Content of macronutrients (Ca, Mg, K, P, Na) in initial soils at the early stages of reclamation of a limestone mine

• Autorzy: Szewczyk M. , Kacprzak M.

Warianty tytułu

PL

Zawartość makroelementów (Ca, Mg, K, P, Na) w inicjalnych glebach na wyrobisku po górnictwie wapieni w poczatkowej fazie jego rekultywacji

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper evaluates the productivity status in initial soils in reclaimed areas after open-cast limestone mining. Two research plots were designated in the post-exploitation excavation, 1 year and 5 years post reclamation, respectively. The initial soil productivity was assessed based on the content of macronutrients such as P, Mg, Ca, K and Na in the surface soil layer, which was 20 cm deep, and determined by methods commonly used in soil science. Based on the contents of macronutrients in the initial soils, low abundance of macroelements were observed in the soils under pine trees, this may be connected with geochemical properties of the mineral material and the pedogenic process that accelerates weathering in carbonate rocks. A moderate enrichment in macronutrients was observed over the years in the top layers of the reclaimed excavation, particularly in potassium, calcium and magnesium.

PL

W pracy przedstawiono ocenę stanu produktywności gleb inicjalnych na zrekultywowanych terenach po górnictwie odkrywkowym wapieni. Wyznaczono dwie powierzchnie badawcze na wyrobisku poeksploatacyjnym odpowiednio zrekultywowane po 1 roku i 5 latach. Stan produktywności tworzących się gleb oceniono na podstawie zawartości makroelementów, tj. P, Mg, Ca, K i Na w warstwie gruntu do 20 cm, oznaczonych według powszechnie stosowanych metod w gleboznawstwie. Na podstawie przeprowadzonych badań zauważa się niską zasobność badanych gleb w wymienione makropierwiastki pod nasadzeniami sosny zwyczajnej. Jest to związane z właściwościami geochemicznymi mineralnego gruntu oraz kierunkiem procesu pedogenicznego wpływającego na wietrzenie skał węglanowych. Z upływem kolejnych lat od przeprowadzenia procesu rekultywacji biologicznej zauważa się umiarkowane wzbogacanie wierzchnich warstw w składniki pokarmowe, szczególnie potas, wapń i magnez.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Natural Sciences
• Rocznik: 2014
• Tom: 29
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.35-47,ref.

Twórcy

autor

Szewczyk M.

• Institute for Environmental Engineering, Czestochowa University of Technology, Brzeznicka 60A, 42-200 Czestochowa, Poland

autor

Kacprzak M.

• Institute for Environmental Engineering, Czestochowa University of Technology, Brzeznicka 60A, 42-200 Czestochowa, Poland

Bibliografia

• Analiza chemiczno-rolnicza gleby. Oznaczanie zawartości przyswajalnego fosforu w glebach mineralnych. PN-R-04023:1996.
• BEDNAREK R., DZIADOWIEC H., POKOJSKA U., PRUSINKIEWICZ Z. 2005. Badania ekologiczno-gleboznawcze. PWN, Warszawa.
• BENDER J., GILEWSKA M. 2004. Rekultywacja w świetle badań i wdrożeń. Rocz. Glebozn., LV(2): 29–46.
• DOMSKA D., RACZKOWSKI M. 2008. Wpływ działalności kopalni odkrywkowej na zmiany niektórych właściwości fizykochemicznych gleb. Acta Agrophys., 12(1): 73–77.
• DRESZER R. 2003. Charakterystyka geologiczno-górnicza złóż eksploatowanych przez Górażdże Cement S.A. Gór. Odkryw., 6: 94–97.
• DUBEL K. 2005. Wyrobiska w Opolu trzeba zagospodarować. Człow. Przyr., 12: 67–78.
• DULEWSKI J., WTOREK L. 2000. Problemy przywracania wartości użytkowych gruntom zdegradowanym działalnością górniczą. Inż. Ekologiczna, 1: 14–22.
• FABIAŃSKA P. 2005. Ekonomiczne i ekologiczne aspekty zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych. Człow. Przyr., 12: 91–104.
• GĄSIOREK M., NICIA P. 2010. Zawartość wybranych makroelementów w glebach młak o zróżnicowanym trofizmie. Woda, Śr. Obsz. Wiej., 10(1; 29): 33–39.
• GILEWSKA M., SPYCHALSKI W. 2004. Zawartość form siarki i glinu w gruntach pogórniczych. Roczniki Glebozn., LV(2): 131–138.
• GUNN J., BAILEY D. 1993. Limestone quarrying and quarry reclamation in Britain. Environ. Geol., 21(3): 167–172.
• JORDÁN M.M., GARCÍA-SÁNCHEZ E., ALMENDRO-CANDEL M.B., NAVARRO-PEDREÑ O J., GLMEZ-LUCAS I., MELENDEZ I. 2009. Geological and environmental implications in the reclamation of limestone quarries in Sierra de Callosa (Alicante, Spain). Environmental Earth Science, 59: 687–694.
• KACPRZAK M., BRUCHAL M. 2012. Zmiany właściwości fizykochemicznych gleb w trakcie prowadzenia procesu rekultywacji w kierunku leśnego zagospodarowania terenów kopalni wapienia. In: Rekultywacja i rewitalizacja terenów zdegradowanych (monografia). Poznań, pp. 186–195.
• KASZTALEWICZ Z., PTAK M. 2011. Najważniejsze problemy górnictwa odkrywkowego na początku XXI wieku. Pr. Nauk. Inst. Gór. Politech. Wroc., 132: 149–163.
• KOWALIK S., WÓJCIK J. 2005. Symptomy rozwoju procesu glebotwórczego pod zalesieniami rekultywacyjnymi na spągu wyrobiska Kopalni Piasku „Szczakowa”. Inż. Śr., 10(2): 185–194.
• KOWALKOWSKI A., RUBINOWSKI Z. 1991. Ocena skutków oddziaływania przemysłu wydobywczo-przetwórczego surowców skalnych i komunalnej oczyszczalni ścieków w Sitkówce na środowisko przyrodnicze w centralnej części Kieleckiego Okręgu Eksploatacji Surowców Węglanowych. Synteza. KTN, Kielce.
• KRZAKLEWSKI W., MIKŁASZEWSKI A. 1996. Rekultywacja zwałów nadkładu w górnictwie węgla brunatnego w Polsce. Pr. Nauk. Inst. Gór. Politech. Wroc., 79: 215–218.
• KUSZA G. 2006. Wpływ nawożenia mineralnego oraz zastosowania osadów ściekowych na wybrane właściwości zwałowisk po eksploatacji wapieni. Roczniki Glebozna., 57(1/2): 124–130.
• KUSZA G. 2007. Zmiany wybranych właściwości fizykochemicznych zwałowisk poeksploatacyjnych kopalni wapieni Strzelce Opolskie i Kamień Śląski, pod wpływem roślinności wysokiej. [In:] Ochrona środowiska na uniwersyteckich studiach przyrodniczych (monografia). Uniwersytet Opolski, Opole, pp. 241–248.
• KUSZA G., GOŁUCHOWSKA B. 2009. Selected physico-chemical properties of grounds in the area of the Górażdże Limestone Mine excavations. [In:] Biodiversity conservation and environmental protection of opencast excavations. OPTN, Opole, pp. 99–110.
• MIKŁASZEWSKI A. 1972. Rekultywacja w górnictwie skalnym. Górnictwo Odkrywkowe. 11–12: 372–378.
• OSTROWSKA A., GAWLIŃSKI S., SZCZUBIAŁKA Z. 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. IOŚ, Warszawa.
• Jakość gleby. Oznaczanie azotu ogólnego. Zmodyfikowana metoda Kjeldahla. PN-ISO 11261:2002.
• Jakość gleby. Oznaczanie pH. PN-ISO 10390:1997.
• Jakość gleby. Oznaczanie składu granulometrycznego w mineralnym materiale glebowym. Metoda sitowa i sedymentacyjna. PN-ISO 11277:2005.
• Jakość gleby. Oznaczanie przewodności elektrolitycznej właściwej. PN-ISO 11265+ACI:1997.
• Jakość gleby. Oznaczanie zawartości węgla organicznego przez utlenianie dwuchromianem (VI) w środowisku kwasu siarkowego(VI). PN-ISO 14235:2003.
• Jakość gleby. Oznaczanie zawartości węglanów. Metoda objętościowa. PN-ISO 10693:2007.
• SIUTA J. 1998. Rekultywacja gruntów. Poradnik. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.
• STACHOWSKI P. 2005. Wpływ zabiegów rekultywacyjnych na właściwości gruntów pogórniczych. VII Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Koszalin.
• STRZYSZCZ Z. 2004. Ocena przydatności i zasady stosowania różnorodnych odpadów do rekultywacji zwałowisk oraz terenów zdegradowanych działalnością przemysłową. IPIŚ PAN, Zabrze.
• SZLAGOWSKI A. 1993. Zmiany środowiska przyrodniczego spowodowane działalnością górniczą w monitoringu regionalnym i lokalnym. Monitoring Środowiska Regionu Świętokrzyskiego, 1: 39–46.
• WÓJCIK J., KOWALIK S. 2006. Kształtowanie się wybranych właściwości inicjalnej gleby na zrekultywowanej w kierunku leśnym hałdzie górnictwa miedzi. Inż. Śr., 11(1): 87–99.
• ZAWADZKI A. 1999. Gleboznawstwo. Wydanie IV poprawione i uzupełnione. PWRiL, Warszawa.