Changes in the plant cover of the dune hill in Folusz near Szubin (NW Poland) between 1959 and 2012: the problem of preservation of xerothermic grasslands in the agricultural landscape

• Autorzy: Nienartowicz A. , Kaminski D. , Kunz M. , Deptula M. , Adamska E.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The dune hill in Folusz is one of the most interesting sites with xerothermic vegetation in the Polish lowland. It is different from other sites by the fact that xerothermic vegetation covers a single dune located amidst large areas of Molinia meadows rather than slopes of river valleys. Vegetation occurring on the hill represents a cold Stipa steppe with rare species of floodplain meadows and has long aroused the interest of botanists. In the 19th century and in the early 20th century, observations in this area were carried out by German botanists (L. Kühling, F. Spribille, H. Miller, W. Bock). In the 1930s, the investigation was continued by botanists from the University in Poznań. After World War II, it was one of the main research sites for botanists and ecologists from the University in Toruń, and recently also from the universities in Bydgoszcz. Floristic lists were compiled by all the aforementioned researchers, which describe the state of flora in the subsequent periods, and when collated in tables, they help to determine the directions of changes occurring in the area over a hundred years. Not all the materials obtained in the past were published. A lot of interesting data were preserved in the Toruń centre in the form of actual vegetation maps and relevés. This paper presents the comparison of vegetation from 1959, plotted on the unpublished vegetation map by J. Wilkoń-Michalska, with the vegetation in 2013. Changes in the land cover were also analysed through a series of aerial photographs from 1961, 1975, 1986 and 2005. The GIS and GPS technology was used in the spatial analysis. Furthermore, the analysis of flora changes was performed, including the comparison of data presented in ecological literature with unpublished data collected by J. Wilkoń-Michalska in 1956-1964. In addition, numerical analysis of relevés from both these periods and from 2012 was performed. The objective of all the analyses was to determine how the changes were affected by spontaneous development of oak trees on the dune and destructive human activity related to exploitation of the sand, afforestation of the dune with pine, birch and oak, and planting of common lilac. An effort was also made to assess the importance of including the Folusz dune hill within the Natura 2000 site − PLH040027 „Molinia meadows in Folusz” − for preventing further degradation of xerothermic vegetation.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Ecological Questions
• Rocznik: 2014
• Tom: 20
• Opis fizyczny: p.23-38,fig.,ref.

Twórcy

autor

Nienartowicz A.

• Faculty of Biology and Environmental Protection, Nicolaus Copernicus University, Lwowska 1, 87–100 Torun, Poland

autor

Kaminski D.

• Faculty of Earth Sciences, Nicolaus Copernicus University, Lwowska 1, 87–100 Toruń, Poland

autor

Kunz M.

• Faculty of Biology and Environmental Protection, Nicolaus Copernicus University, Lwowska 1, 87–100 Torun, Poland

autor

Deptula M.

• Faculty of Biology and Environmental Protection, Nicolaus Copernicus University, Lwowska 1, 87–100 Torun, Poland

autor

Adamska E.

• Faculty of Biology and Environmental Protection, Nicolaus Copernicus University, Lwowska 1, 87–100 Torun, Poland

Bibliografia

• Adamska E. & Adamski A., 2014, Materials to the lichen biota of the hill in Folusz near Szubin (NW Poland), Ecological Questions 20: (this issue).
• Banaszak J., Ratyńska H., Banaszak W., 2004. Proponowany rezerwat “Folusz” pod Szubinem jako ostoja termofilnej szaty roślinnej i fauny żądłówek (Hymenoptera: Aculeata: Apoidea, Scolioidea) [Proposed „Folusz” nature near Szubin (in Poland) as refuje of thermophilous plant cover and the fauna of the superfamilies Apoidea and Scolioidea (Hymenoptera, Aculeata)]. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Seria C, Zoologia 50: 101-132.
• Bock W., 1908. Taschenflora von Bromberg. 214 S. Bromberg, Mittlersche Buchhandlung A. Fromm Nachf.
• Ceynowa M., 1968. Zbiorowiska roślinności kserotermicznej nad dolną Wisłą [Xerotherme Pflanzengesellschaften an der intern Wisła]. Studia Soc. Torunensis, Toruń – Polonia, Sec. D (Botanica) vol. VIII, Nr 4, TNT, Toruń.
• Ceynowa-Giełdon M., 1976, Ostnice sekcji Pennatae” w Polsce [Die Federgräser der Section Pennatae in Polen], Nicolaus Copernicus University, Thesis, Toruń.
• Dzwonko Z., 2007. Przewodnik do badan fitosocjologicznych [A guide for phytosociological research].Vademecum Geobotanicum, SORUS, Instytut Botaniki, Universytet Jagielloński, Poznań - Kraków.
• Dzwonko Z., Loster S., 1990. Vegetation differentiation and secondary succession on a limestone hill in southern Poland. J. Veg. Sci. 1: 615-622.
• Dzwonko Z., Loster S., 1992. Zróżnicowanie roślinności i wtórna sukcesja w murawowo-leśnym rezerwacie Skołczanka koło Krakowa [Vegetation differentiation and secondary succession in the Skołczanka grassland-forest reserve near Kraków, Southern Poland]. Ochrona Przyrody 50 (part I): 33-64.
• Dzwonko Z., Loster S., 1998a. Dynamics of species richness and composition in a limestone grasslands restored after tree cutting. J. Veg. Sci. 9: 387-394.
• Dzwonko Z., Loster S., 1998b. Ochrona półnaturalnych muraw nawapiennych we współczesnym krajobrazie: dynamika roślinności po wycięciu drzew [Conservation of semi-natural limestone grasslands in modern landscape: Dynamics of vegetation after tree cutting]. Ochrona Przyrody 55: 3-23.
• Janssen J.G.M., 1975. A smple clustering procedurefor preliminary classification of very large sets of phytosociological relevés. Vegetatio 30: 67-71.
• Kondracki J., 2000. Geografia regionalna Polski [Regional geography of Poland]. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kovach W.L., 1985-1999. MVSP Plus version 3.1. Pentraeth, UK.
• Krasicka-Korczyńska E., 2004. Folusz koło Szubina – ścieżka przyrodnicza [Folusz near Szubin: a nature path]. BIS-MEDIUM, Polskie Towarzystwo Botaniczne, Warszawa.
• Krasicka-Korczyńska E., Rutkowski L., 2005. Biodiversity of Molinia Meadows in Folusz near Szubin. In: K. Czyżewska and J. Hereźniak (eds.) Biodiversity in Relation to Vegetation Zones in Europe. University of Łódź Publishing House, Łódź: 97-107.
• Kühling L., 1866. Verzeichnis der in Brombergs Umgegend wild wachsenden phanerogamischen Pflanzen. Schriften der phys.-ökonom. Gesellsch. 7: 1-29.
• Matuszkiewicz J.M., 2007. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski [A guide for identification of plant communities in Poland]. Vademecum Geobotanicum, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Miller H., 1902. Beitrag zur Flora des Kreises Schubin. Zeitschrift d. Bot. Abt. Naturwissenschaftlicher Verein d. Provinz Posen. 8(3): 83-85.
• Nienartowicz A., Kunz M., Adamska E., Boinska U., Deptuła M., Gugnacka-Fiedor W., Kamiński D., Rutkowski L., 2010. Relief and changes in the vegetation cover and the flora of the Zadroże Dune near the city of Toruń: Comparison of the conditions in 1948 and 2009. Ecological Questions 12: 17-49.
• Orlóci L., 1978. Multivariate Analysis of Vegetation Research. Dr. W. Junk Publishers, The Hague, Boston.
• Piernik A., 2008. Metody numeryczne w ekologii na przykładzie zastosowań pakietu MVSP do analizy roślinności [Numerical methods in ecology based on the MVSP software package applied to vegetation analysis]. Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 14 sierpnia 2001 r. w sprawie określenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegających ochronie (Dz. U. Nr 92 z dn. 3.09.2001 r. poz. 1029). [Regulation of the Minister of Environment dated 14 August 2001 on the types of habitats to be protected (Dz.U. /Journal of Laws/ No. 92 dated 3 September 2001, item 1029).]
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 11 września 2001 r. w sprawie określenia listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą i częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz. U. Nr 1176 z dn. 29.09.2001 r.). [Regulation of the Minister of Environment dated 11 September 2001 on the list of native wild plant species included in the strict and partial species protection plan, prohibitions and exceptions applicable to these species (Dz. U. /Journal of Laws/ No. 1176 dated 29.09.2001).]
• Spribille F., 1887. Verzeichnis der Standorte der settenerer Pflanzen des Kreises Szubin. Festschrift zum Fünfzigjähringen Jubiläum des Naturwiss. Ver. Prov. Posen: 17-32.
• Sulma T., Walas J., 1963. Aktualny stan rezerwatów roślinności kserotermicznej w obszarze dolnej Wisły. État actuel des réserves de la végétation xérotherimique dans la region de la basse Vistule. Ochrona Przyrody 29: 269-329.
• Urbański J., 1935. Pontyjski pagórek koło Młyna Folusz w powiecie szubińskim [A pontic Hill near Młyn Folusz in the Szubin district (Poznania)]. Wydawnictwo Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze 5: 57-61.
• van der Maarel E., 1979. Transformation of cover-abundance values in phytosociology and its effects on community similarity. Vegetatio 39: 97-114.
• Wilkoń-Michalska J., Bohr R., 1960. Stanowisko lnu trwałego (Linum perenne L.) w Foluszu koło Szubina. Ein Fundort von Linum perenne L. in Folusz bei Szubin. Fragmenta Floristica et Geobotanica VI(3): 239-243.

Identyfikatory

DOI

10.12775/EQ.2014.013