Wplyw nawozenia azotowego na zawartosc azotanow[V] w bulwach ziemniaka

• Autorzy: Jarych-Szyszka M
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było określenie wpływu stosowania różnych dawek nawożenia azotowego w uprawie czterech odmian ziemniaka na zawartość azotanów(V) w bulwach. Ponadto celem pracy było określenie zmian zawartości azotanów(V) w bulwach podczas przygotowywania ich do spożycia. Do badań użyto bulw czterech odmian ziemniaka - Bard, Lord, Cedron i Kuba. W doświadczeniu polowym zastosowano trzy dawki nawożenia azotem: 40, 80 i 120 kg N·ha⁻¹ - odmiany Bard i Lord oraz dwie dawki: 100 i 140 kg N·ha⁻¹ - odmiany Cedron i Kuba. Z prób ziemniaków nawożonych w uprawie podstawowymi dawkami azotu (40 kg N·ha⁻¹ - odmiana Bard i Lord; 100 kg N·ha⁻¹ - odmiana Cedron i Kuba), wydzielono bulwy, które obrano ręcznie i poddano analizie przed i po ugotowaniu. W bulwach oznaczano zawartość suchej masy, skrobi (z wyjątkiem ziemniaków gotowanych) oraz azotanów(V). Ziemniaki odmian przeznaczonych do bezpośredniej konsumpcji (Bard i Lord) zawierały mniejszą ilość suchej masy i skrobi oraz większą ilość azotanów(V) niż ziemniaki odmian przeznaczonych do produkcji czipsów i suszy (Cedron i Kuba). Zastosowanie wyższych dawek nawożenia azotowego w uprawie badanych odmian ziemniaków spowodowało zwiększenie zawartości azotanów(V) w bulwach, przy czym odmiany konsumpcyjne w większym stopniu reagowały na nawożenie mineralne. Procesy obróbki ziemniaków przyczyniły się do zmniejszenia zawartości azotanów(V) - bulwy po obraniu zawierały o około 20% mniej, a po ugotowaniu o około 30% mniej tych związków.

EN

The purpose of the study was to determine the effects of different N rates used for fertilization of four potato varieties on nitrate content of potato tubers. In addition the aim of the study was to define changes in nitrate content of potato tubers during culinary process. The experiments were conducted on four potato varieties - Bard, Lord, Cedron and Kuba. The experimental field with Bard and Lord varieties was fertilized with three N rates: 40, 80 and 120 kg of N·ha⁻¹, while Cedron and Kuba varieties were fertilized with two N rates: 100 and 140 kg of N·ha⁻¹. From potato fertilized with basic N rates (40 kg N·ha⁻¹ for Bard and Lord varieties and 100 kg N·ha⁻¹ for Cedron and Kuba varieties), potato samples were taken peeled handly and analysed before and after cooking. The measurements of potato tubers included: dry matter, starch (except cooked potatoes) and nitrate content. The varieties destined for cooking exhibited lower dry matter and starch content, but higher nitrate content than potato varieties destined for chips and dehydrated products manufacturing. Higher N rates affected in higher content of nitrate in potato tubers, and edible potato varieties to a larger extend reacted on mineral fertilization. Culinary processes decreased nitrate content - peeled potatoes contained 20%, and cooked potatoes contained 30% lower nitrate amount.

Słowa kluczowe

PL

azotany; obieranie; zawartosc azotanow; ziemniaki; uprawa roslin; bulwy; dawki nawozowe; konferencje; gotowanie; nawozenie azotem; Warszawa konferencja

EN

nitrate; peeling; nitrate content; potato; plant cultivation; tuber; fertilizer dose; conference; cooking; nitrogen fertilization; Warsaw conference

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość. Suplement
• Rocznik: 2006
• Tom: 13
• Numer: 2
• Strony: 76-84
• Opis fizyczny: s.76-84,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jarych-Szyszka M

• Akademia Rolnicza, ul.C.K.Norwida 25, 50-375 Wroclaw

Bibliografia

• [1] Bélanger G., Walsh J. R., Richards J. E., Milburn P. H., Ziadi N.: Nitrogen fertilization and irrigation affects tuber characteristics of two potato cultivars. Amer. J. Potato Res., 2002, 79, 269-279.
• [2] Boligłowa E., Gleń K., Pisulewski P.: Wpływ stosowania herbicydów na plonowanie i niektóre cechy jakości bulw ziemniaka. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 2004, 500, 391-397.
• [3] Cieślik E.: Zmiany azotanów i azotynów podczas obróbki kulinarnej ziemniaków. Przem. Spoż., 1992, 10, 226-228.
• [4] Frydecka-Mazurczyk A., Zgórska K.: Czynniki wpływające na zawartość azotanów w bulwach ziemniaka. Biul. Inst. Ziem., 1996, 47, 111-125.
• [5] Frydecka-Mazurczyk A., Zgórska K.: Zawartość azotanów(V) w bulwach ziemniaka w zależności od odmiany, miejsca uprawy i terminu zbioru. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2000, 4 (25) Supl., 46-51.
• [6] Gołaszewska B., Zalewski S.: Optimisation of potato quality in culinary process. Pol. J. Food Nutr. Sci., 2001, 10/15,1, 59-63.
• [7] Harmouz K., Lachman J., Dvořák P., Pivec V.: Yield and quality of potatoes cultivated convencionally and ecologically. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 2004, 500, 277-283.
• [8] Jabłoński K.: Uprawa bardzo wczesnych odmian ziemniaka Bard i Lord w warunkach glebowo- klimatycznych Pomorza. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 2004, 500, 243-251.
• [9] Jasińska Z., Kotecki A. (red.): Szczegółowa uprawa roślin. Tom I. Wyd. AR, Wrocław 2003.
• [10] Kmiecik W., Lisiewska Z.: Azotany i azotyny w warzywach. Cz.III. Zmiany zawartości azotanów i azotynów w warzywach pod wpływem zabiegów kulinarnych i konserwowania. Post. Nauk Rol., 1994, 1, 51-62.
• [11] Krełowska-Kułas M.: Badanie jakości produktów spożywczych. PWE, Warszawa 1993.
• [12] Leszczyński W.: Krytyczna ocena metod oznaczania zawartości skrobi w bulwach ziemniaka. Przem. Ferm. i Rol., 1975, 11, 22-24.
• [13] Lis B., Mazurczyk W., Trawczyński C., Wierzbicka A.: Czynniki ograniczające wykorzystanie azotu przez rośliny ziemniaka a zagrożenie środowiska. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 2002, 489, 165-174.
• [14] Lis B.: Wpływ długiego okresu wegetacji odmian i nawożenia na zawartość azotanów w bulwach ziemniaka. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 1996, 440, 217-222.
• [15] Lisińska G., Leszczyński W.: Potato science and technology. Elsevier Appield Science. London 1989.
• [16] Machnacki M., Kołpak R.: Wpływ nawożenia azotem i terminu zbioru na wysokość i wartość konsumpcyjną plonu ziemniaków wczesnych.Cz. I. Plon ogólny i zawartość azotanów i witaminy C w bulwach. Rocz. Nauk Rol., 1998, seria A, 113, 1-2, 133-140.
• [17] Machnacki M.: Wpływ nawożenia azotowego na zawartość azotanów w bulwach wczesnych ziemniaków zbieranych w trzech terminach. Fragm. Agr., 1998, XV, 3(59), 80-89.
• [18] Prośba-Białczyk U., Nowak L., Makowski K.: Wpływ nawadniania i nawożenia azotem na produkcyjność dwóch odmian ziemniaka. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 2004, 500, 313-323.
• [19] Reflektometryczna metoda oznaczania jonów azotanowych. Instrukcja obsługi aparatu Merck RQflex2.
• [20] Rogozińska I.: Wpływ nawożenia azotowego na bilans azotu oraz szkodliwych dla zdrowia substancji chemicznych w bulwach ziemniaka. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 1995, 1, 59-65.
• [21] Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2003 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności Dz. U. 2003 r. Nr 37, poz. 326 z późn. zm.
• [22] Ruiz J. M., Hernandez J., Castilla N., Romero L.: Potato performance in response to different mulches. 1. Nitrogen metabolism in yield. J. Agr. Food Chem., 1999, 47, 2660-2665.
• [23] Wierzbicka A., Lis B.: Optymalizacja nawożenia azotem wczesnych odmian ziemniaka. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 2002, 489, 203-212.
• [24] Wojcieska U.: Fizjologiczna rola azotu w kształtowaniu plonu roślin. Cz. I. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 1994, 1, 115-126.
• [25] Wyszkowski M.: Zawartość związków azotowych i witaminy C w bulwach ziemniaka w zależności od zastosowanego nawożenia azotem i fungicydów. Fragm. Agr., 1996, XIII, 1(49), 9-19.
• [26] Zgórska K., Grudzińska M.: Zawartość azotanów(V) w bulwach ziemniaka po obróbce wstępnej i termicznej. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 2004, 500, 475-481.