Propozycja nowej trasy geoturystycznej w kopalni soli „Wieliczka”

• Autorzy: Kicińska, A. , Hojoł-Dąbroś, A.

Warianty tytułu

EN

Project of a new geotourist route in „Wieliczka” salt mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem projektowanej trasy jest wyjaśnienie turystom w przystępny sposób, fachowo i przejrzyście budowy geologicznej złoża oraz zwrócenie uwagi na metody eksploatacji soli i sposoby zabezpieczania wyrobisk górniczych. Tematyka z zakresu nauk o Ziemi, z którą można się zaznajomić, obejmuje głównie zagadnienia związane z: budową geologiczną złoża pokładowego i bryłowego oraz strefy kontaktu obu części złoża, sedymentologią, tektoniką i skutkami ruchów górotworu oraz formami wtórnej krystalizacji halitu. Z kolei tematyka z zakresu górnictwa zwraca uwagę na: metody eksploatacji soli, sposoby zabezpieczania wyrobisk komorowych i korytarzowych oraz systemy odwadniające. Wdrożenie projektu nowej trasy geoturystycznej stanowiłoby niewątpliwie duży krok naprzód w sferze usług turystycznych wielickiej kopalni. Przyczyni się do poszerzenia i uatrakcyjnienia oferty Kopalni Soli „Wieliczka”.

EN

This new tourist route has been designed to explain to the tourists clearly and in a professional way the geology of the ”Wieliczka” deposit as well as to present the methods of salt exploitation and protection of the salt mine workings. The geological issues include: the geology of the bedded and lump deposits and their contact zone, sedimentology, tectonics and the effects of rock mass movements, the forms of secondary crystallization of halite. In turn, the mining issues involve: the methods of salt exploitation, the methods of protecting of the exploitation chambers, dog headings and the systems of mine drainage. Implementation of the new geotouristic route project would considerably expand the offer of the ”Wieliczka” Salt Mine and make it more attractive.

Słowa kluczowe

PL

Kopalnia Soli Wieliczka; trasa geoturystyczna

EN

Wieliczka Salt Mine; geotouristic route

• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 3
• Strony: 64--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Kicińska, A.

• AGH w Krakowie, Katedra Geologii Ogólnej i Geoturystyki, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska

autor

Hojoł-Dąbroś, A.

• AGH w Krakowie, Katedra Geologii Ogólnej i Geoturystyki, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz Z.: Zarys budowy geologicznej wielickiego złoża soli. Studia Naturae 46, 2000, IOP PAN, Kraków, s. 11÷18.
• 2. Alexandrowicz Z.: Kryształy halitu z Wieliczki w muzeach przyrodniczych Europy. Studia Naturae 46, IOP PAN, Kraków, 2000, s. 81÷101.
• 3. Alexandrowicz Z., Wertz J.: Program i realizacja ochrony przyrody w Kopalni Soli Wieliczka. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, Wyd. Secesja, Kraków, z. 4, 1994. s. 21÷30.
• 4. Broniowska M., Szydłowski H.: Wieliczka. Solny skarb. Kraków, 1984.
• 5. Brudnik K., Bukowski K., Przybyło J., Stecka J.: Kopalnia Soli w Wieliczce. Przewodnik LXXII Zjazdu PTG, Kraków, 2001, s. 213÷230.
• 6. Długosz A.: Wieliczka. Magnum Sal, Wyd. Arkady, Warszawa, 1958.
• 7. Dziwik K.: Saliny krakowskie w latach 1772-1918. Dzieje Żup Krakowskich, Wieliczka, 1988, s. 223÷304.
• 8. Garlicki A.: Złoża soli kamiennej na obszarze Podkarpacia. Geologia i Surowce Mineralne Polski, Wyd. Geologiczne, Warszawa, 1970, s. 609÷613.
• 9. Garlicki A.: Sedymentacja soli mioceńskich w Polsce. Prace Geologiczne PAN, Kraków, nr 119, 1979.
• 10. Garlicki A.: Formalne jednostki litostratygraficzne miocenu - formacja z Wieliczki. Przegląd Geologiczny, Wyd. PIG, Kraków, nr 42, 1994, s. 26÷28.
• 11. Garlicki A., Pulina M., Różkowski J.: Wpływ zjawisk krasowych na zagrożenie wodne kopalni soli Wieliczka. Przegląd Geologiczny, Wyd. PIG, Warszawa, vol. 44, nr 10, 1996, s. 1032÷1036.
• 12. Garlicki A., Wilk Z.: Geologiczne i hydrogeologiczne tło awarii na poziomie IV Kopalni Soli Wieliczka. Przegląd Geologiczny, Wyd. PIG, Warszawa, nr 3, 1993, s. 183÷192.
• 13. Gaweł A.: Budowa geologiczna złoża solnego Wieliczki. Prace Instytutu Geologicznego. Wyd. Geologiczne, Warszawa, tom 30, cz. 3, 1962, s. 305÷326.
• 14. Jodłowski A.: Początki eksploatacji soli na terenie żup krakowskich do połowy XIII wieku. Dzieje żup krakowskich, Wieliczka, 1988, s. 71÷101.
• 15. Jodłowski A.: Żupa Solna w Wieliczce, MŻK Wieliczka, 2000.
• 16. Keckowa A.: Żupy krakowskie w XVI - XVII wieku. Dzieje Żup Krakowskich, Wieliczka, 1988, s. 159÷198.
• 17. Kolasa K., Kubik K.: Poeksploatacyjne zapadliska wielickie. Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce MŻK, Wieliczka, tom XII, 1983, s. 7÷62.
• 18. Kolasa K., Ślączka A.: Uwagi o genezie wielickiego złoża soli. Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce, MŻK Wieliczka, tom XIV, 1986, s. 7÷49.
• 19. Ney R., Burzewski W., Bachleda T., Górecki W.: Zarys paleogeografii i rozwoju litologiczno-facjalnego utworów miocenu zapadliska przedkarpackiego. Prace Geologiczne PAN, Kraków, nr 82, 1974, s. 1÷59.
• 20. Piotrowicz J.: Żupy krakowskie w pierwszych wiekach rozwoju od połowy XIII do początków XVI wieku. Dzieje żup krakowskich, Wieliczka, 1988, s. 103÷158.
• 21. Poborski J.: Historyczny rozwój poglądów na budowę geologiczną złoża solnego Wieliczki. Krakowskie żupy solne na tle 1000-lecia dziejów Polski, MŻK Wieliczka, tom I, 1965, s. 37÷52.
• 22. Prochazka K., Wala A.: Sól dolomityczna w złożu Wieliczki. Rocznik PTG, Kraków, Tom XXIX, z. 1, 1959, s. 105÷114.
• 23. Przybyło J.: Nowe odkrycie pustki z kryształami. Studia Naturae 46, IOP PAN, Kraków, 2000, s. 195÷198.
• 24. Przybyło J., Siedlik P.: Zarys budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych złoża soli kamiennej Wieliczka. Wieliczka, 2006.
• 25. Przybyło J., Stecka J., Brudnik K.: Przewodnik po stanowiskach dokumentacyjnych przyrody nieożywionej w Kopalni Soli „Wieliczka”. Kraków, 1998.
• 26. Rolewicz J.: Uwagi o sedymentacji i ewolucji złoża bryłowego soli rejonu Wieliczki. Przegląd Geologiczny, Wyd. PIG, Warszawa, vol. 35, nr 4, 1987, s. 211÷213.
• 27. Szybist A.: Z badań geologicznych nad druzgotową częścią złoża solnego Wieliczki. Przegląd Geologiczny, Wyd. Geologiczne, Warszawa, nr 9, 1975, s. 428÷431.
• 28. Wiewiórka J., Gonera M., Kuc T., Brudnik K.: Geologiczne stanowiska dokumentacyjne w Kopalni Soli Wieliczka. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, Wyd. Secesja, Kraków, z. 4, 1994, s. 57÷65.
• 29. Wiewiórka J., Przybyło J., Brudnik K., Charkot J., Dudek K.: Tufit WT3 w zabytkowej części Kopalni Soli Wieliczka. Przegląd Solny, IGSMiE PAN, Kraków, tom 24, z. 3/2, 2008, s. 211÷221.
• 30. Zarębski Z., Trzósło A., Kubas J., Leśny M., Malik J., Suślik A., Wolańska A., Mazur E.: Ocalić i pokazać światu, 30 lat Kopalni Soli Wieliczka na I Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO 1978 – 2008. Wieliczka, 2008.