Zachwaszczanie roślin uprawnych na różnych glebach otuliny Roztoczańskiego Parku narodowego. Część I. Zboża ozime i jare

• Autorzy: Zieminska-Smyk M. , Traba Cz.

Warianty tytułu

EN

Weed infestation of crops in different soils in the protective zone of Roztocze National Park. Part I. Winter and spring cereals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The study on weed infestation of crops in different soils in the protective zone of RPN was conducted in the years 1991-1995. The characterization of weed infestation of winter and spring cereals was based on 306 phytosociological records, made with the use of Braun-Blanquet method. The degree of weed infestation in the fields in the protective zone of RPN depended on environment conditions. Both winter and spring cereals in majority of soils were most infested by: Cenaturea cyanus, Apera spica-venti and Vicia hirsuta. In the lightest podsolic soils, made of loose sand and slightly loamy sand, winter and spring cereals were additionally infested by Equisetum arvense and two acidophylic species: Scleranthus annuus and Spergula arvensis. The crops in brown loess soil were infested by Matricaria maritima subsp. inodora. The most difficult weed species in brown soil formed from gaizes and limestone soil were: Convolvulus arvensis, Papaver rhoeas and Galium aparine. Moreover, winter cereals in limestone soil showed high or medium infestation with Consolida regalis, Aethusa cynapium, Lathyrus tuberosus, and low infestation with Apera spica-venti and Centaurea cyanus. Spring cereals were less infested than winter cereals. Apera spica-venti and Centaurea cyanus were less common with spring cereals than with winter cereals. Also, spring cereals showed high or medium infestation with Convolvulus arvensis. Spring cereals in some soil units were infested by Chenopodium album and Stellaria media. There was also higher infestation of spring cereals in limestone soils with Avena fatua, Veronica persica, Sinapis arvensis and Sonchus arvensis, compared to winter cereals in limestone soils.

PL

Badania nad zachwaszczeniem upraw zbóż na różnych glebach otuliny RPN przeprowadzono w latach 1991-1995. Podstawę charakterystyki zachwaszczenia zbóż ozimych i jarych stanowiło 306 zdjęć fitosocjologicznych, wykonanych metodą Braun-Blanqueta. Stopień zachwaszczenia pól uprawnych otuliny RPN zależał od warunków siedliskowych. Zarówno zboża ozime jak i jare na prawie wszystkich analizowanych glebach najbardziej zachwaszczone były przez: Cenaturea cyanus, Apera spica-venti i Vida hirsuta. Na najlżejszych glebach bielicowych wytworzonych z piasków luźnych i słabo gliniastych w zbożach ozimych i jarych dodatkowo licznie występował Equisetum arvense i dwa acidofilne gatunki: Scleranthus annuus i Spergula arvensis. Zboża na glebach brunatnych lessowych w dużym stopniu zachwaszczała Matricaria maritima subsp. inodora. Do najbardziej uciążliwych gatunków na glebach brunatnych wytworzonych z gezów oraz na rędzinach należały: Convolvulus arvensis, Papaver rhoeas i Galium aparine. Ponadto zboża ozime na rędzinach w dużym, bądź średnim stopniu zachwaszczały gatunki kalcyfilne: Consolida regalis, Aethusa cynapium i Lathyrus tuberosus, zaś w małym - Apera spicaventi i Centaurea cyanus. Zboża jare były mniej zachwaszczone niż ozime. Mniej licznie występowały w tych uprawach: Apera spica-venti i Centaurea cyanus, w średnim stopniu zachwaszczał je Convolvulus arvensis. Znaczące zachwaszczenie zbóż jarych na niektórych jednostkach glebowych powodowały Chenopodium album i Stellaria media. Zboża jare od ozimych na rędzinach odróżniały się licznym występowaniem Avena fatua, Veronica persica, Sinapis arvensis i Sonchus arvensis.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2004
• Tom: 57
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.207-219,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zieminska-Smyk M.

• Instytut Nauk Rolniczych w Zamościu, Akademia Rolnicza w Lublinie, ul.Szczebrzeska 102, 22-400 Zamość, Polska

autor

Traba Cz.

• Katedra Agroekologii, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Ćwiklińskiej 2, 35-601 Rzeszów

Bibliografia

• Borowiec S., Kutyna I., 1979. Zachwaszczenie roślin uprawnych Pomorza Zachodniego na tle warunków siedliskowych. Szczec.Tow. Nauk. Wyd. Nauk Przyr.-Rol., pp 185. PWN Warszawa-Poznań.
• Borowiec S., Kutyna I.,Leśnik T., 1993. Zachwaszczenie upraw zbóż i okopowych na pararędzinach w okolicy Szczecina. Mat. XVI Kraj. Konf. pt. „Zmiany w zachwaszczeniu pól wywołane trudną sytuacją ekonomiczną rolnictwa”. Wyd. AR w Szczecinie: 20-26.
• Braun-Blanquet. J., 1964. Pflanzensoziologie, Gründzunge der Vegetationscunde. Vien.-N.York, Springer-Verl.: 1-869.
• Deryło S., Szymankiewicz K.,1996. Zmiany w zachwaszczeniu pszenicy ozimej uprawianej w płodozmianie o narastającym udziale zbóż. Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy 196, Rolnictwo 38: 130-135.
• Ellenberg H.,1974. Indicator values of vascular plants in Central Europe. Scripta Geob. 9:9-97.
• Hochół X, 2001. Flora i zbiorowiska chwastów zbóż w Beskidzie Wyspowym w zależności od usytuowania siedlisk w rzeźbie terenu. Fragm. Agronom., 3(71): 7-121.
• Hołdyński Cz., Korniak X, 1989. Pararędzinowe zbiorowiska chwastów upraw zbożowych w Suwalskim Parku Krajobrazowym. Acta Acad. Agricult. Techn. Olst., Agriculture, 48:83-89.
• Kapeluszny J., Jędruszczak M., 1992. Zachwaszczenie łanów zbóż w urzeźbionym terenie na glebach lessowych Płaskowyżu Nałęczowskiego. Cz. II. Zboża jare. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 261, Sesja Nauk. 33: 199-205.
• Korniak T, 1992. Flora segetalna północno-wschodniej Polski, jej przestrzenne zróżnicowanie i współczesne przemiany. Acta Acad. Agricult. Techn. Olst., Agriculture 53: 1-76.
• Łabza T.,1994. Ekologiczne i rolnicze aspekty zachwaszczenia upraw zbożowych i okopowych w województwie krakowskim. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Rozprawy Nauk. 194: 1-122.
• Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H.,Zając A.,Zając M., 1995. Vascular plants of Poland: a checklist. Polish Botanical Studies, Guidebook.Ser.15:1-303.
• Obojski J., Strączyński S., 1995. Odczyn i zasobność gleb Polski w makro i mikroelementy. Wyd. IUNG Puławy: 3-40.
• Parylak D., 1997. Konkurencyjność Apera spica-venti, Stellaria media i Viola arvensis wobec pszenżyta ozimego w pobieraniu składników pokarmowych. Progress in Plant Protection 37(2): 177-179.
• Powszechny Spis Rolny, 1996. Użytkowanie i jakość gruntów, powierzchnia zasiewów w woj. zamojskim US w Zamościu, 3-250.
• Rola J., Rola H., 1996. Ekspansywne chwasty segetalne w uprawach rolniczych w Polsce. ATR w Bydgoszczy, Zesz. Nauk. 196, Rolnictwo 38, 18-22.
• Skrzyczyńska J., Skrajna X., 1999. Zachwaszczenie upraw na Wysoczyźnie Kałuszyńskiej. Cz. I. Zachwaszczenie zbóż. Fragm.Agronom., 2 (62): 33-49.
• Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B., 1986. Rośliny polskie. PWN, Warszawa.
• Uziak S., 1994. Gleby Roztoczańskiego Parku Narodowego. [W]: Roztoczański Park Narodowy, red. T. Wilgat: 82-94.
• Trąba Cz., Ziemińska M., 1996. Zachwaszczenie zbóż ozimych i jarych na erodowanych glebach lessowych gminy Grabowiec w województwie zamojskim. Mat. Symp. „Ochrona agroekosystemów zagrożonych erozją”. Prace Nauk., Cz. I., IUNG Puławy, 153-164.
• Wesołowski M., Gregorczyk K., 1989. Plonowanie i zachwaszczenie żyta na glebach kompleksu żytniego słabego. Zesz. Nauk. WSRP w Siedlcach, Rolnictwo 20: 217-225

Uwagi

PL