Search results - BazTech

1

Ocena parametrów fizykochemicznych jaj gotowanych poddanych procesowi marynowania

Chwastowska-Siwiecka Iwona, Paszczyk Beata

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 3

16--21

PL

Celem badań było porównanie właściwości fizykochemicznych jaj gotowanych na twardo poddanych procesowi marynowania w dwóch rodzajach marynat. Materiał badany stanowiło łącznie 48 jaj gotowanych obranych ze skorupy. W grupie kontrolnej bez marynowania (w ilości 16 szt.), bezpośrednio po ugotowaniu zostały przeprowadzone analizy ilościowe. Natomiast pozostałe 32 szt. podzielono na 2 grupy i umieszczono w słojach, w każdym po 16 szt., do których wlano dwie gorące marynaty (octową i buraczaną). Badania obejmowały oznaczenie ubytków masy, pH białka i żółtka, zawartości NaCl oraz suchej masy białka i żółtka jaj gotowanych. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że większe ubytki masy jaj gotowanych wystąpiły w próbach marynowanych w zalewie buraczanej. Większą kwasowością zarówno białka i żółtka odznaczały się jaja gotowane marynowane w obu marynatach. Odnotowano, że białko i żółtko jaj przechowywanych w marynacie octowej cechowały się najwyższą zawartością soli, a z grupy kontrolnej najniższą. W przypadku zawartości suchej masy potwierdzono, że istotnie najniższym poziomem charakteryzowały się białko i żółtko jaj marynowanych w zalewie buraczanej.

EN

The aim of the study was the comparison of the physicochemical properties of hard-boiled eggs subjected to marinating process with two types of marinate. The experimental material consisted of 48 boiled eggs peeled from the shell. The control group, not marinated in the amount of 16 samples was directly passed to quantitative analyzes. The remaining 32 eggs were divided into 2 groups (16 eggs per group) and placed in large jars into which two different hot marinades were poured. The research included determination of weight losses, white and yolk acidity, salt and dry matter content of white and yolk of hard-boiled eggs. The results indicate that the largest weight losses of boiled eggs were for samples subjected to the process of marinating in beetroot brine. Hard-boiled eggs marinated in both marinades were characterized by higher acidity of both the egg whites and the yolks. It was noted that the white and yolk of eggs stored in a vinegar marinade had the highest salt content, and the lowest was noted in the control group. In the case of dry matter content, it was confirmed that white and yolk of eggs marinated in beetroot brine had significantly the lowest level.

2

Dry matter accumulation in the initial vegetation period as the response of two cultivar types (Zea mays L.) to sowing and fertilization methods

Szulc Piotr, Ambroży-Deręgowska Katarzyna, Mejza Iwona, Szymanowska Daria, Kobus-Cisowska Joanna, Krauklis Daniel

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2019

|

Vol. 64, nr 3

51--56

EN

The study presents the results of field trials, whose aim was to assess the impact of sowing and fertilization method on the dynamics of dry matter accumulation in the initial period of growth by two different maize hybrid types. The method of soil cultivation significantly conditioned the growth dynamics of maize plants in the initial vegetation period. In the direct sowing system, the "stay-green" cultivar, with simultaneous phosphorus fertilizer application, may reduce the effects of direct sowing in the BBCH 15/16 stage, but will not eliminate them.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań polowych, których celem była ocena wpływu sposobu siewu i nawożenia na dynamikę gromadzenia suchej masy w początkowym okresie wzrostu przez dwa różne typy mieszańcowe kukurydzy. Sposób uprawy roli istotnie kształtował dynamikę wzrostu roślin kukurydzy w początkowym okresie wegetacji. W systemie siewu bezpośredniego odmiana typu „stay-green” z jednoczesną aplikacją nawozu fosforowego może zmniejszyć skutki siewu bezpośredniego w stadium BBCH 15/16, ale ich nie wyeliminują.

3

Kale (Brassica oleracea L. var. acephala) as a source of dietary fibre

Maciejak Aleksandra, Kosmala Monika

Biotechnology and Food Science

|

2019

|

Vol. 83, nr 2

135--141

EN

The aim of the work was to determine dietary fibre content (total, soluble and insoluble) in kale. Packages of the vegetable were bought in local stores in Lodz. Dietary fibre content determined during the research was compared with the information given by producers. Conducted research proved that kale is rich in dietary fibre (from 4.36 to 5.05 g per 100 g of product in fresh weight, mostly in form of insoluble dietary fibre). The results of determinations carried out in the laboratory coincide with the data declared by the producers.

4

Wpływ nawożenia azotem na plon i zawartość suchej masy, azotu ogólnego oraz popiołu w drugiej 4-letniej rotacji uprawy wierzby wiciowej

Styszko L., Dąbrowski J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 2

1234--1251

PL

Celem pracy była ocena wpływu zróżnicowanego nawożenia azotem mineralnym i wariantów koszenia pędów w pierwszym 4-letnim cyklu na plon biomasy 10 genotypów wierzby wiciowej (Salix viminalis) oraz na zawartość w niej suchej masy, azotu ogólnego i popiołu w drugim 4-letnim cyklu uprawy. Doświadczenie polowe, w czterech powtórzeniach, wykonano w latach 2012-2015 w Kościernicy, gmina Polanów (16°24´N i 54°8´E). Gleba pod doświadczeniem była lekka, klasy bonitacyjnej RIVa-IVb, kompleksu żytniego dobrego, bielicowa właściwa – pseudobielicowa o składzie piasku gliniastego lekkiego do głębokości 100 cm, a głębiej – gliny lekkiej. Zawartość próchnicy w warstwie 0-30 cm gleby wyniosła 1,41%. Pierwszy 4-letni okres odrastania pędów był realizowany w latach 2008-2011, a drugi – w latach 2012-2015. W ramach doświadczenia, rozlosowano na dużych poletkach cztery dawki azotu mineralnego: 0 kg N·ha-1, 60 kg N·ha-1, 120 kg N·ha-1 i 180 kg N·ha-1. Natomiast w zakresie dawek azotu na małych poletkach, rozlosowano 10 genotypów wierzby wiciowej (Salix viminalis L.): 1047, 1054, 1047D, Start, Sprint, Turbo, Ekotur, Olof, Jorr i Tordis. Corocznie w kwietniu w latach 2008-2015 stosowano nawożenie azotem mineralnym. W 2007 roku na poletku o powierzchni 25,3 m2 wysadzono łącznie po 56 zrzezów wierzby w dwóch rzędach tj. 22134 szt.·ha-1. Podczas zbioru w latach 2011 i 2015 koszono oddzielnie odrastające pędy wierzby na poszczególnych rzędach poletka. W pierwszej 4-letniej rotacji na pierwszym rzędzie koszono 2-krotnie (po 3 latach i po 1-rocznym odrastaniu), a na drugim rzędzie – jednokrotnie (po 4 roku odrastania). Plon świeżej masy oceniono po ścięciu wszystkich pędów wierzby oddzielnie na każdym rzędzie poletka oraz pobrano próby biomasy do analiz laboratoryjnych (suchej masy w świeżej masie, popiołu oraz azotu ogólnego). W badaniach wykazano, że plony biomasy w drugiej 4-letniej rotacji najsilniej zależały od wariantu koszenia pędów w poprzedniej rotacji, genotypu wierzby, a w mniejszym stopniu od zastosowanej dawki azotu mineralnego. Dwukrotne koszenie pędów w pierwszej 4-letniej rotacji obniżyło w następnej rotacji plon suchej masy i roczny przyrost tego plonu o 71,3%, zmniejszyło zawartość suchej masy w pędach o 1,7%, a powiększyło zawartość azotu ogólnego w pędach o 0,019%. Genotypy wierzby reagowały w plonie biomasy w zróżnicowany sposób na warianty koszenia. Coroczne nawożenie azotem podwyższyło plon suchej masy wierzby przeciętnie o 66,2%, ale ten efekt bardzo silnie zależał od wariantu koszenia pędów w pierwszej 4-letniej rotacji oraz genotypu wierzby. Genotypy 1047, 1047D, Start, Sprint i Turbo nie reagowały w plonie biomasy pędów na wzrastające dawki nawożenia azotem, a u pozostałych genotypów reakcja była zróżnicowana. Uszeregowanie genotypów reagujących na nawożenie azotem, od największego do najmniejszego przeciętnego rocznego przyrostu plonu suchej masy, było następujące: Ekotur – 11,32 t·ha-1, Olof – 7,19 t·ha-1, Tordis – 4,73 t·ha-1, klon 1054 – 3,54 t·ha-1 i Jorr – 3,03 t·ha-1. Coroczne nawożenie azotem zwiększyło zawartość azotu ogólnego w pędach wierzby przeciętnie o 0,017%, ale nie miało to wpływu na zawartość w nich popiołu surowego.

EN

The purpose of the present paper was an assessment of impact of the mineral nitrogen fertilization and variants of shoots mowing in the first 4-year cycle on the yield of 10 genotypes of basket willow (Salix viminalis L.) and dry matter, ash and total nitrogen content in the second 4-year cycle of cultivation. The field experiment, in four repetitions, was realized in 2012-2015 in Kościernica, (16°24´N and 54°8´E). The soil used in the experiment was light, RIVa-IVb soil quality class, a good rye soil complex, appropriate podsolic – pseudopodsolic with a composition of light loamy sand up to the depth of 100 cm, and deeper: light loam. The humus content in the layer of 0-30 cm of soil was 1.41%. The first 4-year cycle of the regrowth of the shoots was in 2008-2011, the second – in 2012-2015. As part of the experiment, four doses of mineral nitrogen were randomized on large plots: 0 kg N·ha-1, 60 kg N·ha-1, 120 kg N·ha-1 and 180 kg N·ha-1, and within these doses on small plots – 10 genotypes of basket willow (Salix viminalis L.): 1047, 1054, 1047D, Start, Sprint, Turbo, Ekotur, Olof, Jorr and Tordis. Nitrogen fertilization was applied in 2008-2015 each year in April. In 2007, on the plot sized 25.3 m2, in two rows 56 willow cuttings were planted per row, that is 22,134 pcs.·ha-1. During the harvest in 2011 and 2015, growing willow shoots on individual rows of the plot were mowed separately. In the first 4-year rotation, the first row was mowed twice (after 3 years and after annual regrowth), and the second row was mowed once (after 4 years of regrowth). The yield of fresh matter was assessed after cutting all the willow shoots separately on each plot row and biomass samples for laboratory analyzes were taken (dry matter in fresh matter, ash and total nitrogen). The research showed that biomass yield in the second 4-year rotation most depended on variants of shoots mowing in previous rotation, willow genotype and less depended on adopted mineral nitrogen doses. Twice shoots mowing in the first 4-year rotation was the reason of dry matter yield reduction and annual regrowth of this yield by 71,3% in the next rotation and dry matter content reduction in the shoots by 1,7% and increasing total nitrogen in the shoots by 0,019%. The reaction of willow genotypes to the variant of shoots mowing, in biomass yield, was varied. Annual nitrogen fertilization was the reason increase in dry matter yield of willow, average by 66,2% but that effect depended very strongly on variants of shoots mowing in the first 4-year rotation and willow genotype. Genotypes 1047, 1047D, Start, Sprint and Turbo, in biomass yield, did not react to the increasing doses of nitrogen fertilization, and the reaction in the other genotypes was varied. The arrangement of the genotypes reacting to nitrogen fertilization, from the largest to the smallest average annual increase in yield of dry matter was as follows: Ekotur – 11,32 t·ha-1, Olof – 7,19 t·ha-1, Tordis – 4,73 t·ha-1, 1054 – 3,54 t·ha-1 and Jorr – 3,03 t·ha-1. Annual nitrogen fertilization was the reason increase in content of total nitrogen in the willow shoots, average by 0,017%, but that effect had not an impact on the raw ash content.

5

Application of artificial neural networks for the prediction of quality characteristics of potato tubers - Innovator variety

Niedbała G., Piekutowska M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 4

132--138

EN

The aim of the research was to create a model for prediction of tuber dry matter on the basis of underwater weight of tubers (UWW), with the use of neural modelling methods. In order to achieve the aim of the study, data from the years 2011-2017 were collected from the production fields of an individual farm located at the border of Pomeranian and West Pomeranian Voivodeships in Słupski and Sławieński districts. The subject of the research concerned potatoes of the Innovator variety, which were grown for processing purposes - production of French fries. To build a neural model, data from September sampling as well as meteorological and fertilizer data were used. A total of 82 learning cases from the fields covered by the analyses were used, which were divided into two sets. Set 1, for the construction of the neural model consisted of 75 samples. Set 2, which consisted of 7 randomly selected samples, had a validation function and did not participate in the construction of the neural model. For proper model validation, four forecast error measures were used, i.e. relative approximation error (RAE), root mean square error (RMS), mean absolute error (MAE), mean absolute percentage error (MAPE). The model MLP 8:8-12-5-1:1 (BP100,CG31b) was based on eight inputs (meteorological data, fertilization levels) and one output (dry matter of tubers under water). The analysis resulted in a forecast error of 2.81% of MAPE. Moreover, the sensitivity analysis of the neural network showed that the mean air temperature in the period from April to September (T4-9) had the greatest influence on the dry matter of tubers.

PL

Celem pracy było wytworzenie modelu do predykcji suchej masy bulw na podstawie masy bulw pod wodą z wykorzystaniem metod modelowania neuronowego. Dla realizacji celu pracy zebrano dane pochodzące z lat 2011-2017 pochodzące z pól produkcyjnych gospodarstwa indywidualnego, zlokalizowanego przy granicy województw pomorskiego i zachodniopomorskiego w powiatach słupskim i sławieńskim. Przedmiotem badań były ziemniaki odmiany Innovator, które uprawiano na cele przetwórcze - produkcję frytek. Do budowy modelu neuronowego, wykorzystano dane pochodzące z wrześniowych próbkowań oraz dane meteorologiczne i nawozowe. Łącznie użyto 82 przypadków uczących pochodzących z pól objętych analizami, które zostały podzielone na dwa zbiory. Zbiór 1, do budowy modelu neuronowego składał się z 75 prób. Zbiór 2, który tworzyło 7 losowo wybranych prób, pełnił funkcję walidacyjną i nie uczestniczył w budowie modelu neuronowego. Dla właściwej walidacji modelu zastosowano cztery mierniki błędów prognozy, tj. globalny względny błąd aproksymacji modelu (RAE), błąd średniokwadratowy (RMS), błąd średni bezwzględny (MAE), błąd średni bezwzględny procentowy (MAPE). Wytworzony model MLP 8:8-12-5-1:1 (BP100,CG31b) bazował na ośmiu wejściach (dane meteorologiczne, poziomy nawożenia) i jednym wyjściu (sucha masa bulw pod wodą). W wyniku przeprowadzonych analiz uzyskano wynik błędu prognozy na poziomie 2.81% MAPE. Ponadto analiza wrażliwości sieci neuronowej wykazała, że największy wpływ na suchą masę bulw miała średnia temperatura powietrza w okresie od kwietnia do września (T4-9).

6

A comparison of quality of work of the feed mixer wagons with vertical and horizontal mixing systems

Kowalik I., Grześ Z., Rybacki P., Michalski T.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 2

124--128

EN

The paper presents the results of research on the assessment of the quality of fragmentation and the structure of totally complete feed rations in five different technologies (T1-T5) preparation and setting of TMR for cattle. The research was carried out in five farms in Wielkopolska, where dairy cows were kept. During the studies on farms TMR for dairy cows were prepared in the following portions: T1 - 3595 kg, T2 - 2662 kg, T3 -3100 kg, T4 - 3760 kg and in T5 - 4925 kg. Due to different composition, the average dry matter content in the prepared rations was respectively: T1 – 380,52 g·kg-1d.m., T2 – 297,66 g·kg-1d.m., T3 – 476,32 g·kg-1d.m., T4 – 414,60 g·kg-1d.m. and w T5 – 466,60 g·kg-1d.m. Variation in the composition of TMR in the studied technologies resulted from individual feed resources of each farm. Depending on the technology used to prepare the feed, the structure of the granularity of ingredients in the prepared rations of TMR was also different. It was evaluated by separating feed particles into four fractions using sieves.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące oceny jakości rozdrobnienia i struktury całkowicie kompletnych dawek paszowych w pięciu różnych technologiach (T1-T5) przygotowania i zadawania TMR dla bydła. Badania przeprowadzono w pięciu gospodarstwach rolnych na terenie Wielkopolski, w których były utrzymywane krowy mleczne. W okresie badań w gospodarstwach przygotowano dawki TMR dla krów mlecznych w następujących porcjach: T1 – 3595 kg, T2 - 2662 kg, T3 -3100 kg, T4 – 3760 kg i w T5 – 4925 kg. Na skutek różnego składu, średnie zawartości suchej masy w sporządzanych dawkach wynosiły odpowiednio: T1 – 380,52 g·kg-1s.m., T2 – 297,66 g·kg-1s.m., T3 – 476,32 g·kg-1s.m., T4 – 414,60 g·kg-1s.m. oraz w T5 – 466,60 g·kg-1s.m. Zróżnicowanie składu dawek TMR w badanych technologiach wynikało z indywidualnych zasobów paszowych każdego gospodarstwa. W zależności od stosowanej technologii przygotowywania paszy różna była także struktura rozdrobnienia składników w sporządzanych dawkach TMR. Była ona oceniona przez rozdzielenie cząstek paszy na cztery frakcje za pomocą sit.

7

Analiza wzrostu rzepaku ozimego w okresie zawiązywania i wypełniania łuszczyn

Spychalski B., Pietkiewicz S., Ławicki A., Adamski A., Kalaji H. M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 5

36--46

PL

W doświadczeniu polowym przeprowadzonym w sprzyjających warunkach pogodowych w indywidualnym gospodarstwie rolnym autora pracy analizowano dynamikę wzrostu rzepaku ozimego w okresie zawiązywania i wypełniania łuszczyn u dwóch odmian (populacyjnej Brendy i mieszańcowej Primus F1) rzepaku ozimego. Zastosowano wariant wskaźnikowej analizy wzrostu dla pojedynczej rośliny. Stwierdzono, że odmiana mieszańcowa charakteryzuje się wyższą tolerancją na występujące w trakcie zawiązywania i wypełniania łuszczyn stresy biotyczne (choroby i szkodniki) i okresową suszę (większa zdolność gromadzenia wody), ale tworzy mniejszą suchą masę oraz wcześniej traci liście. Odmiana populacyjna wytwarza więcej suchej masy, wcześnie ustalają się u niej stałe proporcje poszczególnych organów, ale jest narażona na osypanie nasion. W efekcie różnica w plonie nasion wynosi 0,4 t ha-1. Mieszańcowa hodowla rzepaku powinna zatem dążyć do wczesnego ustalenia się stałych proporcji udziału poszczególnych organów w suchej masie całej rośliny.

EN

Field experiment was conducted to analyze the growth dynamics of the oilseed rape and the filling of pods in two types (cv. Brendy population and cv. Primus F1 hybrid). The variant of quantitative growth analysis for a single plant was chosen. It was found that the hybrid variety has a higher tolerance to biotic stresses that may occur (pests and diseases) and periodic drought (increased water storage capacity). However, it created a lower dry weight and lost the leaves earlier. Population produces more dry matter, earlier it establishes a fixed proportion of each organ within, but is exposed on spill on the seeds. As a result, the difference in the yield of the seed was 0,4 t ha-1

8

Ocena wybranych cech jakościowych paluszków słonych

Borkowska B., Bianga A.

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni

|

2017

|

nr 99

132--140

PL

Celem pracy była ocena porównawcza jakości sensorycznej i wybranych wskaźników fizykochemicznych paluszków słonych, wyprodukowanych przez trzech wybranych producentów A, B i C. Ocenę jakości badanego produktu przeprowadzono na podstawie oceny sensorycznej oraz oznaczenia suchej masy, kwasowości, soli i cukrów ogółem. Wyniki oceny sensorycznej wykazały, że paluszki słone badanych producentów charakteryzowały się cechami sensorycznymi zgodnymi z wymaganiami PN-A-74111:1998. Zawartość suchej masy, soli i kwasowości były zgodne z wymaganiami normy, z wyjątkiem zawartości cukrów w paluszkach, wyprodukowanych przez producenta (A).

EN

The aim of the paper was a comparative assessment of sensory quality and selected physico-chemical properties of salted sticks by produced for three selected producers A, B and C. Assessment of the quality of the investigational product was based on their assessment of: sensory quality and the determination of dry matter, acidity, total salts and sugars. The results of the sensory assessment showed that the salted sticks from the producers under scrutiny were characterised by sensory properties in compliance with the Polish standard. The content of dry matter, salt and acidity were compliant with the standard, with exception of sugar content in sticks produced by the producer's (A).

9

Impact of microwave radiation on the process of aerobic digestion of sewage sludge

Czajkowska J., Malarski M., Nowak P., Siwiec T.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 34

103--108

EN

The process of aerobic stabilization of sludge is a process used in small or medium sewage treatment plants (up to 15 000 ENI). Owing to its energy intensity resulting from the need for intensive sedimentation and longterm process, many researches are being conducted on its intensification. One such method is disintegration. The purpose of disintegration is to increase the susceptibility of sewage sludge to aerobic decomposition by breaking up sediment flocs into fine particles along with the breakdown of cell membranes and then allowing biodegradation. The paper presents results of research of aerobic stabilized sludge, which is a mixture of non-disintegrated and microwave disintegrated sludge in different volume proportions. It was shown that sludge stabilized more quickly during the first days of the process. The minimum reduction of organic solids required at 38% for stabilized sludge occure earlier in mixed sludge tests than in non-disintegrated sludge.

PL

Proces tlenowej stabilizacji osadów ściekowych jest stosowany w małych lub średnich oczyszczalniach ścieków (do 15000 RLM). Ze względu na swą energochłonność, wynikającą z konieczności intensywnego natleniania osadu i długotrwałości procesu, w wielu miejscach prowadzone są badania nad jego zintensyfikowaniem. Jedną z metod jest dezintegracja. Celem dezintegracji jest zwiększenie podatności osadów ściekowych na rozkład tlenowy przez rozbicie kłaczków osadu na drobne cząstki wraz z rozpadem błon komórkowych i wówczas umożliwienie biodegradacji. W pracy przedstawiono wyniki badań osadu stabilizowanego tlenowo, który jest mieszaniną osadu niezdezintegrowanego i poddanego dezintegracji mikrofalowej w różnej proporcji objętościowej. Wykazano, że osad dezintegrowany mikrofalowo szybciej się stabilizował, szczególnie w pierwszych dniach procesu. Wymagane minimalne zmniejszenie suchej masy organicznej dla osadu ustabilizowanego na poziomie 38% w przypadku prób osadu mieszanego następowało wcześniej niż w przypadku osadu nie poddanego dezintegracji.

10

The estimation of bioactive compounds content in organic and conventional sweet cherry (Prunus avium L.)

Hallmann E., Rozpara E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

141--145

EN

The rules of organic fruit production are a very strict. Only natural fertilizers and plant protection products are allowed. Fruit produced by organically way are characterized by a higher content of biologically active compounds in comparison with conventional one. The consumer prefer sweet cherry fruits due to their pleasant taste and the pro-healthy properties. Sweet cherry fruits are a very good source of phenolic compounds in our diet. In cherries, especially those with dark colour you can find also the anthocyanins valuable for the health. In the experiment four varieties of cherries were used: Regina cv, Kordia cv, Hedelfińska cv, Bütnera Red cv. from organic and conventional production. In the fruit dry matter content and phenolic compounds were measured. The obtained results showed that organic sweet cherry fruits contained significantly more total sugars including glucose and fructose, total anthocyanins, especially cyanidin-3.5-di-O-rutinozide, as well as two identified flavonoids: luteolin and quercetin. Conventional sweet cherry fruits were characterized by significantly higher amount of dry matter, organic acids including citric and malic acids, and quercetin-3-O-glucoside, kaempferol content. Sweet cherry fruits are a very good diversification of our diet, it's a good idea to consume, especially those from organic farming.

PL

W ekologicznym sadownictwie wymagane są bardzo restrykcyjne metody. Tylko naturalne nawozy i środki ochrony roślin są dozwolone. Owoce wyprodukowane metodami ekologicznymi charakteryzują się wyższą zawartością związków biologicznie czynnych w porównaniu z owocami konwencjonalnymi. Owoce czereśni są cenione przez konsumentów ze względu na przyjemny smak oraz wartości prozdrowotne. Są bardzo dobrym źródłem związków polifenolowych w naszej diecie. W owocach czereśni, szczególnie tych o ciemnym zabarwieniu można znaleźć tez cenne dla zdrowia antocyjany. W doświadczeniu użyto cztery odmiany czereśni: Regina cv, Kordia cv, Hedelfińska cv, Bütnera Red cv. z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. W owocach zmierzono zawartość suchej masy oraz związków polifenolowych. Otrzymane wyniki wskazują, że czereśnie ekologiczne charakteryzowały się istotnie większą zawartością cukrów ogółem w tym glukozy i fruktozy, antocyjanów ogółem, szczególnie rutynozydu-3,5-di-O-cyjanidyny, jak tez zidentyfikowanych flawonoidów: luteoliny i kwercetyny. Owoce czereśni konwencjonalnych charakteryzowały się istotnie wyższa zawartością suchej masy, kwasów organicznych, szczególnie kwasu cytrynowego i jabłkowego, ale też glikozydu-3-O-kwercetyny i kempferolu. Owoce czereśnie są bardzo dobrym urozmaiceniem naszej diety, dlatego warto spożywać, szczególne te z upraw ekologicznych.

11

The effect of ionic liquids with (–)-menthol derivative containing a chloride anion to weed

Biczak R., Pawłowska B., Feder-Kubis J.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2017

|

Vol. 24, nr 4

637--651

EN

Weeds constitute a huge group of undesirable plants, widespread throughout the world. They represent a big problem for most farmers, who implement different methods to fight against them. Thanks to their wide occurrence, weeds however, can be an excellent indicator of the quality of soil and the whole environment where they are present. In this paper, we present the impact of four alkylimidazolium chlorides with a natural terpene component introduced into the soil: (1R,2S,5R)-(–)-menthol and alkyl substituents containing 1, 4, 9 or 12 carbon atoms, on the growth and development of selected weed species. Compounds with the highest phytotoxic activity towards gallant soldier, white goosefoot and common sorrel were chlorides with methyl and butyl substituents, while compounds with nonyl and dodecyl substituents demonstrated a weak effect on these weeds. Phytotoxicity of the salts tested was largely dependent on the applied concentration of the compound and the genetic make-up of plant species used in the experiment. This was reflected in the inhibition of plants’ length and their roots, as well as changes in the content of dry matter and photosynthetic pigments.

12

Wpływ wybranych metod dezintegracji na strukturę osadu biologicznego

Fryźlewicz-Kozak B.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 10

1985--1987

PL

Przedstawiono wpływ sonifikacji, promieniowania mikrofalowego i metod łączonych na odwadnianie i zmniejszenie stężenia suchej masy osadu czynnego. Oznaczono czas ssania kapilarnego (CSK), wielkość kłaczków i stężenie suchej masy osadu w celu określenia najkorzystniejszych czasów dezintegracji oraz kolejności stosowania metod. W wyniku 3-etapowej obróbki udało się skrócić okresy dezintegracji, uzyskać wzrost wartości ChZT i obniżyć wartość CSK, co korzystnie wpłynęło na proces odwadniania badanego osadu.

EN

Biol. activated sludge was disintegrated in ultrasound or/and microwave fields to study the sonolysis of micro- organism cells by detn. of capillary suction time, sludge particle size and total solids. As a result of 3-step treatment, a decrease in disintegration time, increase in COD and a decrease in suction time were achieved. An advanced dewatering of the sludge was obsd.

13

Toksyczność imidazoliowych cieczy jonowych z anionem zawierającym fluor dla wybranych gatunków chwastów

Biczak R., Pawłowska B., Telesiński A., Stręk M., Płatkowski M., Śnioszek M.

Proceedings of ECOpole

|

2016

|

Vol. 10, No. 2

595--605

PL

Jednymi z najbardziej rozpowszechnionych i najczęściej badanych cieczy jonowych są imidazoliowe ciecze jonowe. Część z tych związków, tj. heksafluorofosforany czy tetrafluoroborany, zawiera w swej budowie fluor, który może wykazywać bardzo niekorzystny wpływ na środowisko. Ze względu na duże zainteresowanie tymi związkami niezbędne jest określenie ich wpływu na środowisko, w tym na różne gatunki roślin wyższych. Roślinami szeroko rozpowszechnionymi na całym świecie są chwasty. W niniejszej pracy dokonano oceny wpływu tetrafluoroboranu 1-butylo-2,3-dimetyloimidazoliowego [BMMIM][BF4] i heksafluorofosforanu 1-butylo-2,3-dimetyloimidazoliowego [BMMIM][PF6], zastosowanych w formie oprysku, na trzy popularne gatunki chwastów: żółtlicę drobnokwiatową (Galinsoga parviflora Cav.), szczaw zwyczajny (Rumex acetosa L.) oraz komosę białą (Chenopodium album L.). W wyniku przeprowadzonych badań okazało się, że [BMMIM][PF6] najsilniejsze działanie wykazywał w stosunku do roślin komosy białej, natomiast rośliną najbardziej wrażliwą na działanie [BMMIM][BF4] okazał się szczaw zwyczajny. Żółtlica drobnokwiatowa była rośliną o największej tolerancji na badane ciecze jonowe. ILs powodowały inhibicję wzrostu roślin i ich korzeni, wzrost zawartości suchej masy oraz spadek zawartości barwników asymilacyjnych w liściach badanych chwastów. Wszystkie zaobserwowane zmiany w dużym stopniu były uzależnione od zastosowanego stężenia cieczy jonowych.

EN

One of the most common and most studied of ionic liquids are imidazolium ionic liquids. Some of these compounds, i.e. hexafluorophosphates or tetrafluoroborates contains fluorine in their structure which may have a negative impact on the environment. Because of so much interest in these compounds it is necessary to determine their impact on the environment including various species of higher plants. Plants widely distributed around the world are weeds. In this paper we attempt to assess the impact of 1-butyl-2,3-dimethylimidazolium tetrafluoroborate [BMMIM][BF4], and 1-butyl-2,3-dimethylimidazolium hexafluorophosphate [BMMIM][PF6] applied as sprays on three popular weed species: gallant soldier (Galinsoga parviflora Cav.), common sorrel (Rumex acetosa L.) and white goosefoot (Chenopodium album L.). The studies found that [BMMIM][PF6] showed the strongest activity in relation to plant white goosefoot, while the plant most susceptible to the [BMMIM][BF4] proved to be a common sorrel. Plant the most resistant to the tested compounds was galant soldier. Investigated ILs resulted in inhibition of plant growth and root growth of the dry weight content and a decrease in the assimilation pigments in the leaves studied weeds. All observed changes were largely dependent on the concentration of the compound.

14

Toksyczność czwartorzędowych soli amoniowych z anionem jodkowym: inhibicja wzrostu i zmiany zawartości barwników asymilacyjnych w roślinach

Pawłowska B., Biczak R.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2016

|

T. 19, nr 1

51--65

PL

Od XX wieku obserwowane jest zjawisko uodparniania się niektórych gatunków chwastów na znane ludziom herbicydy. Dlatego niezmiernie ważne jest poszukiwanie nowych związków, które będą wykazywały selektywne lub totalne właściwości chwastobójcze. Do bardzo ciekawej grupy związków, które mogą posiadać takie właściwości, należą czwartorzędowe sole amoniowe, w tym ciecze jonowe, do których należą jodki tetrametyloamoniowy oraz tetrabutyloamoniowy. W prezentowanej pracy przedstawiono wpływ jodku tetrametyloamoniowego [TMA][I] oraz jodku tetrabutyloamoniowego [TBA][I], zastosowanych w eksperymencie wazonowym w formie doglebowej i dolistnej, na wzrost i rozwój popularnych w Polsce chwastów: żółtlicy drobnokwiatowej (Galinsoga parviflora Cav.), komosy białej - lebiody (Chenopodium album L.) i szczawiu zwyczajnego (Rumex acetosa L.). Zastosowanie badanych związków doglebowo spowodowało, że jedynie nasiona komosy białej w wazonach z dodatkiem [TMA][I] wykiełkowały, lecz wzrost roślin został zahamowany. Nasiona pozostałych chwastów wysiane do gleby z dodatkiem badanych związków w ogóle nie wykiełkowały. Fitotoksyczność jodków amoniowych zastosowanych w postaci oprysku uzależniona była od zastosowanego stężenia cieczy jonowej oraz od gatunku rośliny. Miało to swoje odzwierciedlenie w inhibicji wzrostu części nadziemnych roślin i korzeni, zmianach zawartości suchej masy i barwników fotosyntetycznych.

EN

Since the nineteenth century it was witnessed the phenomenon of immunization of some weed species to herbicides known to man. Therefore it is extremely important to search for new compounds which exhibit a selective or total herbicidal properties. The very interesting group of compounds which may possess such properties include quaternary ammonium salts, including ionic liquids, which may include iodides, tetramethylammonium and tetrabutylammonium. The paper presents the impact of tetramethylammonium iodide [TMA][I] and tetrabutylammonium iodide [TBA][I] used in the pot experiment in the form of soil and foliar additions, on growth and development of weeds popular in Poland: gallant soldier (Galinsoga parviflora Cav.), white goosefoot (Chenopodium album L.) and common sorrel (Rumex acetosa L.). The compounds have been applied to the soil in concentration of 1000 mg/kg of dry weight of soil, and spray solutions were used at concentrations of 0.5, 1 and 2%. Application of tested compounds to the soil resulted in that only seeds of white goosefoot in pots containing [TMA][I] germinated and the plant has grown, but there was a clear inhibitory effect of this compound. Seeds of other weeds sown on soil with the addition of test compounds did not germinate. Phytotoxicity of ammonium iodide used as a spray depended upon the concentration of the ionic liquid and the genetic traits of species and varieties of plants used in the experiment, which was reflected in the inhibition of the length of the plants and their roots, and the dry matter content. It marked also considered as the main biomarker of stress in plants the level of chlorophylls and carotenoids. In case of application both ammonium iodide showed a decrease in chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll and carotenoids, which was positively correlated with increasing concentration of compound. A stronger herbicidal effect was shown by tetrabutylammonium iodide. White goosefoot was found to be the most sensitive to the action of [TMA][I] and [TBA][I] and gallant soldier turned out to be practically resistant to these compounds.

15

Produkcja biogazu z substratu o zawartości powyżej 20% suchej masy

Romaniuk W., Borek K.

Czysta Energia

|

2016

|

Nr 7-8

34--37

16

Wpływ tetrafluoroboranu amonu i heksafluorofosforanu amonu na wybrane gatunki chwastów : inhibicja wzrostu i zmiany zawartości barwników asymilacyjnych w roślinach

Pawłowska B., Biczak R.

Chemistry, Environment, Biotechnology

|

2016

|

Vol. 19

19--27

PL

Nieorganiczne związki amonowe to grupa substancji chemicznych znanych od bardzo dawna i wykorzystywanych w wielu gałęziach przemysłu oraz w życiu codziennym. Przedstawicielami tej właśnie grupy związków chemicznych są tetrafluoroboran amonu i heksafluorofosforan amonu. Ze względu na to, że substancje te są rozpuszczalne w wodzie, to jakiekolwiek przedostanie się ich do środowiska przyrodniczego może spowodować ich szybkie rozprzestrzenienie się i skażenie dużych terenów. Roślinami szeroko rozpowszechnionymi w przyrodzie i mającymi duży kontakt z różnymi zanieczyszczeniami są chwasty. W prezentowanej pracy zbadano wpływ tetrafluoroboranu amonu i heksafluorofosforanu amonu, zastosowanych w formie oprysku, na wzrost i rozwój trzech popularnych w Polsce gatunków chwastów: żółtlicy drobnokwiatowej, szczawiu zwyczajnego i komosy białej (lebiody). Po zastosowaniu badanych związków stwierdzono, że substancją wykazującą większą fitotoksyczność był heksafluorofosforan amonu, a rośliną najbardziej wrażliwą okazał się być szczaw zwyczajny. Siła wpływu badanych związków była uzależniona w dużym stopniu od zastosowanego stężenia związku. Obserwacje dokonane na podstawie wyglądu roślin znalazły swoje potwierdzenie w inhibicji długości części nadziemnych roślin i ich korzeni oraz zmianach zawartości suchej masy i barwników fotosyntetycznych.

EN

Inorganic ammonium compounds are a group of compounds known for a long time and is used in many industries and in everyday life. Representatives of this group of compounds are ammonium tetrafluoroborate and ammonium hexafluorophosphate. Due to the fact that these compounds are soluble in water, any entering into the environment can cause them to spread rapidly and contaminate large areas. Plants widely distributed in nature and having high contact with the various impurities are weeds. In the present study we investigated the effect of ammonium tetrafluoroborate and ammonium hexafluorophosphate, used in the form of a spray on the growth and development of the three popular in Poland weed species: gallant soldier, common sorrel and white goosefoot (pigweed). Application of the test compounds showed that the substance having the highest phytotoxicity was ammonium hexafluorophosphate, and the plant was most sensitive to be common sorrel. The strength of the effect of test compounds was also dependent to a large extent upon the concentration of the compound. Observations made on the basis of the appearance of the products were confirmed to inhibit the length of the aerial parts of the plants and of their roots, and changes the content of dry matter and photosynthetic pigments.

17

Ocena kwasowości oraz jakości mikrobiologicznej podczas przechowywania chłodniczego twarogów kwasowych uzyskanych z surowca o zwiększonej koncentracji suchej masy

Siemianowski K., Bohdziewicz K., Szpendowski J., Kołakowski P., Żylińska J., Bardowski J. K.

Chłodnictwo : organ Naczelnej Organizacji Technicznej

|

2015

|

R. 50, nr 3

26--29

PL

Celem badań była ocean kwasowości oraz jakości mikrobiologicznej w czasie przechowywania chłodniczego twarogów kwasowych uzyskanych z surowca o zwiększonej koncentracji suchej masy. Twarogi doświadczalne produkowano z mleka zagęszczonego metodą wyparną i ultrafiltracji do ok. 25% suchej masy. Twaróg kontrolny produkowano z mleka niezagęszczonego. W twarogach oznaczono suchą masę, białko ogółem, laktozę, tłuszcz i popiół. Bezpośrednio po produkcji oraz po 7, 14 i 21 dniach przechowywania w temperaturze 6±1°C twarogi podlegały pomiarowi kwasowości czynnej oraz oznaczeniu: kwasowości miareczkowej, ogólnej liczby drobnoustrojów, obecności bakterii z grupy coli oraz liczby drożdży i pleśni. Między badanymi twarogami stwierdzono różnice w podstawowym składzie chemicznym. Zmiany kwasowości czynnej i miareczkowej twarogów z surowca o zwiększonej koncentracji suchej masy w czasie 21-dniowego okresu przechowywania chłodniczego nie dyskwalifikowały produktu. Ogólna liczba drobnoustrojów we wszystkich badanych twarogach bezpośrednio po wyprodukowaniu oraz podczas przechowywania chłodniczego utrzymywała się na zbliżonym poziomie. W żadnym z analizowanych twarogów nie stwierdzono obecności pałeczek z grupy coli. Wzrost populacji drożdży i pleśni w czasie 21-dniowego przechowywania chłodniczego dotyczył tylko twarogu z koncentratu UF.

EN

The aim of this study was to determine the acidity and microbial quality of cold-stored acid tvorogs made from milk with an enhanced content of dry matter. The tvorogs were made from concentrated milk (approximately to 25% of dry matter) by evaporation or ultrafiltration. Control tvorog was made from non-concentrated milk. Dry matter, total protein, lactose, fat and ash content in the tvorogs were determined. Titratable acidity and pH of tvorog samples were determines as well as total bacterial cell count yeast and mould count, and coliforms were enumerated just after production process and then after 7, 14 and 21 days of tcorog storage at 6±1°C. Depend on milk concentration type significant differences in chemical composition of tvorog samples were noted. After 21 days of cold storage none of the tvorog made from concentrated milk were out of specification in the range of pH and titratable acidity. N process as well as during cold storage remained at a similar level. Coliform were not present in any of the analyzed tvorogs. The number of yeast and mold increased over a 21-day cold storage period only in tvorog made from milk concentrated by ultrafiltration.

18

Trwałość przechowalnicza i stabilność cech jakościowych wybranych odmian ziemniaka o różnych kierunkach użytkowania

Wszelaczyńska E., Pobereżny J., Gruszczewski M.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2014

|

Nr 2

127--129

PL

Wstąpienie Polski do UE dało większe możliwości korzystania z odmian wyhodowanych w innych krajach. Uzasadnione są więc badania mające na celu sprawdzenie stabilności cech jakościowych wybranych odmian ziemniaka uprawianych w Polsce. W badaniach użyto 8 odmian ziemniaka pochodzących od producenta Norika Polska SA o różnej przydatności i długości okresu wegetacji: Gala, Karlena, Lambada, Pirol, Karatop, Kiebitz, Molli, Albatros. Badania prowadzono przez 3 lata (2009-2011). Celem podjętych badań było określenie trwałości przechowalniczej oraz stabilności wybranych parametrów jakościowych odmian ziemniaków przeznaczonych na różne kierunki użytkowania. Wybrane do badań odmiany charakteryzowały się dobrą trwałością przechowalniczą, gdyż średnie straty świeżej masy dla tych odmian były na poziomie tylko 4,5%. Odmiany różniły się istotnie między sobą zawartością suchej masy i skrobi. Wszystkie odmiany spełniały kryteria jakości w zakresie suchej masy i skrobi w zależności od kierunku ich użytkowania zarówno po zbiorze jak i po przechowywaniu. Uprawa odmian zagranicznych w warunkach Polski nie wpływa w znacznym stopniu na pogorszenie badanych parametrów jakości bulw. Rzeczywiste straty suchej masy i skrobi po przechowywaniu są wyższe odpowiednio o 3,9 pkt% i 3,6 pkt%.

EN

Poland accession to the EU has given more opportunities to use potato cultivars grown in other countries. Hence the need for research studies to examine quality features of selected potato cultivars being grown in Poland has become evident. For research purposes 8 potato cultivars produced by Norika Polska SA of different possible uses and the length of vegetation period were used: Gala, Karlena, Lambada, Pirol, Karatop, Kiebitz, Malio and Albatros. The research study was conducted over 3 years (2009-2011). The objective of this study was to determine the storage durability as well as the stability of selected quality features of potato cultivars of different application. The cultivars selected for this study were characterized by good storage stability as the average natural losses amounted only to 4.5%. The cultivars differed significantly in dry matter and starch content. All cultivars met the quality criteria regarding dry matter and starch depending on their application type both after harvest and after storage. Growing foreign cultivars in Polish environmental conditions does not impact significantly on quality features of tubers examined during the study. The real loss of dry matter and starch after the storage is 3.9 and 3.6 percentage points higher, respectively.

19

The effect of calcium chloride and calcium lactate on the yielding of Agaricus bisporus (Lange) imbach

Kałużewicz A., Górski R., Sobieralski K., Siwulski M., Sas-Golak I.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2014

|

Vol. 21, nr 4

677--683

EN

The aim of the research was to assess the influence of calcium chloride and calcium lactate irrigation on the yield volume and dry matter content in two champignon strains, ie Amycel 2200 and Italspawn F59. When both strains were irrigated with calcium lactate, there was a significant decrease observed in the yield when the concentration of the solution was 0.6%. On the other hand, when calcium chloride was applied to the Italspawn F59 strain, there was a significant decrease in the yield when the concentration was as low as 0.4%, whereas the yield of the Amycel 2200 strain dropped when the concentration of calcium chloride was 0.6%. The irrigation with calcium chloride and calcium lactate had influence on the content of dry matter in the champignon carpophores. When the solutions under investigation were applied at concentrations of 0.4 and 0.6%, there was a significant increase observed in the content of dry matter in both strains.

PL

Celem badań była ocena wpływu podlewania uprawy chlorkiem wapnia i mleczanem wapnia na wielkość plonu oraz zawartość suchej masy u dwóch odmian pieczarki, tj. Amycel 2200 i Italspawn F59. W przypadku podlewania obu odmian mleczanem wapnia stwierdzono istotny spadek plonu, gdy stężenie zastosowanego roztworu wynosiło 0,6%. Natomiast istotny spadek plonu przy zastosowaniu chlorku wapnia u odmiany Italspawn F59 nastąpił już przy stężeniu 0,4%, a u odmiany Amycel 2200, gdy chlorek wapnia zastosowano w stężeniu 0,6%. Podlewanie chlorkiem i mleczanem wapnia miało wpływ na zawartość suchej masy w owocnikach pieczarki. Stwierdzono znaczący wzrost zawartości suchej masy u obu odmian, gdy badane roztwory zastosowano w stężeniu 0,4 i 0,6%.

20

Comparison of phytotoxicity of selected phosphonium ionic liquid

Biczak R., Bałczewski P., Pawłowska B., Bachowska B., Rychter P.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2014

|

Vol. 21, nr 2

281--285

EN

Ionic liquids have attracted considerable interest in various areas as new, non-volatile and non-flammable organic solvents, catalysts, reaction additives, ligands, drugs and other dedicated materials etc. Their general use, sometimes in bulky quantities, requires determination of their potential ecotoxicity on selected organisms. In the present work, influence of triphenylmethylphosphonium iodide (1) and triphenylhexadecylphosphonium iodide (2), introduced to soil, on germination and early stages of growth and development of superior plants was investigated using the plant growth test based on the OECD/OCDE 208/2006. In this test, the seeds of selected species, i.e. land superior plants - spring barley (Hordeum vulgare) and common radish (Raphanus sativus L. subvar. radicula Pers.) were planted in pots containing soil to which a test chemical compound had been added and in pots with control soil. To evaluate the phytotoxicity of ionic liquids 1 and 2 germination and weight (dry and fresh) of control plant seedlings were determined and compared with the germination and weight (dry and fresh) of the seedlings of plants grown in the soil watered with appropriate amounts of the test chemicals. The visual assessment of any types of damage to the test species, such as growth inhibition, chlorosis and necrosis, was also carried out and documented by digital photographs. Based on the obtained results, magnitudes of the LOEC - the lowest concentration causing observable effects in the form of reduction in growth and germination compared with the control and the NOEC - the highest concentration not causing observable, toxic effects - were also determined.

PL

Ciecze jonowe wzbudziły duże zainteresowanie w różnych dziedzinach jako nowe nielotne i niepalne rozpuszczalniki organiczne, katalizatory, dodatki do reakcji, ligandy, leki itp. Jednocześnie powszechne stosowanie cieczy jonowych, czasem w dużych ilościach, wymaga określenia ich potencjalnej ekotoksyczności dla wybranych organizmów. W przedstawionej pracy wpływ jodku trifenylometylofosfoniowego (1) i jodku trifenyloheksadecylofosfoniowego (2), wprowadzonych do gleby w różnych stężeniach, na wschody i wczesne stadia wzrostu i rozwoju roślin wyższych, określono w badaniach fitotoksyczności w oparciu o przewodnik OECD/OCDE 208/2006. W przeprowadzonym eksperymencie nasiona wybranych gatunków lądowych roślin wyższych - jęczmienia jarego (Hordeum vulgare) i rzodkiewki zwyczajnej (Raphanus sativus L. subvar. radicula Pers.) wysiano do wazonów zawierających glebę, do której dodano badany związek chemiczny, i do wazonów zawierających glebę kontrolną. Oceniając fitotoksyczność związków (1) i (2), określono i porównano wschody i masę (suchą i zieloną) pędów roślin kontrolnych ze wschodami i masą (suchą i zieloną) pędów roślin rosnących na glebie, do której wprowadzono odpowiednie ilości związków. Dokonano ponadto oceny wizualnej wszystkich uszkodzeń badanych gatunków roślin, takich jak zahamowanie wzrostu, nekroza i chloroza, czego odzwierciedleniem są wykonane zdjęcia cyfrowe roślin doświadczalnych. Na podstawie otrzymanych wyników określono wielkości LOEC (najniższe stężenie wywołujące zauważalne skutki w postaci obniżki we wzroście i wschodach w porównaniu z kontrolą) oraz NOEC (najwyższe stężenie niewywołujące zauważalnych, toksycznych skutków).