Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Krytyczna ocena dyrektywy osadowej

Kacprzak Małgorzata

Wodociągi - Kanalizacja

|

2020

|

nr 12

32--35

2

Analysis and Assessment of Hazards Caused by Chemicals Contaminating Selected Items of Firefighter Personal Protective Equipment – a Literature Review

Krzemińska Sylwia, Szewczyńska Małgorzata

Safety & Fire Technology

|

2020

|

Vol. 56, iss. 2

92--109

EN

Purpose: The aim of the presented paper is to review the literature concerning the risks related to possible contamination with chemical substances of firefighter’s personal protective equipment (i.e. special clothing, special gloves, firefighter boots and balaclavas) during rescue operations. The authors focused on contamination resulting from the interaction of aromatic and aliphatic hydrocarbons, volatile organic compounds and phthalates. Introduction: During rescue operations, firefighters are exposed to chemicals which are inherent in fires in buildings and open spaces. The health hazards caused by chemicals accumulating on the surface of personal protective equipment, which can enter the firefighter’s body through the skin, posing a lethal threat, is becoming an increasingly recognized issue. Scientific research shows that chemicals generated during fires are harmful – a significant proportion of them has a confirmed carcinogenic and mutagenic effect. Methodology: The presented analysis of the issue of chemical contamination of personal protective equipment and the associated risks to the firefighter was prepared on the basis of a review of selected Polish and foreign literature. The main types of chemical pollutants with chemical substances and the determined levels of pollution were addressed in the paper, indicating the conditions under which they were obtained. Additionally, the properties of the most common groups of chemicals that contaminate personal protective equipment are described. The characteristics of firefighter’s personal protective equipment, with the particular focus on the materials used for special firefighter suit, are also presented. Conclusion: A review of relevant literature indicates that contamination of firefighter’s personal protective equipment were investigated mainly with respect to the presence of aromatic and aliphatic hydrocarbons, volatile organic compounds with a proven carcinogenic effect. Phthalates as substances posing a very high risk to fertility were less commonly studied. The high content of harmful chemicals in dirt present on the surface of the material of special clothing and on other personal protective equipment, as well as in the urine metabolites, indicates unequivocally the need for decontamination of personal protective equipment after every fire

PL

Cel: Celem artykułu jest przegląd literatury dotyczącej zagrożeń związanych z możliwym zanieczyszczeniem substancjami chemicznymi środków ochrony indywidualnej strażaka (tj. ubrania specjalnego, rękawic specjalnych, butów strażackich oraz kominiarek) podczas prowadzenia przez niego działań ratowniczych. Autorzy skupili się na kontaminacji wynikającej z oddziaływania węglowodorów aromatycznych i alifatycznych, lotnych związków organicznych oraz ftalanów. Wprowadzenie: Podczas działań ratowniczych strażacy narażeni są na działanie substancji chemicznych, które są nieodłącznym elementem pożarów w obiektach budowlanych oraz przestrzeniach otwartych. Coraz częściej dostrzeganą kwestią jest zagrożenie zdrowotne powodowane przez substancje chemiczne gromadzące się na powierzchni środków ochrony indywidualnej, które poprzez skórę mogą przedostać się do organizmu strażaka, stanowiąc dla niego śmiertelne zagrożenie. Jak wskazują badania naukowe, substancje chemiczne powstające podczas pożarów są szkodliwe, znaczna ich część ma potwierdzone działanie kancerogenne i mutagenne. Metodologia: Przedstawiona analiza zagadnienia zanieczyszczeń chemicznych środków ochrony indywidualnej i wiążących się z tym zagrożeń dla strażaka została przygotowana na podstawie przeglądu wybranej literatury polskiej i zagranicznej. W artykule omówiono tematykę głównych rodzajów zanieczyszczeń substancjami chemicznymi oraz wyznaczonych poziomów zanieczyszczeń, ze wskazaniem warunków, jakie towarzyszyły ich uzyskaniu. Ponadto opisano właściwości najczęściej spotykanych grup substancji chemicznych zanieczyszczających środki ochrony indywidualnej. Przedstawiono także charakterystykę środków ochrony indywidualnej strażaka, ze szczególnym uwzględnieniem materiałów stosowanych na ubrania specjalne strażaka. Wnioski: Przegląd przedmiotowej literatury wskazuje, że zanieczyszczenia środków ochrony indywidualnej strażaków były badane głównie pod kątem obecności węglowodorów aromatycznych i alifatycznych, lotnych związków organicznych, o udowodnionym działaniu kancerogennym. Rzadziej zajmowano się ftalanami jako substancjami stanowiącymi bardzo duże zagrożenie dla płodności. Wysoka zawartość szkodliwych substancji chemicznych w zabrudzeniach na powierzchni materiału ubrania specjalnego, jak i innych środków ochrony indywidualnej, a także w metabolitach moczu strażaków, jednoznacznie wskazuje na konieczność dekontaminacji środków ochrony indywidualnej po każdym pożarze.

3

Wpływ oczyszczalni ścieków na redukcję zanieczyszczeń odprowadzanych w czeskiej części dorzecza Odry

Ansorge Libor, Stejskalová Lada, Dlabal Jiří, Čejka Elžbieta

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2020

|

Vol. 29, No. 2

123--135

PL

Zanieczyszczenie wód powierzchniowych w całym dorzeczu Odry jest postrzegane jako poważny problem, na który znacząco wpływa niewystarczający stopień oczyszczania ścieków w zlewniach cząstkowych w stosunku do dostępnych najnowocześniejszych technologii i celów środowiskowych dyrektywy 2000/60/WE. Do określenia wpływu przemysłowych i komunalnych oczyszczalni ścieków na redukcję odprowadzanych zanieczyszczeń w czeskiej części międzynarodowego dorzecza Odry wykorzystano metodę oceny szarego śladu wodnego. W czeskiej części dorzecza Odry przeanalizowano dane z 391 oczyszczalni ścieków w latach 2004–2018. Uzyskane wyniki pokazują, że oczyszczalnie ścieków zmniejszają nawet o 92% szary ślad wodny, tj. ilość wody potrzebnej do rozcieńczenia zanieczyszczeń odprowadzanych do odbiornika w czeskiej części dorzecza Odry.

EN

Surface water pollution is referred to be a problem in the entire Odra river basin. In sub-basins, an insufficient degree of wastewater treatment has been identified as a major problem – in relation to the best available technologies and environmental objectives of Directive 2000/60/EC. The grey water footprint indicator was used to express the influence of point sources of pollution (industrial and municipal wastewater treatment plants) on discharged pollution reduction in the Czech part of the international Odra river basin. The number of 391 records of wastewater treatment plants for the period 2004-2018 was analysed. The results show that the wastewater treatment plants reduce by up to 92% the potential water needs for dilution of pollution discharged into waters in the Czech part of the Odra river basin.

4

NOAH na pomoc morzu. Zarządzanie wodami opadowymi w celu poprawy czystości Bałtyku

Ramm Klara

Kierunek Wod-Kan

|

2020

|

Nr 1

9--13

PL

Ośrodki miejskie i naukowe skupione w zlewni Morza Bałtyckiego podjęły inicjatywę współpracy, która przyczyniłaby się do poprawy sytuacji tego bardzo zagrożonego akwenu. Projekt regionalny finansowany z funduszu InterReg nosi tytuł „Ochrona Morza Bałtyckiego przed spływem nieoczyszczonych wód podczas powodzi miejskich” i ma akronim NOAH.

5

Wpływ zanieczyszczenia paneli dźwiękochłonnych na ich własności akustyczne

Nowoświat Artur, Dulak Leszek

Izolacje

|

2020

|

R. 25, nr 9

78, 80, 82--85

PL

W artykule porównano wyniki badań nad dźwiękochłonnością perforowanej kasety ściennej wypełnionej wełną mineralną. W wyniku badań uzyskano dowody na negatywny wpływ zanieczyszczenia pyłem cementowym kaset ściennych na ich parametry dźwiękochłonne. Badania umożliwiają określenie niezbędnej liczby dodatkowych paneli dźwiękochłonnych, tak aby po ich zanieczyszczeniu mogły być zrealizowane założenia projektowe, dotyczące redukcji hałasu pogłosowego.

EN

The article compares the results of the research on sound absorption of perforated wall cassette filled with mineral wool. As a result of the research, evidence was obtained on the negative impact of cement dust contamination of wall tiles on their sound absorbing parameters. The research allows to determine the necessary number of additional sound absorbing panels, so that after their contamination, the project assumptions regarding the reduction of reverberant noise can be completed.

6

Removal of Contaminants from Water by Bacterial Activity

Jencarova Jana, Luptakova Alena, Kupka Daniel

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 1, vol. 2

63--66

EN

High concentration of sulphates and metals in waters is often as a consequence of anthropogenic activity and industry. The principles of the biological-chemical methods for pollution removal include various processes. The most widely metabolic pathway of sulphate-reducing bacteria - overall dissimilatory reduction - is the complete reduction of sulphate to hydrogen sulphide. Two major metabolic groups are known, depending on whether or not they can oxidize acetate. One group utilizes lactate, fumarate, propionate, butyrate, pyruvate, and aromatic compounds, which they typically oxidize to acetate, while the other group oxidizes acetate to CO₂ and H₂O. Sulphate is reduced to H₂S through a series of intermediate reactions. The end product of this reaction, hydrogen sulphide, can react with metal ions to form insoluble metal sulphides or reduce soluble toxic metals, often to less toxic or less soluble forms. This way, sulphate-reducing bacteria are utilizable in bio-elimination of sulphate and metal from water.

PL

Wysokie stężenie siarczanów i metali w wodach jest często konsekwencją działalności antropogenicznej i przemysłu. Zasady biologiczno-chemicznych metod usuwania zanieczyszczeń obejmują różne procesy. Najszerzej szlakiem metabolicznym bakterii redukujących siarczany – ogólna redukcja dyssymilacyjna – jest całkowita redukcja siarczanu do siarkowodoru. Znane są dwie główne grupy metaboliczne, w zależności od tego, czy mogą utleniać octan. Jedna grupa wykorzystuje mleczan, fumaran, propionian, maślan, pirogronian i związki aromatyczne, które zwykle utleniają do octanu, podczas gdy druga grupa utlenia octan do CO2 i H2O.Siarczan jest redukowany do H2S poprzez szereg reakcji pośrednich. Produkt końcowy tej reakcji - siarkowodór - może reagować z jonami metali, tworząc nierozpuszczalne siarczki metali lub redukować rozpuszczalne metale toksyczne, często do postaci mniej toksycznych lub mniej rozpuszczalnych. W ten sposób bakterie redukujące siarczany są wykorzystywane do bio-eliminacji siarczanu i metalu z wody.

7

Reduction of Pollution During Composite Machining

Raska Jan, Hlavac Libor, Stefek Adam, Tyc Martin

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 1, vol. 2

175--178

EN

Machining of composite materials through classical way, i.e. using conventional tools for turning, drilling, milling, grinding and polishing, produces a lot of very small particles - dust. These particles enter the air, because machining should be performed with a minimum of sprinkling to protect composite material properties and to avoid delamination or swelling. Sometimes, even some burning of epoxide used as binder takes place during machining. Dust produced during machining of the composite material might have negative impact on health and may cause explosion. Skin inflammation or inhalation of the toxic epoxide resin, are some of the examples. Common solution of this problem is suction of particles and fume using machines creating negative pressure. Subsequent removing of these harmful substances from air is quite demanding and expensive. Moreover, using of common suction systems is many times less efficient than declared by producers.This contribution presents a new way of fighting with pollution caused by composite machining. The alternative machining tool for composite machining is abrasive water jet (AWJ). This tool is efficient in all basic machining processes and produces in air only about 1% of dangerous pollution comparing to classical tools. Progress of the AWJ machining system based on robot as a movement device is presented and the first results are commented. The main attention is aimed at machining quality possibilities. However, a part of the contemporary research focused on pollution suppression is also presented in the contribution.

PL

Obróbka materiałów kompozytowych klasycznym sposobem, tj. przy użyciu konwencjonalnych narzędzi do toczenia, wiercenia, frezowania, szlifowania i polerowania, powoduje powstawanie bardzo małych cząstek – pyłu. Cząsteczki te dostają się do powietrza, ponieważ obróbkę należy wykonywać przy minimalnym zraszaniu, aby chronić właściwości materiału kompozytowego i uniknąć rozwarstwienia lub pęcznienia. Stosowana jest również obróbka epoksydu stosowanego jako spoiwo. Pył powstający podczas obróbki materiału kompozytowego może mieć negatywny wpływ na zdrowie i spowodować wybuch. Zapalenie skóry lub wdychanie toksycznej żywicy epoksydowej to tylko niektóre z przykładów. Powszechnym rozwiązaniem tego problemu jest odsysanie cząstek i oparów za pomocą maszyn wytwarzających podciśnienie. Usunięcie tych szkodliwych substancji z powietrza jest dość wymagające i kosztowne. Co więcej, stosowanie popularnych systemów ssących jest wielokrotnie mniej wydajne niż deklarowane przez producentów. W artykule przedstawiono nowy sposób walki z zanieczyszczeniami powodowanymi przez obróbkę kompozytową. Alternatywnym sposobem do obróbki kompozytów jest ścieranie strumieniem wody (AWJ). Ten sposób jest wydajny we wszystkich podstawowych procesach obróbki i powoduje powstawanie w powietrzu tylko około 1% niebezpiecznych zanieczyszczeń w porównaniu do klasycznych narzędzi. Przedstawiono postępy systemu obróbki AWJ opartego na robocie jako urządzeniu ruchowym i komentowano pierwsze wyniki. Główna uwaga skupiona jest na możliwościach obróbki strumieniem wody. Przedstawiono również inne współczesne badania koncentrujące się na zmniejszaniu tłumieniu zanieczyszczeń z procesu obróbki kompozytów.

8

Naphthalene Removal with Layered Double Hydroxides

Butenko Eleonora, Dan Olena, Kapustin Alexey, Neverova‑Dziopak Elena

Geomatics and Environmental Engineering

|

2020

|

Vol. 14, no. 2

19--30

EN

Naphthalene is a hazardous pollutant. It has a negative impact on human health and environment. Its manufacturing process is accompanied by gaseous naphthalene emissions into the air of the premises and then into the atmosphere, thus polluting the environment. There is currently no existing method to remove naphthalene from the gas phase which is capable of meeting the required environmental standards. The goal of this research was to investigate the mechanism of naphthalene removal from the gas phase by the sorption method using Mg/(Al+Mg) layered double hydroxides (LDHs) and to develop naphthalene removal technology to meet the required environmental standards. The methods for obtaining selective sorbents of naphthalene and its derivatives have been investigated. The technology of naphthalene removal from gas phase using Mg/(Al+Mg) LDHs has been developed. The technological parameters of reactors have been calculated. The final concentration of naphthalene of 12 mg/m3 was obtained which appeared to be lower than the maximum allowed concentration. The efficiency of naphthalene sorption with LDHs was found to be over 95%.

PL

Naftalen należy do niebezpiecznych substancji, które mają negatywny wpływ na ludzkie zdrowie i środowisko. Procesowi jego produkcji towarzyszy emisja naftalenu gazowego do atmosfery, co przyczynia się do zanieczyszczenia innych elementów środowiska przyrodniczego. Obecnie nie istnieje efektywny sposób usuwania naftalenu z fazy gazowej, który zapewniłby spełnienie wymaganych standardów ekologicznych. Celem niniejszych badań było zbadanie mechanizmu usuwania naftalenu z fazy gazowej metodą sorpcji z zastosowaniem warstwowych materiałów nieorganicznych i na tej podstawie opracowanie efektywnej technologii usuwania naftalenu. Ob liczono parametry technologiczne reaktorów oraz opracowano technologię usuwania naftalenu i jego pochodnych z zastosowaniem selektywnych sorbentów: warstwowych podwójnych wodorotlenków na bazie Mg/(Al+Mg). W wyniku eksperymentu realizowanego w warunkach laboratoryjnych z zastosowaniem opracowanej metody udało się osiągnąć stężenia naftalenu w fazie gazowej na poziomie 12 mg/m3 , co nie przekracza ustalonych maksymalnych dopuszczalnych wartości. Efektywność redukcji naftalenu za po mocą warstwowych podwójnych wodorotlenków wynosi w tym przypadku ponad 95%.

9

Microplastic in Food and Drinking Water - Environmental Monitoring Data

Myszograj Martyna

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2020

|

Vol. 30, no. 4

201--209

EN

Microplastics are present in the environment and have been found in seas and oceans, fresh water, sewage, food, air, and drinking water, both bottled and tap water. Nanoplastics can originate from engineered material or can be produced during fragmentation of microplastic debris. This paper presents an analysis of the research available in the literature on the content of microplastics in food, tap water, and bottled water. There is no legislation for microplastics as contaminants in food. Available data are from sea food species such as fish, shrimp, and bivalves, and also in other foods such as honey, beer, and table salt. In tap water, the measured amount of microplastic particles varies extensively and depends on the place of intake, type of conditioning, and water distribution system. Studies concerning bottled water have shown that water contains microplastics from disposable plastic bottles, bottles made of recycled material, and even glass bottles. The lack of analytical standards related to the adoption of the method of determination and identification of the size and form of microplastic particles was found to be problematic. The abovementioned particles were mainly identified as polyethylene (PE), polyethylene terephthalate (PET), polypropylene (PP), polyamides (PA), polyether sulfone (PES), polystyrene (PS), and polyvinyl chloride (PVC), and were between 1 and 150 μm in size. The most common shapes of the particles were fragments, followed by fibres and flakes. Toxicity and toxicokinetic data are lacking for microplastics for a human risk assessment.

10

Complex space monitoring data analysis to determine environmental trends of Poland-Ukraine border areas

Butenko Olga, Horelik Stanislav, Krasovska Inesa, Zakharchuk Yevgeniy

Architecture Civil Engineering Environment

|

2020

|

Vol. 13, no. 2

39--56

EN

A comprehensive approach to assessing the current ecological status of the Poland-Ukraine border areas has been considered, identifying possible negative effects associated with river water pollution. The main environmental impact factors that are directly related to the negative effects of anthropogenic load on the changing ecological status of the border areas and adjacent terrain have been identified. Particular attention was paid to the pollution monitoring data analysis of the Ukrainian part of the Western Bug basin. Using the space monitoring results, pollution sources that were not recorded in the official reports were identified. Their negative impact on the change of quality of life within the border areas was assessed. The integration specificities of heterogeneous time-differentiated ecosystem monitoring data were considered. The integration expediency of interdisciplinary joint analysis methods of decryption data and field observations for making operational decisions to prevent negative consequences of possible changes in the ecological status is shown. Modelling was utilized to determine the estimated contamination time of the river systems of Western Bug and Vistula from the Ukraine territory. The tendency of further changes in the ecological status of the analyzed areas has been ascertained, including the assessment of possible negative consequences.

11

Oznaczanie cynku i ołowiu w próbkach gleb z terenów Brzeska w województwie małopolskim

Drąg Marcel

Analit

|

2020

|

Nr 9

53--66

PL

W niniejszej pracy wykorzystano technikę woltamperometrii stripingowej do oznaczenia cynku oraz ołowiu w próbkach gleby pobranych z trzech różnych miejsc w Małopolsce - wszystkie trzy próbki zostały pobrane na terenie Brzeska, jedna z nich pochodzi z przydomowej grządki, druga z przydrożnego trawnika, a trzecia z lasu. Opisana została procedura przygotowania próbek oraz prowadzenia pomiarów. Podczas wykonanych eksperymentów oznaczono stężenia cynku oraz ołowiu w badanych próbkach gleb. Zastosowano ekstrakcję jednostopniową, a jako ekstrahenta użyto 10% roztwór kwasu azotowego (V). Uzyskane wyniki podane na kilogram gleby wynoszą: dla próbki pobranej z grządki: 143.35 mg/kg cynku oraz 10.55 mg/kg ołowiu, dla próbki pobranej z trawnika obok drogi: 75.5 mg/kg cynku oraz 4.93 mg/kg ołowiu, dla próbki pobranej w lesie: 169.75 mg/kg cynku oraz 19.895 mg/kg ołowiu. Wyniki odbiegają od przewidywanych, a przypuszczalna tego przyczyna jest opisana w dyskusji wyników.

EN

In this study, the voltammetry technique was used to determine zinc and lead in soil samples taken from three different places in Lesser Poland - all three samples were collected in Brzesko, one of them comes from the garden patch, the second one from roadside lawn, and the third from the forest. The samples preparation and measurements procedure are described. It was possible to determine concentrations of zinc and lead in the tested soils. One-stage extraction was used with 10% nitric acid solution as the extractant. The results obtained in mg per kilogram of soil: for the sample taken from the garden patch: 143.35 mg/kg of zinc and 10.55 mg/kg of lead, for the sample taken from the lawn next to the road: 75.50 mg/kg of zinc and 4.94 mg/kg of lead, for a sample collected in the forest: 169.75 mg/kg of zinc and 19.90 mg/kg of lead. The results are different than the expected, and the supposed cause of this is described and discussed.

12

Surfaktanty w środowisku wodnym

Ginter-Kramarczyk Dobrochna, Kruszelnicka Izabela

Wodociągi - Kanalizacja

|

2019

|

nr 11

40--42

13

Farmaceutyki i środki higieny osobistej w wodach i ściekach

Pachnicka Małgorzata, Olejnik Dorota

Technologia i Jakość Wyrobów

|

2019

|

R. 64

34--47

PL

Powszechnie występującą tendencją w ostatnich latach jest wzrost produkcji i konsumpcji środków wpływających na zdrowie. Szacunkowo stwierdza się jednak, że na rynku poszczególnych krajów dostępne jest równocześnie od 5000 do 10000 typów różnych farmaceutyków. Z danych statystycznych wynika, że przeciętny Polak nabywa 29 opakowań leków w ciągu roku. W porównaniu z innymi krajami jest to dosyć znaczna ilość. Jedynie mieszkańcy Francji kupują ich więcej (średnio 32 opakowania w ciągu roku w odniesieniu do jednej osoby). Różnice między poszczególnymi krajami wynikają m. in. z uwarunkowań odpowiednimi regulacjami prawnymi, co do ilości oraz typów leków, które w danym państwie można nabyć bez konsultacji z lekarzem, a także od ogólnych przekonań i trybu życia poszczególnych społeczności.

EN

A widespread trend in recent years is the increase in the production and consumption of agents affecting health. However, it is estimated that between 5000 and 10000 types of various pharmaceuticals are simultaneously available on the individual market. Statistical data show that the average Pole purchases 29 packages of drugs per year. Compared to other countries, this is quite a significant amount. Only residents of France buy more of them (on average 32 packages per year per person). Differences between individual countries result, among others conditions due to the appropriate legal regulations regarding the quantity and types of drugs that can be purchased in a given country without consulting a doctor, as well as the general beliefs and lifestyle of individual communities.

14

Quality Analysis of Waters from Selected Small Watercourses within the River Basins of Odra River and Wisła River

Brysiewicz Adam, Bonisławska Małgorzata, Czerniejewski Przemysław, Kierasiński Bartosz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 2

1202--1216

EN

An important source of contamination of inland waters is the content of nitrogen and phosphorus compounds, which in agricultural areas constitute a significant threat by getting into flowing waters. The runoff of mineral substances from areas with high intensification of agriculture contribut to increase of nutrient content in rivers, which often causes disturbances in water quality, with excess nutrients supporting the growth of phytoplankton (algae receipts) and macrophytes and associated with it loss of habitats and desirable plant and animal species. The small rivers play an important role in the water quality of large rivers. The purpose of this work is to assess the quality of water in small lowland rivers, which are tributaries of the Odra and Wisła rivers, with particular emphasis on the content of biogenic compounds (nitrogen and phosphorus forms). The study was carried out on 10 small rivers from the Odra river basin (Płonia, Myśla, Tywa, Rurzyca and Wardynka River), and the Wisła river basin (Habdziński Channel, Zielona, Czarna-Cedron, Kraska and Molnica River). The analyzed water samples in all rivers had increased content of reactive phosphorus, which allows to classify the waters into non-class waters. The highest exceedences were recorded in the Płonia River (on average 1.505 mg P-PO43-/L) in the Odra river basin, while in the in the Wisła basin the highest exceedances were recorded in the Molnica watercourse (average 2.023 mg P-PO43-/L). Also high concentrations of the nitrate-nitrogen content were recorded, and the highest amounts of N-NO3-/L were found in the Rurzyca River (the Odra catchment – 7.321 mg N-NO3-/L) and in Molnica River (Wisła catchment – 5.092 mg N-NO3- /L). Lower values of ammonium nitrogen were found in all tested watercourses, classifying water to the first class of water quality according to Minister of the Environment Regulation (21.07.2016r.). Only increased concentrations classifying the examined waters up to the 2nd water quality class were recorded in the Rurzyca river (Odra catchment - 0.350 mg N-NO3- /L average, and in the Habdziński Channel (Wisła catchment - 0.293 mg N-NO3- /L). Significant increases in the content of biogenic compounds classifying tested waters to the 2nd class and above, were also conducive to low values of oxygen concentration in water and high conductance. For example in the Molnica river, high nitrate nitrogen and phosphate content influenced on low water oxygenation. In addition, there was a very low water level in the watercourse, which could have triggered nutrient loads in bottom sediments. Contamination of waters from agricultural areas with nitrogen and phosphorus compounds may pose a threat to larger rivers to which they can pass without proper monitoring.

PL

Istotnym źródłem zanieczyszczenia wód śródlądowych są zawartości związków azotu i fosforu, które na obszarach rolniczych stanowią znaczące zagrożenie przedostając się do wód płynących. Do nadmiernego wzrostu zawartości związków biogennych w rzekach przyczyniają się spływy substancji mineralnych z terenów o dużej intensyfikacji rolnictwa, co niejednokrotnie jest przyczyną zaburzeń jakości wody, przy czym nadmiar składników odżywczych sprzyja wzrostowi fitoplanktonu (zakwitów glonów) i makrofitów oraz związanej z tym utraty siedlisk i pożądanych gatunków roślin i zwierząt. Dużą rolę w kształtowaniu jakości wody dużych rzek pełnią niewielkie dopływy stanowiące małe cieki wodne. Celem niniejszej pracy jest ocena jakości wód w wybranych małych nizinnych ciekach wodnych będących dopływami rzeki Odry i rzeki Wisły ze szczególnym uwzględnieniem zawartości związków biogennych (formy azotu i fosforu). Badaniami objęto 10 niewielkich cieków z obszaru zlewni rzeki Odry (rzeki: Płonia, Myśla, Tywa, Rurzyca i Wardynka), oraz zlewni rzeki Wisły (Kanał Habdziński, Zielona, Czarna-Cedron, Kraska i Molnica). Analizowane próby wody we wszystkich rzekach miały podwyższone zawartości fosforu fosforanowego, co pozwala zaklasyfikować badane wody do wód pozaklasowych. W zlewni rzeki Odry największe przekroczenia norm odnotowano w rzece Płonia (średnio 1.505 mg P-PO43-/L), natomiast w zlewni Wisły największe przekroczenia zanotowano w cieku Molnica (średnio 2.023 mg P-PO43-/L). Również wysokie stężenia odnotowano analizując wody pod kątem zawartości azotu azotanowego, a największe ilości N-NO3-stwierdzono w rzece Rurzyca (zlewnia Odry – 7.321 mg N-NO3-/L) i w Molnicy (zlewnia Wisły – 5.092 mg N-NO3-/L). We wszystkich badanych ciekach stwierdzono niższe ilości azotu amonowego, klasyfikując wody do I klasy czystości wg Rozp. MŚ z 21.07.2016r. Jedynie podwyższone stężenia klasyfikujące badane wody do 2 klasy czystości wód zanotowano w rzece Rurzyca (zlewnia Odry – średnio 0.350 mg N-NH4+/L, oraz w Kanale Habdzińskim (zlewnia Wisły – 0.293 mg N-NH4+/L). Znaczące podwyższenia zawartości związków biogennych klasyfikujące badane wody doII klasy i powyżej II klasy czystości wód sprzyjały również niskim wartościom stężenia tlenu w wodzie oraz wysoką konduktancją. Przykładem jest tu rzeka Molnica, w której wysokie zawartości azotu azotanowego oraz fosforanów przekładały się na niskie natlenienie wody i wysokie przewodnictwo właściwe. Ponadto w cieku była bardzo niski stan wód, co mogło uruchomić pokłady ładunków biogennych w osadach dennych. Zanieczyszczenia wód z terenów rolniczych związkami azotu i fosforu mogą stanowić zagrożenie dla większych rzek, do których bez odpowiedniego monitoringu mogą się przedostawać.

15

Zagrożenia dla środowiska od składowanych odpadów oraz możliwość ich wykorzystania do produkcji paliwa alternatywnego na przykładzie technologii RDF

Rayski Wojciech

Przegląd Budowlany

|

2019

|

R. 90, nr 10

48--50

PL

Jedno z największych zagrożeń dla środowiska oraz pośrednio dla życia i zdrowia człowieka stwarzają wszechobecne na terenach zurbanizowanych, a także i niezurbanizowanych odpady składowane na nie zawsze przystosowanych do tego celu składowiskach, a także często leżące luzem na tzw. dzikich wysypiskach. Przyczyniają się do degradacji środowiska, zanieczyszczenia gleb, wód podziemnych i powierzchniowych, zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego gazami i pyłami, powodują nadmierny rozwój gryzoni, ptactwa, owadów. W ewidentny sposób naruszają właściwy obieg materii w środowisku. Niewłaściwa lokalizacja składowiska może również stwarzać zagrożenie epidemiologiczne.

16

Ocena zanieczyszczenia terenów pod budownictwo – etap V

Urbanek-Szopa Anna, Traczyński Krzysztof

Materiały Budowlane

|

2019

|

nr 10

66--67

17

Ocena zanieczyszczenia terenów pod budownictwo

Traczyński Krzysztof

Materiały Budowlane

|

2019

|

nr 6

74--75

18

Evaluation of heavy metal contamination in sediments of the Seybouse River, Guelma – Annaba, Algeria

Talbi Hanane, Kachi Slimane

Journal of Water and Land Development

|

2019

|

no. 40

81--86

EN

The surface sediments of Seybouse River and its affluents have been studied and assessed to determine their degree of heavy metal contamination (Cd, Pb, Cu, Ni, Zn and Fe). The contamination factor (CF), the contamination degree (CD) and statistical tools (correlation and APC) has been used in assessing: metal contamination, sediment toxicity and to identify the origin of metals which have enriched the sediments. Heavy metals concentrations of sediments are generally heterogeneous and vary according to the metal and the sampling site. The results have been compared to the reference values of the unpolluted sediments and have shown that Seybouse River sediments are more contaminated by Pb, Cd and Zn respectively. CF values indicate moderate to considerable contamination for most stations. CD values show that the most toxic sediments are located mainly at the estuary and downstream of large agglomerations. The matrix correlation between the metallic elements shows a very strong correlation between Pb, Cd, Cu and Zn indicating that they have a similar source. These different metallic elements appear as traces of anthropogenic pollution. Despite using wastewater treatment plants as protective measures, Seybouse River pollution is remaining a big issue and more efforts has to be done by local authorities.

PL

Analizowano powierzchniowe osady rzeki Seybouse i jej dopływów, aby określić stopień ich zanieczyszczenia metalami ciężkimi (Cd, Pb, Cu, Ni, Zn i Fe). Do oceny zanieczyszczenia metalami osadów i ich toksyczności oraz do identyfikacji pochodzenia metali, które wzbogaciły osady, wykorzystano współczynnik zanieczyszczenia (CF), stopień zanieczyszczenia (CD) oraz narzędzia statystyczne (korelacja i analiza głównych składowych). Zawartość metali ciężkich była zróżnicowana zarówno między metalami, jak i między stanowiskami badawczymi. Wyniki porównane z wartościami referencyjnymi z niezanieczyszczonych osadów wykazały, że osady rzeki Seybouse są zanieczyszczone ołowiem, kadmem i cynkiem. Wartości CF wskazują umiarkowane do znaczącego zanieczyszczenia większości stanowisk. Wartości CD świadczą, że najbardziej toksyczne osady zlokalizowane są głównie w estuarium i poniżej dużych aglomeracji miejskich. Wykazano silną korelację między zawartością Pb, Cd, Cu i Zn, co sugeruje wspólne pochodzenie tych metali. Analizowane pierwiastki metaliczne stanowią ślad zanieczyszczeń antropogenicznych. Pomimo ochrony wód przez oczyszczalnie ścieków, zanieczyszczenie rzeki Seybouse pozostaje nadal poważnych problemem, z którym powinny się zmierzyć lokalne władze.

19

Determination of the probability factor of particles movement in a gas-dispersed turbulent flow

Adikanova Saltanat, Wójcik Waldemar, Denissova Natalya, Malgazhdarov Yerzhan, Kadyrova Ainagul

Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska

|

2019

|

T. 9, nr 2

32--35

EN

The goal of the work is to define the probability factor of particles movement in a gas-dispersed turbulent flow. The object of the research is the description of harmful impurities transfer process in the atmosphere with the help of mathematical modelling of variability of gas and aerosol composition of atmosphere. Another object is assessment atmospheric impurities on the environment. The novelty of the research is that probabilitystatistical approach is used in modelling the transfer of harmful impurities from anthropogenic sources into the atmosphere.

PL

Celem pracy jest określenie współczynnika prawdopodobieństwa ruchu cząstek w przepływie turbulentnym dyspersyjnym w gazie. Celem pracy jest opisanie procesu przenoszenia szkodliwych zanieczyszczeń do atmosfery za pomocą matematycznego modelowania zmienności składu gazów i aerozoli atmosferycznych oraz ocena wpływu zanieczyszczeń atmosferycznych na środowisko. Nowością tych badań jest zastosowanie probabilistycznego i statystycznego podejścia do modelowania transferu szkodliwych zanieczyszczeń ze źródeł antropogenicznych do atmosfery.

20

Oczyszczanie wody i ścieków - współczesne problemy i trendy

Rybicki S. M.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2018

|

nr 3

9--11