Wody lecznicze Kopalni Soli „Wieliczka". Pięć lat doświadczeń wydobywania i zastosowania w lecznictwie uzdrowiskowym

• Autorzy: Paraszczuk, Krzysztof , Źróbek, Michał , Kostrzon, Magdalena

Warianty tytułu

EN

The healing waters of the Wieliczka Salt Mine. Five years of experience extracting and using in spa treatmente

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kopalnia Soli „Wieliczka" S.A. oprócz zabezpieczania zabytkowej kopalni i działalności turystycznej prowadzi również działalność uzdrowiskową z zastosowaniem wody leczniczej, wydobywanej z wypływu W -VIM 6 w komorze Layer na poziomie VII. Artykuł opisuje właściwości i zastosowania wody leczniczej, warunki geologiczne jej występowania, warunki techniczne i organizacyjne eksploatacji oraz kierunki rozwoju działalności uzdrowiskowej z zastosowaniem wody leczniczej.

EN

Salt Mine „Wieliczka" S.A. in 2013 obtained a certificate from the National Institute of Public Health National Institute of Hygiene, confirming the therapeutic properties of water from the outflow W-VII-16. After preparing the appropriate documentation and obtaining a license for its extraction, the „Wieliczka" Health Mining Resort was established. It extracts healing water being a 6.9% sodium-chloride brine with total mineralization of about 65 g/dm3. The healing water comes from the deposit occurring in the Miocene formations of the Chodenickie strata (Machowo formation). The annual extraction of the mineral is about 1500 m3, and the main direction of its use is to feed the brine graduation tower and treatments such as pneumatic ultrasound aerosol therapy and AMSA, of which the spa performs a total of up to about 3 thousand per year. The healing water from the W-VII-16 outflow and the microclimate of the mine workings are used in the treatment of chronic respiratory diseases. In connection with the Covid-19 pandemii, it is expected that the demand for pulmonary* rehabilitation procedures will increase, and thus there is a possibility of developing this field of rehabilitation at the Wieliczka Salt Mine Health Resort.

Słowa kluczowe

PL

solanka; wody lecznicze; uzdrowisko; inhalacja

EN

brine; healing waters; spa; inhalation

• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 12
• Strony: 3--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Paraszczuk, Krzysztof

• Okręgowy Urząd Górniczy w Krakowie

autor

Źróbek, Michał

• Kopalnia Soli „Wieliczka" S.A. w Wieliczce

autor

Kostrzon, Magdalena

• Kopalnia Soli „Wieliczka" Turystyka w Wieliczce

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz 7 Groty Kryształowe w Kopalni Soli Wieliczka. Studia Naturae 2000, nr 46, s. 11 18.
• 2. Brudnik K., Czop M., Motyka J. i in.: The complex hydrogeology of the unique Wieliczka salt mine. Przegląd Geologiczny 2010, nr 9/1, s. 787-796.
• 3. Dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby eksploatacyjne wód leczniczych z wypływu W-VI 32 (komora Z-32) zlokalizowanego na poziomie VI i z wypływu W VII-16 (komora Layer, d. Fornalska 2) zlokalizowanego na poziomie VII w Kopalni Soli „Wieliczka". KPG ProGeo, Kraków 2.014 (niepubl.).
• 4. Garlicki A.: Salt Mines at Bochnia and Wieliczka. Przegląd Geologiczny 2008, nr 8/1, s. 663-669.
• 5. Karolewicz B., Pluta J., Haznar D.: Nebulizacja jako metoda podawania leków. Terapia i Leki 2009; nr 4, s. 291 304.
• 6. Kostrzon M., Czarnobilski K., Czarnobilska E.: The influence of pulmonary rehabilitation in the Wieliczka Salt Mine on asthma control - preliminary results. Przegląd Lekarski 2015, nr 72(12), s. 716-720.
• 7. Kostrzon M., Latour T., Badyda A.J. i in.: Badania składu chemicznego aerozolu w Uzdrowisku Kopalnia Soli „Wieliczka" metodą „płuczkową". Przegląd Solny 2017, nr 13, s. 107-114.
• 8. Kostrzon M., Rogu la-Kozłowska W., Badyda AJ., Rogula-Kupiec P.: Analiza składu aerozolu w strefie oddziaływa nia tężni solankowej Kopalni Soli „Wieliczka" z wykorzystaniem metody aspiracyjno-wagowej. Acta Balneologica 2018, t. LX, nr 4(154), s. 239 244.
• 9. Kostrzon M., Śliwka A., Wioch T. i in.: Subterranean pulmonary rehabilitation in chronic obstructive pulmonary disease. Advances in Experimental Biomedicine 2019; no. 1176, s. 35-46.
• 10. Latour T.: Naturalne surowce lecznicze w Polsce: wody mineralne, peloidy i gazy lecznicze, [w:] Ponikowska I., Kochański I., Aluna J.W. (red.): Wielka Księga Balneologii i Medycyny Fizykalnej, 1.1. Wyd. Aluna, Konstancin- -Jeziorna 2017, s. 59 82.
• 11. deLeeuw A.: Age of the Badenian salinity crisis; impact of Miocene climate variability on the circum-Mcditer ranean region. Geology 2010, no. 38, s. 715-718.
• 12. Marks L., Dzierżek J., Janiszewski R. i in.: Quaternary stratigraphy and palaeogeography of Poland. Acta Geologica Polonica 2016, vol. 66, nr 3, s. 403-427.
• 13. d'Obyrn K., Rajchel L.: Balneologiczne walory Kopalni Soli „Wieliczka". Acta Balneologica 2014, t. LVI, nr 4(138), S. 220-223.
• 14. Plan ruchu Uzdrowiskowego Zakładu Górniczego „Wieliczka" na lata 2016 2021. UZG Wieliczka, Wieliczka 2016 (niepubl.).
• 15. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości (Dz. U. z 2018 r., poz. 605).
• 16. Skolimowski M.: Tradycje uzdrowiskowe Kopalni Soli w Wieliczce, [w:] Studia i Materiały do dziejów Żup Solnych w Polsce, t. I. Wyd. Muzeum Żup Krakowskich, Wieliczka 1965, s. 275 -285.
• 17. Sosnowski T.: Inżynieria Procesów Biomedycznych. Aerozole Wziewne i Inhalatory. WIChiP PW, Warszawa 2012.
• 18. Spruit M.A., Holland A.E., Singh S.J. et al.: COVID-19: Interim Guidance on Rehabilitation in the Hospital and Post-Hospital Phase from a European Respiratory Society and American Thoracic Societ -coordinated International Task Force. Europan Respiratory Journ. 2020, https://doi.org/10.1183/13993003.02197-2020.
• 19. Sybist A.: Przekrój geologiczny 4-4 (rejon komory Fornalska). Dokumentacja mierniczo geologiczna UZG „Wie liczka", Kopalnia Soli „Wieliczka" S.A., 2011 (niepubl.).
• 20. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2021, poz. 1420).
• 21. Zając D., Russjan E., Kostrzon M., Kaczyńska K.: Inhalations with Brine Solution from the 'Wieliczka' Salt Mine Diminish Airway Hyperreactivity and Inflammation in a Murine Model of Non Atopic Asthma. Int. Joum. of Mole cular Sciences 2020, no. 21, s. 1 16.
• 22. Zarządzenie nr 98/2021/DSOZ Prezesa NFZ zmieniające zarządzenie w sprawie zasad sprawozdawania oraz warunków rozliczania świadczeń opieki zdrowotnej związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19.
• 23. Ziarno R., Suska A., Kulinowski W. i in.: Does smog affect the incidence of exacerbations of chronic laryngitis? Analysis based on the inhabitants of Lesser Poland Voivodeship. Otolaryngologia Polska 2017, nr 71(3), s. 10-19.