Granica występowania geograficznego wymierającego gatunku turzycy Carex chordorrhiza w Polsce

• Autorzy: Plackowski R. , Nyckowiak J.

Warianty tytułu

EN

The border of geographical occurance die out species of sedge Carex chordorrhiza in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł poświęcony jest porównaniu dwóch stanowisk wymierającego gatunku turzycy Carex chodorrhiza. Do obserwacji wyznaczono powierzchnię A na Wysoczyznach Brzeżnych, położo¬ną niedaleko Radomska (Polska Centralna) oraz powierzchnię B na Garbie Zbąszyńskim (Polska Zachodnia) w okolicy Trzciela. Na obu z nich w lipcu 2009 r. wykonano zdjęcia fitosocjologiczne metodą Braun Blanqueta (Pawłowski i wsp. 1972). Do oceny stanu populacji analizowano liczbę pędów zgodnie ze skalą zaproponowaną przez Brunaud, Cerveaux i Bert (1988). Na powierzchni A u C. chordorrhiza dominowały pędy wegetatywne, zaobserwowano nikłą liczbę pędów bardzo sła¬bo kwitnących i nieowocujących. Natomiast na powierzchni B w okolicy Trzciela stwierdzono więcej pędów kwitnących i owocujących. Zwiększona liczba pędów generatywnych wskazuje na lepszą kondycję populacji C. chordorrhiza na powierzchni B. Na badanych powierzchniach występują zarówno gatunki z klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae oraz z klasy Oxycocco-Spagnetea. Oba stanowiska Carex chordorrhiza pod względem syn- taksonomicznym są nietypowe. Na podstawie wykonanych wykresów Gaussena-Waltera i obliczeń średnich temperatur interesujące jest występowanie C. chordorrhiza w warunkach o wyższych tem¬peraturach, pomimo że jest to gatunek arktyczno-borelany preferujący chłodniejsze warunki.

EN

Two isolated localities of Carex chordorrhiza, the species endangered in Poland, have been screened to evaluate the population status. The phytosociological study according Braun-Blanquet method was done in the vicinity of Radomsko (Wysoczyzny Brzezne, Central Poland) and near Trzciel (Garb Zbaszynski, Western Poland). The number of plants and its' fructification were assessed on both localities during vegetation season of 2009. The population near Trzciel had higher number of fructifying sprouts and was found in generally better condition than in vicinity of Radomsko. The species from the classes of Scheuchzerio-Caricetea nigrae and Oxycocco-Spagnetea occur on both localities, but syntaxonomically every one is a little untypical for C. chordorrhiza. Also climate conditions characterize with somewhat too high temperatures for this circum-boreal plant.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo
• Rocznik: 2011
• Tom: 99
• Opis fizyczny: s.93-103,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Plackowski R.

autor

Nyckowiak J.

Bibliografia

• Ascherchson P., Graebner, 1898-1999. Flora der Norddeutschen Flachlandes. Verlag von Gebrüder, Borntraeger. Berlin.
• Bloch J., Kruszelnicki J., 2001. Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Carex chordorrhiza Ehrh.: 491-492.
• Böcker R.I. i wsp., 1991. Liste der wildwachsenden Farn und Blütenpflanzen von Berlin. Rote Listen der gefährdeten Pflanzen und Tiere in Berlin: 57-88.
• Brown S.J., Caesar J., Ferro C.A.T., 2008. Global changes in extreme daily temperatures since 1950. Journal of Geophysical Research, 113. D05115.
• Brunaud A., Cerveaux P., Bert G.D., 1988. La végetalisation des milieux handicaps: Cas des gravières en eau et des tallus routières ( première partie ). Bull.Soc. Hist. Nat. Autun.
• Dubaniewicz H., 1974. Klimat województwa łódzkiego. Acta Geographica, nr 4.
• Egorova T.V., 1999. The Seeds ( Carex L.) of Russia and Adjacent States ( within the limits of the former USSR. St-Petersbhurg State Chemical-Phyaraceutical Academy St. Louis Missouri Botanical Garden Press. St. Petersburg.
• Ellenberg H., 1979. Zeigwerte der Gefässpflanzen Mitteleuropas. Secondo edition. Scripta Geobot., 9: 3-122.
• Falińska K., 2002. Przewodnik do badań biologii populacji roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Frahm J.P., Frey, 1987. Moosflora. Verlag Euglen Ulmer , UTB, Stuttgart.
• Hereźniak J., 1969. Nowe stanowisko Carex chordorrhiza w okolicy Radomska. Fragm. Flor. et Geob. Ann. XV, 1.: 69-72.
• Hess H.E., Landolt E., Hirzel R., 1976. Flora der Schweiz und angrenzender Gebiete. Band 1. Pteridiophyta bis Caryophyllaceae. Birkhäuser Verlag. Basel. Stuttgart.
• Hrouda i in., 2002. Klic ke kvetene Ceské Republiky. Praha.
• Jakubowska-Gabara J., 1999. Ginące i zagrożone gatunki flory naczyniowej zbiorowisk naturalnych i pónaturalnych Polski Środkowej. Fragm. Flor. et Geob. Polonica: 6: 55-74.
• Kruszelnicki J., 2001. Carex pulicaris L., [w:] Zarzycki. Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Instytut Botaniki im. W. Szafera. Instytut Ochrony Przyrody. Kraków: 527-528.
• Kulczyński S.: 1930. Atlas Flory Polskiej (Florae Polonica Iconographia). Cyperaceae - Caricoidae (Pars 1), (41 tablica). Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Skład główny w Księ¬garniach Gebethnera i Wolfa. Warszawa - Lublin - Wilno.
• Matuszkiewicz W., 1995. Potencjalna roślinność naturalna Polski. Regiony Geobotaniczne. PAN, IGPiZ. Warszawa.
• Matuszkiewicz W., 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Meusel H., Jäger H., Weinert E., 1965. Vergleichende Chorologie der Zentraleuropäischen Flora. Teil 1. Gustav Fischer. Jena.
• Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., (red.), 2002. Krytyczna lista roślin naczynio¬wych Polski. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science. Kraków.
• Nyćkowiak J., Leśny J., 2010. Verification of data quality from automatic weather stations. Acta Agrophysica, 184: 218-228.
• Olesiński L., Sendek A., 1980. Rhynchosporetum albae Koch koło Dąbrowy Górniczej na Wyżynie Śląskiej . Fragm. Flor. et Geob., 26 (2-4): 315-319.
• Pawłowski B., 1972. Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania, [w:] Szata roślina Polski. PWN, Warszawa.
• Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z., 2006. Rośliny chronione. Flora Polski. Mulico Oficyna Wydawnicza Warszawa.
• Plackowski R., 2006. Nowe stanowisko turzycy strunowej Carex chordorrhiza Ehrh. w Polsce północno-zachodniej. Chr. Przyr. Ojcz., R., LXII. Z. 5: 61-65.
• Pollack H.N., Huang S., Shen P.Y., 1998. Climate Change Record in Subsurface Temperatures: A Global Perspective. Science, vol. 282: 279-281.
• Rutkowski L., 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. PWN, Warszawa.
• Rybnicek K., Balatova-Tulackova, Neuhäusl R., 1984. Prehled rostlinnych spolecenstev raselinist' a mokradnich luk Ceskoslovernsk, Studie CCAV.
• Sebald i wsp., 1998. Die Farn- und Blütenpflanzen Baden-Württembergs. Band 8: Spezieler Teil. (Spermatrophyta, Unterklassen, Commenlida. Teil 2, Arecidae, Lilidae, Teil 2 ). Juncaceae bis Orchidaceae. Verlag Eugen Ulmer Stuttgart.
• Wackernagel H., 1998. Multivariate Geostatics. Springen Verlag.
• Weihe K., 1972. Illustrierte Flora Deutschland und angrenzende Gebiete.
• Kondracki J., 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. PWN, Warszawa.
• Żukowski W., Jackowiak B., 1995. Ginące i zagrożone rośliny naczyniowe Pomorza Zachodniego i Wielkopolski. Bogucki, Wydawnictwo Naukowe, Poznań.

Uwagi

PL