Systematyka, biologia i inwazjologia rzęsistków - aktualny stan wiedzy

• Autorzy: Szczepaniak K.O. , Tomczuk K. , Lojszczyk-Szczepaniak A. , Junkuszew A. , Skrzypek T.H.

Warianty tytułu

EN

Systematics, biology and invasiology of trichomonads - the current state of knowledge

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Trichomonads are anaerobic, flagellated protists belonging to the large phylum Parabasalia. In most cases, they exist as endosymbionts – harmless comensals of invertebrates and vertebrates – but several species are considered to be imported intestinal or urogenital parasites of humans and other animals. This paper presents current information on the taxonomy, morphology and biology of trichomonads. The characterization of invasiology followed by the description of virulence factors and pathogenic mechanisms of trichomonads is presented. The present paper also reviews diagnostic methods, treatment and prevention of trichomoniasis.

Słowa kluczowe

PL

parazytologia; rzesistki; Trichomonas; systematyka; biologia; morfologia; inwazjologia; choroby czlowieka; choroby zwierzat; rzesistkowica; rozprzestrzenianie sie chorob; patogeneza; diagnostyka; leczenie; profilaktyka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Medycyna Weterynaryjna
• Rocznik: 2017
• Tom: 73
• Numer: 02
• Opis fizyczny: s.67-75,rys.,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szczepaniak K.O.

• Zakład Parazytologii i Chorób Inwazyjnych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 12, 20-950 Lublin, Polska

autor

Tomczuk K.

• Zakład Parazytologii i Chorób Inwazyjnych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 12, 20-950 Lublin, Polska

autor

Lojszczyk-Szczepaniak A.

• Pracownia Radiologii i Ultrasonografii, Katedra Chirurgii Zwierząt, Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Głęboka 30, 20-612 Lublin

autor

Junkuszew A.

• Katedra Hodowli Małych Przeżuwaczy i Doradztwa Rolniczego, Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Skrzypek T.H.

• Laboratorium Mikroskopii Konfokalnej i Elektronowej, Interdyscyplinarne Centrum Badań Naukowych, Wydział Biotechnologii i Nauk o Środowisku, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Konstantynów 1 H, 20-708 Lublin

Bibliografia

• Afzan M. Y., Suresh K.: Pseudocyst forms of Trichomonas vaginalis from cervical neoplasia. Parasitol. Res. 2012, 111, 371-381.
• Albuquerque Júnior R. L. C., Melo C. M., Santana W. A., Ribeiro J. L., Silva F. A.: Incidence of Entamoeba gingivalis and Trichomonas tenax in samples of dental biofilm and saliva from patients with periodontal disease. Rev. Gaucha. Odontol. 2011, 59, 35-40.
• Amin A., Bilic I., Liebhart D., Hess M.: Trichomonads in birds – a review. Parasitology 2014, 141, 733-747.
• Anderson B. L., Cosentino L. A., Simhan H. N., Hillier S. L.: Sex. Transm. Dis. 2007, 34, 392-396.
• Anderson N. L., Grahn R. A., Van Hoosear K., Bondurant R. H.: Studies of trichomonad protozoa in free ranging songbirds: prevalence of Trichomonas gallinae in house finches (Carpodacus mexicanus) and corvids and a novel trichomonad in mockingbirds (Mimus polyglottos). Vet. Parasitol. 2009, 161, 178-186.
• Atlas R. M.: Handbook of Microbiological Media. Thrid Edition. CRC Press LCC Boca Raton 2004, vol 2, p. 1859-1863.
• Badera C., Chelladuraia J. J., Thompsona K., Halla C., Carlsonb S. A., Brewera M. T.: Evaluation of high-throughput assays for in vitro drug susceptibility testing of Tritrichomonas foetus trophozoites. Vet. Parasitol. 2016, 223, 34-37.
• Benchimol M.: The Mastigont System in Trichomonads, [w:] de Souza W. (ed.): Structures and Organelles in Pathogenic Protists, [w:] Steinbüchel A. (series ed.): Microbiology Monographs. Springer 2010, 17, 1-26.
• Benchimol M., de Andrade Rosa I., da Silva Fontes R., Burla Dias A. J.: Trichomonas adhere and phagocytose sperm cells: adhesion seems to be a prominent stage during interaction. Parasitol. Res. 2008, 102, 597-604.
• Benchimol M., Ribeiro K. C., Mariante R. M., Alderete J. F.: Structure and division of the Golgi complex in Trichomonas vaginalis and Tritrichomonas foetus. EJCB 2001, 80, 593-607.
• Borchardt K. A., Smith R. F.: An evaluation of an InPouch TV culture method for diagnosing Trichomonas vaginalis infection. Genitourin. Med. 1991, 67, 149-152.
• Borges F. P., Gottardi B., Stuepp C., Larré A. B., de Brum Vieira P., Tasca T., De Carli G. A.: Morphological aspects of Monocercomonas sp. and investigation on probable pseudocysts occurrence. Parasitol. Res. 2007, 101, 1503-1509.
• Borges F. P., Wiltuschnig R. C., Tasca T., De Carli G. A.: Scanning electron microscopy study of Tritrichomonas augusta. Parasitol. Res. 2004, 94, 158-161.
• Bózner P., Dece P.: Cell-associated and extracellular proteolytic activity of an oral flagellate Trichomonas tenax. Arch. Oral. Biol. 1991, 36, 77-83.
• Bózner P., Dece P.: Degradation of collagen types I, III, IV and Vby extracellular proteinases of an oral flagellate Trichomonas tenax. Arch. Oral Biol. 1991, 36, 765-770.
• Breuker S.: Untersuchungen über Trichomonaden bei Rüden mit Prostataveränderungen. Inaugural-Dissertation, Justus-Liebig-Universität, Gießen 1995.
• Carli G. A. de, Tasca T., Pires Borges F.: Tritrichomonas foetus: a scanning electron microscopy study of erythrocyte adhesion associated with hemolytic activity. Vet. Res. 2004, 35, 123-130.
• Cepicka I., Hampl V., Kulda J.: Critical taxonomic revision of Parabasalids with description of one new genus and three new species. Protist 2010, 161, 400-433.
• Cepicka I., Kutisová K., Tachezy J., Kulda J., Flegr J.: Cryptic species within the Tetratrichomonas gallinarum species complex revealed by molecular polymorphism. Vet. Parasitol. 2005, 128, 11-21.
• Chiche L., Donati S., Corno G., Benoit S., Granier I., Chouraki M., Arnal J. M., Durand-Gasselin J.: Trichomonas tenax in pulmonary and pleural diseases. Presse Med. 2005, 34, 1371-1372.
• Chomicz L., Zebrowska J., Zawadzki P., Myjak P., Perkowski K., Rebandel H., Kazimierczuk Z.: Badania nad wrażliwością Trichomonas hominis na czynniki biotyczne. I. Wstępna ocena przeżywalności wiciowców w wybranych mediach w warunkach in vitro. Wiad. Parazytol. 2004, 50, 405-409.
• Cielecka D., Chomicz L., Piekarczyk J., Walski M., Zawadzki P., Bednarczyk A., Szubińska D.: Oral cavity condition and the occurrence of parasitic protozoans in patients with genetic diseases. Acta Parasitol. 2000, 45, 107-112.
• Cielecka D., Grytner-Zięcina B., Turkowicz M., Gierczak A.: Rzęsistkowica jamy ustnej – nowe źródła zarażenia człowieka. Sympozjum „Parazytozy – problemy kliniczne”. Mat. XVI Zjazdu Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Zakaźnych, Białystok 2003, 6, VI, s. 33-36.
• Cobo E. R., Campero C. M., Mariante R. M., Benchimol M.: Ultrastructural study of a tetratrichomonad species isolated from prepucial smegma of virgin bulls. Vet. Parasitol. 2003, 117, 195-211.
• Dan M., Sobel J. D.: Failure of nitazoxanide to cure trichomoniasis in three women. Sex Transm. Dis. 2007, 34, 813-814.
• Duboucher C., Caby S., Dufernez F., Chabé M., Gantois N., Delgado-Viscogliosi P., Billy C., Barré E., Torabi E., Capron M., Pierce R. J., Dei-Cas E., Viscogliosi E.: Molecular identification of Tritrichomonas foetus-like organisms as coinfecting agents of human Pneumocystis pneumonia. J. Clin. Microbiol. 2006, 44, 1165-1168.
• Duboucher C., Farto-Bensasson F., Cheron M., Peltier J. Y., Beaufils F., Perie G.: Lymph node infection by Trichomonas tenax: report of a case with co-infection by Mycobacterium tuberculosis. Hum. Pathol. 2000, 31, 1317-1321.
• Duboucher C., Mogenet M., Perie G.: Salivary trichomoniasis. A case report of infestation of a submaxillary gland by Trichomonas tenax. Arch. Pathol. Lab. Med. 1995, 119, 277-279.
• Dudko A., Kurnatowska A. J.: Występowanie Trichomonas tenax i grzybów u pacjentów z chorobami przyzębia. Mikol. Lek. 2007, 14, 227-232.
• El Kamel A., Rouetbi N., Chakroun M., Battikh M.: Pulmonary eosinophilia due to Trichomonas tenax. Thorax. 1996, 51, 554-555.
• Felleisen R. S.: Comparative sequence analysis of 5.8S rRNA genes and internal transcribed spacer (ITS) regions of trichomonadid protozoa. Parasitology 1997, 115, 111-119.
• Frey C. F., Müller N.: Tritrichomonas systematics of an enigmatic genus. Mol. Cell. Probes. 2012, 26, 132-136.
• Germot A., Brugerolle G., Viscogliosi E.: The undulating membrane of trichomonads – The structure and immunolabelling of its cytoskeleton. Eur. J. Protistol. 1996, 32, 298-305.
• Gookin J. L., Copple C. N., Papich M. G., Poore M. F., Stauffer S. H., Birkenheuer A. J., Twedt D. C., Levy M. G.: Efficacy of ronidazole for treatment of feline Tritrichomonas foetus infection. J. Vet. Intern. Med. 2006, 20, 536-543.
• Gookin J. L., Stauffer S. H., Coccaro M. R., Poore M. F., Levy M. G., Papich M. G.: Efficacy of tinidazole for treatment of cats experimentally infected with Tritrichomonas foetus. Am. J. Vet. Res. 2007, 68, 1085-1088.
• Grytner-Zięcina B., Cielecka D., Jaworski J., Borsuk P., Turkowicz M.: First reports of trichomonosis of the human oral cavity induced by Tetratrichomonas canistomae. Acta Parasitol. 2000, 45, 207.
• Grzegorczyk-Jaźwińska A., Cielecka D., Górska R., Gierczak A.: Wpływ fazy przyczynowej zapaleń przyzębia na rozpoznaną inwazję Trichomonas tenax. Czas. Stomatol. 1997, 50, 160-164.
• Grzegorczyk-Jaźwińska A., Cielecka D., Górska R., Gierczak A.: Występowanie Trichomonas tenax u osób z zapaleniem przyzębia. Wiad. Parazytol. 1997, 43, 405-410.
• Grzegorczyk-Jaźwińska A., Cielecka D., Juskowa J., Borakowska-Siennicka M., Gierczak A., Ołdakowska-Jedynak U., Turkowicz M.: Występowanie Trichomonas tenax i stan jamy ustnej u pacjentów po przeszczepieniu nerki. Nowa Stomat. 2001, 6, 18, 43-45.
• Gundłach J. L., Sadzikowski A. B.: Parazytologia i parazytozy zwierząt. PWRiL, Warszawa 2004, s. 14-63.
• Gundłach J. L.,·Sadzikowski A. B., Stepień-Rukasz H.,·Studzińska M. B., Tomczuk K.: Comparison of some serological methods and coproscopic examinations for diagnosis of Giardia spp. invasion in dogs. Pol. J. Vet. Sci. 2005, 8, 137-140.
• Hampl V., Cepicka I., Flegr J., Tachezy J., Kulda J.: Critical analysis of the topology and rooting of the parabasalian 16S rRNA tree. Mol. Phylogenet. Evol. 2004, 32, 711-723.
• Hampl V., Vrlík M., Cepicka I., Pecka Z., Kulda J., Tachezy J.: Affiliation of Cochlosoma to trichomonads confirmed by phylogenetic analysis of the small-subunit rRNA gene and a new family concept of the order Trichomonadida. Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 2006, 56, 305-312.
• Hersh S. M.: Pulmonary trichomoniasis and Trichomonas tenax. J. Med. Microb. 1985, 20, 1-10.
• Honigberg B. M.: Trichomonads of importance in human medicine, [w:] Krieger J. P. (ed.): Parasitic Protozoa. Academic Press Inc., New York 1978, s. 275-454.
• Honigberg B. M.: Evolutionary and systematic relationships in the flagellate order Trichomonadida Kirby. J. Protozool. 1963, 10, 20-63.
• Honigberg B. M.: Trichomonads found outside the urogenital tract of humans, [w:] Honigberg B. M. (ed.): Trichomonads parasitic in humans. Springer-Verlag, New York 1990, s. 342-393.
• Huppert J. S., Mortensen J. E., Reed J. L., Kahn J. A., Rich K. D., Miller W. C., Hobbs M. M.: Rapid antigen testing compares favorably with transcription-mediated amplification assay for the detection of Trichomonas vaginalis in young women. Clin. Infect. Dis. 2007, 15, 45, 194-198.
• Jarrad A. M., Debnath A., Miyamoto Y., Hansford K. A., Pelingon R., Butler M. S., Bains T., Karoli T., Blaskovich M. A. T., Eckmann L., Cooper M. A.: Nitroimidazole carboxamides as antiparasitic agents targeting Giardia lamblia, Entamoeba histolytica and Trichomonas vaginalis. Eur. J. Med. Chem. 2016, 120, 353-362.
• Jesus J. B., Vannier-Santos M. A., Britto C., Godefroy P., Silva-Filho F. C., Pinheiro A. A., Rocha-Azevedo B., Lopes A. H., Meyer-Fernandes J. R.: Trichomonas vaginalis virulence against epithelial cells and morphological variability: the comparison between a well-established strain and a fresh isolate. Parasitol. Res. 2004, 93, 369-377.
• Kadłubowski R.: Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL, Warszawa 1972, s. 9-33.
• Kazubski S. L.: Budowa i ewolucja Trichomonadida. Wiad. Parazytol. 1990, 36, 175-180.
• Kazubski S. L., Niewiadomska K.: Trichomonadida i ich żywiciele. Wiad. Parazytol. 1990, 36, 181-186.
• Kuehner K. A., Marks S. L., Kass P. H., Sauter-Louis C., Grahn R. A., Barutzki D., Hartmann K.: Tritrichomonas foetus infection in purebred cats in Germany: prevalence of clinical signs and the role of co-infection with other enteroparasites. J. Feline. Med. Surg. 2011, 13, 251-258.
• Kulda J.: Trichomonads, hydrogenosomes and drug resistance. Int. J. Parasitol. 1999, 29, 199-212.
• Kumik G.: Metody laboratoryjne stosowane w diagnostyce zarażeń powodowanych przez Trichomonas vaginalis. Zakażenia. 2007, 5. http://www.zakazenia.org.pl/index.php?okno=7&id=440&art_type=23
• Kurnatowska A. J.: Niektóre parametry odporności humoralnej i komórkowej żywiciela a inwazje Trichomonas tenax. Stomatol. Współcz. 1997, 4, 3, 191-193.
• Kurnatowska A. J.: Prevalence of Trichomonas tenax (O. F. Müller, 1773) Dobell, 1939, infection among dental patients: the state of oral cavity, convergence with different clinical diagnoses. Minerva Ortognatod. 1996, 14, 7-10.
• Kurnatowska A. J., Dudko A., Kurnatowski P.: Inwazja Trichomonas tenax u pacjentów z chorobami przyzębia. Wiad. Parazytol. 2004, 50, 3, 397-403.
• Kurnatowska A. J., Dudko A., Turkowicz M.: Rodzinne zarażenia Trichomonax tenax (O. F.Műller, 1773) Dobel, 1939. Wiad. Parazytol. 2004, 50, 1, 35-40.
• Kurnatowska A., Kurnatowska A. J.: Zbieżność zarażenia Trichomonas tenax (O. F. Muller, 1773, Dobell, 1939), ze zmianami przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej. Wiad. Parazytol. 1981, 27, 286-293.
• Kurnatowska A., Kurnatowska A. J.: Trudności w rozpoznawaniu rzęsistkowicy powikłanej grzybicą jamy ustnej. Wiad. Parazytol. 1990, 36, 237-243.
• Kurnatowska A., Kurnatowski P.: Rzęsistkowica jamy ustnej powikłana grzybicą (Trichomonosomycosis). Wiad. Parazytol. 1999, 45, 129-133.
• Kutisova K., Kulda J., Cepicka I., Flegr J., Koudela B., Teras J., Tachezy J.: Tetratrichomonads from the oral cavity and respiratory tract of humans. Parasitology 2005, 131, 309-319.
• Lim S., Park S. I., Ahn K. S., Oh D. S., Ryu J. S., Shin S. S.: First report of feline intestinal trichomoniasis caused by Tritrichomonas foetus in Korea. Korean J. Parasitol. 2010, 48, 247-251.
• Lim S., Park S. I., Ahn K. S., Oh D. S., Shin S. S.: Efficacy of ronidazole for treatment of cats experimentally infected with a Korean isolate of Tritrichomonas foetus. Korean J. Parasitol. 2012, 50, 161-164.
• Ma L., Meng Q., Cheng W., Sung Y., Tang P., Hu S., Yu J.: Involvement of the GP63 protease in infection of Trichomonas vaginalis. Parasitol. Res. 2011, 109, 71-79.
• Mantini C., Souppart L., Noël C., Duong T. H., Mornet M., Carroger G., Dupont P., Masseret E., Goustille J., Capron M., Duboucher C., Dei-Cas E., Viscogliosi E.: Molecular characterization of a new Tetratrichomonas species in a patient with empyema. J. Clin. Microbiol. 2009, 47, 2336-2339.
• Mariante R. M., Lopes L. C., Benchimol M.: Tritrichomonas foetus pseudocysts adhere to vaginal epithelial cells in a contact-dependent manner. Parasitol. Res. 2004, 92, 303-312.
• Maritz J. M., Land K. M., Carlton J. M. 1, Hirt R. P.: What is the importance of zoonotic trichomonads for human health? Trends Parasitol. 2014, 30, 333-341.
• Mehlhorn H., Al-Quraishy S., Amin A., Hess M.: Fine structure of the bird parasites Trichomonas gallinae and Tetratrichomonas gallinarum from cultures. Parasitol. Res. 2009, 105, 751-756.
• Munoz E., Castella J., Gutierrez J. F.: In vivo and in vitro sensitivity of Trichomonas gallinae to some nitroimidazole drugs. Vet. Parasitol. 1998, 78, 239-246.
• Nagao E., Yamamoto A., Igarashi T., Goto N., Sasa R.: Two distinct hemolysins in Trichomonas tenax ATCC 30207. Oral Microbiol. Immunol. 2000, 15, 355-359.
• Narcisi E. M., Secor W. E.: In Vitro Effect of Tinidazole and Furazolidone on Metronidazole-Resistant Trichomonas vaginalis. Antimicrob. Agents Chemother. 1996, 40, 1121-1125.
• Ohira T., Noguchi H.: The cultivation of trichomonas of the human mouth (Tetratrichomonas hominis). J. Exp. Med. 1917, 25, 341-347.
• Pereira-Neves A., Benchimol M.: The ultrastructure and behavior of the pseudocyst form in the parasite Tritrichomonas foetus. Acta Microscop. 2009, 18, 499-500.
• Pereira-Neves A., Campero C. M., Martínez A., Benchimol M.: Cytotoxic effects exerted by Tritrichomonas foetus pseudocysts. Protist. 2012, 163, 529-543.
• Pereira-Neves A., Ribeiro K. C., Benchimol M.: Pseudocysts in trichomonads – New insights. Protist. 2003, 154, 313-329.
• Pereira-Neves A., Campero C. M., Martínez A., Benchimol M.: Identification of Tritrichomonas foetus pseudocysts in fresh preputial secretion samples from bulls. Vet. Parasitol. 2011, 175, 1-8.
• Petrin D., Delgaty K., Bhatt R., Garber G.: Clinical and microbiological aspects of Trichomonas vaginalis. Clin. Microbiol. Rev. 1998, 11, 300-317.
• Reinert J., Gerold S., Scheurlen U., Daniels R., Wölm M., Iglauer F.: Behandlung einer an Tritrichomonas foetus erkrankten Katzen-Kolonie mittels Ronidazoltabletten unter verzögerter Wirkstofffreisetzung im Dünndarm. Prakt. Tierarzt. 2016, 97, 16-25.
• Ribaux C. L., Magloire H. H., Joffre A. A., Morrier J. J.: Immunohistochemical localization of fibronectin-like protein on the cell surface of the oral flagelatte Trichomonas tenax. J. Biol. Buccale. 1983, 11, 1, 41-51.
• Sarowska J., Wojnicz D., Kaczkowski H., Jankowski S.: Występowanie Entamoeba gingivalis i Trichomonas tenax u pacjentów ze schorzeniami przyzębia, w stanie immunosupresji i z chorobami genetycznymi. Adv. Clin. Exp. Med. 2004, 13, 2, 291-297.
• Segovic S., Buntak-Kobler D., Galic N., Katunaric M.: Trichomonas tenax proteolytic activity. Coll. Antropol. 1998, 22, 45-49.
• Shiota T., Arizono N., Morimoto T., Shimatsu A., Nakao K.: Trichomonas tenax empyema in an immunocompromised patient with advanced cancer. Parasite 1998, 5, 375-377.
• Skirrow S., BonDurant R., Farley J., Correa J.: Efficacy of ipronidazole against trichomoniasis in beef bulls. J. Am. Vet. Med. Assoc. 1985, 187, 405-407.
• Sommer U., Costello C. E., Hayes G. R., Beach D. H., Gilbert R. O., Lucas J. J., Singh B. N.: Identification of Trichomonas vaginalis cysteine proteases that induce apoptosis in human vaginal epithelial cells. J. Biol. Chem. 2005, 280, 23853-23860.
• Szczepaniak K., Łojszczyk-Szczepaniak A., Tomczuk K., Skrzypek T. H., Lisiak B., Abd-Al-Hammza Abbass Z.: Canine Trichomonas tenax mandibular gland infestation. Acta Vet. Scand. 2016, doi: 10.1186/s13028-016-0197-4.
• Tachezy J., Tachezy R., Hampl V., Sedinová M., Vanacová S., Vrlík M., Van Ranst M., Flegr J., Kuldaa J.: Cattle pathogen Tritrichomonas foetus (Riedmüller, 1928) and pig commensal Tritrichomonas suis (Gruby&Delafond, 1843) belong to the same species. J. Euk. Microbiol. 2002, 49, 154-163.
• Tasca T., De Carli G. A.: Growth kinetic study of Tetratrichomonas didelphidis isolated from opossum Lutreolina crassicaudata and interaction with a prokaryotic cell. Parasitol. Res. 2001, 87, 626-630.
• Tasca T., De Carli G. A.: Scanning electron microscopy study of Trichomonas gallinae. Vet. Parasitol. 2003, 118, 37-42.
• Taxonomy NCBI Browser – National Institutes of Health. Available online: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?id=5719
• Turkowicz M.: Znaczenie metody PCR-RFLP w wykrywaniu i różnicowaniu gatunków rzęsistków jamy ustnej. Praca doktorska, Akademia Medyczna w Warszawie 2004.
• Walker R. L., Hayes D. C., Sawyer S. J., Nordhausen R. W., Van Hoosear K. A., BonDurant R. H.: Comparison of the 5.8S rRNA gene and internal transcribed spacer regions of trichomonadid protozoa recovered from the bovine preputial cavity. J. Vet. Diagn. Invest. 2003, 15, 14-20.
• Wantland W. W., Wantland E. M., Winquist D. L.: Collection, identification, and cultivation of oral protozoa. J. Dent. Res. 1963, 42, 1234-1241.
• Wójcik A., Kurnatowska A.: Aktywność hydrolaz szczepów Trichomonas vaginalis Donné, Wiad. Parazytol. 2001, 47 (Suppl 1), 13-17.
• Yamamoto A., Asaga E., Nagao E., Igarashi T., Goto N.: Characterization of the catepsin B-like proteinase of Trichomonas tenax ATCC 30207. Oral Microbiol. Immunol. 2000, 15, 360-364.
• Yao C.: Opportunistic human infections caused by Tritrichomonas species. Clin. Microbiol. Newsl. 2012, 34, 127-131.
• Yao C., Köster L. S.: Tritrichomonas foetus infection, a cause of chronic diarrhea in the domestic cat. Vet. Res. 2015, 46, 35-39.
• Złotorzycka J., Lonc E., Majewska A. C., Okulewicz A., Pojmańska T., Wędrychowicz H.: Słownik Parazytologiczny. PTP, Warszawa 1998, s. 154.
• Zygner W.: Diagnostyka i zwalczanie rzęsistkowicy u kotów. Życie Wet. 2013, 88, 132-135.

Identyfikatory

DOI

10.21521/mw.5643