Sciezka przyrodniczo-widokowa Pieniny Gorlickie - propozycja rozszerzenia oraz ochrony stanowisk fliszu

• Autorzy: Kotas B

Warianty tytułu

EN

Nature-viewing trail Pieniny Gorlickie - flysch exposures proposed for protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opisywana ścieżka przyrodniczo-widokowa „Pieniny Gorlickie” znajduje się w Beskidzie Niskim w tzw. Pieninach Gorlickich. Jej trasa, biegnąca częściowo wzdłuż północno-zachodniego brzegu Jeziora Klimkowskiego (sztucznego zbiornika utworzonego przez spiętrzenie wód rzeki Ropa) przebiega przez miejscowości Klimkówkę i Łosie. Geologicznie obszar ten znajduje się w podjednostce raczańskiej będącej jedną ze stref tektoniczno-facjalnych płaszczowiny magurskiej. Głównym celem pracy jest szczegółowe opisanie odsłonięć geologicznych umiejscowionych wzdłuż ścieżki przyrodniczo-widokowej oraz ich waloryzacja naukowa i edukacyjna, a także zwrócenie uwagi na pomijanie aspektu geologicznego w projektowaniu i prowadzeniu tego typu ścieżek

EN

The study place is situated in the eastern part of Poland, in the Carpathians Mountains, precisely in their part called Beskid Niski. It covers the Klimkowskie Lake surroundings. Klimkowskie Lake is artificial water reservoir which was created upon Ropa river in 1994 year. Geologically, the area is located in the Magura Nappe, in its zone called the Rača Zone. The rock succession of the Rača zone in this area includes following formations: Łabowa Formation (red and grey, non-calcareous variegated shales), Beloveza Formation (thin bedded, grey, calcareous shales with thin bedded sandstones; the floor surface of sandstone are rich in bioturbations), Magura Formation – Poprad Sandstone Member (thick-bedded, grey, calcareous sandstones consist mainly of quartz and muscovite flakes). The article shows which places should be protected and pointed out for the public as worth to see, with applicable information about their content and which exposures should be included into the “Pieniny Gorlickie” nature-viewing trail. These points are: exposures of Eocene flysch deposits on the turning of Ropa river in Łosie village (Fig. 1, locality 1), abandoned muscovite sandstone quarry in Łosie village (Fig. 1, locality 2; Fig. 2) and outcrop of sandstone sediments located along the trail leading over the dam on the Ropa river in Klimkówka village (Fig. 1, locality 3). Geologically interesting are also trace fossils of which can be found in rock debris on the shore of Klimkówka Lake, for example Scolicia isp. (Fig. 3A), Megagrapton isp., Spirorhaphe isp. (Fig. 3B), and quaternary sediments with typical for them structures: landslides, rock falls, slope hooks. These objects make this area more attractive.

Słowa kluczowe

PL

sciezki przyrodnicze; sciezka przyrodniczo-widokowe Pieniny Gorlickie; zbiornik Klimkowka; plaszczowina magurska; flisz karpacki; Beskid Niski

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2010
• Tom: 66
• Numer: 6
• Strony: 473-481
• Opis fizyczny: s.473-481,rys.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kotas B

• Zespol Parkow Krajobrazowych Wojewodztwa Malopolskiego, Oddzial Stary Sacz, ul.Daszynskiego 3, 33-340 Stary Sacz

Bibliografia

• Bąk K., Oszczypko N. 2000. Late Albian and Cenomanian redeposited foraminifera from Late Cretaceous-Paleocene deposits of the Rača subunit (Magura Nappe, Polish Western Carpathians) and their paleogeographical significance. Geol. Carpathica 51 (6): 371-382.
• Bromowicz J. 1992. Basen sedymentacyjny i obszary źródłowe piaskowców magurskich. Zesz. Nauk. AGH. Geologia 54: 1-116.
• Gradziński R., Kostecka A., Radomski A., Unrug R. 1986. Zarys sedymentologii. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
• Koszarski L., Sikora W, Wdowiarz S. 1974. The flysch Carpathians. W: Mahel M. (red.). Tectonics of the Carpathian-Balkan Regions. Bratislava: 180-197.
• Luboński P. 1999. Beskid Niski - Przewodnik dla prawdziwego turysty. Oficyna Wydawnicza Rewasz, Pruszków.
• Mleczek T. 1998. Jaskinie Beskidu Niskiego. W: Pulina M. (red.). Jaskinie polskich Karpat fliszowych. Tom 3. PTPNoZ, Warszawa: 11-166.
• Nowicka D. 2004. Dokumentacja geologiczno-inżynierska i realizacja przesłony przeciwfiltracyjnej zbiornika wodnego w miejscowości Klimkówka na rzece Ropa - lata 1980-1994. Charakterystyka geologiczna rejonu zapory [www.hydrogeo.pl].
• Nowicka D., Dzierwa K. 2004. Dokumentacja geologiczno-inżynierska i realizacja przesłony prze- ciwfiltracyjnej zbiornika wodnego w miejscowości Klimkówka na rzece Ropa - lata 1980-1994. Charakterystyka geologiczna czaszy zbiornika [www.hygrogeo.pl].
• Oszczypko N., Malata E., Bąk K., Kędzierski M., Oszczypko-Clowes M. 2005. Lithostratigraphy and biostratigraphy of the Upper Albian-Lo- wer/Middle Eocene flysch deposits in the Bystrica and Rača subunits of the Magura Nappe; Western Flysch Carpathians (Beskid Wyspowy and Gorce Ranges, Poland). Ann. Soc. Geol. Poloniae 75 (1): 27-69.
• Oszczypko N., Oszczypko-Clowes M. 2006. Rozwój basenu magurskiego. W: Oszczypko N., Uchman A., Malata E. (red). Rozwój paleotektoniczny basenów Karpat zewnętrznych i pienińskiego pasa skałkowego. Inst. Nauk Geol. UJ, Kraków: 133-164.
• Sikora W 1964. Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000; arkusz M34-91A Gorlice. Wyd. Geol. Warszawa.
• Szajnocha W 1896. Atlas geologiczny Galicyi. Tekst do zeszytu 6. Kom. Fizjogr. AU, Kraków.
• Świdziński H. 1934. Uwagi o budowie Karpat fliszowych. Sprawozdania PIG 8 (1): 75-139.
• Świdziński H. 1958. Mapa geologiczna Karpat Polskich cz. wschodnia, 1:200 000. Inst. Geol., Warszawa.
• Uchman A. 1998. Taxonomy and ethology of flysch trace fossils: revision of the Marian Książkie- wicz collection and studies of complementary material. Ann. Soc. Geol. Poloniae 68: 105-218.
• Uchman A. 2004. Principles of Ichnology. Uniwersity of Bergen: 1-42.
• Węcławik S. 1969. Budowa geologiczna płaszczowiny magurskiej między Uściem Gorlickim a Tyliczem. Pr. Geol. PAN 59: 1-101.
• Żytko K., Ślączka A., Gucik S. 1973. Przewodnik po wschodnich Karpatach fliszowych. Wyd. Geologiczne, Warszawa.