W pułapce własnych ograniczeń. Poczucie braku sprawstwa i autoidentyfikacja ubogich jako uwarunkowania ich sytuacji życiowej

• Autorzy: Izabela Kaźmierczak-Kałużna

Warianty tytułu

EN

Trapped by one’s own limitations. Sense of lacking agency and self-identification of the poor as determinants of their life situation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono analizę subiektywnych uwarunkowań sytuacji życiowej osób ubogich – poczucia kontroli losu oraz bieżących i aspiracyjnych autoidentyfikacji. Autorka prezentuje liczne świadomościowe deficyty świadczeniobiorców pomocy społecznej. Deficyty te nie tylko (współ)decydują o realizowanych przez biednych strategiach radzenia sobie z trudną sytuacją życiową, ale także istotnie ograniczają szanse na trwałe przełamanie deprywacji i wydostanie się z kręgu społeczno-ekonomicznego upośledzenia.

EN

The article describes the analysis of subjective determinants of life situation of the poor - the sense of having control over fate, as well as their current and aspirational self-identifications. Numerous deficits in awareness in social care recipients are discussed. Not only do these deficits influence the strategies implemented by the poor in order to deal with difficult life situation, but also significantly limit the chances for long-lasting success in dealing with demoralization and breaking out of the circle of socio-economic backwardness.

Słowa kluczowe

PL

świadczeniobiorcy pomocy społecznej; ubóstwo; poczucie sprawstwa; autoidentyfikacja aktualna; autoidentyfikacja aspiracyjna

EN

social care recipients; poverty; sense of agency; current self-identification; aspirational self-identification

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Studia Sociologica
• Rocznik: 2011
• Numer: 21
• Strony: 131-146

Twórcy

autor

Izabela Kaźmierczak-Kałużna

• Uniwersytet Zielonogórski,

Bibliografia

• Bauman Z. 1998, Działanie społeczne, w: Encyklopedia socjologii, t. 1, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Grotowska-Leder J. 1999, Dynamika biedy (jak długo jest się klientem pomocy społecznej?), w: (Żyć) Na marginesie wielkiego miasta, red. W. Warzywoda-Kruszyńska, IS UŁ, Łódź.
• Hirszowicz M., Neyman E. 1997, Państwo opatrznościowe i jego ofiary, „Studia Socjologiczne”, nr 3.
• Jahoda M., Lazarsfeld P.F., Zeisel H. 2007, Bezrobotni Marienthalu, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Kotlarska-Michalska A. 2007, Przejawy i uwarunkowania niepewności jednostkowej i społecznej, w: Końce i początki. Socjologiczne podsumowania, socjologiczne zapowiedzi, red. R. Drozdowski, Wydawnictwo UAM, Poznań.
• Kraczla R. 1993, Badania nad ubóstwem. Przegląd głównych nurtów i teorii, w: W kręgu ubóstwa. Próba analizy psychospołecznych aspektów zjawiska, red. K. Wódz, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
• Lewis O. 1964, Sanchez i jego dzieci. Autobiografia rodziny meksykańskiej, PIW, Warszawa.
• Lewis O. 1976, Nagie życie, t. I, PIW, Warszawa.
• Lister R. 2007, Bieda, Sic!, Warszawa.
• Machaj I. 1999, Wprowadzenie do socjologicznych zagadnień mikrostruktur społecznych, w: Małe struktury społeczne, wybór i opr. I. Machaj, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Machaj I. 2001, Kategorie odmienności i przynależności w pojmowaniu siebie i definiowaniu innych na obszarach pogranicza, w: Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Kontynuacje i wyzwania, t. 1, red. J. Leszkowicz-Baczyński, LTN, Zielona Góra.
• Machaj I. 2005, Społeczno-kulturowe konteksty tożsamości mieszkańców wschodniego i zachodniego pogranicza Polski, Scholar, Warszawa.
• Nawrat R. 2001, Bezradność bezrobotnego. Wyuczona bezradność jako psychologiczny czynnik długotrwałego bezrobocia, w: Psychologia społeczna w zastosowaniach. Od teorii do praktyki, red. K. Lachowicz-Tabaczek, Alta2, Wrocław.
• Oliwa-Ciesielska M. 2008, W poszukiwaniu nierówności, w: Zróżnicowanie społeczne w teorii i empirii, red. R. Suchocka, Wydawnictwo WSNHiD, Poznań.
• Palska H. 2002, Bieda i dostatek. O nowych stylach życia w Polsce lat dziewięćdziesiątych, IFiS PAN, Warszawa.
• Ratajczak Z. 2004, Psychologiczne aspekty funkcjonowania człowieka w sytuacji braku pracy, w: Człowiek w społecznej przestrzeni bezrobocia, red. T. Chirkowska-Smolak, A. Chudzicka, Wydawnictwo UAM, Poznań.
• Sztompka P. 1998, Giddens Anthony, w: Encyklopedia socjologii, t. 1, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Sztumski J. 1992, Ludzie marginesu, „Polityka Społeczna”, nr 9.
• Tarkowska E. 1992, Czas w życiu Polaków. Wyniki badań, hipotezy, impresje, IFiS PAN, Warszawa.
• Tarkowska E. 1996, Dawne i nowe formy ubóstwa w nowej perspektywie (oraz kilka uwag o innych badaniach), „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. XXXV.

Identyfikatory

CEJSH db identifier

11PLAAAA10767