Ichtiofauna Karkonoskiego Parku Narodowego i terenów przyleglych

• Autorzy: Witkowski A. , Kotusz J. , Kusznierz J. , Popiolek M.

Warianty tytułu

EN

Ichthyofauna of the Karkonosze National Park and adjacent areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W oparciu o badania prowadzone przez ostatnie 20 lat w strumieniach i jeziorach Karkonoskiego Parku Narodowego (KPN) i obszarów przyległych podjęto próbę podsumownania stanu poznania ichtiofauny Karkonoszy, Gór Izerskich, Kamiennych i Rudaw. W granicach KPN odnotowano zaledwie 5 gatunków ryb i minogów, a znacznie bogatsza jest ichtiofauna obszarów sąsiadujących z Parkiem, licząca około 20 gatunków. Na badanym terenie występuje 5 gatunków objętych w Polsce ochroną gatunkową, a także ujętych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej: różanka Rhodeus sericeus, piskorz Misgurnus fossilis, strzebla potokowa Phoxinus phoxinus, głowacz białopłetwy Cottus gobio i minóg strumieniowy Lampetra planeri

EN

Based on the results of studies conducted in 1985-2006 in rivers and lakes of the Karkonosze National Park and its buffer zone, an attempt was made at summarising the state of knowledge of ichthyofauna in the Polish part of the Karkonosze Mts and adjacent mountain ranges (the Izerskie Mts, Rudawy Janowickie). In addition, our own long-term observations and data of other authors were used to compile the species list. Only one to five fish and lamprey species were recorded in the KNP, although about 10 species may have occurred in the Karkonosze waters at the end of the 19th and the beginning of the 20th century (Lampetra planeri, Salmo trutta m. fario, Thymallus thymallus, Phoxinus phoxinus, Gobio gobio, Barbatula barbatula, Cottus gobio). During that period, the Sea trout (Salmo trutta m. trutta) entered several streams of the Karkonosze to spawn, including the Łomnica stream. The studies revealed that Lake Wielki Staw was completely devoid of fish. For several dozen years, literature reported on the occurrence of the Arctic charr (Salvelinus alpinus) in Lake Mały Staw. The studies conducted in 2004 and 2005, using various types of equipment (electrofishing, nets, fishing rods), revealed no presence of the species. Probably it has never occurred in the Polish part of the Karkonosze. At present, the richest ichthyofauna is found in the buffer zone of the park: 21 and 22 species were recorded in the Bóbr River within the boundaries of Jelenia Góra and in the Podgorzyńsko-Cieplickie complex of ponds at the foot of the Karkonosze, respectively. Five of the recorded fish and lamprey species (Bitterling - Rhodeus sericeus, Mud loach - Misgurnus fossilis, Minnow - Phoxinus phoxinus, Sculpin - Cottus gobio, Brook lamprey - Lampetra planeri) are legally protected in Poland and pursuant to Natura 2000. Furthermore, eight alien species were recorded (Cyprinus carpio, Carassius gibelio, Ctenopharyngodon idella, Hypophthalmichthys molitrix, Pseudorasbora parva, Ictalurus nebulosus, Salvelinus fontinalis, Oncorhynchus mykiss); since most of them are limno-stagnophilous and thermophilous, they are unable to spread and thus, do not pose a threat to the native ichthyofauna.

Słowa kluczowe

PL

ichtiofauna; minogi; ryby; sklad gatunkowy; przeglad gatunkow; gatunki rzadkie; gatunki chronione; gatunki obce; potoki gorskie; strumienie gorskie; jeziora gorskie; Karkonoski Park Narodowy; Karkonosze; Gory Izerskie; Gory Kamienne; Sudety

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2014
• Tom: 70
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.19-31,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Witkowski A.

• Muzeum Przyrodnicze, Uniwersytet Wrocławski, ul.Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław

autor

Kotusz J.

• Muzeum Przyrodnicze, Uniwersytet Wrocławski, ul.Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław

autor

Kusznierz J.

• Zakład Biologii Ewolucyjnej i Ochrony Kręgowców, Katedra Biologii Ewolucyjnej i Ekologii, Uniwersytet Wrocławski, ul.Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław

autor

Popiolek M.

• Zakład Systematyki i Ekologii Bezkręgowców, Instytut Biologii, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul.Kożuchowska 5 B, 51-631 Wrocław

Bibliografia

• Arndt W. 1923. Bemerkungen über Verbreitung niederer Wirbeltiere der deutschen Fauna. I. Aufsetzung und Einbürgerung fremder Nutzfischarten im Bobersystem. Arch. f. Naturgesch. 89A 12: 12-20.
• Arndt W. 1925. Der Bober als Fischgewässer. Landeshut. Tagebl. 53: 20-22.
• Błachuta J. 1993. Ryby (Pisces), Jelenia Góra. W: Inwentaryzacja przyrodnicza województwa jeleniogórskiego. Miasto Jelenia Góra. Fulica Wrocław. Maszynopis w archiwum WOŚ UW w Jeleniej Górze.
• Błachuta J., Kotusz J., Kusznierz J. 1999. Ryby (Pisces), Piechowice. W: Inwentaryzacja przyrodnicza województwa jeleniogórskiego. Gmina Piechowice. Fulica Wrocław. Maszynopis w archiwum WOŚ UW w Jeleniej Górze.
• Błachuta J., Witkowski A., Kusznierz J. 1993. Ichtiofauna dorzecza Bobru. Acta Univ. Wratisl., Prace Zool. 26: 127-180.
• Błachuta J., Zacharczyk K. 2000. Pstrąg i lipień. Oficyna Wyd. Multico, Warszawa.
• Gloger C.L. 1833. Fische. W: Schlesiens Wirbelthie-Fauna. Säugthiere, Vögel, Amphibien und Fische. Verl, von Grafs, Barth und Comp, Breslau: 70-78.
• Graczyk M. 2005. Minóg strumieniowy Lampetra planeri (Bloch, 1784) (Petromyzonidae) na terenie miasta Jeleniej Góry. Przyr. Sud. 8: 103-104.
• Graczyk M. 2010. Ichtiofauna wód Jeleniej Góry. Przyr. Sud. 13: 169-178.
• Kałuża A. 1815. Fische. Systematische Beschreibung der schlesischen Amphibien und Fische. Gedruckt mit Kreuzer-Scholzachen Schriften, Breslau: 32-76.
• Kirka A. 1964. Vek a rast pstruha potoćnho (Salmo trutta m. fario) v pramennej oblasti rieky Poprad. Zoologicke Listy 13: 221-228.
• Kirka A. 1969. Age composition, growth, maturity and fecundity of Salmo trutta morpha fario Linnaeus, 1758 and Cottus poecilopus Heckel, 1836 in the Orava and Vah river basins. Prace Lab. Ryb. 2: 185-218.
• Krajewski J. 1986. Wzrost ryb (Salmo trutta m. fario L., Thymallus thymallus (L.), Phoxinus phoxinus (L.) w wybranych ciekach Kotliny Kłodzkiej. Acta Univ. Wratisl., Prace Zool. 15: 1-112.
• Kusznierz J. Kotusz j., Krawczuk R., Popiołek M., Staś M., Witkowski A., Baldy K. 2006. Wiek i wzrost pstrąga potokowego Salmo trutta m. fario L. w potokach Parku Narodowego Gór Stołowych i jego otulinie. Szczeliniec 9:19-30.
• Lohniský 1963a. Das Wachstum des Bachsaibling (Salvelinus fontinalis Mitchill, 1895) in Bache Pancava (Riesengebirge) und im Schwarzen See (Böhmerwald). Ztschr. f. Fisch.,11 N.F. (1962- -1963): 685-707.
• Lohniský K. 1963b. Stafi a rüst pstruha obecneho formy potoćni (Salmo trutta m. fario Linnaeus, 1758) v hornim povodi Divoke Orlice. Acta. Mus. Reginaehrad. A5:169-197.
• Lohniský K.1978. Zivot ryb v Krkonośskich vodach. Krkonośe lO: 16-19.
• Pax F. 1925. Wirbeltierfauna von Schlesien. Faunistische und tiergeographischen Untersuchungen im Odergebiet. Verl, von Gebrüder Borntraeger, Berlin.
• Radtke G., Witkowski A., Grochowski A., Dębowski P., Kotusz J. 2005. Odkrycie głowacza pręgopłetwego Cottus poecilopus Heckel (Cottidae) w polskich przymorskich rzekach. Przegl. Zool. 9: 147-154.
• Schwenckfeld C. 1603. Pisces Silesiae. Liber Quintus - De piscibus in specie. W: Theriotropheum Silesiae. Lignici: 412-456.
• Solewski W. 1965. The ichthyofauna of the Białka Tatrzańska stream with special respect to the characteristics of brown trout (Salmo trutta m. fario). Acta Hydrobiol. 7: 197-224.
• Vrba J., Fott J., Kohout L., Kopacek J., Macek M., Nedbalova L. 2008. Limnological survey of lakes Wielki Staw and Mały Staw in the Giant Mountains (Karkonosze). Opera Corcontica 45:45-58.
• Weigel J.A. 1806. Faunae Silesiacae Prodromus. Berlin.
• Witkowski A., Jabłoński A. 1985. Kręgowce niższe. W: Jahn A. (red.). Karkonosze Polskie. Wyd. PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław- -Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: 363-376.
• Witkowski A., Kotusz J., Kusznierz J., Popiołek, Baldy K. 2006. Ichtiofauna polskich dopływów dorzecza Łaby (SW Polska). Rocz. Nauk. PZW 19: 25-45.
• Witkowski A., Popiołek M„ Błachuta J., Kusznierz J., Kotusz J. 2008. The brown trout Salmo trutta m.fario L. from lake Mały Staw (Giant Mts,. SW Poland) - biological and parasitological survey. Opera Corcontica 45: 151-161.
• Zacharias 0.1885. Über die Fauna des Grossen und Kleinen Teiches im Riesengebirge. Wanderer Riesengebirge 4/35: 5-7.
• Zacharias O. 1889. Zur Fauna des Teiches am Kahlen Berge. Wanderer Riesengebirge 9/6: 73.
• Żarnecki S., Bieniarz K. 1967. Wiek i tempo wzrostu pstrąga potokowego Rybiego Potoku w Tatrach. Acta Agraria et Silvatica, ser. Zootech. 7: 83-95.