Podmioty lokalnej sceny wladzy w spolecznych ocenach

• Autorzy: Lojko E
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wybory komunalne w maju 1990 r. promowane były odgórnie jako wyraz przekonań zwycięskiego obozu solidarnościowego, że zmiany makrosystemowe zapoczątkowane rok wcześniej nie będę dość głębokie i trwałe, jeśli nie będę im towarzyszyły przekształcenia układów lokalnych. Artykuł porównuje wyniki trzech badań: z 1987 r. w trzech małych miastach (grupy 100-osobowe - próby losowe), z lipca 1990 r. (reprezentatywna, ogólnopolska próba - grupa 1300 osób) oraz z 1991 r. (5 gmin - grupy 100-osobowe - próby quota). W opiniach badanych, po wyborach trwale wzmocniła się pozycja rad gminnych w lokalnym układzie decyzyjnym. Jednak stosunek mieszkańców do atrybutu „lokalności" gminy jest arnbiwa- lentny.Po reformie samorządu terytorialnego tylko 20% badanych postrzega miejsce zamieszkania jako względnie autonomiczny lokalny układ decyzyjny. Natomiast 27,1% uważa, że w układzie lokalnym znaczący wpływ ma faktycznie administracja wojewódzka, a 21% dostrzega silny wpływ władz centralnych na lokalne sprawy. Co więcej, 30-40% badanych preferuje takie „uzależnienie" od podmiotów ponadlokalnych bądź oczekuje silniejszej ich integracji w sprawy środowisk lokalnych. Z badań wynika, że nowy model samorządu terytorialnego nie w pełni został zaakceptowany i przyswojony w świadomości mieszkańców. Społeczności lokalne nie maję silnego poczucia własnej podmiotowości ani jednoznacznych kryteriów społecznej oceny działania rad gminnych; nie wykształciły się też grupy interesów gotowe wspierać inicjatywy władz lokalnych. Natomiast nowi radni nie zawsze potrafię zaproponować przemyślane i spójne lokalne programy, które dawałyby ich środowiskom szansę wyboru z wielu wariantów własnej drogi rozwoju.

EN

The article presents: 1) prerequisities for self-governmental organization of local centres connected with the reform of territorial self-government in 1990; 2) perception of local system of decision-making recapitulated on the basis of the state of consciousne of people (comparision of the results of empirical research of 1987, 1990 and 1991) and transofmations in social opinions in this field; 3) opinions of respondents on the influence of superior subjects on the events occuring on their place of residence; 4) final conclusions. Communal elections were promoted from above by victorious camp of Solidarity mainly as continuation of macrosystem transformations. However, the elections' programmes proposed rarely and rather in a general way some concepts of local development. The results of research show that, according to the opinions of inhabitants, the position of community councils in the local systems of decision-making had grown and became consolidated after the elections. However, the attitude to coonsider the community as a „local one" is rather ambiguous, as the majority of respondents still feel and - what is more important - accept and postulate the intensification of influences of superior (voivodship and central) authorities on the decision concerning local problems. As a matter of fact, a new model of territorial self-government has not been fully accepted and adopted to the consciousness of people. Local societies have neither a strong feeling of their own subjectivity nor unambiguous criteria for social approval of the activities of communities'councils. Still missing are the groups of interest which would be ready to support the initiative of local authorities, whereas the new councillors are not always able to propose some compact and carefully considered programmes of local development which could give the society some possibilities to choose from many available variants, their own, the most effective way for development.

Słowa kluczowe

PL

samorzady terytorialne; swiadomosc spoleczna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 1992
• Tom: 16
• Numer: 3-4
• Strony: 183-192
• Opis fizyczny: s.183-192,bibliogr.

Twórcy

autor

Lojko E

• Uniwersytet Warszawski, ul.Krakowskie Przedmiescie 24/26, 00-325 Warszawa

Bibliografia

• Anatomia działań zbiorowych w społecznościach lokalnych 1990 Red. A. Turska. Warszawa
• Cywiński Z., Kozłowski T., Łojko E., Turska A. 1991 Arena wyborcza małych miast. Tworzenie samorządu terytorialnego w postkomunistycznej Polsce. W: Społeczności lokalne w życiu publicznym. Warszawa
• Grabowska M., Koralewicz J., Mach B. W., Pańków J., Wnuk Lipiński E., Ziółkowski M. 1991 Społeczeństwo polskie i jego instytucje w okresie zmiany. W: Świat postkomunistyczny: diagnoza i prognoza. Red. E. Wnuk Lipiński. Warszawa (Prace Instytutu Studiów Politycznych PAN)
• Jałowiecki B. 1990 Narodziny demokracji w Polsce lokalnej. Warszawa
• Kozłowski T.: Percepcja władz ponadlokalnych 1990 W: Autonomia działań zbiorowych w społecznościach lokalnych. Red. A. Turska. Warszawa
• Kurczewski J. 1990 Dziennik wyborczy. W: Pierwszy krok do Europy. Red. S. Kowalski, Warszawa: Ośrodek Prac Społeczno-Zawodowych przy KK NSZZ „Solidarność"
• Łojko E. 1991 Samorządność lokalna - mit czy szanse. - Samorząd terytorialny 11-12 (numer poświęcony pamięci prof. Waleriana Pańko)
• Łojka E., Staśkiewicz W., Turska A. 1989 Doświadczenie i aspiracje samorządowe. Warszawa: Uniw. Warszawski
• Między nadzieją a rozczarowaniem. Samorząd terytorialny rok po wyborach 1991 Red. B. Jałowiecki, P. Swianiewicz. Warszawa
• Rybicki P. 1979 Struktura społecznego świata. Warszawa: PWN
• Winczorek P. 1990 Proces przemian demokratycznych i ich wpływ na system instytucji ustrojowych w Polsce. W: Prawo i Społeczeństwo Obywatelskie. Praca zbiorowa dedykowana prof. Annie Turskiej. Warszawa