Beata Polanowska-Sygulska, Harmonia i dysonans. Wokół rozmów z oksfordzkimi filozofami – uwagi o książce

• Authors: Andrzej Bator

Title variants

EN

Beata Polanowska-Sygulska, Harmonia i dysonans. Wokół rozmów z filozofami oksfordzkimi. Remarks about the Book

Abstracts

EN

The study is an essay on Beata Polanowska-Sygulska’s book Harmonia i dysonans. Wokół rozmów z filozofami oksfordzkimi [Harmony and Dissonance. Around Conversations with Oxford Philosophers]. The essay contains comments on the social and political context in which the various sections of the book were written, on Polanowska-Sygulska’s distinctive writing style, and on the unique nature of sources from which she drew her knowledge about the Oxford philosophers. Of the philosophers presented in the book, here I choose to focus my attention only on selected figures: I. Berlin, L. Kołakowski, and J. Gray. The choice of the first two was determined by the phenomenon of convergence of the two philosophers’ topics of interest. It is the ethical dilemmas taken up by Berlin and Kołakowski that became the guiding idea of the entire book, and, moreover, a challenge whose topicality is felt in a unique way today (e.g., the context of the war in Ukraine). In the essay, I also formulate some critical remarks about the author’s assessment of the theoretical grounding of L. Kołakowski’s philosophy. In the passages devoted to J. Gray and his Feline Philosophy – while agreeing with the author’s critical assessment of the philosophical and social stance outlined there – I additionally attempt to point out its destructive influence on the philosophy of law. A reasonable alternative to Gray’s ethical and legal nihilism may be precisely the Berlin-Kołakowski movement of value pluralism and the possibility of a ‘pragmatic balance’ perceived by both philosophers, which can be exemplified by the Comprehensive Law Movement.

PL

Tekst jest esejem o książce Beaty Polanowskiej-Sygulskiej Harmonia i dysonans. Wokół rozmów z filozofami oksfordzkimi. Esej zawiera uwagi o kontekście społecznym i politycznym w którym powstawały poszczególne fragmenty książki, o specyfice stylu pisarskiego autorki oraz wyjątkowym charakterze źródeł z których autorka pozyskiwała swoją wiedzę o oksfordzkich filozofach. Z prezentowanych w książce filozofów w tekście niniejszym postanowiłem skupić swoją uwagę tylko na wybranych postaciach: I. Berlinie, L. Kołakowskim oraz J. Grayu. O wyborze dwóch pierwszych zdecydował fenomen problemowej zbieżności zainteresowań obu filozofów. To właśnie podejmowane przez Berlina i Kołakowskiego dylematy etyczne stały się wiodącą ideą całej książki, a nadto wyzwaniem, którego aktualność współcześnie odczuwamy w sposób wyjątkowy (np. kontekst wojny w Ukrainie). W eseju formułuję również pewne krytyczne uwagi gdy chodzi o ocenę autorki teoretycznego ugruntowania filozofii L. Kołakowskiego. We fragmentach poświęconych J. Grayowi i jego Kociej filozofii – zgadzając się krytyczną oceną autorki zarysowanej tam postawy filozoficznej i społecznej – próbuję dodatkowo wskazać na jej destrukcyjny wpływ na filozofię prawa. Rozsądną alternatywą dla etycznego i prawniczego nihilizmu Graya może być właśnie nurt pluralizmu wartości Berlina-Kołakowskiego oraz dostrzegana przez obu filozofów możliwość „pragmatycznej równowagi”, której przykładów dostarczać może nurt Comprehesive Law Movement.

Keywords

PL

filozofowie oksfordzcy; harmonia i dysonans; pluralizm wartości; agonizm; holizm prawniczy

EN

Oxford philosophers; harmony and dissonance; value pluralism; agonism; legal holism

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
• Journal: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
• Year: 2024
• Volume: 38
• Issue: 1
• Pages: 5-18

Dates

published

2024

Contributors

author

Andrzej Bator

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Gray, J. (2022). Kocia filozofia. Sens życia według kotów. Warszawa: Fundacja Kultura Liberalna.
• Hartman, J. (2007). Jak być socjal-konserwatywnym liberałem. Przegląd Polityczny 83, 2-7.
• Jabłoński, P. (2023). Niepewność Herkulesa. Problem szacunku dla prawa w perspektywie teorii Ronalda Dworkina. Wrocław.
• Jabłońska-Bonca, J. (1995). Archetypy mitów w dyskusjach o prawie. Państwo i Prawo 10-11, 90-112.
• Kołakowski, L. (2008). Bergson. Kraków: Znak.
• Kołakowski, L. (2009). Kultura i fetysze. Eseje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kołakowski, L. (2020). Świadomość religijna i więź kościelna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kołakowski, L., Mentzel, Z. (2007). Czas ciekawy, czas niespokojny. Z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel. Część I. Kraków: Znak.
• Kołakowski, L. (2002). Kapłan i błazen (Rozważania o teologicznym dziedzictwie współczesnego myślenia). In L. Kołakowski, Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone sprzed 1968. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Puls.
• Lao Tsy. (1984). Droga. Wydanie kompletne (z języka angielskiego tłumaczył Michał Fostowicz). Kłodzko: wydanie bibliofilskie.
• Polanowska-Sygulska, B. (2022). Harmonia i dysonans. Wokół rozmów z oksfordzkimi filozofami. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
• Polanowska-Sygulska, B. (2017). John Gray i krytyka liberalnego legalizmu. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Śpiewak, P. (2006). W pół drogi. Warszawska szkoła historyków idei. [w:] Nowak. P. Wojna pokoleń. Warszawa: Prószyński i ska.
• Walicki, A. (2015). Warszawska szkoła historyków idei. Kilka sprostowań i pytań. Przegląd Polityczny 129: 54-67.
• Zienkiewicz, A. (2018). Holizm prawniczy z perspektywy Comprehensive Law Movement. Studium teoretycznoprawne. Warszawa: Wydawnictwo Delfin.

Identifiers

DOI

10.36280/AFPiFS.2024.1.5

Biblioteka Nauki

42557386