Warianty tytułu
Wybrane elementy obciążenia pracą operatora specjalistycznych maszyn stosowanych w pozyskiwaniu drewna. Ergonomiczny punkt widzenia
Języki publikacji
Abstrakty
Machine timber harvesting makes it possible to reduce substantially factors which have adverse impact on human health and which accompany manual-machine timber harvesting, presently predominating in Poland. The ergonomic factors classified into four following groups may be recognised as the main preconditions related to work with multi-operation machines: physical load – small energy expenditure, a very high value of repetitiveness and static efforts; mental load – high level of monotony, aesthenopia, a high level of stress; environmental load – significant limitation of hazard to operator’s hearing, work under conditions of thermal comfort, reduced vibration hazard; organisational load – a relatively low risk of work – related accidents, making it possible to perform work operations throughout the year, continued employment, high work autonomy, independence in decision making, a possibility for workers to organise themselves and form work teams. The paper presents subjective perceptions and opinions of fifty operators of specialised machines with respect to their work load. Almost a half of the respondents worked over 50 hours per week. One third found their work conditions difficult. Work pace was recognised as particularly challenging to their well-being as merely 6% of respondents found it relatively low. Additionally, the selected elements of assessment of workstations under study in terms of energetic costs and noise load is discussed The maximum energy expenditure of a machine operator is related to operations performed outside a cab: tuning up, routine maintenance, and repairs. Energy expenditure related to work inside a cab did not exceed 14 kJ/min. Noise level in a low-noise cabin was lower than sixty dB(A). Use of machines to a large degree eliminates important health-adverse factors accompanying combined machine-driven and manual timber harvesting, however, it creates conditions favouring occurrence of new ailments and diseases, totally different from those which have been recorded so far in forestry.
Maszynowe pozyskiwanie drewna sprawia, że w dużym stopniu likwidacji podlegają negatywne dla zdrowia człowieka czynniki występujące przy ręczno-maszynowym pozyskiwaniu drewna dominującym aktualnie w Polsce. Jako zasadnicze uwarunkowania pracy maszynami wielooperacyjnymi można wyróżnić ergonomiczne czynniki ujmowane w czterech grupach: obciążenie fizyczne – niewielki wydatek energii, bardzo duża wartość monotypii i wysiłku statycznego; obciążenie psychiczne – wysoki poziom monotonii, przeciążenie narządu wzroku, duży stres; środowiskowe – istotne ograniczenie zagrożeń dla słuchu operatora, praca w komforcie termicznym, zmniejszone zagrożenie związane z wibracją; organizacyjne – relatywnie małe ryzyko wypadków przy pracy, umożliwienie realizacji operacji roboczych w ciągu całego roku, ciągłość pracy, duża autonomia pracy, samodzielność w podejmowaniu decyzji, możliwość organizowania się i dobierania w grupy robocze. W pracy przedstawiono subiektywne odczucia i opinie pięćdziesięciu operatorów specjalistycznych maszyn na temat ich obciążenia pracą. Blisko połowa badanych poświęcała na pracę w tygodniu powyżej 50 godzin. Jedna trzecia badanych określa warunki pracy jako trudne. Jako szczególnie dokuczliwe dla dobrostanu operatora odbierane jest tempo pracy, które jedynie przez 6% badanych jest odbierane jako względnie małe. Jednocześnie w pracy omówiono wybrane elementy oceny ergonomicznej badanych stanowisk pracy z punktu widzenia kosztu energetycznego, obciążenia słuchu hałasem. Maksymalny wydatek energii operatora maszyny dotyczy prac wykonywanych poza kabiną: regulacja, obsługa codzienna, naprawy. Praca w kabinie wiąże się z wydatkiem energii nieprzekraczającym 14 kJ/min. Poziom hałasu w prawidłowo wyciszonej kabinie maszyny nie przewyższa wartości sześćdziesięciu dB (A). Stosowanie maszyn likwiduje w dużym stopniu istotne, negatywne dla zdrowia człowieka czynniki występujące przy ręczno-maszynowym pozyskiwaniu drewna, kreuje jednak równocześnie warunki sprzyjające powstawaniu nowych dolegliwości i chorób całkowicie odmiennych od dotychczas występujących w leśnictwie.
Słowa kluczowe
Wydawca
Rocznik
Tom
Numer
Opis fizyczny
p.29-36,ref.
Twórcy
autor
- Department of Forest Utilization, Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Nowoursynowska 159, 02-787 Warsaw, Poland
Bibliografia
- Almqvist R., Gellerstedt S., Tobish R., 2006. Ergonomic checklist for forest machines. Swedish Univ. Agric. Sci., Uppsala.
- Giefing D.F., Mederski P.S., Bembenek M., Hoffman L., 2005. Emisja hałasu w kabinie forwardera Vimek 606 6WD podczas czynności zrywkowych drewna średniowymiarowego [Noise emission in the cabin of forwarder Vimek 606 6WD working in wood skidding operations]. In: Zagadnienia współczesnej ergonomii w sektorach leśnym, drzewnym i rolnym. Red. D.F. Giefing, P.S. Mederski. Oddz. Pozn. PTErg, Kat. Użyt. Lasu AR Poznań, 58-62 [in Polish].
- Jodłowski K., 2000. Tendency in mechanization of wood harvesting in Poland. Formec 2000. 34. Internationales Symposium “Mechanisierung der Waldarbeit. Rogów 2000.
- Leszczyński K., 2011. Factor analysis in ergonomic profiling of workplaces in forestry. Technology and ergonomics in the service of modern forestry. UR Kraków, 113-127.
- Moskalik T., 2002. Rozwój technik i technologii maszynowego pozyskiwania drewna [The development of techniques and technologies of machine logging operations]. Sylwan 146, 10, 31-38 [in Polish].
- Nowacka W., 1995. Wpływ wydajności pracy i struktury dnia roboczego na wybrane cechy sprawności zawodowej pilarzy zatrudnionych przy pozyskiwaniu drewna w trzebieżach [The impact of labor productivity and structure of the working day on selected professional skills of loggers involved in thinning]. SGGW Warszawa.
- Nowacka W.Ł., 2009. Wieloaspektowa analiza ergonomiczna operatorów specjalistycznych maszyn stosowanych w pozyskiwaniu drewna [Multifaceted ergonomics analysis of the specialist logging machine operators]. Wyd. SGGW Warszawa [in Polish].
- Nowacka W.Ł., 2011. Ocena stanowiska pracy operatorów maszyn specjalistycznych stosowanych leśnictwie [Assessment of the operator’s workplace of specialized equipment used in forestry]. In: Współczesne i przyszłe wyzwania ergonomii. Ed. E. Górska. Ofic. Wyd. PW Warszawa, 365-383 [in Polish].
- Sowa J.M., 2007. Kierunki ewolucji humanizacji pracy w polskim leśnictwie [Humanization of work in Polish forestry, direction of evolution]. In: XI Konferencja ergonomiczna „Ergonomia i ochrona pracy w leśnictwie, drzewnictwie i produkcji rolnej”. Oddz. Pozn. PTErg., PTPN, Kat. Użyt. Lasu AR Poznań [in Poznań].
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.agro-0d6e8598-6c03-4e80-9e0b-c812359d2851