Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Łodzie słowiańskie z czasów wikingów. Problematyka badań, konserwacji i ekspozycji

Litwin Jerzy

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 67

143--158

PL

Artykuł przedstawia w zarysie zakres i stan popularyzowania wiedzy o łodziach i żegludze słowiańskiej w okresie wczesnego średniowiecza na tle rozwiniętej promocji osiągnięć skandynawskich w tej dziedzinie. Najbardziej popularnym kierunkiem takich działań jest tworzenie specjalistycznych muzeów oraz organizowanie wystaw, realizacja filmów i publikowanie opracowań przeznaczonych dla czytelników w różnym wieku. Na tle osiągnięć Skandynawów działania polskich muzealników i historyków średniowiecza nie są wystarczające i w celu udostępnienia społeczeństwom informacji o żegludze dawnych Słowian Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku realizuje projekt budowy Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego w Łebie, w którym przygotowywana jest stała wystawa „Łodzie słowiańskie z czasów wikingów”. Na ekspozycji przedstawione zostaną m.in. zrekonstruowane wraki trzech łodzi z X–XII wieku. Otwarcie instytucji planowane jest w roku 2023.

EN

This paper presents an outline of the scope and state of popularization of knowledge about Slavic ships and sailing during the Early Middle Ages, against a background of the well-developed promotion of Scandinavian achievements in this field. The most popular trajectory for such actions is establishing specialist museums and organizing exhibitions, making films and publishing reports for readers of all ages. Compared with the achievements of the Scandinavians, the activities of Polish museum staff and medieval historians are insufficient, which is why the National Maritime Museum in Gdańsk, intending to share information about Slavic seafaring with the public, is carrying out the project of the construction of the Underwater Archeology and Baltic Fishing Museum, for which the permanent exhibition entitled “Viking-Age Slavic Ships” is being prepared. The exposition will feature, among others, the reconstructed wrecks of three ships from between the tenth and the twelfth centuries. The opening of the institution is planned for 2023.

2

Koła garncarskie zachodnich Słowian w VIII–X wieku

Rzeźnik P., Rzeźnik N.

Szkło i Ceramika

|

2018

|

R. 69, nr 4

6--10

PL

W artykule autor podejmuje dyskusję na temat konstrukcji kół używanych powszechnie w VIII–X w. w garncarstwie zachodnich Słowian. Na podstawie analizy odcisków osi na dnach naczyń oraz cech technologicznych ceramiki dowodzi, że ówcześni garncarze posługiwali się lekkimi drewnianymi kołami garncarskimi. Były to urządzenia małe, jednotarczowe, przeznaczone do napędu ręcznego, zróżnicowane pod względem rozwiązań konstrukcyjnych. Użytkowano je okresowo, po czym demontowano i przechowywano na zapleczu gospodarstwa domowego lub warsztatu. Swoje ustalenia autor konfrontuje z danymi etnograficznymi. Wskazuje przenośne konstrukcje kół, realnie stosowane w garncarstwie wiejskim, które pozostawiają najbardziej zbliżone ślady do tych obecnych na dnach naczyń z VIII–X w.

EN

In the article the author discusses the construction of potter’s wheels commonly used by Western Slavs in the 8th–10th centuries. Based on the analysis of axle imprints on the bottoms of vessels and technological features of ceramics, he proves that potters of that time used light wooden pottery wheels. These were small, single-disc devices designed for manual drive and varied in terms of their design. They were used periodically and then disassembled and stored in the household or workshop facilities. The author confronts his findings with ethnographic data. He indicates portable wheel constructions that are used in rural pottery and that leave the closest marks to those present on the bottoms of vessels from the 8th to 10th centuries.

3

Na marginesie poszukiwań Quarjat as-Saqaliba - wczesnośredniowieczna ceramika z emiratu Nekor

Filipowiak W., Kokora K.

Szkło i Ceramika

|

2017

|

R. 68, nr 4

6--11

PL

Emirat Nekor istniał w VIII–XI wieku n.e. w górach Rif, na obszarze dzisiejszego północnego Maroka. Na przełomie IX i X wieku na dworze władcy emiratu doszło do buntu jego przybocznej gwardii składającej się ze słowiańskich niewolników, którzy schronili się w Qarjat as-Saqaliba, czyli wsi Słowian. W 2016 roku powstała polska grupa badawcza, która obrała za cel odszukanie pozostałości tego miejsca. Jednym ze źródeł, które będą pomocne w tym zamierzeniu, jest ceramika. W artykule tym autorzy przedstawiają stan badań nad ceramiką z obszaru emiratu Nekor, wskazując na możliwe słowiańskie inspiracje w ornamentyce naczyń ręcznie lepionych. Głównym źródłem są zabytki pozyskane podczas badań stolicy Nekor, przedstawione zostały również wyniki badań z innych stanowisk z obszaru emiratu. Analiza ceramiki wyraźnie wskazuje, że miał on silne powiązania we wczesnym średniowieczu z Andaluzją. Problemem natomiast jest brak datowania metodami bezwzględnymi zestawów naczyń.

EN

The emirate of Nekor existed in the VIII–XI century A.D. in the Rif mountains, in the area of today's northern Morocco. At the turn of the ninth and tenth century at the court of the ruler of the emirate a rebellion broke, consisting his personal guard of Slavic slaves who took refuge in Qarjat as-Saqaliba, the village of Slavs. A polish research group has been established in 2016, which has set the goal of finding the remains of that place. One of the sources that will be helpful in this intention is ceramics. This article presents the status of research on ceramics from the emirate Nekor, indicating a possible Slavic inspiration in ornamentation of handmade wares. The main collection of artifacts were obtained during excavation of the Nekor capital; the results of studies from other sites in the area of the emirate are presented. Analysis of ceramics clearly indicates that emirate had strong ties in the early Middle Ages Andalusia. The problem, however, is the lack of absolute dates for the pottery collections.

4

Pogańskie świątynie Słowian Zachodnich na podstawie znalezisk z Gross Raden w Meklemburgii

Czekiel-Świtalska E., Arlet P.

Przestrzeń i Forma

|

2006

|

Nr 3

117-124

PL

W trakcie badań archeologicznych prowadzonych w latach 80-tych ubiegłego wieku w miejscowości Gross Raden w Meklemburgii po raz pierwszy odsłonięto pozostałości pogańskiej świątyni Słowian Zachodnich, zachowane w stanie, który pozwala na niemal pełną rekonstrukcję jej pierwotnego kształtu przestrzennego. Dzięki temu odkryciu możemy zweryfikować liczne spekulacje na temat wyglądu owych obiektów, publikowane w literaturze. W artykule opisujemy oryginalną konstrukcję i formę, o wybitnych walorach estetycznych, konciny z Gross Raden.