Geomechaniczne warunki poprawy efektywności strzelań torpedujących w kopalniach LGOM

• Autorzy: Zorychta, A. , Cieślik, J. , Burtan, Z. , Chlebowski, D.

Warianty tytułu

EN

Geomechanical conditions for torpedo blasting efficiency improvement in LGOM mines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Strzelania torpedujące są jedną z aktywnych metod profilaktyki tąpaniowej i polegają na naruszeniu struktury skał stropowych w rejonach zagrożonych wstrząsami i tąpaniami. Zmiana integralności stropu, szczególnie warstwy wstrząsogennej bądź kontaktu warstw, zmniejsza możliwość koncentracji energii sprężystej, ale może też być swego rodzaju koncentratorem naprężeń, powodującym wcześniejsze zniszczenie skał. W artykule zaprezentowano wyniki modelowania numerycznego, pozwalające wyznaczać strefy koncentracji energii sprężystej w otoczeniu pola eksploatacyjnego, które będą obszarami, gdzie skuteczność profilaktyki aktywnej będzie największa. Wyniki symulacji numerycznej pozwoliły na sformułowanie ogólnych zasad doboru parametrów strzelań torpedujących.

EN

Torpedo blasting is a one of the active methods of the rockburst prevention with the effect of damage and disintegration of the roof rocks with high seismic risk. Disintegration area of the roof rocks, its particular plates with the interface contact, cause a reduction of elastic strain energy concentration in the layers, in one case and in other may be so-called stress concentrator which make damage of the roof rocks easier. The paper discusses results of numerical calculations in which the high elastic strain energy concentration zones are analyzed. These zones define the area where the torpedo blasting can be most effective. In the last part of the paper Authors give some general rules for torpedo blasting outlined with numerical simulations.

Słowa kluczowe

PL

strzelania torpedujące; zagrożenie tąpaniami; obliczenia numeryczne

EN

torpedo blasting; rockburst hazard; numerical calculations

• Czasopismo: Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 3
• Strony: 83--93
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., wykr., tab.

Twórcy

autor

Zorychta, A.

• AGH - Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Kraków,

autor

Cieślik, J.

• AGH - Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Kraków,

autor

Burtan, Z.

• AGH - Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Kraków,

autor

Chlebowski, D.

• AGH - Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Kraków,

Bibliografia

• [1] Anderko A., Laskowski M., Mirek A., Osman R., Wróbel J., 2015, Dodatkowa profilaktyka tąpaniowa z wykorzystaniem strzelań w warstwach stropowych–doświadczenia KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna”, Przegląd Górniczy, 2/2015.
• [2] Batko P., 2004, Wpływ wybranych elementów techniki strzelniczej na intensywność drgań gruntów, Górnictwo i Geoinżynieria, R 28, z. 3/1.
• [3] Gzik K., Laskowski M., Wróbel J., 2010, Wpływ strzelania krawędziowego na zachowanie górotworu w polu X/1 O/ZG „Rudna”, prowadzonym w szczególnie trudnych warunkach geologiczno-górniczych, Górnicze Zagrożenia Naturalne – Praca Zbiorowa, Wydawnictwo GIG, Katowice.
• [4] Gzik K., Laskowski M., Świder M., Mirek A., 2012, Wpływ uwarunkowań tektonicznych na prowadzenie robót eksploatacyjnych w polu G-7/5 O/ ZG „Rudna”. Zagrożenia i Technologie, Praca zbiorowa pod redakcją J. Kabiesza, Wydawnictwo GIG, Katowice.
• [5] Pawłowicz K., 1996: Strzelania torpedujące jako metoda zapobiegania tąpaniom, Prace Naukowe GiG, nr 803.
• [6] Hryciuk A., Kirej M., Laskowski M., Mirek A., Półtorak M., 2013, Zagrożenia naturalne i podejmowane działania profilaktyczne w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna” w latach 1993-2013. Prewencja Zagrożeń Naturalnych, Praca zbiorowa pod redakcją J. Kabiesza, Wydawnictwo GIG, Katowice.
• [7] Jaśkiewicz K., Lehman J., Szczepanik C., Szpaczyński L., 1998, Sposób zwiększenia skuteczności odprężania górotworu wraz z oceną strzelań przodkowych w kopalniach rud miedzi, Rudy Metale, R 43, nr 2.
• [8] Konopko W., 2010, Warunki bezpiecznej eksploatacji pokładów węgla zagrożonych metanem, tąpaniami i pożarami endogenicznymi, GiG Katowice.
• [9] Praca zbiorowa KGHM CUPRUM 2007, Projekt techniczny – kompleksowy O/ZG „Rudna”, Wrocław (praca niepublikowana).
• [10] Zorychta A., 2011, Geomechaniczne uwarunkowania długofalowej i doraźnej profilaktyki tąpaniowej dla ścianowych i komorowo-filarowych systemów eksploatacji, Miedziowe Centrum Kształcenia Kadr, KGHM Polska Miedź S.A.