Wplyw zmianowania na plonowanie pszenicy ozimej

• Autorzy: Kaczmarska M , Gawronska-Kulesza A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the paper there were described - on the basis of domestic and foreign literature review - problems related to significance of forecrop for canopy architecture and yield components of winter wheat, crop which is known among the cereals as the most affected by its placing in crop rotation. Either, its share and that of other cereals in tbe crops area increase in the last years surpassing the „tolerance treshold", being established as 65-75% for the settlement conditions in Poland. It means that the cerealsare grown each after other during 2 and even 3 years. Neglecting rotation that determines the choice of forecrop plant and retaining of long enough pauses in cultivating given crop species leads to the degradation of physicat biological and chemical properties of the soil, increase in weeding, infection with pathogenic fungi, resulting in yield decrease. In the review - covering 58 literature references - based on the data concerning natural and production aftermaths of growing winter wheat in various rotations, good and less useful forecrops for this species were indicated and it was underlined the sensitivity of wheat to forecrop and to whole crop rotation. Leguminous plants and their mixtures with cereals cultivated for green fodder or for seeds (species and cultivars of shorter vegetation period).Winter rape, early potatoes and mid-early potatoes cultivated on farmyard manure and the oats are known as the best winter wheat forecrops all over the country. Alternative forecrops could be: clover and other perennials, sugar beets. late potatoes and maize. while the very bad forecrops for winter wheat are: wheat. barley, rye and triticale.

Słowa kluczowe

PL

wlasciwosci gleby; uprawa roslin; zmianowanie; pszenica ozima; zboza; przedplony; plonowanie; architektura lanu

• Wydawca: -
• Czasopismo: Postępy Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2000
• Tom: 47
• Numer: 4
• Strony: 51-63
• Opis fizyczny: s.51-63,bibliogr.

Twórcy

autor

Kaczmarska M

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul.Rakowiecka 26/30, 02-528 Warszawa

autor

Gawronska-Kulesza A.

Bibliografia

• [1] Adamiak J. 1980. Studia nad uprawą roślin w monokultune. Zesz.. Nauk. ART w Olsztynie 30. Cz. I: 87-98, Cz. II: 99-107.
• [2] Adamiak J., Adamiak E., Zawiślak K. 1994. Reakcja pszenicy ozimej na udział zbóż w płodozmianie i dobór przedplonów. Fragm. Agron. 1(41): 82-88.
• [3] Blasko L., Zsigrai G. 1994. Sustainable land use and mineral fertilizers on meadow chernozem soil. Agrokemia -es- Talajtan 43: 3-4.
• [4] Claupein W., Zoschke M. 1987. Einfluss langjahriger Wintenveizen-Monokultur auf Ertragsbilbdung, Krankheitsbef all w1d Nematodenbesatzz im Vergleich zum Winterweizenbau in der Fruchtfolge. J. Agron. & Crop Sci. 158: 227-235.
• [5] Colbach N., Saur L. 1998. Influence of crop management on eyespot development and infection cycles of winter wheat. European Journal of Plant Pathology 104.
• [6] Czajka W. 1994. Wpływ płodozmianu i monokultury na zdrowotność podstawy źdźbła pszenicy ozimej. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst. 59: 83-89.
• [7] Derylo S. 1997. Wpływ wieloletnich zmianowań zbożowych na plonowanie i zachwaszczenie pszenicy ozimej. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst. 64: 215-219.
• [8] Duer I. 1996a. Potencjał allelopatyczny biomasy niektórych gatunków chwastów w stosunku do siewek pszenicy ozimej (Triticum aestivum var. vulgare). Fragm. Agron. 2(50): 6-56.
• [9] Duer I. 1996b. Zachwaszczenie i sposoby jego ograniczania w rolnictwie integrowanym. IUNG, Puławy 46.
• [10] Dzienia S.. Romek B. 1993. Reakcja zbóż na przedplony roślin strączkowych. Rocz. AR Pozn. Rol. CCXLIII: 139-147.
• [11] Fotyma E. 1996. Zastosowanie metody Nmin do oceny środowiskowych skutków nawożenia azotem. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 440: 89-100.
• [12] Fotyma E., Wilkos G., Pietruch C. 1998. Test glebowy azotu mineralnego mozliwośći praktycznego wykorzystania. IUNG, Puławy.
• [13] Gawrońska-Kulesza A. 1972. Ocena możliwośći uprawy pszenicy ozimej i owsa w monokulturze w zależności od nawożenia. Zesz. Nauk. - Rozpr. Nauk. SGGW 19.
• [14] Gawrońska-Kulesza A. 1987. Znaczenie zmianowania roślin. SGGW, Warszawa.
• [15] Gawrońska-Kulesza A. 1997. Zmianowanie roślin a zmęczenie gleby. Acta Acad. Agricult. Techn. Olst. Agricult. 64: 67-79.
• [16] Gawrońska-Kulesza A., Roszak W., Lenart S. 1988. Wpływ monokultury pszenicy ozimej i jęczmienia jarego na zachwaszczenie łanu i gleby. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 331: 385-391.
• [17] Harasim A. 1982. Wysokość i struktura plonu pszenicy ozimej i jęczmienia jarego uprawianych w różnych stanowiskach. Praca doktorska, IUNG, Puławy.
• [18] Harasim A. 1998. Efektywność ekonomiczna wybranych elementów agrotechniki pszenicy ozimej w różnych stanowiskach. Acta. Acad. Agricult. Tech. Olst. Agricult. 66: 67-71.
• [19] Hintsche E. 1988. Zur Unkrautbekämpfung in getreideintensiven Fruchtfolge. Tag Ber. Akad. Landwirtsch. - Wiss. DDR Berlin. 261: 353-358.
• [20] Hruszka M. 1982. Autotoksycznosc pszenicy ozimej i bobiku w monokulturowej uprawie. Zesz. Nauk. Akad. Rol.-Tech. w Olsztynie 32: 103-107.
• [21] Hruszka M., Sadowski T. 1997.Uprawa pszenicy ozimej i jarej w intensywnych zmianowaniach z bobikiem. Acta Acad. Agricult. Tech Olst. Agr. 63: 200-207.
• [22] Janczak D. 1980. Zachwaszczenie pszenicy ozimej i jarej uprawianych w monokulturze i zmianowaniach. Zesz. Nauk. Akad. Rol.-Tech. w Olsztynie 29: 149-158.
• [23] Komas M., Rymlein D. 1995. Grzyby występujące na podstawie źdźdła pszenicy ozimej z pól Wielkopolski w 1994 r. Mat. XXX Sesji Nauk. IOR Cz. II. Postery. Poznań: 213-215.
• [24] Kurowski T., Wojciechowska-Kot H. 1990. Zdrowotność roślin w wieloletnich monokulturach. Ekologiczne procesy w monokulturowych uprawach zbóż. UAM Poznań: 223-232.
• [25] Kuś J. 1993. Ksztaltowanie się plonu pszenicy ozimej w różnych płodozmianach w 20-leciu. (1973-1992). Fragm. Agron. 4(40): 25-27.
• [26] Łoginow W., Andrzejewski J., Wiśniewski W., Kusińska A., Cieścińska B., Karlik B. 1990. Wpływ monokulturowej uprawy zbóż na przemiany materii organicznej i azotu w glebie. Ekologiczne procesy w monokulturowych uprawach zbóż. UAM, Poznań: 111-131.
• [27] Mason-Sedun W., Jessop R.S. 1988. Differential phytotoxicity amongspecies and cultivars of the genus Brassica to wheat. II. Activity and persistence of water-soluble phytotoxins from residues of the genus Brassica. Plant and Soil 107: 69-80.
• [28] Mrozowski M., Gawrońska-Kulesza A. 1987. Plonowanie pszenicy w warunkach różnego udziału zbóż w zmianowaniu. Rocz. Nauk Rol. s. A 106 Cz. I: 69-82, Cz. II: 145-154..
• [29] Mróz A., Jelinowski S., Kuś J. 1990. Wpływ zmianowania na porażenie pszenicy ozimej przez Gaeumannomyces graminis oraz Pseudocercosporella herpotrichoides. Pam. Puł. 97: 55-59.
• [30] Mysków W., Jelinowski S., Markiewicz M., Mróz A. 1981. Wpływ stanowiska w zmianowaniu na stosunki biotyczne między grzybami ryzosferowymi pszenicy ozimej z fitopatogenami. Pam. Puł. 74: 59-72.
• [31] Niewiadomski W., Zawiślak K., Boreńska L., Krześlak A., Adamiak J., Hruszka M. Kasprzykowski M., Nożyński A. 1988. Plonowanie pszenicy ozimej w specjalistycznych zmianowaniach i monokulturach w zróżnicowanych warunkach glebowych (Synteza 20-letnich ścisłych doświadczeń polowych). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 331: 34-45.
• [32] Nowicki J., Buczyński G. 1980. Reakcja pszenicy ozimej na różne przedplony. Zesz. Nauk. Akad. Rol.-Tech. w Olsztynie 29: 229-236.
• [33] Oleszek W., Askar J., Johansson H. 1994. Brassicae jako rośliny alternatywne umożliwiające kontrolę zachwaszczenia w rolnictwie zachowawczym. Fragm. Agron. 4: 5-19.
• [34] Opitz von Boberfeld, Jasper J. 1994. Vorfruchtwirkungen unterschiedlicher Rotationsbrachen auf Winterweizen. J. Agronomy Crop Science 173: 67-75.
• [35] Pawłowski F., Deryło S. 1981. Wpływ zróżnicowanego udzialu zbóż w płodozmianie na zachwaszczenie roślin uprawnych. Rocz. Nauk Rol. s..4 104: 95-105.
• [36] Pawłowski F., Wesołowski M. 1979. Wpływ sześcioletniej monokultury pszenicy ozimej na zachwaszczenie uprawnej warstwy gleby. Mat. Konf. Nauk. nt. ,,Wpływ antropogenizacji środowiska na zachwaszczenie gleby i roślin uprawnych". AR, Lublin: 106-115.
• [37] Pawłowski F., Wesołowski M. 1982. Liczebność i niektóre cechy biologiczne miotły zbożowej (Apera spica-venti L. (B.P.) w monokulturze pszenicy ozimej. Ann. UMCS Sect. E 37: 1-8.
• [38] Podolska G., Pawłowska J. 1996. Technologie uprawy roślin. Pszenica ozima. IUNG.
• [39] Ŕimovský K. 1987. Resztki pożniwne roślin uprawnych i ich wpływ na bilans masy organicznej w glebie. Acta. Acad. Agricult. Tech. Olst. Agricul. 44: 163-170.
• [40] Romek B., Dzienia S. 1991. Wpływ następczy roślin strączkowych na plonowanie zbóż. Synteza i perspektywa nauki o płodozmianach. ART Olsztyn-VSZ Brno, cz. III: 93-100.
• [41] Roszak W., Gawrońska-Kulesza A., Kowalski S. 1982. Ocena zmianowań zbożowych na podstawie uzyskanych zbiorów, zachwaszczenia pól oraz niektórych właściwośći gleby. Rocz. Nauk Rol. s. A 105: 83-96.
• [42] Roszak W., Fabiański J., Chmielnicki J. 1990. Wpływ zmianowań i nawożenia mineralnego na plon testowanych roślin zbożowych i niektóre właściwośći fizyczne i chemiczne gleby. Cz. II. Zmiany właściwośći fizycznych i chemicznych gleby pod wpływem zmianowań i nawożenia. Zesz. Nauk. AR Rol. we Wrocławiu 196: 235-242.
• [43] Rozbicki J., Mądry W. 1998. Uwarukowanie plonu ziarna pszenżyta ozimego przez jego składowe i wybrane cechy botaniczno-rolnicze łanu w zmiennych warunkach uprawowych i pogodowych. Biul. Inst. Hod. Rośl. 205/206: 195-204.
• [44] Russell Js., Jones Pn. 1996. Continuous, alternate and double crop systems on a Vertisol in subtropical Australia. Australian Journal of Eksperimental Agriculture 36(7) 56-67.
• [45] Ruszkowski M., Mazurek J. 1986. Pszenice. PWRiL, Warszawa.
• [46] Sapek A. 1996. Zagrożenie zanieczyszczenia wód azotem w wyniku działalności rolniczej. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 440: 309-329.
• [47] Schönnberger H. 1995. Złe wymieszanie slomy z glebą to stres dla roślin następczych. Top Agrar Polska 7-8: 22-24.
• [48] Skrzyczyński T., Boligtowa E., Starczewski J. 1992. Wartość przedplonowa roślin strączkowych dla jęczmienia jarego i pszenżyta ozimego. Fragm. Agron. 44(36): 35-41.
• [49] Smiley R.W., Collins H.P., Rasmussen P.E. 1996. Diseases of wheat in long-term agronomic experiments at Pendleton, Oregon. Plant Dis. 80: 813-820.
• [50] Steinbrenner K., Hoeflich G., Sachse B. 1984: Einfluss des Getreideanteils in der Fruchtfolge auf Ertrag und Befall des Getreides durch Pseudocercosporella herpotrichoides (Fron) Deighton und Gaeumannomyces graminis (Sacc.) Arx et Olivier sowie auf den besatz des Bodens mit Heterodera avenae Woll., dargestellt an Ergebnissen des Inteniationalen Fruchtfolgeversuches Dewitzz. Arch. Acker-u. Pflanzenbau u. Bodenk. 28(9): 553-559.
• [51] Stock Hg., Specht M., Diepenbrock W. 1995. Effect of differentiated N supply in a longtherm trial on yield, quality, soil nitrate content and optimal special intensity in winter wheat (Triticum aestivum L.). Kuhn Archiv. 89(2): 86-98.
• [52] Wójcik-Wojtkowiak D. 1987. Rola allelopatii w rolniczych ekosystemach. Post. Nauk. Rol. 1-2: 38-54.
• [53] Zając T., Szafrański W., Oleksy A., Witkowicz A. 1998. Indywidualny wkład komponentów struktury plonu ziarna zjednostki powierzchni i z kłosa pszenicy jarej uprawianej po różnych przedplonach. Fragm. Agron. 4(60): 76-87.
• [54] Zawiślak K. 1997. Regulacyjna funkcja płodozmianu wobec chwastów w agrofitocenozach zbóż. Acta Acad. Agricult. Techn. Olst. Agricult. 64: 82-99.
• [55] Zawiślak K.. Adamiak E. 1994. Znaczenie płodozmianu i herbicydów w ograniczaniu zachwaszczenia pszenicy ozimej. W: Przyczyny i źródła zachwaszczenia pól uprawnych. Mat. z XVII krajowej konferencji 28-29.06.1994, ART. Olsztyn - ODR Bęsia: 59-68.
• [56] Zawiślak K., Janczak D. 1979. Stopień specjalizacji zmianowań i intensywności agrotechniki a zachwaszczenie zbóż ozimych. Cz. II. Pszenica ozima. Zesz. Nauk. ART. Olsztyn, Rol. 27: 55-64.
• [57] Zawiślak K., Rzeszutek J., Tawflk A., Saeed S., Adamiak E. 1998. Produkcyjna i ekonomiczna ocena uprawy pszenicy ozimej w systemie płodozmianowym i monokulturze. Acta Akad. Agric. Tech. Olsc. Agr. 66: 47-65.
• [58] Materiały Konferencji nt. ,,Mozliwość zwiększenia udziału roślin zbożowych w zmianowaniach". 1979. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 218.