Wpływ użytkowania zlewni na jakość wód stawu wiejskiego na przykładzie zbiornika Zelków

• Autorzy: Bedla D. , Krol K.

Warianty tytułu

EN

The impact of land use on water quality in rural pond on the example of the pond Zelkow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest ocena wpływu użytkowania zlewni stawu wiejskiego na jakość jego wód. Przedmiotem badań był niewielki zbiornik wodny w miejscowości Zelków. W pracy przedstawiono wyniki badań terenowych prowadzonych w latach 2008–2011. Podstawą badań były próby wody pobierane regularnie, w odstępach miesięcznych z głębokości do 30 cm, w wyznaczonych punktach pomiarowo-kontrolnych znajdujących się w strefie brzegowej stawu. Zebrany materiał poddano badaniom laboratoryjnym z wykorzystaniem ogólnie przyjętych metod analitycznych. Wyniki poddano analizom statystycznym. Uzyskane wyniki badań pozwalają wnioskować, że użytkowanie terenu zlewni jest jednym z kluczowych czynników kształtujących jakość wód. Bezodpływowe, nieduże zbiorniki wodne zlokalizowane na zabudowanych terenach wiejskich bywają w największym stopniu zanieczyszczone, zwłaszcza pod względem stężeń fosforanów czy azotu amonowego.

EN

The main aim of this study was the analysis of land use of pond’s basin on the quality water in pond. The subject of the study was the small reservoir in Zelków. The paper presents the results of field studies carried out in 2008–2011. The basis for research water samples were collected regularly, at monthly intervals. The collected material was subjected to laboratory tests using generally common analytical methods. The collected data were subjected to statistical analysis. The obtained results allow to conclude that the land use of catchment is one of the key factors influencing water quality. Small water reservoirs located in rural areas are often highly contaminated, especially in terms of the concentrations of phosphate and ammonium nitrogen or salinity.

Słowa kluczowe

PL

wies Zelkow; stawy wiejskie; staw Zelkow; zlewnie stawowe; uzytkowanie terenu; jakosc wody

EN

Zelkow village; pond; Zelkow Reservoir; pond catchment; land use; water quality

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2014
• Tom: 13
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.25-33,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bedla D.

• Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, p. 201A, 30-059 Kraków

autor

Krol K.

• Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, p. 201A, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Acosta J.A., Faz A., Martinez S., Zornoza R., Carmona D.M., Kabas S., 2011. Multivariate statistical and GIS-based approach to evaluate heavy metals behavior in mine sites for future reclamation. J. Geochem. Explor. 109, 8–17.
• Bedla D., Kuczera M., 2007. Funkcje oczek wodnych w kształtowaniu różnorodności biologicznej środowiska przyrodniczego. Zesz. Nauk. AR Krak. 444, Sesja Naukowa 93, 31–38.
• Bedla D., Misztal A., 2014. Zmienność chemizmu wód małych zbiorników wodnych o zróżnicowanej strukturze użytkowania terenów przyległych. Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska. Rocz. Ochr. Środ. 16, 421–439.
• Dojlido J., 1995. Chemia wód powierzchniowych. Wyd. Środowisko i Ekonomia Białystok, ss. 388.
• Drwal J., Lange W., 1985. Niektóre limnologiczne odrębności oczek. Ogól. Konf. Kom. Hydr. PTG Gdańsk. Red. J. Drwal. Zesz. Nauk. UG, Geografia 14, 69–84.
• Falniowski A., 2003. Metody numeryczne w taksonomii. Wydawnictwo UJ Kraków, ss. 233.
• Fiedler M., Szafrański Cz., Bykowski J., 2000. Możliwość zwiększania retencji oczek wodnych w zdrenowanej mikrozlewni rolniczej. Inżyn. Ekol. 1, 120–128.
• Húska D., Krupová K., Halaj P., Mandalová K., 2013. Ocena wody powierzchniowej w zlewni Žitava w kontekście oddziaływania antropogenicznego. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 12(3), 41–51.
• Jeppesen E., Jensen J.P., Søndergaard M., 2003. Role of sediment and internal loading of phosphorus in shallow lakes. Hydrobiologia 506–509(1–3), 135–145.
• Koc J., 2010. Ochrona zasobów i jakości wody w krajobrazie wiejskim. Współczesne problemy kształtowania i ochrony środowiska. PTIE Olsztyn, t. 1, 253–272.
• Kornaś M., Grześkowiak A., 2011. Wpływ użytkowania zlewni na kształtowanie jakości wody w zbiornikach wodnych zlewni rzeki Drwa. Woda Środ. Obsz. Wiej. 11, 1(33), 125–137.
• Kosturkiewicz A, Fiedler M., 1996. Retencja odpływów drenarskich w bilansie wodnym śródpolnego oczka wodnego i jakość retencjonowanych wód. Zesz. Nauk. AR Wrocł., Konferencje 11, 3–89.
• Król K., Gawroński K., Gawrońska G., 2013. Zastosowanie aplikacji multimedialnych w zarządzaniu gminną ewidencją zabytków. Infrastr. Ekol. Ter. Wiej. 4(1), 31–43.
• Kubiak J., Tórz A., 2005. Eutrofizacja. Podstawowe problemy ochrony wód jeziornych na Pomorzu Zachodnim. Słupskie Prace Biol. 2, 17–36.
• Lipski C., Kostuch R., Ryczek M., 2005. Charakterystyka hydrologiczna górnej części zlewni Soły na tle warunków fizjograficznych, klimatu i użytkowania. Infrastr. Ekol. Ter. Wiej. 2, 75–82.
• Łabędź A., 2011. Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Zabierzów na lata 2011-2032. Gmina Zabierzów, s. 10.
• PN-86/C-05560/02. Badania zawartości chlorofilu w wodach powierzchniowych: oznaczanie chlorofilu a w glonach planktonowych metodą spektrofotometryczną monochromatyczną z poprawką na feopigmenty a. Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości Warszawa.
• Pulikowski K., Czyżyk F., Pawęska K., Strzelczyk M., 2011. Sezonowe zmiany wielkości ładunku azotu odpływającego z mikrozlewni użytkowanych rolniczo. Infrastr. Ekol. Ter. Wiej. 10, 161–171.
• RDW 2000. Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód. Dz.U. z 2004 r. Nr 32, poz. 284.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych. Dz.U. z. 2009 r. Nr 81, poz. 685.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. Dz.U. z 2011 r. Nr 257, poz. 1545.
• StatSoft, 2006. Internetowy Podręcznik Statystyki PL. Kraków [@] http://www.statsoft.pl/textbook/stathome.html [dostęp: 01.09.2014].
• Zykubek A., 2005. Obciążenie fosforem jezior Polesia Lubelskiego. [W:] B. Bis, J. Bocian (red.). ECOSTATUS. I Ogólnopol. Konf. Nauk. „Wdrażanie Ramowej Dyrektywy Wodnej. Ocena stanu ekologicznego wód w Polsce”, Łódź, 7–9 grudnia 2005 r. Uniwersytet Łódzki – Główny Inspektorat Ochrony Środowiska – Polskie Towarzystwo Hydrobiologiczne Łódź, 66–67.

Identyfikatory

DOI

10.15576/ASP.FC/2014.13.4.25