Variability of taxonomic structure of macrophytes according to major morphological modifications of lowland and upland rivers with different water trophy

• Autorzy: Staniszewski R. , Jusik S. , Kupiec J.

Warianty tytułu

PL

Zmienność struktury taksonomicznej makrofitów na tle ważniejszych przekształceń morfologicznych rzek nizinnych i wyżynnych o zróżnicowanej trofii wody

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The surveys made on 80 river sites in Ecoregion 14 (Poland) were undertaken in years 2006-2008 to determine influence of river modifications and water trophy on variability of taxonomic structure of macrophyte taxa. Field surveys were conducted using widely accepted methods such as the River Habitat Survey and Mean Trophic Rank, supplemented by physico-chemi¬cal analyses of water and hydrochemical index for evaluation of trophic level. Obtained results showed, that there are significant differences between lowland and upland river sites according to the rate of channel modifications, concentration of trophic parameters and thus between aquatic macrophyte structure. The variability of taxonomic structure of aquatic macrophytes was found according to site altitude, rate of modifications and water quality parameters. It was found, that in case of lowland rivers the simultaneous influence of modifications and water trophy can affect taxonomic structure stronger than in upland sites, where level of kinetic energy of water flow plays the most important role.

PL

Badania prowadzono w latach 2006-2008 na 80 odcinkach rzecznych Ekoregionu 14 celem określenia wpływu modyfikacji rzek oraz trofii wody na zmienność struktury taksonomicznej makrofitów. Oceny w terenie prowadzono z wykorzystaniem szeroko stosowanych metod River Habitat Survey oraz Mean Trophic Rank, które uzupełniono o analizy fizyczno-chemiczne i wskaźnik hydrochemiczny do oceny trofii wody. Uzyskane wyniki wskazały na znaczące różnice w stopniu przekształcenia koryt rzecznych i w stężeniach wskaźników troficznych pomiędzy rzekami nizinnymi i wyżynnymi. Stwierdzono zmienność struktury taksonomicznej makrofitów badanych odcinków rzecznych w odniesieniu do ich wysokości nad poziomem morza, zakresu modyfikacji oraz wskaźników jakości wody. Na podstawie przeprowadzonych analiz można wnioskować, iż oddziaływanie stopnia modyfikacji oraz trofii wody wpływa silniej na strukturę makrofitów rzek nizinnych. W przypadku rzek wyżynnych oddziaływanie to nie jest tak silne, ponieważ głównym czynnikiem kształtującym warunki życiowe jest tam wielkość energii kinetycznej przepływającej wody.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Nauka Przyroda Technologie. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
• Rocznik: 2012
• Tom: 06
• Numer: 2
• Opis fizyczny: http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_6_22.pdf

Twórcy

autor

Staniszewski R.

• Department of Ecology and Environmental Protection, Poznan University of Life Sciences, Piatkowska 94c, 60-649 Poznan, Poland

autor

Jusik S.

autor

Kupiec J.

Bibliografia

• AGUIAR F.C., FEIO M.J., FERREIRA M.T., 2011. Choosing the best method for stream bioassessment using macrophyte communities: indices and predictive models. Ecol. Indic. 11: 379-388.
• BAATTRUP-PEDERSEN A., RIIS T., 1999. Macrophyte diversity and composition in relation to substratum characteristics in regulated and unregulated Danish streams. Freshw. Biol. 42: 375-385.
• BEGEMANN W., SCHIECHTL M.H., 1999. Inżynieria ekologiczna. Arkady, Warszawa.
• DAWSON F.H., NEWMAN J.R., GRAVELLE M.J., ROUEN K.J., HENVILLE P., 1999. Assessment of the trophic status of rivers using macrophytes: evaluation of the Mean Trophic Rank. R&D Tech. Rep. (Brist.) E39.
• DAWSON F.H., SZOSZKIEWICZ K., 1999. Relationships of some ecological factors with the associations of vegetation in British rivers. Hydrobiologia 415: 117-122.
• DEMARS B.O.L., HARPER D.M., 1998. The aquatic macrophytes of an English lowland river system: assessing response to nutrient enrichment. Hydrobiologia 384: 75-88.
• HAURY J., PELTRE M.C., TREMOLIERES M., BARBE J., THIEBAUT G., BERNE I., DANIEL H., CHATENET P., MULLER S., DUTARTRE A., LAPLACE-TREYTURE C., CAZAUBON A., LAMBERT-SERVIEN E., 2002. A method involving macrophytes to assess water trophy and organic pollution: the Macrophyte Biological Index for Rivers (IBMR) – application to different types of rivers and pollutions. In: Proceedings of 11th EWRS International Symposium on Aquatic Weeds, Moliets et Maa, France. Eds. A. Dutartre, M.-H. Montel. EWRS, Moliets et Maa: 247-250.
• HOLMES N.T.H., NEWMAN J.R., CHADD S., ROUEN K.J., SAINT L., DAWSON F.H., 1999. Mean Trophic Rank: a user’s manual. R&D Tech. Rep. (Brist.) E38.
• JANAUER G., DOKULIL M., 2006. Macrophytes and algae in running waters. In: Biological monitoring of rivers: applications and perspectives. Eds. G. Ziglio, M. Siligardi, G. Flaim. Wiley, Chichester: 89-109.
• KOPEĆ D., DAŁKOWSKI R., URBANIAK P., 2010. Using macrophytes as trophic state indicators in upland river waters: a case study of the Czarna Maleniecka River. Oceanol. Hydrobiol. Stud. 39, 1: 119-126.
• LEPS J., SMILAUER P., 2007. Multivariate analysis of ecological data using CANOCO. Cambridge University Press, Cambridge.
• NEWMAN J.R., DAWSON F.H., HOLMES N.T.H., CHADD S., ROUEN K.J., SHARP L., 1997. Mean Trophic Rank: a user’s manual. R&D Tech. Rep. (Brist.) E36.
• O’HARE M.T., BAATTRUP-PEDERSEN A., NIJBOER R., SZOSZKIEWICZ K., FERREIRA T., 2006. Macrophyte communities of European streams with altered physical habitat. Hydrobiologia 566: 197-210.
• RAVEN P.J., FOX P.J.A., EVERARD M., HOLMES N.T.H., DAWSON F.H., 1997. River Habitat Survey: a new system for classifying rivers according to their habitat quality. In: Freshwater quality: defining the indefinable? Eds. P.J. Boon, D.L. Howell. Stationery Office, Edinburgh: 215-234.
• SCHAUMBURG J., SCHRANZ CH., FOERSTER J., GUTOWSKI A., HOFMANN G., MEILINGER P., SCHNEIDER S., SCHMEDTJE U., 2004. Ecological classification of macrophytes and phytobenthos for rivers in Germany according to the Water Framework Directive. Limnologica 34: 283-301.
• STANISZEWSKI R., 2001. Estimation of river trophy in the Kujawskie Lakeland using Mean Trophic Rank and Chemical Index of Trophy. Rocz. AR Pozn. 334, Bot. 4: 165-173.
• STANISZEWSKI R., MURAT-BŁAŻEJEWSKA S., ZBIERSKA J., SZOSZKIEWICZ K., 2004. Wpływ hydromorfologii koryt rzecznych oraz typów przepływu na charakter roślinności wodnej. Zesz. Nauk. AR Krak. 412, Inż. Środ. 25: 301-310.
• STANISZEWSKI R., SZOSZKIEWICZ J., KUPIEC J., 2006 a. Wpływ warunków ekomorfologicznych dolin rzecznych na strukturę roślinności wodnej przy zróżnicowanym poziomie trofii. KBN 2
• P06S 019 27. Typescript. Department of Ecology and Environmental Protection, Poznań University of Life Sciences, Poznań.
• STANISZEWSKI R., SZOSZKIEWICZ K., ZBIERSKA J., LEŚNY J., JUSIK SZ., CLARKE R.T., 2006 b. Assessment of sources of uncertainty in macrophyte surveys and the consequences for river classification. Hydrobiologia 566: 235-246.
• STATISTICA (data analysis software system), version 6. 2004. StatSoft, Tulsa, USA. [www.statsoft.com].
• SZOSZKIEWICZ K., FERREIRA T., KORTE T., BAATTRUP-PEDERSEN A., DAVY-BOWKER J., O’HARE M., 2006. European river plant communities: the importance of organic pollution and the usefulness of existing macrophyte metrics. Hydrobiologia 566: 211-234.
• SZOSZKIEWICZ K., JUSIK SZ., ZGOŁA T., CZECHOWSKA M., HRYC B., 2007. Uncertainty of macrophyte- based monitoring for different types of lowland rivers. Belg. J. Bot. 140, 1 (Proceedings of International Symposium on Aquatic Vascular Plants, Vrije Univ., Brussels): 7-16.
• WATER Framework Directive of the European Parliament and of the Council of 23 October No 2000/60/EC. 2000. [http://eur-lex.europa.eu].
• ŻELAZO J., POPEK Z., 2002. Podstawy renaturyzacji rzek. Wyd. SGGW, Warszawa.