Jakosc i cechy uzytkowe wody potoku Babola w aspekcie jej przyszlego magazynowania w zbiorniku retencyjnym

• Autorzy: Kowalik T , Kanownik W. , Bogdal A. , Ostrowski K. , Rajda W.

Warianty tytułu

EN

Quality and functional values of water in Babola stream in view of its future storage in small retention reservoir

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była ocena jakości i walorów użytkowych wody w potoku Bąbola odwadniającym zlewnię o powierzchni 3,25 km2 położoną w Beskidzie Makowskim. Na potoku tym planowane jest utworzenie zbiornika wodnego w ramach Programu Małej Retencji Województwa Małopolskiego. Badania terenowe przeprowadzono w 24 losowo wybranych terminach 2007 i 2008 roku. W terenie wykonywano pomiary temperatury, pH, stężenia tlenu rozpuszczonego i przewodności elektrolitycznej wody. W laboratorium oznaczono stężenie zawiesiny ogólnej, substancji rozpuszczonych, związków biogennych (NH4+, NO– 2, NO– 3, PO34 –), składników mineralnych (SO24 –, Cl–, Mn2+, Mg2+, Ca2+), BZT5, ChZTMn i metali (Fe2+/3+, Mn); z częstotliwością raz na kwartał, a więc w 8 próbach wody wykonano oznaczenia metali ciężkich (Cr, Zn, Cd, Cu, Ni, Pb) oraz liczebności bakterii coli i coli typu kałowego. Stwierdzono, że woda potoku Bąbola jest bardzo dobrej jakości (klasa I), a po jej uzdatnieniu w procesach fizycznych i chemicznych według kategorii A2 mogłaby ona być wykorzystywana do zaopatrzenia ludności oraz do celów rekreacyjnych jako kąpielisko; nie stanowi też zagrożenia do bytowania ryb. Stwierdzone niskie stężenia składników biogennych w wodzie potoku nie wskazują na zagrożenie planowanego zbiornika eutrofizacją.

EN

The study assessed the quality and usability of water in the Bąbola stream that drains a 3.25 km2 catchment situated in the Beskid Makowski Mts. (southern Poland). A water storage reservoir is to be built on the stream as part of the Small Retention Programme for the Malopolska Region. Field research was conducted on 24 randomly selected dates in 2007 and 2008, and included measurements of temperature, pH, dissolved oxygen concentration, and water electrolytic conductivity. Total suspended solids, dissolved solids, biogenic compounds (NH4+, NO– 2, NO– 3, PO34 –), minerals (SO24 –, Cl–, Mn2+, Mg2+, Ca2+), BZT5, ChZTMn,) BOD5, CODMn, and metals ( Fe2+/3+, Mn) were determined in the laboratory. Heavy metals (Cr, Zn, Cd, Cu, Ni, Pb) assay, and coliform and fecal coliform counts were done once a quarter. The water of the stream showed a very good quality (I class). After physical and chemical processing it would be fit for consumption. It is also suitable for recreational purposes (bathing, swimming) and for fish culture. The low concentrations of biogenic components in the stream water suggest that the projected reservoir will not be threatened with eutrophication.

Słowa kluczowe

PL

zlewnie potokow; zlewnia potoku Babola; wody powierzchniowe; jakosc wody; temperatura wody; odczyn wody; stezenie tlenu rozpuszczonego; przewodnosc elektrolityczna; zwiazki biogenne; fosforany; jony amonowe; azotany; azotyny; siarczany; chlorki; skladniki mineralne; mangan; magnez; zelazo; zawartosc metali ciezkich; czystosc mikrobiologiczna; walory uzytkowe; mala retencja wodna

EN

Babola catchment; ammonium ion; biogenic compound; chloride; dissolved oxygen concentration; electrolytic conductivity; heavy metal content; iron; magnesium; manganese; microbial purity; mineral component; nitrate; nitrite; phosphate; small water retention; stream catchment; sulphate; surface water; utility value; water quality; water reaction; water temperature

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2009
• Tom: 08
• Numer: 3-4
• Strony: 17-23
• Opis fizyczny: s.17-23,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kowalik T

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Krakow

autor

Kanownik W.

autor

Bogdal A.

autor

Ostrowski K.

autor

Rajda W.

Bibliografia

• Hermanowicz W., Dojlido J., Dożańska W., Kozorowski B., Zerbe J., 1999. Fizyko-chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady Warszawa.
• Kanownik W., Kowalik T., 2008. Walory użytkowe wody rzeki Wilgi w aspekcie jej magazynowania w małym zbiorniku retencyjnym. Acta Sci. Pol., Form. Circ. 7 (3), 23-31.
• Koc J., Skonieczyk P., 2007. Role of retention reservoir in protecting a lake from biogenic substances running off from rural areas. Pol. J. Environ. 16 (2A), 292-296.
• Kondracki J., 2002. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN Warszawa.
• Mioduszewski W., Nyc K., Żelazo J., 2005. Zasoby wodne w obszarach wiejskich. Post. Nauk Rol. 3 (315), 3-19.
• Mosiej J., Somorowski Cz., 2001. Aktualne problemy gospodarowania wodą w rolnictwie dla zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Wiad. Mel. Łąk. 1, 2-7.
• Ostrowski K., Bogdał A., 2007. Wartości wybranych cech fizyko-chemicznych w wodzie opadowej i odpływającej z mikrozlewni o osadniczo-rolniczo-hodowlanym użytkowaniu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 519, 233-242.
• Rajda W., 2005. Woda w zagospodarowaniu przestrzennym obszarów wiejskich. Post. Nauk Rol. 3 (315), 33-42.
• Rajda W., Kanownik W., 2005. Wpływ czynników antropogenicznych na jakość wody potoku na terenie podmiejskim i zurbanizowanym. Wiad. Mel. Łąk. 4, 176-180.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych. Dz. U. Nr 176, poz. 1455. 2002a.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. Dz. U. Nr 183, poz. 1530. 2002b.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczona do spożycia. Dz. U. Nr 204, poz. 1728. 2002c.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Dz. U. Nr 241, poz. 2093. 2002d.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Dz. U. Nr 162, poz. 1008.
• Trybała M., 1996. Gospodarka wodna w rolnictwie. PWRiL Warszawa.