Badania nad możliwością wykorzystania otwartych systemów informacji geograficznej do oceny zagrożenia powierzchni terenu deformacjami nieciągłymi (wyłonienie stref zagrożonych, prognozowanie zagrożenia przy wykorzystaniu modeli funkcyjnych)

• Autorzy: Malinowska, A. , Dziarek, K.

Warianty tytułu

EN

Research on sinkhole risk estimation with the use of open source geographic information systems (establishment of the hazardous zones, surface hazard estimation with the use of function models)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowane zostały badania nad możliwością wykorzystania otwartych systemów informacji do oceny zagrożenia powierzchni terenu deformacjami nieciągłymi. W analizach zastosowano zależności funkcyjne pozwalające na określenie stref, w których można spodziewać się pojawienia deformacji nieciągłych. Wykorzystano również możliwości analityczne systemu starając się znaleźć zależności przyczynowo-skutkowe wpływające na kształtowanie się zapadlisk w danym rejonie. Ostateczne wyniki analiz zweryfikowano poprzez porównanie stref o wysokim prawdopodobieństwie powstania deformacji nieciągłej z miejscami, w których zapadliska zostały zarejestrowane. Wyniki badań potwierdziły wysoką skuteczność estymacji ryzyka zapadliskowego przy wykorzystaniu metod opartych o analizy czynników górniczo-geologicznych.

EN

This paper presents the research on the applicability of open source geographical information systems for sinkhole hazard assessment. The performed analyses include the mathematical functions which allow to estimate the height of fracture zones above the mined panel. In order to find cause-and-effect relationships, responsible for the development of sinkholes in the research area, analytical capabilities of the system were applied. The final results of the analysis were verified by comparing areas with high probability of sinkhole occurrence with places where the sinkhole has already occurred. The results of the research confirmed high efficiency of sinkhole occurrence risk estimation performed by use of methods based on the analysis of mining and geological factors.

Słowa kluczowe

PL

deformacje nieciągłe; otwarte systemy informacji geograficznej; ocena zagrożenia powierzchni; prognoza deformacji nieciągłych

EN

discontinuous deformation; open geographic information systems; surface terrain hazard estimation; sinkhole occurrence prediction

• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 11
• Strony: 32--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Malinowska, A.

• AGH w Krakowie

autor

Dziarek, K.

• AGH w Krakowie

Bibliografia

• 1. Chudek M., Arkuszewski J., Olaszowski W.: Deformacje nieciągłe w obszarach górniczych. Zeszyty Naukowe. Politechnika Śląska. S. Górnictwo, z. 101/1980.
• 2. Chudek M., Janusz W., Zych J.: Studium dotyczące stanu rozpoznania tworzenia się i prognozowania deformacji nieciągłych pod wpływem podziemnej eksploatacji złóż. Zeszyty Naukowe. Politechnika Śląska. S. Górnictwo, z. 141/1988.
• 3. Fajklewicz Z., Jakubów A., Kotyrba A., Targosz P., Ostrowski C.: Deformacje nieciągłe spowodowane sufozją w otoczeniu szybu V wentylacyjnego w KWK „Pniówek” w świetle badań mikrograwimetrycznych. „Przegląd Górniczy”, nr 3-4. 2009.
• 4. Fenk J.: Eine Theorie zur Entstehung von Tagesbrüchen über Hohlräumen im Lockergebirge., Leipzig, Dt. Vlg. f. Grundstoffind, 1981.
• 5. Hejmanowski R., Malinowska A.: Możliwości oceny zagrożenia deformacjami powierzchni terenu górniczego przy wykorzystaniu GIS i logiki rozmytej. „Przegląd Górniczy” nr 7-8, 2010.
• 6. Janusz W., Jarosz A.: Nieciągłe deformacje powierzchni terenu wywołane płytką podziemną eksploatacją górniczą. Państwowa Akademia Nauk, Katowice 1976.
• 7. Korte G.:The GIS book. OnWord Press, ISBN 0-7668-2820-4, Canada 2001.
• 8. Kowalski A.: O liniowych deformacjach nieciągłych powierzchni terenów górniczych. Materiały konferencyjne X Konferencji Naukowo-Technicznej „Ochrona powierzchni na terenach górniczych w subregionie zachodnim województwa śląskiego”, Rybnik, 26 października 2005.
• 9. Kowalski A.: Rozpoznanie i możliwości prognozowania liniowych deformacji nieciągłych powierzchni. VIII Dni Miernictwa Górniczego i Ochrony Terenów Górniczych, Ustroń, 15 – 17 czerwca 2005.
• 10. Liu, T.Q.: Surface movements, overburden failure and its applications, Coal Industry Publishing, China, 1981.
• 11. Pilecki Z.: Eksperymentalne rozpoznanie zagrożenia wystąpieniem deformacji nieciągłych metodą pomiaru temperatury na terenach pogórniczych, „Przegląd Górniczy”, nr 4. 2006.
• 12. Ryncarz T.: Ruchy górotworu wywołane wyrobiskami podziemnymi. Wydawnictwa AGH, Kraków 1992.
• 13. Strzałkowski P., Ścigała R.: Analiza wpływu dokonanej eksploatacji górniczej w strefach przyuskokowych na możliwości występowania deformacji nieciągłych. Materiały Naukowej Międzynarodowej Konferencji „VIII Szkoła Geomechaniki. Cz. I: Polska”, Gliwice – Ustroń, 16 – 19 października 2007.
• 14. Whittaker B.N., Reddish, D.J.: Subsidence - occurrence, prediction, and control: Developments in geotechnical engineering, 56: NewYork., Elsevier Publishing Co., 1989.
• 15. Zych J., Kruczkowski M.: Przyczyny powstawania deformacji nieciągłych. Materiały konferencyjne IV Konferencji Naukowo-Technicznej „Uwarunkowania w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego miast i gmin w Rybnickim Okręgu Przemysłowym”, Rybnik, październik 1999.
• 16. http://www.qgis.org/