Nowe stanowiska smukw Scolia hirta i Scolia sexmaculata w województwie świętokrzyskim

• Autorzy: Krol G.

Warianty tytułu

EN

New sites of scoliid wasps Scolia hirta and Scolia sexmaculata in the Swietokrzyskie province

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W województwie świętokrzyskim odnaleziono nowe stanowiska dwóch gatunków smukw występujących w Polsce - smukwy kosmatej Scolia hirta (Schrank, 1781) i smukwy białoplam Scolia sexmaculata (Müller, 1766). Dane literaturowe wskazują, iż oba gatunki są rzadkie (tzn. mają rozproszone stanowiska, a ich populacje są nieliczne). Smukwa kosmata wpisana jest ponadto do Polskiej czerwonej księgi zwierząt i zaliczana do kategorii ,,VU" - gatunki wysokiego ryzyka (narażone na wyginięcie). Nowo opisane stanowiska znajdują się na terenie dwóch nieużytkowanych piaskowni w Suchedniowie i Mąchocicach.

EN

The article contains information on new sites of two species of Scolia (Fabr.) - S. hirta (Schrank, 1781) and S. sexmaculata (Müller, 1766) - in the area of Świętokrzyskie province. Scolia hirta and S. sexmaculata are the only species of the genus occurring in Poland. Data from literature indicate that both species are rare (viz, they have scattered sites with small populations). Furthermore, Scolia hirta is listed in the Polish Red Data Book of Animals (2004) and is classified under the "VU" category - i.e. high risk of endangerment in the wild. The newly described sites are located in the area of two unused sandpits, in Suchedniów (DB85) and Mąchocice (DB83), located in the north central part of Świętokrzyskie province.

Słowa kluczowe

PL

owady; blonkoskrzydle; Hymenoptera; smukwowate; Scoliidae; smukwa okazala; Scolia hirta; smukwa bialoplama; Scolia sexmaculata; wystepowanie; nowe stanowiska; woj.swietokrzyskie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2015
• Tom: 71
• Numer: 5
• Opis fizyczny: s.396-400,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Krol G.

• Zakład Ekologii, Instytut Biologii, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul.Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce

Bibliografia

• Banaszak J. 1978. Scolia hirta Schrank (Hymenoptera, Scoliidae) nad dolną Wisłą oraz rozmieszczenie tego gatunku w Polsce. Przegląd Zoologiczny 22 (1): 45-48.
• Banaszak J. 2004. Scolia hirta Schrank, 1781 Smukwa kosmata. W: Głowaciński Z., Nowacki J. (red.). Polska Czerwona Księga Zwierząt. Bezkręgowce. IOP PAN w Krakowie, AR im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu, Kraków-Poznań: 175-176.
• Banaszak J., Twerd L. 2009. Historical and current records of Scolia hirta Schrank, 1781 (Hymenoptera: Scolidae) in Poland. Polskie Pismo Entomologiczne 78 (1): 101-113.
• Baraniak E., Nowosad A., Przewoźny M. 2013. Nowe stanowisko smukwy kosmatej Scolia hirta (Hymenoptera: Vespoidea) na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 69 (3): 234-236.
• Bena W. 2012. Obserwacje smukwy kosmatej Scolia hirta Schrank, 1781 (Hymenoptera: Scoliidae) w Borach Dolnośląskich. Przyroda Sudetów 15: 85-90.
• Bonk M., Sępioł B. 2013. Występowanie błonkówki - smukwy kosmatej Scolia hirta na Wyżynie Małopolskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 69 (2): 159-164.
• Czubiński Z., Urbański J. 1951. Park Narodowy na wyspie Wolin. Chrońmy Przyrodę Ojczysta 7 (8): 3-56.
• Dittrich R. 1911. Verzeichnis der bisher in Schlesien aufgefunden Hymenopteren. III. Rapacia. Jahresheft des Vereins für schlesische Insektenkunde zu Breslau 4: 15-34.
• Fallahzadeh M., Saghaei N. 2010. A brief study on the Scoliidae in Iran (Insecta: Hymenoptera). Munis Entomology and Zoology 5 (2): 792-795.
• Głowacki J. 1953. Przyczynek do znajomości błonkówek (Hymenoptera) okolic Warszawy. Fragmenta Faunistica Musei Zoologici Polonici 6 (19): 501-523.
• Goulet H., Huber J.T. 1993. Hymenoptera of the world: an identification guide to families. Research Branch Agriculture Canada, Ottawa.
• Karg J., Śliwa P., Wendzonka J. 2011. Smukwa kosmata (Scolia hirta Schrank) rzadki gatunek błonkówki w Parku Krajobrazowym im. Gen. D. Chłapowskiego, w Parku Krajobrazowym Promno i w Sierakowskim Parku Krajobrazowym. Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 17(19): 114-115.
• Kowalczyk J.K. 1988a. Nowe stanowiska w Polsce interesujących gatunków żądłówek Hymenoptera, Aculeata. Przegląd Zoologiczny 32 (2): 221-223.
• Kowalczyk J.K. 1988b. Interesujące żądłówki (Hymenoptera, Aculeata) w Puszczy Augustowskiej. Przegląd Zoologiczny 32 (4): 555-560.
• Kowalczyk J.K., Kurząc T. 2002. Wstępna lista wybranych rodzin błonkówek Hymenoptera i muchówek Diptera Załęczańskiego Parku Krajobrazowego. W: Kurowski J.K., Witosławski P. (red.). Funkcjonowanie Parków Krajobrazowych w Polsce. Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin UŁ. Łódź: 147-151.
• Kowalczyk J.K., Kurząc Т., Nadolski J. 2009. Żądłówki (Hymenoptera, Aculeata) wybranych obszarów chronionych w Parku Krajobrazowym Międzyrzecza Warty i Widawki. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 28 (2): 57-72.
• Kowalczyk J.K., Soszyński В., Galińska E., Kurząc T. 2008. Materiały do znajomości żądłówek (Hymenoptera, Aculeata) Spalskiego Parku Krajobrazowego i terenów przyległych. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 27 (3): 51-62.
• Marczak D., Pepłowska-Marczak D., Wiśniowski В., Huflejt T. 2012. New Polish localities of two rare wasp species (Hymenoptera): Leucospis dorsigera Fabricius, 1775 (Chalcidoidea: Leucospidae) and Scolia hirta Schrank, 1781 (Vespoidea: Scol-iidae). Fragmenta Faunistica 55 (1): 25-30.
• Meyer O. 1919. Hymenoptera Aculeata der Provinz Posen. Vespidae, Sphegidae, Pompilidae, Sapygidae, Scoliidae. Deutsche Entomologische Zeitschrift 1(2): 145-160.
• Mielczarek S. 2013. Nowe stanowiska smukwy kosmatej Scolia hirta Schrank, 1781 (Hymenoptera: Scoliidae) we wschodniej Wielkopolsce. Przegląd Przyrodniczy 24 (4): 81-83.
• Milkowski M. 2012. Występowanie smukwy kosmatej Scolia hirta Schrank, 1781 (Hymenoptera: Scoliidae) w okolicach Radomia. Kulon 14: 137-141.
• Niesiołowski W. 1949. Przyczynek do fauny żądłówek Polski południowej. Polskie Pismo Entomologiczne 19: 221-228.
• Osten Т. 2013. Fauna Europaea: Scoliidae. W: Mitroiu M.-D. (red.). Fauna Europaea: Hymenoptera excl. Ichneumonoidea. Fauna Europaea version 2.6 [http://www.faunaeur.org]; dostęp: 11.02.2015 r.
• Puławski W. 1963. Klucze do oznaczania owadów Polski. XXIV. Błonkówki - Hymenoptera. Sapygidae, Scoliidae, Tiphiidae, Methocidae, Myrmosidae, Mutilidae. PWN, Warszawa.
• Ruszkowski A., Ruszkowski J. 1998. Słownik polskich nazw owadów. Część 1. Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa - Oddział Pszczelnictwa, Puławy.
• Scholz E.J.R. 1911 (1912). Hymenoptera aculeata. Seltenere schlesische Vorkommnisse. Jahresheft des Vereins für schlesische Insektenkunde zu Breslau 5: 15-17.
• Schröder G. 1921. Über das Vorkommen von Mutila europaea L. und Scolia bicincta Rossi in Pommern. Abhandlungen und Berichte der Pommerschen Naturforschenden Gesellschaft 11: 127-128.
• Skibińska E. 2004. Smukwowate Scoliidae - wykaz gatunków. W: Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.). Fauna Polski -charakterystyka i wykaz gatunków, tom 1. MilZ PAN, Warszawa: 353.
• Steinberg D.M. 1962. Nasekomyje pereponćatokrylyje. Tom XIII, Skolii (Scoliidae). Fauna SSSR, nova seria, Nr 84, Moskva-Leningrad.
• Szczepko K, Wiśniowski B. 2006. Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata) Kampinoskiego Parku Narodowego. Część I „ Scolioidea". Wiadomości Entomologiczne 25 (1): 33-42.
• Szczepko K, Wiśniowski B. 2009. Żądłówki (Hymenoptera: Aculeata). W: Jaskuła R., Tończyk G. (red.). Owady (Insecta) Spalskiego Parku Krajobrazowego, tom I. Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne, Spała: 61-78.
• Szulczewski J.W. 1950. Błonkówki (Hymenoptera) Wielkopolskiego Parku Narodowego. Część IV. Żądłówki (Aculeata, Chrysididae, Sapygidae, Mutilidae, Scoliidae, Vespidae, Psammocharidae, Sphegidae). Prace Monograficzne nad Przyrodą Wielkopolskiego Parku Narodowego pod Poznaniem 2 (4): 1-20.
• Tabor J., Ciach M. 2006. Stanowiska smukwy kosmatej Scolia hirta Schrank, 1781 (Hymenoptera: Scolidae) na Nizinie Mazowieckiej. Kulon 11: 121-125.
• Wiśniowski B. 1994. Scolioidea (Hymenoptera Aculeata) w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Roczniki Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Przyroda 14: 21-26.
• Wiśniowski В., Piotrowski W. 2013. Materiały do poznania żądłówek (Hymenoptera, Aculeata) Poleskiego Parku Narodowego). Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 32 (2): 15-29.
• Witt R. 1998.Wespen - beobachten, bestimmen. Naturbuch-Verlag, Augsburg.
• Zięba P., Żyła W. 2010. Nowe dane o rozmieszczeniu Scolia hirta (Schrank, 1781) (Scolidae) na terenie Polski w świetle obserwacji przeprowadzonych w latach 2005-2010. Acta Entomologica Silesiaca 18: 89-90.