Mowa złodziei a ich obraz świata

• Autorzy: Durda Magdalena

Warianty tytułu

EN

THE JARGON AND WORLDVIEW OF THIEVES

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule została omówiona mowa złodziei w ujęciu antropologicznym. Specyficzne dla złodziei słownictwo wraz z właściwym w ich środowisku sposobem mówienia (manierą językową) zostały potraktowane jako narzędzie, za pomocą którego porządkują otaczającą ich rzeczywistość. Mowa ta, będąca odmianą gwary przestępczej i czerpiąca wiele z gwary więziennej, wywodzi się z języka ulicy – przestrzeni tradycyjnie zarezerwowanej dla mężczyzn. Umiejętność posługiwania się językiem stanowi jeden z najważniejszych wyznaczników tożsamości i kryterium przynależności do „swoich”, za których są uważani „prawdziwi” (silni i twardzi) mężczyźni. Zaprowadzanie ładu jest procesem ciągłym, toteż funkcja języka polega nie tylko na umiejscawianiu poprzez nazywanie, ale i na przezywaniu, stanowiącego rodzaj sprawdzianu, czy ludzie zostali właściwie zaklasyfikowani. W obrazie świata złodziei wartościowanie świata wiąże się z linią oddzielającą to, co męskie i właściwe mężczyznom od tego, co niemęskie i właściwe kobietom. W środowisku, które z założenia jest męskie, negatywnie wartościuje się cechy przypisywane kobietom, szczególną zaś pogardą darzeni są mężczyźni okazujący słabość – jako główną cechę kobiecą.

EN

The article discusses the jargon of thieves from the anthropological perspective. The vocabulary characteristic of that group, together with a peculiar manner of speech, are treated as a tool thanks to which they organize the reality around them. The language variety, a variant of prison jargon, derives from the language of the street, typically reserved for men. The ability to use it is one of the major manifestations and criteria of belonging to 'us', to the 'real', tough men. An introduction of order is a continuous process so language does not only serve to locate people through naming, but also to use terms of abuse. This acts as a test to find out whether people have been properly classified. In the worldview of thieves valuation is associated with the demarcation line between what is masculine from what is feminine and unmanly. In that environment, which by definition is dominated by men, femine characteristics receive negative valuation. Weak men are subjected to contempt, weakness being treated as a characteristically feminine feature.

Słowa kluczowe

EN

LANGUAGE OF THE STREET; LINGUISTIC WORLDVIEW; VALUATION

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Czasopismo: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Rocznik: 2005
• Tom: 17
• Strony: 279-298
• Rodzaj publikacji: ARTICLE

Twórcy

autor

Durda Magdalena

• M. Durda, no address is given, contact the journal editor

Identyfikatory

CEJSH db identifier

06PLAAAA01122579