Pojęcie regionu ojczystego, regionów świata, „dużej” i „małej” ojczyzny na przykładzie Dolnego Śląska

• Autorzy: Burda Bogumila

Warianty tytułu

EN

The concepts of the home region, world regions, homeland and home country. The development of the historical, national and regional consciousness on the example of Lower Silesia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

We live in the times when identification with one's nation, state or local region plays a particularly significant role since the transmission of cultural heritage conditions the preservation of culture. At present it can be observed that cultural heritage should be understood above all in the categories of history, that is the story of previous generations, living tradition, folklore, language, cultural benefits as well as achievements manifested both in terms of remains, monuments as well as oral history. The concept of homeland or home country is of particular importance. Homeland is a concept which has two meanings: one used in reference to the area which is significant for individuals or groups (nations) defined as the place of one's birth and the place where one has lived over a major part of one's life, and the second applying to the place from which one's ancestors of family members come. In numerous considerations the concept of region is usually defined as a specific territory inhabited by people who share unique history. Unfortunately the specific character of the area discussed in this presentation (Lower Silesia and the Lubuskie Province) rules out this understanding of the concept of region. We do acknowledge the existence of the administrative region, and as such it is known as the Lubuskie Province, yet this does not mean that the area is homogenous in terms of history, politics, language or culture. At the same time the region is often treated as a part of Lower Silesia. The complicated history as well as numerous divisions resulting in the fact that various parts of the Lubuskie Province were located on the territories of different countries makes it impossible to treat this area as a homogenous structure both from the historical as well as cultural points of view. In fact we deal with borderland areas on which Polish, Lusatian, Czech, Hungarian, Saxon and Branderburgian influences can be traced. Over the last fifty years, the region has established its position in the social consciousness as the area extending from the north edge of the Dolnoslaskie Forests to the Mysliborskie Lake District and from the line of the Nysa and Odra rivers to the Zbaszynskie Lake District. The territory is far from being homogenous in terms of its population and history. It is frequently referred to as borderland area. On the other hand it is frequently classified as part of Lower Silesia, a region with strong historical roots. Yet migrations of people and changes in the course of borders after World War II influenced the current character of this land. Contemporary people feel lost; sometimes find it difficult to identify themselves with their immediate environment. This becomes particularly difficult since it is difficult to talk about any form of historical cohesion in this area. On the other hand it is difficult to talk of any roots with no reference to history, geography, ethnicity or culture. While joining particular communities, people enter into direct contacts with others and if they do not understand or do not accept those elements of culture which convey specific values, they find it difficult to identify themselves with the region, do no treat it as their homeland

Słowa kluczowe

EN

HOME COUNTRY; HOME REGION; HOMELAND; LOWER SILESIA AND LUBUSKIE PROVINCE; WORLD REGIONS

• Wydawca: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Czasopismo: Rocznik Lubuski
• Rocznik: 2009
• Tom: 35
• Numer: 1
• Strony: 201-216
• Rodzaj publikacji: ARTICLE

Twórcy

autor

Burda Bogumila

• Uniwersytet Zielonogórski,

• Bogumila Burda, Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Historii, Zaklad Dydaktyki Historii, al. Wojska Polskiego 69, 65-762 Zielona Góra, Poland

Bibliografia

• Akt o wykonaniu wytyczenia państwowej granicy między Polską a Niemcami, Frankfurt nad Odrą, 27 stycznia 1951 roku, [w:] M. Tomala, Zachodnia granica Polski po II wojnie światowej. Dokumenty i materiały, Warszawa 2002.
• Badania nad tożsamością regionalną. Stan i potrzeby, materiały z konferencji naukowej Łódź 2 czerwca 1998 roku, red. nauk. A. Matczak, Rada Krajowa Regionalnych Towarzystw Kultury [et al.].
• Bartmiński J., Polskie rozumienie Ojczyzny i jego warianty, [w:] Pojęcie ojczyzny we współczesnych językach europejskich, red. J. Bartmiński, Lublin 1993.
• Bruckner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 1998.
• Burda B., Kształtowanie świadomości historycznej (re¬gionalnej) na pograniczu zachodnim po 1945 roku – rozważania teoretyczne, „Rocznik Lubuski”, T. XXX, cz. 1., Zielona Góra 2004, s. 13-23.
• Dylematy wielokulturowości, red. W. Kalaga, Kraków 2004.
• Dyoniziak R., Terytorialne postaci życia zbiorowego, [w:] R. Dyoniziak, K. Iwanicka, A. Karwińska, Z. Pucek, Społeczeństwo w procesie zmian. Zarys socjologii ogólnej, Kraków 1994.
• Dziamski G., Hybrydyczna tożsamość Europy Środkowo-Wschodniej po 1989 roku, [w:] Dylematy wielokulturowości, red. W. Kalaga, Kraków 2004, s. 163-176.
• Edukacja w społe¬czeństwie wielokulturowym, red. B. Halczak, B. Burda, „Rocznik Lubuski”, T. XXX, cz. 1, Zielona Góra 2004.
• Golka M., Pogranicza-transgraniczność-transkulturowość, [w:] Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Kontynuacje, red. L. Gołdyka, Zielona Góra 1999.
• Karta Regionalizmu Polskiego uchwalona na V Kongresie Regionalnych Towarzystw Kultury, Wrocław 24 września 1994 roku, [w:] Edukacja regionalna dziedzictwo kulturowe w zreformowanej szkole, praca zbiorowa pod redakcją Stefana Bednarka, Wrocław 1999.
• Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996.
• Leksykon Politologii, Wrocław 1999, t. 1.
• Leszkowicz-Baczyński J., Szanse na integrację społeczeństwa polskiego z Europą w kontekście procesów transformacji, [w:] Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Kontynuacje i wyzwania, red. J. Leszkowicz-Baczyński, Zielona Góra 2000, t. 1.
• Łepkowski T., Polska-narodziny nowoczesnego narodu 1764-1870, Warsza¬wa 1967.
• Mała ojczyzna. Kultura. Edukacja. Rozwój lokalny, red. W. Theiss, Warszawa 2001.
• Nitschke B., Wysiedlenie ludności niemieckiej z Polski w latach 1945-1949, Zielona Góra 1999.
• Nodzyński T., Naród i jego przyszłość w poglądach w Wielkim Księstwie Poznańskim 1815-1850, Zielona Góra 2004.
• Nowy słownik języka polskiego, red. E. Sobol, Warszawa 2002.
• Osękowski Cz., H. Szczegóła, Pogranicze polsko-niemieckie w okresie transforma¬cji (1989-1997), Zielona Góra 1999.
• Osękowski Cz., Pogranicze polsko-niemieckie w okresie stalinowskim, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne Polski w okresie stalinowskim, red. idem, Zielona Góra 1999.
• Osękowski Cz., Społeczeństwo Polski Zachodniej i Północnej w latach 1945-1956, Zielona Góra 1994.
• Ossowski S., O Ojczyźnie i narodzie, Warszawa 1984.
• Partycki S., Towarzystwa regionalne a rozwój wiejskich społeczności lokalnych, [w:] Regionalizm. Tradycja i współczesność. Materiały z sesji popularnonaukowej. Olsztyn 10-12 czerwca 1994, Olsztyn 1995.
• Pojęcie ojczyzny we współczesnych językach europejskich, red. J. Bartmiński, Lublin 1993.
• Pucek Z., Mikrostruktura społeczna, [w:] R. Dyoniziak, K. Iwanicka, A. Karwińska, Z. Pucek, Społeczeństwo w procesie zmian. Zarys socjologii ogólnej, Kraków 1994.
• Region i ludzie a historiografia i tożsamość. Materiały z II Zjazdu Historyków Regionalistów w Gdańsku-Starbieninie 22-24 XI 1996, zebrał i wstępem opatrzył J. Borzyszkowski, Gdańsk-Ciechanów 1999.
• Rzońca J., Znaczenie historii małych ojczyzn dla umacniania tożsamości regional¬nej, [w:] Edukacja historyczna a współczesność. Księga jubileuszowa dedykowana profeso¬rowi dr. hab. Adamowi Suchońskiemu w czterdziestolecie pracy dydaktycznej i naukowej oraz z okazji siedemdziesiątych urodzin, red. B. Kubis, Opole 2003.
• Sadowski A., Ojczyzna regionalna a etniczność na przykładzie Białostocczyzny, [w:] Pogranicze. Studia społeczne, T. VII, Białystok 1995.
• Sadowski A., Pogranicze polsko-ukraińskie. Tożsamość mieszkańców, Białystok 1995.
• Skobelski R., „Granica pokoju” PRL-NRD w latach 1949-1971, „Przegląd Zachodni” 2008, nr 3, s. 113-143.
• Theiss W., Mała ojczyzna: perspektywa edukacyjno-utylitarna, [w:] Mała ojczyzna. Kultura. Edukacja. Rozwój lokalny, redakcja naukowa W. Theiss, Warszawa 2001.
• Wrzesiński W., Badania regionalne wobec wyzwań współczesności, [w:] Regionalizm. Tradycja i współczesność. Materiały z sesji popularnonaukowej. Olsztyn 10-12 czerwca 1994, Olsztyn 1995.
• Założenia Dziedzictwa kulturowego w regionie. Założenia programowe, Warszawa 1995.
• Zielińska M., Socjologiczne badania empiryczne na terenach przygranicznych. Między teorią a praktyką, [w:] Transgranicznosć w perspektywie socjologicznej. Teorie, studia, interpretacje, pod redakcją naukową M. Zielińskiej, Zielona Góra 2003.

Identyfikatory

CEJSH db identifier

10PLAAAA085814