Regiony dendroklimatyczne sosny zwyczajnej [Pinus sylvestris L.] w Karpatach polskich

• Autorzy: Wilczynski S

Warianty tytułu

EN

The dendroclimatic regions of Scots pine [Pinus sylvestris L.] in the Polish Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Scots pine in the Polish part of the Carpathians shows a diversified annual rhythm of changes in size of the radial increments. It mainly results from a different susceptibility of trees to pluvial conditions of summer (June-August) and the air temperature during the autumn (October) preceding the year in which the annual tree ring is formed. The air temperature in the winter months (February-March) is the factor having the strongest effect on the variation of the increment rhythm of Scots pine growing in the entire area of the Polish Carpathians. The regions in which Scots pine exhibits a homogeneous rhythm of changes in the annual ring size have been named the dendroclimatic regions. They coincide with the physic-geographical and climatic regions. Pines in respective dendroclimatic regions of the Carpathians form a specific "climatype" distinguished by a different increment rhythm adapted to climatic conditions prevailing in a given area.

Słowa kluczowe

PL

Polska; Karpaty; lesnictwo; sosna zwyczajna; Pinus sylvestris; dendrochronologia; dendroklimatologia

EN

Poland; Carpathians Mountains; forestry; Scotch pine; Pinus sylvestris; dendrochronology; dendroclimatology

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agraria et Silvestria. Series Silvestris
• Rocznik: 2005
• Tom: 43
• Strony: 43-53
• Opis fizyczny: s.43-53,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wilczynski S

• Akademia Rolnicza, Al.29 Listopada 46, 31-425 Krakow

Bibliografia

• Balon J., German K., Kozak J., Malaza H., Widacki W., Ziaja W. 1995. Regiony fizycznogeograficzne. [w:] Warszyńska J. (red.). Karpaty Polskie. Przyroda, człowiek i jego działalność, UJ, Kraków: 117-130.
• Cook E.R, Holmes R.L 1986. Users manual for program ARSTAN. [w:] Holmes R.L., Adams R.K., Fritts H.C. (red.) Tree-ring chronologies of Western North America: California, eastern Oregon and northern Great Basin. Chronology series 6, Univ. of Arizona, Tucson: 50-65.
• Eckstein D., Bauch J. 1969. Beitrag zur Rationalisirung eines dendrochronologischen Verfarens und zur Analyse seiner Aussagesicherheit. Forstw. Cbl. 88, 4: 230-250.
• Eckstein D., Saß U. 1989. Dendroecological assessment of decline and recovery of fir and spruce in the Bavarian Forest. [w:] Bucher J.B., Bucher-Wallin I. (red.) Air pollution and forest decline. Pro­ceed. 14th Int. Meeting for Specialists in Air Pollution Effects on Forest Ecosystems, IUFRO, Interlaken 2-8 October 1989, Birmensdorf: 255-260.
• Feliksik E., Wilczyński S. 2000. The influence of thermal and pluvial conditions on the radial incre­ment of the Scots pine (Pinus sylvestris L.) from the area of Dolny Śląsk. Fol. For. Pol. ser. A- Forestry 42: 55-66.
• Feliksik E., Wilczyński S. 2001. The influence of temperature and rainfall on the increment width of native and foreign tree species from the Istebna Forest District. Fol. For. Pol. ser. A- Forestry 43: 104-114.
• Feliksik E., Wilczyński S. 2002. Variability of tree-ring sizes of the Norway spruce (Picea abies (L.) Karst) growing at different altitudes. Fol. For. Pol. Ser. A-Forestry 44: 87-96.
• Feliksik E., Wilczyński S. 2003. Termiczne uwarunkowania przyrostu tkanki drzewnej świerka pospo­litego (Picea abies (L.) Karst.) w reglu dolnym Beskidu Żywieckiego. Acta Agr. Silv. Ser. Silv. 41: 15-24.
• Feliksik E., Wilczyński S. 2004a. Dendroclimatic regions of Douglas fir (Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco) in western and northern Poland. Dendrobiology 52: 9-15.
• Feliksik E., Wilczyński S. 2004b. Dendroclimatological regions of Douglas fir (Pseudotsuga menziesii Franco) in western Poland. Eur. J. For. Res. 123: 39-43.
• Feliksik E., Wilczyński S. 2004c. Dendroclimatic regions for Douglas fir (Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco) in Poland. Sylwan 12: 23-30.
• Feliksik E., Wilczyński S., Podlaski R. 2000. Wpływ warunków termiczno-pluwialnych na wielkość przyrostów radialnych sosny (Pinus sylvestris L.), jodły (Abies alba Mill.) i buka (Fagus sylvatica L.) ze Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Sylwan 9: 53-63.
• Fritts M.C. 1976. Tree-rings and climate. Acad. Press, London.
• Holmes R.L. 1995. Principal Components Analysis — User manual. [w:] Holmes R.L. (red.) Dendrochronology Program Library. Univ. of Arizona, Tucson.
• Huber 1943. Uber die Sicherheit jahresringchronologischer Datierung. Holz als Roh- und Werkstoff 6, 10/12: 263-268.
• Krąpiec M. 1998. Oak dendrochronology of the Neoholocene in Poland. Folia Quaternaria 68: 5-133.
• Lindholm M., Meriläinen J., Timonen M., Vanninen P., Eronen M. 1997. Effects of climate on the growth of Scots pine in the Saimaa Lake District, south-eastern Finland, in the southern part of the boreal forest Belt. Dendrochronologia 15: 151-168.
• Majewski A. 2001. Sygnał klimatyczny w słojach przyrostów rocznych sosny zwyczajnej (Pinus sylvetris L.) występującej w Karpatach. Praca magisterska, Kat. Klimat. Leśnej AR, Kraków.
• Mäkinen H, Nöjd P., Mielikäinen K. 2000. Climatic signal in annual growth variation of Nowary spruce (Picea abies) along a transect from central Finland to the Arctic timberline. Can. J. For. Res. 30: 769-777.
• Obrębska-Starklowa B., Hess M., Olecki Z., Trepińska J., Kowanetz L. 1995. Klimat. [w:] Warszyńska J. (red.) Karpaty Polskie. Przyroda, człowiek i jego działalność. UJ, Kraków: 31-48.
• Richter K., Eckstein D., Holmes R.L. 1991. The dendrochronological signal of pine trees (Pinus sp.) in Spain. Tree-Ring Bull. 51: 1-13.
• Schweingruber F.H. 1985. Dendroecological zones in the coniferous forest of Europe. Dendrochronologia 3: 67-75.
• Schweingruber F.H., Bräker O.U., Schär E. 1979. Dendroclimatic studies on conifers from central Europe and Great Britain. Boreas 8: 427-452.
• Skrzyszewski J. 2004. Charakterystyka morfologiczno-przyrostowa sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w polskiej części Karpat i Sudetów. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 411, Rozprawy 300.
• Ważny T. 1990. Aufbau und Anwendung der Dendrochronologie für Eichenholz in Polen. Diss. Univ. Hamburg.
• Wilczyński S. 1999. Dendroklimatologia sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) z wybranych stanowisk w Polsce. Praca doktorska. Kat. Klimat. Leśnej, AR w Krakowie.
• Wilczyński S. 2003. Modele „klimat-przyrost radialny" sosen z Tatr, Pienin i Ojcowa. Sylwan 12: 27­-35.
• Wilczyński S. 2004. Lata wskaźnikowe i wyjątkowe w ocenie związków przyrost radialny klimat. Sylwan 5: 30-40.
• Wilczyński S., Krąpiec M., Szychowska-Krąpiec E., Zielski A. 2001. Regiony dendroklimatyczne sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w Polsce. Sylwan 8: 53-61.
• Wilczyński S., Skrzyszewski J. 2002a. Dependence of Scots pine tree-rings on climatic conditions in southern Poland (Carpathian Mts.). EJPAU 5, 2, ser. Forestry.
• Wilczyński S., Skrzyszewski J. 2002b. The climatic signal in tree-rings of Scots pine (Pinus sylvestris L.) from foot-hills of the Sudetic Mountains (southern Poland). Forstw. Cbl. 121: 15-24.
• Wilczyński S., Skrzyszewski J. 2003. Dendrochronology of Scots pine (Pinus sylvestris L.) in the mountains of Poland. J. For. Sci. 49, 3: 95-103.
• Zielski A. 1997. Uwarunkowania środowiskowe przyrostów radialnych sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w Polsce północnej na podstawie wielowiekowej chronologii. Praca habilit. UMK, Toruń.