Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Czarnuszka siewna – cenny surowiec do otrzymywania oleju

Karwat Natalia, Wroniak Małgorzata

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 6

38--43

PL

Oleje tłoczone na zimno charakteryzują się intensywną barwą, a bardzo często swoistym smakiem i zapachem. Są źródłem cennych polienowych kwasów tłuszczowych, ale także składników bioaktywnych, m.in. tokochromanoli, fitosteroli, karotenoidów, chlorofili, związków fenolowych, a niektóre również olejków eterycznych. Na rynku wciąż pojawiają się nowe oleje, dotąd nieznane, a pochodzące z nietypowych surowców m.in. nasion czarnuszki. Olej czarnuszkowy jest bardzo dobrym źródłem kwasów polienowych (głównie kwasu linolowego). Oprócz tego zawiera tymochinon, główny składnik olejku eterycznego, który wykazuje szerokie spektrum właściwości biologicznych. Zatem olej z czarnuszki może wykazywać działanie profilaktyczne przeciw chorobom cywilizacyjnym, dzięki właściwościom przeciwutleniającym, przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym.

EN

Cold-pressed oils are characterized by an intense color, and very often a specific taste and smell. They are a source of valuable polyene fatty acids, but also bioactive ingredients, including tocochromanols, phytosterols, carotenoids, chlorophylls, phenolic compounds and some essential oils as well. There are still new, previously unknown oils on the market, derived from unusual raw materials, e.g. black cumin seeds. Black seed oil is a very good source of polyenic acids (mainly linoleic acid). In addition, it contains thymoquinone, the main component of the essential oil, which exhibits a broad spectrum of biological properties. Thus, black seed oil may have a prophylactic effect against civilization diseases, thanks to its antioxidant, anti-inflammatory and antibacterial properties.

2

Charakterystyka olejów tłoczonych na zimno z wybranych nasion ziół i pestek owoców

Goździk Patrycja, Wroniak Małgorzata, Florowska Anna

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 12

19--24

PL

Oleje tłoczone na zimno dostarczają nie tylko nienasyconych kwasów tłuszczowych, ale także składników bioaktywnych, takich jak tokoferole, tokotrienole, fitosterole, karotenoidy, chlorofile, związki fenolowe, olejki eteryczne. Na rynku pojawiają się wciąż nowe oleje, dotąd nieznane konsumentom, a pochodzące z nietypowych surowców, m.in. oleje z nasion ziół czy pestek owoców. Oleje z pestek moreli czy nasion pietruszki i marchwi są bardzo dobrym źródłem kwasów jednonienasyconych (kwasu oleinowego oraz kwasu petroselinowego), pozostałe oleje dostarczają głównie kwasu linolowego. Olej z nasion papryki to bogate źródło karotenoidów (629-848 mg/kg), w tym β-karotenu (43-59 mg/kg). W oleju z pestek winogron znajdują się znaczne ilości fitosteroli roślinnych: od ok. 2600 do ok. 11 300 mg/kg. Tokoferole natomiast w znacznych ilościach występują w oleju z nasion papryki (266-1000 mg/kg), pokrzywy (662 mg/kg), pestek moreli (476-599 mg/kg) oraz nasion pietruszki (495 mg/kg). Niektóre z nich charakteryzują się wysoką zawartością γ-tokoferolu o silnych właściwościach przeciwutleniających, np. olej z nasion papryki (257-761 mg/kg), z pestek moreli (369-583 mg/kg) oraz z nasion pokrzywy (372 mg/kg). Wysoką zawartością tokotrienoli cechuje się natomiast olej z nasion marchwi, w którym zawartość tych związków wynosi ok. 238 mg/kg.

EN

Oils obtained only by mechanical methods provide not only unsaturated fatty acids, but also bioactive ingredients such as tocopherols, tocotrienols, phytosterols, carotenoids, chlorophylls, phenolic compounds, essential oils. Apart from oils that have an established market position, there are still new ones on the market, not known to consumers so far and coming from unusual raw materials, among others oils from herb seeds or fruit seeds. Oils from apricot kernels or parsley, and carrot seeds are a very good source of monounsaturated acids(oleic acid or petroselinic acid), the remaining ones provide mainly linoleic acid. Pepper seed oil is a rich source of carotenoids (629-848 mg/kg), including β-carotene (43-59 mg/kg). Grape seed oil contains significant amounts of plant phytosterols, ranging from 2,600 to 11,300 mg/kg. Tocopherols, on the other hand, are found in significant amounts in pepper seed oil (266-1000 mg/kg), nettle (662 mg/kg), apricot kernels (476-599 mg/kg) and parsley seeds (495 mg/kg). Some of them are characterized by a high content of γ-tocopherol with strong antioxidant properties, i.e. pepper seed oil (257-761 mg/kg), apricot kernel oil (369-583 mg/kg) and nettle seed oil (372 mg/kg). Carrot seed oil is characterized by a high content of tocotrienols,with the content of these compounds being approximately 238 mg/kg.

3

Wpływ jakości estrów metylowych kwasów tłuszczowych na niskotemperaturowe właściwości użytkowe paliw silnikowych

Sacha D.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 2

148--155

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań właściwości niskotemperaturowych bioestrów i paliw do silników o zapłonie samoczynnym z zawartością FAME. Przeanalizowano właściwości biopaliw w niskiej temperaturze. Zbadano wpływ związków organicznych przypuszczalnie odpowiedzialnych za wytrącanie się osadów w biopaliwach w niskiej temperaturze, tj. monoacylogliceroli, steroli i steroli glikozydów.

EN

The article presents the results of research on the properties of low temperature bioesters and biofuels for diesel engines. The properties of biofuels at low temperature were analyzed. The influence of organic compounds, presumably responsible for the precipitation of sediments out of biofuels at low temperature – monoacyloglycerols, sterols and sterols glucosides, was investigated.

4

Sterole roślinne w żywieniu i przemyśle spożywczym

Podgórska I., Solarska E.

Przemysł Spożywczy

|

2017

|

T. 71, nr 4

34--36

PL

Prawidłowe żywienie jest jedną z najważniejszych metod utrzymania dobrego stanu zdrowia oraz profilaktyki wielu groźnych chorób, w tym chorób układu krążenia. Jak wskazują liczne badania naukowe żywność funkcjonalna, głównie w postaci margaryny wzbogacanej w stanole i sterole roślinne, skutecznie obniża poziom cholesterolu frakcji LDL. Naturalnie fitosterole w największych ilościach występują w olejach roślinnych, jednak ich spożycie w tradycyjnej diecie jest dosyć niskie. W związku z tym asortyment żywności wzbogaconej o sterole roślinne gwałtownie rośnie. Obecnie oprócz margaryny fitosterole dodawane są m.in. do napojów mlecznych, jogurtów, majonezu, produktów mięsnych oraz wyrobów cukierniczych.

EN

Proper nutrition is one of the most important methods of maintaining good health and the preventing many serious diseases, including cardiovascular disease. As shown by numerous scientific studies, functional food, mainly in the form of margarine enriched with plant sterols and stanols, effectively lowers level of LDL cholesterol. Naturally phytosterols in the largest quantities are found in vegetable oils, but their consumption with traditional diet is quite low. Therefore, the assortment of food, enriched by plant sterols is growing rapidly providing a wide range of products for consumers. Currently, besides margarine, phytosterols are added, inter alias, to milk drinks, yogurt, mayonnaise, meat products and confectionery.

5

Sterole roślinne : charakterystyka i metody analizy

Leśniarek A., Grudniewska A., Gładkowski W.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 9

1935--1938

PL

Fitosterole to biologicznie aktywne związki naturalnie występujące w błonach komórkowych roślin. Do ich głównych źródeł należą oleje, ziarna zbóż i orzechy. Sterole roślinne obniżają poziom cholesterolu we krwi, co powoduje rosnące zainteresowanie tą grupą związków w takich gałęziach przemysłu, jak spożywczy i farmaceutyczny. Istnieje wiele technik analizy fitosteroli, powszechnie stosowana jest chromatografia gazowa (GC) i wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC). Na szczególną uwagę przy oznaczaniu tej grupy związków zasługuje detektor wyładowań koronowych Corona CAD, który w technice HPLC umożliwia analizę steroli roślinnych bez konieczności ich derywatyzacji.

EN

A rewiev, with 28 refs., of main sources, applications in food and pharmaceutical industries as well as of the anal. techniques used for their detn.

6

Ocena jakości miazg kakaowych i czekolad na podstawie zawartości steroli

Kruszewski B., Obiedziński M. W.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2014

|

T. 19, nr 2

147-153

PL

Praca badawcza miała na celu ocenę jakości miazg kakaowych i wyprodukowanych z nich czekolad gorzkich pochodzących od siedmiu producentów z pięciu krajów świata, w oparciu o wyniki analizy ilościowej steroli. W materiale badanym stwierdzono obecność trzech fitosteroli: β-sitosterolu, stigmasterolu, kampesterolu. Wyniki pracy wykazały duże zróżnicowanie miazg kakaowych i czekolad gorzkich. Największą zawartością steroli ogółem cechowała się miazga CM-3 z Ghany (203,35 mg/100 g) oraz wykonana z niej czekolada (122,78 mg/100 g). Najmniejsze ilości steroli oznaczone w miazgach to 57,92 mg/100 g (CM-1), a w czekoladach 35,97 mg/100 g (CH-5). Najlepszą jakością cechowały się miazgi i czekolady oznaczone numerami 3, 6 i 7. Czekolady ze względu na niską własną zawartość steroli, ale wysoką tłuszczu, stanowią dobrą matrycę do wzbogacania w fitosterole.

EN

The objective of this research was to assess the quality of cocoa masses and produced from them bitter chocolates, originating from seven manufacturers of five countries, based on the results of quantitative sterols analysis. Test material revealed the presence of three phytosterols: β -sitosterol, stigmasterol, campesterol. Results showed a high diversity of cocoa masses and chocolates. The highest content of total sterols was in CM-3 cocoa mass from Ghana (203.35 mg/100 g) and made from it CH-3 chocolate (122.78 mg/100 g). The smallest quantity indicated in cocoa masses was 57.92 mg/100 g (CM-1), and chocolates 35.97 mg/100 g (CH-5). Cocoa masses and chocolates characterized by the best quality were marked with numbers 3, 6 and 7. Chocolate because of its low own sterols content but high in fat, are a good matrix for enrichment in phytosterols.

7

Margaryna współczesne kierunki produkcji

Kramek K., Glibowski P.

Przemysł Spożywczy

|

2013

|

T. 67, nr 6

25--29

PL

Margaryna, obok masła, jest najczęściej stosowanym tłuszczem do smarowania pieczywa. Stosuje się ją również powszechnie w przemyśle ciastkarskim i cukierniczym. Pomimo iż na rynku spożywczym jest już obecna od bardzo wielu lat, a grono jej zwolenników jest duże, to konsumenci mają wiele wątpliwości dotyczących jej wartości odżywczych i wpływu na zdrowie. Margaryna, dzięki odpowiedniej kompozycji kwasów tłuszczowych, nie wpływa na podniesienie poziomu cholesterolu we krwi oraz, w przypadku margaryny kubkowej, daje się łatwo smarować, bezpośrednio po wyjęciu z lodówki. W artykule przedstawiono podstawowe fakty dotyczące margaryny – jej historię, właściwości odżywcze i sensoryczne oraz technologię wytwarzania. Omówiono także nowe trendy w produkcji, mające na celu poprawę właściwości prozdrowotnych margaryny.

EN

Apart from butter, margarine is the most often used fat to spread on bread. It is also commonly used in the bakery and the confectionery industry. In spite of the fact that these products have been present in food industry for many years, and their circle of followers is big, there are many doubts concerning their nutritional value and impact on health. This is due to the persistent conviction among the consumers that the margarine and spreads’ production is a sophisticated process, which results in product consisting of a great number of compounds harmful for health e.g. like trans fatty acids. Due to appropriate composition of fats, margarines do not affect the increase of the cholesterol level in blood and in the case of products packaged in cups, they can be easily spread after taking them out from refrigerator. In this article, the basic facts concerning margarine – its history, nutritional and sensory properties, technology of production have been discussed. The article also describes new trends in production with the aim to enhance margarine health-promoting properties.

8

Oznaczanie wolnych steroli roślinnych i zwierzęcych w estrach metylowych kwasów tłuszczowych z wykorzystaniem techniki chromatografii gazowej

Burnus Z.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 8

632--645

PL

Przedstawiono opracowaną metodę rozpoznawania typu surowca zastosowanego do produkcji estrów metylowych kwasów tłuszczowych FAME. Do tego celu przygotowano własną metodę oznaczania wolnych steroli roślinnych i zwierzęcych w FAME. Z uwagi na charakterystyczny profil sterolowy każdego tłuszczu, opracowana metodyka pozwala na identyfikację pochodzenia surowca roślinnego zastosowanego do produkcji FAME, jak również na wykrycie przypadków zastosowania surowca zwierzęcego.

EN

In this paper, the method of recognition of the type of raw material used for the production of fatty acid methyl esters FAME is presented. For this purpose, a method of determination of free sterols of animal and plant origin in FAME is used. Due to the characteristic sterol profile of each fat, the method developed in this work allows the identification of the origin of plant material used for the production of FAME, as well as detecting the use of animal material.

9

Droga pod słońce. Wczesna historia witaminy D

Wicha J.

Wiadomości Chemiczne

|

2012

|

[Z] 66, 7-8

671-696

EN

Two natural products are called „vitamin D”: (1) vitamin D3 which is biosynthesized in humans and animals and (2) vitamin D2 which is generated in photochemical rearrangement of a sterol of fungy – ergosterol (Fig. 1 and 2). The vitamins D are further metabolized (Scheme 1) first into 25-hydroxy- and then into 1.,25-dihydroxy derivatives in various tissues. The compounds control the calcium transport and act as a cell growth regulator important for tumor prevention. The early history of vitamin D stems from outburst of rickets at the beginning of the industrialization era. Rickets was a child bond disease that often led to a permanent disability. A comprehensive description of the rickets was presented by D. Whistler ( 1619–1684) and then F. Glisson (1597–1677) and coauthors. Jędrzej Śniadecki ( 1768–1838) was the first who associated the rickets with the sunlight. In his book “On the Physical Education of Children” Śniadecki stated that exposition of a child’s body to a direct action of sunlight is the most efficient method for the prevention and the cure of rickets (Illustrations 1 and 2). T. A. Palm in 1890 observed that the rickets is rare in countries where sunshine is abundant and prevalent whenever there is a little of sunlight. The first experimental evidence on the sunlight effects in rickets were presented by J. R aczyński in 1912 who postulated that the sunlight affects metabolic processes in blood related to calcium transport (Illustration 3 and 4). E. Mellanby showed (1919) that the disease is connected to the lack of certain dietary factors and he recommended the use of cod liver – oil. K. Huldschinsky experimentally proved that UV irradiation cures the rickets. The Mellanby’s and Huldschinsky’s observations were confirmed by clinical studies in 1922. E.V. McCollum has developed efficient methods for “biological analysis” of food and named anti-rachitic factor as vitamin D.H. Steenbock and A.F. Hess in 1924 found independently that various food products gain anti-rachitic properties after being irradiated with a UV lamp. A.F. Hees and A. Windaus showed that irradiation of ergosterol affords a product with high anti-rachitic activity. In 1919 the first structure for cholesterol has been proposed by A. Windaus (Scheme 2, Fig. 3) and then with contribution of H. Wieland it was modified to the “Wieland-Windaus” structure (1928, Nobel Price lectures, Fig. 4). O. Diels’ investigation on dehydratation of cholesterol (Fig. 5) and J.D. Bernal’s crystallographic measurements of ergosterol challenged the Wieland-Windaus structure. Finally, the correct structure for cholic acid and sterols was deduced by O. Rosenheim and H. King (Fig. 6). In 1932 crystalline vitamin D2 was prepared in the Windaus laboratory (Scheme 3). In 1935 vitamin D3 was isolated from a fish-oil and the same compound was synthesized from cholesterol (Illustration 5). The structure of vitamin D2 was elucidated by Windaus in 1935 (Illustration 6) and confirmed by X-ray studies in 1948. Scientific contributions of Adolf Windaus are associated with his highest ethical standards and non-conformist political position in the national-socialist age.

10

Jakość sensoryczna oraz zawartość steroli roślinnych w rynkowych przetworach mleczarskich

Kostyra E., Świderski F., Szterk A., Żebrowska-Krasuska M., Wasiak-Zys G.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2012

|

nr 2

30-36

PL

W przeprowadzonych badaniach poddano ocenie sensorycznej wybrane przetwory mleczarskie różniące się poziomem tłuszczu i określono wpływ zawartości w nich steroli świadczących o obecności tłuszczu roślinnego na ich jakość sensoryczną. W badaniach sensorycznych zastosowano metodę skalowania oraz profilową, natomiast do oznaczenia zawartości steroli roślinnych wykorzystano technikę chromatografii gazowej. Wykazano, że w większości przetwory charakteryzowały się bardzo dobrą lub dobrą jakością sensoryczną. Intensywność kluczowych atrybutów zapachu, smaku/smakowitości i konsystencji warunkowała ich optymalny wizerunek sensoryczny. Stwierdzono obecność steroli roślinnych w niektórych badanych produktach bez wpływu na ich właściwości sensoryczne.

EN

The objective of the study was sensory characteristics of selected dairy products with different fat level and instrumental analysis of the sterol content in them which provide for the presence of vegetable fat in order to find their effect on the sensory quality of the samples. The method of scaling and profiling was used in sensory evaluations. The technique of gas chromatography was applied to determine the amount of plant sterols. It has been shown that most of dairy products represented very good or good sensory quality. The intensity of the key attributes of aroma, taste/flavor and consistency influenced their optimal sensory image. The plant sterols were presented in some dairy products, but did not affect their sensory properties.

11

Kwasy tłuszczowe i sterole a procesy membranowe

Łobos-Moysa E., Dudziak M.

Wodociągi - Kanalizacja

|

2011

|

nr 2

29-31

12

Badania wpływu kwasów tłuszczowych i steroli na skuteczność oczyszczania ścieków osadem czynnym w układzie porcjowym

Łobos-Moysa E., Dudziak M., Bodzek M.

Ochrona Środowiska

|

2010

|

Vol. 32, nr 2

53-56

PL

Doświadczenia przeprowadzono w układzie porcjowym, z użyciem mieszanej populacji osadu czynnego z oczyszczalni ścieków komunalnych. Skuteczność biodegradacji składników ścieków modelowych i rzeczywistych określono na podstawie zmian zawartości zanieczyszczeń specyficznych, tj. kwasów tłuszczowych nienasyconych (linolowego - C18:2 i oleinowego - C18:1) i nasyconych (palmitynowego - C16:0) oraz steroli (stigmasterolu, -sitosterolu i betuliny). Stwierdzono całkowite usunięcie kwasu linolowego z obu rodzajów ścieków. Pozostałe zanieczyszczenia były usuwane w różnym stopniu, np. kwas oleinowy w zakresie 68÷93% (ścieki modelowe) i 90÷91% (ścieki komunalne). Wyjątek stanowił kwas palmitynowy, który podczas biodegradacji ścieków modelowych bez dodatku oleju został usunięty tylko w 32÷44%. Różnica w skuteczności usuwania tych zanieczyszczeń może wynikać z faktu, iż nienasycone kwasy tłuszczowe łatwo ulegają utlenieniu (wraz ze wzrostem ilości wiązań podwójnych). Stwierdzono również, iż skuteczność biodegradacji była zależna od początkowej zawartości kwasów tłuszczowych oraz od obciążenia osadu czynnego ładunkiem tych zanieczyszczeń. W przypadku steroli, które występowały w znacznie mniejszych ilościach niż kwasy tłuszczowe, nie stwierdzono takiej zależności. Wydaje się, że głównym mechanizmem ich usuwania była adsorpcja i biokumulacja.

EN

The experiments were conducted in a batch system, with a mixed microbial population of the activated sludge obtained from a municipal sewage treatment plant. The extent of biodegradation for the polluting species occurring both in the model and real waste-waters was established taking into account the variations in the content of specific pollutants, i.e. unsaturated fatty acids (linoleic - C18:2 and oleinic - C18:1), saturated fatty acid (palmitic - C16:0) and sterols (stigmasterol, [beta]-sitosterol and betuline). The study produced the following findings. Removal of linoleic acid was complete with both types of wastewater. As for the other pollutants, differences were observed in the removal patterns between the two wastewater types: e.g., for oleinic acid the efficiency of removal varied from 68 to 93% in the case of the model wastewater, and from 90 to 91% in the case of the municipal sewage. Palmitic acid was an exception: its removal achieved during biodegradation of the model wastewater with no oil additive only varied between 32 and 44%. The difference in the efficiency of removal can be attributed to the readiness of unsaturated acids to undergo oxidation with the increase in the number of double bonds. The extent of biodegradation was also found to depend on the initial concentrations of the fatty acids and on the load of pollutants received by the activated sludge. In the case of sterols, whose concentrations were noticeably lower than those of fatty acids, no such relation was found to occur. Seemingly, the principal mechanism governing the removal of sterols involved adsorption and bio-accumulation.

13

Sterole w lanolinie : skład, właściwości fizykochemiczne i zastosowanie

Olszańska M., Ogonowski J., Skrzyńska E.

Chemik

|

2006

|

Vol. 59, nr 2

103-107

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę frakcji sterolowej otrzymywanej z lanoliny. W szczególności omówiono właściwości cholesterolu i jego zastosowanie w przemyśle chemicznym.

EN

The paper reports the characteristic of sterols’ Lanolin fraction. In particular discussed properties of cholesterol and its use in chemical industry.