Analiza mechanizmów ognisk wstrząsów górniczych zarejestrowanych w kopalni „Ziemowit"

• Autorzy: Gołda, A. , Śladowski, G. , Wieczorek, K.

Warianty tytułu

EN

Analysis of the mechanisms of mining shocks sources recorded in the „Ziemowit" coal mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań mechanizmów ognisk wstrząsów górniczych towarzyszących eksploatacji w kopalni „Ziemowit". Stacja Geofizyki Górniczej KWK „Ziemowit" wyposażona jest w rozbudowany system obserwacji i rejestruje rocznie kilka tysięcy wstrząsów, począwszy od słabych - o energiach 102 J, aż po wysokoenergetyczne - 107 J. Przedmiotem opisywanych w artykule badań są wstrząsy towarzyszące eksploatacji pokładu 209 w bloku D - rejonu o najwyższej aktywności sejsmicznej w KWK „Ziemowit" w latach 2011—2014. Do analizy wybrano wstrząsy towarzyszące eksploatacji tej części pokładu 209 ścianą 913 - trzecią w kolejności w rejonie, prowadzoną w jednostronnym otoczeniu zrobów. W pobliżu pola ściany występowały liczne zaszłości eksploatacyjne pokładów nadległych (205/4, 206/1 i 207) oraz niewielkie dyslokacje tektoniczne.

EN

The article presents the results of studies of mechanisms of mining shocks sources accompanying mining operations in „Ziemowit" coal mine. Mining Geophysics Station KWK „Ziemowit" is equipped with an expanded system of observation and records every year several thousand shocks ranging from weak - with the energies of 102 J, to the high energy ones of - 107 J. The subject of the research described in the article are the shocks associated with the exploitation of seam 209 in block D - the region of the highest seismic activity in „Ziemowit" coal mine in 2011-2014. The analysis regarded the shocks accompanying the exploitation of the section of seam 209 mined by longwall 913 - the third one in sequence in this region, run in one-sided surroundings of the gobs. In the close neighborhood of the longwall's panel multiple exploitation legacy occurred in the overlying seams (205/4, 206/1 and 207), and a small tectonic dislocations.

Słowa kluczowe

PL

Stacja Geofizyki Górniczej; aktywność sejsmiczna; pole ściany

EN

Mining Geophysics Station; seismic activity; longwall's panel

• Czasopismo: Wiadomości Górnicze
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 66, nr 1
• Strony: 2--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Gołda, A.

• Kompania Węglowa SA, KWK "Ziemowit", Lędziny

autor

Śladowski, G.

• Kompania Węglowa SA, KWK "Ziemowit", Lędziny,

autor

Wieczorek, K.

• Kompania Węglowa SA, KWK "Ziemowit", Lędziny

Bibliografia

• 1. Gibowicz S.J., Wiejacz P.: A search for the source non- shearing components of seismic events induced in Polish coal mines. Acta Geophys. Pol. 42, 1994
• 2. Stec K.: Mechanizm ogniska wstrząsu i metody jego wyznaczania. Mat. konf. GIG, Górnicze Zagrożenia Naturalne 2009
• 3. Stec K., Blaszczyk E.: Charakterystyka procesów zachodzących w ogniskach wysokoenergetycznych wstrząsów występujących w czasie eksploatacji ściany 17 w pokładzie 361 w KWK „Knurów". Gospodarka Surowcami Mineralnymi 2008, z. 2/3
• 4. Stec K.: Charakterystyka mechanizmu ognisk wstrząsów górniczych z Obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wiadomości Górnicze 2005, nr 4
• 5. Kwiatek G.: FOCI - Tensor momentu sejsmicznego - opis programu (publikacja internetowa www.sejsmologia-gornicza.pl). 2009
• 6. Wiejacz P.: Mechanizm zjawisk sejsmicznych. Materiały szkoleniowe, Warsztaty Polkowice, 2009
• 7. Setlak K., Gołda A., Moszko M.: Zaszłości eksploatacyjne jako czynnik kształtowania aktywności sejsmicznej górotworu na przykładzie eksploatacji pokładu 207 w bloku E w OG „Lędziny I". Mat. konf. GIG, Górnicze Zagrożenia Naturalne 2010
• 7. Bukowska M.: Kompleksowa ocena skłonności do tąpań górotworu w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. GIG, Katowice 2009
• 8. Goszcz A.: Wybrane problemy zagrożenia sejsmicznego i zagrożenia tąpaniami w kopalniach podziemnych. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Kraków 2004
• 10. Gibowicz S.J.: Mechanizm ognisk wstrząsów górniczych. Polska Akademia Nauk, M-13 (221), Warszawa 1989
• 11. Stec K.: Ocena zagrożenia sejsmicznego w kopalniach węgla kamiennego w oparciu o parametry opisujące mechanizm ognisk wstrząsów górniczych. Prace Naukowe GIG nr 818, Katowice 1996
• 12. Zuberek W., Dubiel R., Pierwoła J.: Tensor momentu sejsmicznego wstrząsów górniczych i tąpnięć z rejonu siodła głównego GZW. Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Szczyrk 1998
• 13. Dubiński J., Stec K.: Określanie zagrożenia sejsmicznego w oparciu o mechanizmy ognisk wstrząsów górniczych. Polska Akademia Nauk, Warszawa 1995
• 14. Gibowicz S.J., Kijko A.: An introduction to mining seismology. International Geophisics Series, Academic Press, Volume 55, 1994
• 15. Gołda A., Śladowski G., Wieczorek K.: Wpływ zaszłości eksploatacyjnych na mechanizm ognisk wstrząsów górniczych w trakcie eksploatacji dwóch sąsiednich ścian w pokładzie 207 w kopalni „Ziemowit". Mat. konf. GIG, Górnicze Zagrożenia Naturalne 2012, s. 120-132
• 16. Golda A., Sladowski G., Wieczorek K.: Analiza mechanizmów wstrząsów górotworu z rejonu stref uskokowych - doświadczenia KWK „Ziemowit". Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Kraków 2013
• 17. Gołda A., Śladowski G., Wieczorek K.: Rozwój systemów obserwacji sejsmologicznej kopalnianej stacji geofizyki górniczej KWK „Ziemowit". Mat. konf. Górnictwo Zrównoważonego Rozwoju, Gliwice 2012
• 18. Mutke G.: Ocena zagrożenia tąpaniami w kopalniach podziemnych uwzględniająca parametry drgań blisko ognisk wstrząsów - doświadczenia z polskich kopalń. Górnictwo i Geoinżynieria 2007, z. 3/1
• 19. Kwiatek G.: Tomografia źródła wybranych zjawisk sejsmicznych w kopalni miedzi „Rudna". Praca doktorska, AGH, Kraków 2007
• 20. Lurka A., Logiewa H.: Sejsmologiczny system obserwacji SOS jako nowe narzędzie do obserwacji i interpretacji danych sejsmicznych w górnictwie zagrożonym tąpaniami. GIG, Katowice 2007