likwidowanego Ruchu II “Katowice” KWK “Katowice-Kleofas” (Environmental impact assessment of the decommissioned Ruch II “Katowice” Coal Mine “Katowice-Kleofas”), Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjno-Handlowe “PROGEO” Sp. z o.o., Katowice.
• [13] Grzegorek G. (2017) Kopalnie i Huty Katowic (Mines and Steelworks of Katowice), Wydawnictwo Prasa i Książka Grzegorz Grzegorek, Katowice.
• [14] Gwosdz, K., Sobala-Gwosdz A. (2017). “Katowice effect”? Regeneration of the site of the former Katowice coal mine through prestige cultural projects., Urban Development Issues, 56(27-40), DOI: 10.2478/udi-2018-0010
• [15] Hamerla A. (2021). Tereny pogórnicze i poprzemysłowe inne niż pogórnicze w systemie OPI-TPP 2.0 (Post-mining and post-industrial non-mining areas in the OPI-TPP 2.0 system), Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• [16] Jaros J. (1984). Słownik historyczny kopalń węgla kamiennego na ziemiach polskich (Historical dictionary of coal mines in the polish lands), Śląski Instytut Naukowy, Katowice, ISBN 83-00-00648-6.
• [17] https://katowice24.info/puste-parkingi-w-strefie-kultury-sa-usterki-ktore-utrudniaja-zostawienie-tusamochodu/ (accessed on 20.01.2023)
• [18] Karbownik A., & Bijańska J. (2000). Restrukturyzacja polskiego górnictwa węgla kamiennego w latach 1990 - 1999 (Restructuring of the Polish hard coal mining industry in the years 1990-1999), Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• [19] Konkurs na koncepcję architektoniczną nowego Muzeum Śląskiego (Competition for architectural concept of the new Silesian Museum) (2006) Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP Oddział Katowice. Retrieved from: https://www.sarp.pl/pokaz/konkurs_na_koncepcje_architektoniczna_nowego_muzeum_slaskiego,467/(- accessed on 20.01.2023)
• [20] Konkurs na opracowanie koncepcji urbanistycznoarchitektonicznej parkingu wielopoziomowego w Strefie Kultury w Katowicach (Competition for the development of an urban planning and architectural concept for a multi-storey parking lot in the Culture Zone in Katowice) (2020) Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP Oddział Katowice, Retrieved from: http://www.sarp.katowice.pl/Konkurs_909.html (accessed on 20.01.2023)
• [21] Korski J., Tobór-Osadnik K., & Wyganowska M. (2016). Reasons of problems of the polish hard coal mining in connection with restructuring changes in the period 1988-2014. Resources Policy, 48, 25-31.
• [22] Kowalski A., Gruchlik P. (2010). Początki górnictwa węgla kamiennego w Katowicach i problem płytkich wyrobisk górniczych (The beginnings of coal mining in Katowice and the problem of shallow mine excavations), Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• [23] Kielecki J. (Eds.) (2019). Raport 2018. Górnictwo węgla kamiennego (Report 2018. Hard coal mining), Instytut Gospodarki Surowcami mineralnymi i Energia Polskiej Akademii Nauk.
• [24] Krzyk J. (2016). Szałfynster. Od kopalni Ferdynand do Muzeum Śląskiego (Shalfynster. From the Ferdinand Mine to the Silesian Museum), Wydawnictwo Agora S.A.
• [25] Ostręga A. (2013). Organizacyjno-finansowe modele rewitalizacji w regionach górniczych (Organisational and financial models for revitalisation in mining regions). Kraków: Wydawnictwo AGH.
• [26] Ostręga A., Cała M., Sinkovic J., Kaleta M., Mylona E., Román-Ross G, Bruno A., Lourenço Amaro S. & Barbarosa S. (2021). Elaborating models of revitalization in the postmining region, ReviRis: Revitalising Post-Mining Regions: Problems and Potential in RIS Europe, Retrieved from https://taltech.ee/en/post-mining-regions#p29251 (accessed on 20.01.2022)
• [27] https://pierwszadzielnica.pl (accessed on 20.01.2023)
• [28] Plan Ruchu Likwidowanego Ruchu II “Katowice” - część podstawowa (Movement Plan of Decommissioned Ruch II “Katowice” - basic part) (2000) Katowicki Holding Węglowy S.A., KWK “Katowice-Kleofas” Ruch II “Katowice”.
• [29] Popp, R. et al., (2019). A just transition of European Coal regions assessing stakeholder positions towards the transition away from coal, E3G Report, Available online: https://www.euki.de/wp-content/uploads/2019/02/E3G_2019_Stakeholder_Mappi ngs_European_Coal_Regions_Final-1.pdf (accessed on 20.01.2022).
• [30] Program likwidacji zakładu górniczego Ruch II “Katowice” KWK “Katowice-Kleofas” w latach 1999-2000. Aktualizacja” (Decommissioning program of the mining plant Ruch II “Katowice” Coal Mine “Katowice-Kleofas”. Update) (1999), Katowice
• [31] Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice z dnia 29.07.2013 r. (BRM.0012.9.3.2013.BK) (Protocol No. 47/10 from the meeting of the Mining Committee of the Katowice City Council)
• [32] Pytel S., Sitek S., Chmielewska M., Zuzańska-Żyśko E., Runge A., Markiewicz-Patkowska J. (2021). Transformation Directions of Brownfields: The Case of the Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolis. Sustainability, 13, 2075. https://doi.org/10.3390/su13042075
• [33] Przybytek J. (2015). Sukces strefy kultury w Katowicach połowiczny. Rewitalizacja Bogucic się nie udała (Success of Katowice’s culture zone halfhearted. Bogucice revitalization has failed), Dziennik Zachodni. Available from: http://www.dziennikzachodni.pl/artykul/3863161,sukces-strefy-kultury-w-katowicach-polowiczny-rewitalizacja-bogucic-sienie-udala,1,id,t,sa.html (accessed on: 21.01.2023)
• [34] Przybytek J. (2019). Bloki przy Strefie Kultury? Te najwyższe mogą mieć nawet 140 metrów wysokości. (Blocks next to the Cultural Zone? The tallest ones may be as high as 140 meters.), Nasze Miasto, Katowice. Retrieved from: https://katowice.naszemiasto.pl/bloki-przy-strefiekultury-te-najwyzsze-moga-miec-nawet-140/ar/c3- 4939980 (accessed on 20.01.2023)
• [35] https://slaskie.pl/ (data dostępu: 04.02.2020 r.)
• [36] Sokół W. (2014). Metodologia zarządzania terenami poprzemysłowymi z wykorzystaniem ekoefektywnych technologii środowiskowych (Methodology for managing brownfield sites using eco-efficient environmental technologies), Katowice: Główny Instytut Górnictwa.
• [37] Szpor A. & Ziółkowska K. (2018). The Transformation of the Polish Coal Sector, The International Institute for Sustainable Development, Retrieved from https://www.iisd.org/system/files/publications/transformation-polish-coal-sector.pdf, accessed on 19.12.2021
• [38] Szady, E. (1990). Uwarunkowania przekształceń przestrzennych wyeksploatowanych kopalń (Conditions of the spatial transformation of mines in operation). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, 12, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• [39] Uchwała nr XLV/420/97 Rady Miejskiej Katowic z dnia 25 sierpnia 1997r. w sprawie “Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice”.
• [40] Uchwała nr XXI/483/12 Rady Miejskiej Katowic z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia “Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” - II edycja.
• [41] Uchwała Nr XXXII/422/01 Rady Miasta Katowic z dnia 26 luty 2001 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w dzielnicy Koszutka - Bogucice w Katowicach ograniczonego: Al. W. Korfantego, ul. Katowicką, ul. Markiefki i Al. W. Roździeńskiego.
• [42] Uchwała nr XXXI/678/08 Rady Miasta Katowice z dnia 27 października 2008r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru w rejonie ulicy Olimpijskiej w Katowicach.
• [43] Uchwała nr XVII/295/15 Rady Miasta Katowice z dnia 29 października 2015 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulic: Katowickiej i Henryka Mikołaja Góreckiego w Katowicach.
• [44] Uchwała nr XX/478/20 Rady Miasta Katowice z dnia 28 maja 2020 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulic: Katowickiej i Henryka Mikołaja Góreckiego w Katowicach - część I.
• [45] Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2022 r. poz. 503, 1846, 2185, 2747).
• [46] Urząd Miasta Katowice Wydział Architektury i Budownictwa (2001) Pismo ZP/2033/UAiB/2001 - Specyfikacja istotnych warunków zamówienia (Letter ZP/2033/UAiB/2001 - Specification of essential terms of the contract).
• [47] https://wiadomosci.onet.pl/kraj/dunczyk-ostro-okatowicach-to-amerykansko-sowiecka-dystopia/jgp00s9 (accessed on 20.01.2023).
• [48] Wirth P., Černič Mali B. & Fischer W. (eds.). (2012). Post-mining regions in Central Europe: problems, potentials, possibilities, OekomI, München, IBN 978-3-86581-294-0
• [49] http://www.a-ronet.pl/wyniki_konkursow.html (accessed on 10.04.2019)
• [50] https://www.pa-nova.com.pl/pl/Panova/Nagrody_i_wyroznienia (accessed on 04.02.2020 r.)
• [51] https://www.muratorplus.pl/biznes/wiesci-zrynku/nowa-sala-koncertowa-nospr-w-katowicachgeneralny-wykonawca-wybrany-aa-LuLW-MeV5-cCfB.html (accessed on 20.01.2023)
• [52] https://www.wug.gov.pl, (accessed on 20.01.2023)
• [53] Wyrzykowska A. (2022). The land use of decommissioned coal mines areas in the Upper Silesian Agglomeration (Poland), Architecture Civil Engineering Environment - ACEE Journal, 16(2), 57-70, DOI:10.2478/ACEE-2022-0015.
• [54] Żylski T (2015). MCK a Strefa Kultury (MCK vs Cultural Zone), Architektura Murator, Available from: https://architektura.muratorplus.pl/realizacje/mck-astrefa-kultury_4935.html (accessed on:21.01.2023).

Identyfikatory

DOI

10.2478/ACEE-2024-0002