Zastosowanie zasady nadużycia prawa z perspektywy konstytucyjnego ograniczenia nakładania podatku w Republice Czeskiej

• Authors: Jan Neckář

Title variants

EN

Application of the Principle of Abuse of Law from the Perspective of the Czech Constitutional Limitation of Tax Imposition

Abstracts

EN

The principle of abuse of law is expressly regulated in the Czech Republic as one of the basic legal principles in the field of tax law and tax administration. However, its application is not unlimited and is restricted by the constitutional limits of tax imposition. The article aims to define the limits of its application from the perspective of constitutional conformity. The paper points out the very anchoring of the principle in the legal system, including relevant case law, and analyses possible situations of its application from the perspective of the actions of tax subjects. An integral part of the article is the presentation of specific tax law issues where the principle of the prohibition of abuse of law has been applied across the board in the Czech Republic. In the conclusion, the conflict of the principle of prohibition of abuse of law with the principles of in dubio pro fisco and in dubio pro lebertate is pointed out.

PL

Zasada nadużycia prawa jest wyraźnie uregulowana w Republice Czeskiej jako jedna z podstawowych reguł prawnych w dziedzinie prawa podatkowego oraz w administracji podatkowej. Jej stosowanie nie jest jednak nieograniczone, a granice te wyznacza konstytucyjny limit nakładania podatków. Celem artykułu jest określenie granic stosowania tej zasady z perspektywy zgodności z Konstytucją. W artykule opisano podstawy powyższej zasady w ramach systemu prawnego, w tym w odpowiednim orzecznictwie, oraz przeanalizowano sytuacje, w jakich może zostać zastosowana z perspektywy działań podmiotów podatkowych. Integralną częścią artykułu jest przedstawienie konkretnych problemów z zakresu prawa podatkowego, w odniesieniu do których zasada zakazu nadużywania prawa była stosowana w całej Republice Czeskiej. W podsumowaniu wskazano nakonflikt zakazu nadużywania prawa z zasadami in dubio pro fisco oraz in dubio pro libertate.

Keywords

PL

ogólna zasada przeciwdziałania unikaniu opodatkowania; nullum tributum sine lege; konstytucja; administracja podatkowa; podatek

EN

General Anti-Avoidance Rule; nullum tributum sine lege; constitution; tax administration; tax

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Centrum Analiz i Studiów Podatkowych
• Journal: Analizy i Studia CASP
• Year: 2023
• Volume: 16
• Issue: 2
• Pages: 11-21

Dates

published

2023

Contributors

author

Jan Neckář

• Wydział Prawa Finansowego i Ekonomii Narodowej, Wydział Prawa, Uniwersytet Masaryka, Brno

References

• Boháč, R. (2013). Daňové príjmy verejných rozpočtu. Vyd. Praha: Wolters Kluwer Česká republika.
• Decyzja Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 września 2007 r., I. ÚS 643/06.
• Decyzja Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 sierpnia 2007 r., IV. ÚS 650/05.
• Decyzja Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 grudnia 1997 r., Pl. ÚS 33/97.
• Harvánek, J. (2008). W: Teorie práva (s. 225), Harvánek, J., Brzobohatá, K., Houbová, D., Machalová, T., Pol- čák, R., Škop, M., Urbanová, M., Vanek, R., Večera, M. Plzeň: Vydavatelství a nakladatelství Aleš Čenek.
• Hurdík, J., Lavický, P. (2010). Systém zásad soukromého práva. Brno: Masarykova univerzita.
• Karta podstawowych praw i wolności nr 2/1993 Coll.
• Knapp, V. (1995). Teorie práva. Vyd. 1. Praha: Naklada- telství C.H. Beck.
• Kohajda, M. (2010). Zneužití práva v aktuálním českém daňovém právu a judikature. W: Aktuální otázky fi- nancí a finančního práva z hlediska fiskální a monetár- ní podpory Strední v zemích hospodárského rustu a vý¬chodní Evropy po roce 2010: soubor odborných statí z IX. mezinárodní monetární vedecké konferencja, Bo¬háč, R. (red.). Vyd. 1. Praha: Leges.
• Konstytucja Republiki Czeskiej nr 1/1993 Coll.
• Mrkývka, P. (2008). W: Základy finančního práva, Mrkýv- ka, P., Parízková, I. Vyd. 1. Brno: Masarykova univer¬zita.
• Neckár, J. (2016). Nullum tributum sine lege. Brno: Masa¬rykova univerzita, Právnická fakulta (Rozprawa).
• Pulkrábek, Z. (2007). Zákaz zneužití práva v rozporu s jeho účelem. Vyd. 1. Praha: Eurolex Bohemia.
• Radvan, M., Mrkývka, P. (2008). W: Finanční právo a fi¬nanční správa - berní právo, Radvan, M., Mrkývka, P., Parízková, I., Šramková, D. Vyd. 1. Brno: Masarykova univerzita.
• Šimáčková, K. (2012). W: Listina základních práv a svo- bod: komentár, Wagnerová, E. a kol. Praha: Wolters Kluwer Česká republika.
• Ustawa nr 235/2004 Coll., ustawa o podatku VAT, ze zmianami.
• Ustawa nr 280/2009 Coll., Kodeks postępowania podat-kowego, ze zmianami.
• Ustawa nr 89/2012 Coll., Kodeks cywilny, ze zmianami.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 21 lutego 2006 r. C-255/02 Halifax plc, Leeds Perma- nent Development Services Ltd i County Wide Proper- ty Investments Ltd przeciwko Komisarzom ds. akcyzy i cła.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego 1 Afs 35/2007-108.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego 6 Afs 278/2016-54.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 li-stopada 2005 r., 1 Afs 107/2004-48.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 maja 2010 r., 1 Afs 11/2010-94.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 grudnia 2022 r., 7 Afs 175/2022-17.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 sierpnia 2006 r., 2 Afs 178/2005-64.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 kwietnia 2023 r., 5 Afs 45/2022-48.
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 maja 2022, 4 Afs 376/2021-60
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 czerwca 2023 r., 10 Afs 272/2021-85.

Identifiers

DOI

10.33119/ASCASP.2023.2.2

Biblioteka Nauki

48534578