Search results - BazTech

1

Montaż generatorów 1,25 MW, 0,4 kV w Ciechanowie oraz 2,3 MW, 15 kV w Bodaczowie wraz z systemem zabezpieczeń polskiego producenta

Horňáček Radek, Pospíšil Jaroslav, Krzęcio Michał

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2024

|

R. 92, nr 3

30--36

PL

Przedmiotem artykułu są zagadnienia związane z uruchomieniem generatora o mocy 1,25 MW, 0,4 kV w Elektrowni Ciechanów oraz generatora o mocy 2,3 MW, 15 kV w Elektrowni Bodaczów. Omówiono projekt systemu zabezpieczeń generatora w Elektrowni Ciechanów, ich wykonanie i uruchomienie, zgodnie z Polskim Kodeksem RfG. W artykule przedstawiono projekt obwodów generatora w zakresie: obwodów pierwotnych i wtórnych, zabezpieczeń, elementów pomiarowych oraz wyłącznika generatora.

EN

The subject of the paper are issues related to starting a generator with a capacity of 1.25 MW, 0.4 kV in the Ciechanów Power Plant and a generator with a capacity of 2.3 MW, 15 kV in the Bodaczów Power Plant. The design of the generator protection system at the Ciechanów Power Plant, their implementation and commissioning, in accordance with the Polish RfG Code, were discussed. The paper presents the design of generator circuits in terms of: primary and secondary circuits, protections, measuring elements and generator switch.

2

Diagnosis of inter-turn short circuit fault in IPMSMs based on the combined use of greedy tracking and random forest

Wang Jianping, Ma Jian, Meng Dean, Zhao Xuan, Zhang Kai, Liu Qiquan, Xu Kejie

Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences

|

2024

|

Vol. 72, nr 2

art. no. e148943

EN

Inter-turn short circuit (ITSC) is a frequent fault of interior permanent magnet synchronous motors (IPMSM). If ITSC faults are not promptly monitored, it may result in secondary faults or even cause extensive damage to the entire motor. To enhance the reliability of IPMSMs, this paper introduces a fault diagnosis method specifically designed for identifying ITSC faults in IPMSMs. The sparse coefficients of phase current and torque are solved by clustering shrinkage stage orthogonal matching tracking (CcStOMP) in the greedy tracking algorithm.The CcStOMP algorithm can extract multiple target atoms at one time, which greatly improves the iterative efficiency. The multiple features are utilized as input parameters for constructing the random forest classifier. The constructed random forest model is used to diagnose ITSC faults with the results showing that the random forest model has a diagnostic accuracy of 98.61% using all features, and the diagnostic accuracy of selecting three of the most important features is still as high as 97.91%. The random forest classification model has excellent robustness that maintains high classification accuracy despite the reduction of feature vectors, which is a great advantage compared to other classification algorithms. The combination of greedy tracing and the random forest is not only a fast diagnostic model but also a model with good generalisation and anti-interference capability. This non-invasive method is applicable to monitoring and detecting failures in industrial PMSMs.

3

Optimization design of a new hybrid magnetic circuit motor

Gao Mingling, Yan Shilong, Yu Chenglong, Hu Wenjing, Geng Huihui, Yin Hongbin, Xu Mingjun, Zhang Yufeng

Archives of Electrical Engineering

|

2024

|

Vol. 73, nr 1

201--218

EN

The combination of permanent magnets and electrically excited windings creates an air gap magnetic field. The development of a hybrid magnetic circuit motor with an adjustable magnetic field is of great significance. This article introduces a hybrid magnetic circuit motor design that combines salient pole electromagnetic and permanent magnets. A tubular magnetic barrier has been designed to reduce inter-pole leakage and enhance the usage rate of permanent magnets in the hybrid magnetic circuit motor. The optimum eccentricity of the rotor has been accurately designed, resulting in an improved sinusoidal distribution of the air gap magnetic density waveform. An analysis of the static composite magnetic field under various excitation currents has been conducted, showcasing the capability of the hybrid magnetic circuit motor to stably adjust the air gap flux density level and output torque. A prototype has undergone comprehensive trial production and testing, conclusively confirming the machine’s superior output performance.

4

Analysis of low saliency ratio and torque characteristics of the fractional slot concentrated winding Surface mounted motors

Qiu Hongbo, Wang Dong, Yang Cunxiang, Wang Kun

Archives of Electrical Engineering

|

2024

|

Vol. 73, nr 1

165--182

EN

In recent years, fractional slot concentrated winding permanent magnet synchronous motors (FSCW PMSMs) have become a hotspot in the research field. Due to the unique inductance characteristics of the FSCW PMSM, a fast and accurate calculation of the d/q-axis inductance and saliency ratio is necessary. In this paper, a method is proposed to calculate the d/q-axis reactance of the FSCW SPMSM, which constructs the equivalent magnetic circuit model of the d/q-axis armature reaction flux separately, and the saliency ratio characteristics of the FSCW SPMSM were demonstrated. In addition, to meet the high requirements of the modern industries, especially in servo systems, accurate consideration of the effect of stator resistance on torque and electromagnetic performance is important and more applicable. According to the relationship between the vector parameter, the explicit expression of the d/q-axis currents that consider the stator resistance is obtained, and the prediction of load angle at maximum electromagnetic torque is achieved. Then, combined with the finite element method, the influence mechanism of stator resistance on the motor steady-state performance is revealed. Finally, the experimental data are compared with the calculation data, and the correctness of the models and analysis was verified.

5

Design of Dry Friction Damper to Reduce Vibration Impacts to Circuit Cards at Critical Frequencies

Kovtun Igor, Goroshko Andrii, Petrashchuk Svitlana

Advances in Science and Technology. Research Journal

|

2024

|

Vol. 18, no 2

78--87

EN

The paper is focused on providing strength and stiffness for circuit cards exposed to vibration at critical frequencies. Since the dry friction damping is more effective than viscous damping and in case when application of viscous dampers is restricted by electronic package design the dry friction damper is proposed to be embedded to design of enclosure case in order to reduce oscillation amplitudes of circuit cards at critical frequencies. Dry friction damper produces dissipative forces – non-elastic resistance forces due to friction in kinematic pairs undergoing oscillations. The mathematical model has been developed for estimation of maximal dynamic stress and deflection in critical cross-section of circuit card with embedded dry friction damper at critical frequencies. Developed mathematical model specifies minimal limit value for stiffness of dry friction damper, which is used in engineering calculations to determine its geometric parameters. Design of dry friction damper is introduced by semi-elliptical beam with rectangular profile. The effectiveness of dry friction damper to reduce dynamic stress and deflection in circuit cards has been analytically proved and experimentally testified.

6

Zwarcia transformatora

Glinka Tadeusz

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2023

|

R. 91, nr 6

16--20

PL

Jedną z prób przewidzianą w programie badań transformatorów jest próba zwarcia. Sposób przeprowadzenia próby jest jednoznacznie opisany w normie. W pracujących transformatorach występują zwarcia awaryjne. Zwarcie dwufazowe powtarzane przez zabezpieczenie sieci spowodowało awarię transformatora: 16 MVA, 115/20 kV. Bazując na schematach zastępczych obliczono udarowe prądy zwarcia i poziom przepięć indukowanych w uzwojeniu w czasie gaszenia łuku zwarciowego.

EN

One of the tests included in the transformer testing program is the short-circuit test. The method of carrying out the test is clearly described in the Standard. Emergency short circuits occur in operating transformers. A two-phase short circuit repeated by the network protection resulted in a transformer failure: 16 MVA, 115/20 kV. Based on the equivalent diagrams, the short-circuit impulse currents and the level of overvoltages induced in the winding during the short-circuit arc extinguishing were calculated.

7

Zabezpieczenia eliminacyjne w urządzeniach EAZ, metoda falowa detekcji zwarć występujących w liniach SN

Sajewicz Dariusz, Rybak Dariusz, Klonowski Tomasz

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2023

|

R. 91, nr 5

21--24

PL

Zabezpieczenie zwarciowe powinno eliminować zwarcia powstałe w obrębie strefy objętej tym zabezpieczeniem w czasie możliwie najkrótszym, a jeśli to możliwe – nawet bezzwłocznie. Do grupy tej można zaliczyć zabezpieczenia nadprądowe bezzwłoczne i zwłoczne oraz zabezpieczenia różnicowe. Typowe czasy działania aktualnie stosowanych zabezpieczeń decyzyjnych linii SN, opartych na pomiarach prądów i napięć o częstotliwości 50 Hz, wynoszą 20-40 ms. Jest to czas od jednego do dwóch pełnych okresów prądu o częstotliwości 50 Hz. Czas całkowitej eliminacji zwarcia jest wydłużony dodatkowo o czas otwarcia wyłącznika przerywającego przepływ prądu zwarciowego, a więc o kolejne 40-60 ms. Całkowity czas eliminacji zwarcia jest na tyle długi, iż dochodzi w wyniku oddziaływania prądu zwarciowego do wyzwolenia tak dużej energii, że może uszkodzić aparaturę rozdzielczą stojącą na drodze przepływu prądu zwarciowego. Ze wszystkich stanów nieustalonych, które zachodzą w SEE, zjawiska falowe w liniach WN charakteryzują się najkrótszym czasem trwania, wynoszącym od mikrosekund do milisekund. W przypadku detekcji zakłócenia przez zabezpieczenia falowe prąd zwarciowy o częstotliwości 50 Hz może powodować mniejsze zniszczenia. Stąd też istotnego znaczenia nabiera problem możliwości detekcji zwarć występujących w krótkich czasach rzędu < 1 ms. W artykule przedstawiono wyniki prac badawczo-rozwojowych przeprowadzonych w firmie Elektrometal Energetyka nad zabezpieczeniami zwarciowymi z wykorzystaniem metod falowych.

EN

Short-circuit protection should eliminate short circuits occurring within the zone covered by this protection in the shortest possible time, and if possible even immediately. The total time of short-circuit elimination is so long that there is a release of so much energy as a result of the short-circuit current to damage the switchgear standing in the path of the short-circuit current flow. In the case of fault detection by wave protections, the short-circuit current can cause less damage, due to the detection of short circuits in less than 1ms. The paper presents the results of research and development work carried out at Elektrometal Energetyka on short-circuit protections using wavelet methods.

8

Ekologiczny wyłącznik gazowy nowej generacji typu LTA 145D1, spełniający wysokie wymagania w zakresie bezpieczeństwa eksploatacji

Gul Aleksander

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2023

|

R. 91, nr 9

46--48

PL

W artykule uzasadniono, na czym polega ekologiczność wyłącznika napowietrznego typu LTA 145D1 na napięcia 123 lub 145 kV, z mieszaniną gazową CO2+O2 i z tym związane bezpieczeństwo eksploatacji tego aparatu. Przedstawiono wybrane cechy konstrukcyjne wyłącznika LTA 145D1, wpływające na niezawodność oraz żywotność tego urządzenia.

EN

The article justifies what the environmental performance of the outdoor Circuit Breaker type LTA 145D1 voltages 123 or 145 kV, with a gas mixture of CO2+O2, and the related safety of operation of this apparatus. Presented selected design features of the LTA 145D1 circuit breaker, affecting the reliability and service life of this device.

9

Some aspects of modelling and design of ESD protective fabrics

Hałgas Stanisław, Wilbik-Hałgas Bożena

Przegląd Elektrotechniczny

|

2023

|

R. 99, nr 4

202--206

EN

The paper considers an important problem of designing ESD protective fabrics. Accurate models of the fabrics containing a mesh of conductive threads were developed in general-purpose COMSOL Multiphysics® software. Then model simplifications were made and lumpedelement circuit models were proposed. The circuit models were used in a numerical method for fitting weft and warp thread parameters to the desired values of surface and vertical resistance of the fabrics.

PL

W pracy omówiono ważny problem projektowania tkanin antystatycznych. Dokładne modele tkanin zawierających siatkę z nici przewodzących opracowano w oprogramowaniu COMSOL Multiphysics®. Następnie dokonano uproszczeń modelu i zaproponowano modele obwodowe tkanin. Modele te wykorzystano w numerycznej metodzie doboru parametrów nici wątku i osnowy do pożądanych wartości rezystancji powierzchniowej i skrośnej tkanin.

10

Przekształtnik DC/DC o dużym wzmocnieniu napięcia, z miękkim przełączaniem prądu. Analiza pracy układu

Mondzik Andrzej

Przegląd Elektrotechniczny

|

2023

|

R. 99, nr 9

10--14

PL

W artykule opisano przekształtnik DC/DC o dużym wzmocnieniu napięciowym. Zastosowano w nim rezonansowy układ LC umożliwiający miękkie przełączanie prądu (ZCS) i ograniczenie strat łączeniowych elementów półprzewodnikowych. Przedstawiono analizę układu zawierającą wyliczenie napięcia wyjściowego, wyznaczenie strat i sprawności oraz wyznaczenie parametrów układu. Zamieszczono przykładowe wyniki badań symulacyjnych.

EN

The article describes a DC / DC converter with high voltage gain. It uses a resonant LC circuit that enables soft current switching (ZCS) and limitation of switching losses of semiconductor elements. The system analysis is presented, including the calculation of the output voltage, determination of losses and efficiency as well as determination of the parameters of the system. Sample results of simulation tests are included.

11

Przegląd rozwiązań kompensatorów synchronicznych na świecie

Dziendziel Agnieszka, Rzepka Piotr, Szablicki Mateusz

Przegląd Elektrotechniczny

|

2023

|

R. 99, nr 9

15--19

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę rozwiązań kompensatorów synchronicznych stosowanych na świecie. Ich unikalne własności techniczne pozycjonują je jako kluczowe środki poprawy stabilności systemów elektroenergetycznych. Wyniki dokonanego przeglądu mogą być szczególnie istotne dla operatorów Krajowego Systemu Elektroenergetycznego oraz właścicieli wycofywanych klasycznych jednostek wytwórczych, w perspektywie rosnącego nasycenia Krajowego Systemu Elektroenergetycznego odnawialnymi źródłami energii.

EN

The results of the overview may be particularly important for the operators of the polish power system and the owners of the classic generating units being withdrawn, in the perspective of the growing saturation of the power system with renewable energy sources.

12

Monitoring oraz wstępna diagnostyka odbiorów zasilanych z rozdzielnic cyfrowych zgodnych z Przemysłem 4.0

Sołtysek Łukasz, Dudzik Radosław

Przegląd Elektrotechniczny

|

2023

|

R. 99, nr 1

151--156

PL

Cyfrowe zarządzanie procesami technologicznymi pozwala na coraz dokładniejsze monitorowanie oraz diagnostykę kluczowych odbiorów technologicznych (napędy, pompy, wentylatory itp.). Tego typu urządzenia są sterowane poprzez układy PLC, które umożliwiają ich diagnostykę oraz pomiar parametrów w czasie rzeczywistym. Znajdują się one w rozdzielnicach, z których zasilane są również inne odbiory kluczowe bez funkcji monitorowania ich stanu. Zabezpieczone one są głównie wyłącznikami instalacyjnymi czy też rozłącznikami bezpiecznikowymi. W artykule zostanie pokazana alternatywna metoda monitorowania odbiorów krytycznych bez możliwości zdalnej ich kontroli wraz z omówieniem zalet i wad tych rozwiązań.

EN

Digital management of technological processes allows for more accurate monitoring and diagnostics of key technological loads (drives, pumps, fans, etc.). These types of devices are controlled by PLC systems that enable their diagnostics and measurement of their parameters in real time. They are located in switchgears from which other key loads are also supplied, without the function of monitoring their condition. They are mainly protected with circuit breakers or fuse switch disconnectors. The article will show an alternative method of monitoring critical loads without the possibility of remote control of them, together with a discussion of the advantages and disadvantages of these solutions.

13

Modulator prądu w tyrystorowych złożonych układach prostownikowych mocy

Krystkowiak Michał, Matecki Dominik

Przegląd Elektrotechniczny

|

2023

|

R. 99, nr 1

80--85

PL

W artykule zaprezentowano rozwiązania umożliwiające polepszenie jakości przekształcania energii w tyrystorowych złożonych układach prostownikowych. W pierwszej części opisano rozwiązanie bazujące na zastosowaniu w obwodzie stałoprądowym modulatora napięcia. Odznacza się ono jednak dość istotnymi wadami. Dlatego też przedstawiono inną metodę zmniejszenia niekorzystnego oddziaływania na sieć zasilającą tych układów poprzez wykorzystanie koncepcji wykorzystującej modulację prądu, stosowaną dotychczas w prostownikach diodowych. Zaprezentowano również wybrane wyniki przeprowadzonych badań symulacyjnych.

EN

The article presents solutions for improving the quality of energy conversion in thyristor complex rectifier systems. The first part describes a solution based on the use of a voltage modulator in the DC circuit. However, it has quite significant drawbacks. Therefore, another method of reducing the negative impact on the supply network of these systems was presented, using the concept of current modulation applied so far in diode rectifiers. Selected results of simulation tests are also presented.

14

Comparative analysis of low power implementation for AES algorithm in ARTIX 7 FPGA & ASIC

Manoj G., Roopa Jayasingh J., Divya P. S., Saravanan K.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2023

|

R. 99, nr 6

23--26

EN

Encryption is a mandate in today’s information sharing based society. Various Algorithms have been proposed and used to implement encryption. The AES algorithm is one such encryption algorithm widely known for its faster encryption speeds and withstanding ability against cyberattacks. Its resilience comes from the fact that it can use 128 or 192- or 256-bit keys to encrypt 128, 192 or 256 bit plain text. The AES algorithm has been implemented in ASIC and FPGA to realize the best practices for the implementation of the algorithm for efficient usage. The power, area and timing analysis from both implementations have been compared to infer the best implementation strategy. The experimental results indicate that care has to be taken to reduce switching activity of signals which were observed to be the primary contributor of dynamic power consumption. Recommendations have been included to reduce signal switching power consumption during Logic BIST designs for the algorithm. The power analysis show that ASIC implementation of the AES algorithm would be much more beneficial in comparison to ARTIX 7 FPGA implementation.

PL

Szyfrowanie jest obowiązkiem w dzisiejszym społeczeństwie opartym na wymianie informacji. Zaproponowano i wykorzystano różne algorytmy do implementacji szyfrowania. Algorytm AES jest jednym z takich algorytmów szyfrowania, powszechnie znanym z większej szybkości szyfrowania i odporności na cyberataki. Jego odporność wynika z faktu, że może używać kluczy 128-, 192- lub 256-bitowych do szyfrowania zwykłego tekstu 128, 192 lub 256-bitowego. Algorytm AES został zaimplementowany w ASIC i FPGA, aby zrealizować najlepsze praktyki implementacji algorytmu w celu efektywnego wykorzystania. Porównano analizę mocy, obszaru i czasu z obu wdrożeń, aby wywnioskować najlepszą strategię wdrożenia. Wyniki eksperymentów wskazują, że należy zwrócić uwagę na zmniejszenie aktywności przełączania sygnałów, które były głównymi sprawcami dynamicznego poboru mocy. Uwzględniono zalecenia dotyczące zmniejszenia poboru mocy przy przełączaniu sygnału podczas projektowania logiki BIST dla algorytmu. Analiza mocy wykazała, że implementacja ASIC algorytmu AES byłaby dużo bardziej korzystna w porównaniu z implementacją ARTIX 7 FPGA.

15

Artificial intelligence: evolution, developments, applications, and future scope

Raj Ravi, Kos Andrzej

Przegląd Elektrotechniczny

|

2023

|

R. 99, nr 2

1--13

EN

Artificial intelligence (AI) or Machine Intelligence (MI) is the most important and interesting technology in recent decades due to its vast application in almost every field of science and engineering. The MI techniques are the study of making intelligent machines that have human-like behaviors. The speedy advancement in this area has triggered the curiosity of many technologists, and researchers around the world, and various companies across several domains are inquisitive to explore its capabilities. AI technology is continuously changing the landscape of businesses as well as the personal and social activities of human beings due to advancements and research in this field. For any field which has obtained so much popularity in a very short duration, it is essential that technologists who focus on endeavors in AI, study its evolution, developments, applications, and future aspects of augmentation to achieve a better intuition into the area. This paper presents a comprehensive study of the past, present, and future aspects of AI technology for researchers and technologists. In this paper, we discuss the evolution, historical developments, important breakthroughs in continuous research, real-world applications, challenges of AI implication, and the future perspective of AI technology. Finally, we have discussed the role of AI in the optimization of the Integrated Circuit (IC).

PL

Sztuczna inteligencja (AI) lub inteligencja maszyn (MI) to najważniejsza i najbardziej interesująca technologia ostatnich dziesięcioleci ze względu na jej szerokie zastosowanie w niemal każdej dziedzinie nauki i inżynierii. Techniki MI to nauka o tworzeniu inteligentnych maszyn o ludzkich zachowaniach. Szybki postęp w tej dziedzinie wzbudził ciekawość wielu technologów i badaczy na całym świecie, a różne firmy z kilku dziedzin są zainteresowane zbadaniem jego możliwości. Technologia AI nieustannie zmienia krajobraz firm, a także osobiste i społeczne działania ludzi dzięki postępom i badaniom w tej dziedzinie. W przypadku każdej dziedziny, która zyskała tak dużą popularność w bardzo krótkim czasie, niezbędne jest, aby technolodzy, którzy koncentrują się na przedsięwzięciach w dziedzinie sztucznej inteligencji, badali jej ewolucję, rozwój, zastosowania i przyszłe aspekty rozszerzenia, aby uzyskać lepszą intuicję w tej dziedzinie. Niniejszy artykuł przedstawia kompleksowe badanie przeszłych, obecnych i przyszłych aspektów technologii sztucznej inteligencji dla badaczy i technologów. W tym artykule omawiamy ewolucję, wydarzenia historyczne, ważny przełom w ciągłych badaniach, zastosowania w świecie rzeczywistym, wyzwania związane z implikacją AI oraz przyszłe perspektywy technologii AI. Na koniec omówiliśmy rolę AI w optymalizacji układu scalonego (IC).

16

Analiza numeryczna propagacji harmonicznych w obwodzie jednofazowym AC z obciążeniem nieliniowym

Wciślik Mirosław, Strząbała Paweł

Przegląd Elektrotechniczny

|

2023

|

R. 99, nr 1

220--225

PL

Podstawowymi zniekształceniami współczesnych systemów elektroenergetycznych są składowe harmoniczne, wywoływane najczęściej przez obciążenie nieliniowe. W pracy rozważano obwód prądu przemiennego zawierający część liniową LR oraz obciążenie nieliniowe, którego napięcie jest proporcjonalne do funkcji signum prądu. Przedstawiono symboliczne rozwiązania równania tego modelu w stanie ustalonym dla przepływu prądu bez przerw, uwzględniając wszystkie harmoniczne. Dla prądu płynącego z przerwami równanie to rozwiązano numerycznie wykorzystując system MATLAB-Simulink. Wybrane wyniki badań numerycznych, charakterystyki przedstawiono w postaci graficznej.

EN

The main distortions of modern power systems are harmonics, usually caused by a nonlinear load. This paper considers an AC circuit containing a linear LR component and a nonlinear load with a voltage proportional to the signum function of the current. The symbolic solutions of the equation of this model in the steady state for the current flow without interruptions are presented, with consideration of all harmonics. For current flowing with interruptions, this equation was solved numerically using the MATLAB-Simulink system. Selected numerical results, characteristics are presented in graphical form.

17

State Estimation MRAS and Identification of Stator Winding Phase Fault Detection of the PMSG in Wind Energy Based on the Sliding Mode Control

Bouslimani Samir, Meradi Samir, Drid Said, Chrifi-Alaoui Larbi, Bezziane Ali

Power Electronics and Drives

|

2023

|

Vol. 8 (43)

109-127

EN

This paper proposes a method for the diagnosis of stator inter-turn short-circuit fault for permanent magnet synchronous generators (PMSG). Inter-turn short-circuit currents are among the most critical in PMSG. For safety considerations, a fast detection is required when a fault occurs. This approach uses the parameter estimation of the per-phase stator resistance in closed-loop control of variable speed of wind energy conversion system (WECS). In the presence of an incipient short-circuit fault, the estimation of the resistance of the stator in the d-q reference frame does not make it possible to give the exact information. To solve this problem, a novel fault diagnosis scheme is proposed using parameter estimation of the per-phase stator resistance. The per-phase stator resistance of PMSG is estimated using the MRAS algorithm technique in real time. Based on a faulty PMSG model expressed in Park’s reference frame, the number of short-circuited turns is estimated using MRAS. Fault diagnosis is on line detected by analysing the estimated stator resistance of each phase according to the fault condition. The proposed fault diagnosis scheme is implemented without any extra devices. Moreover, the information on the estimated parameters can be used to improve the control performance. The simulation results demonstrate that the proposed method can estimate the faulty phase.

18

Recent sustainable trends for e-waste bioleaching

Al Sultan Mohammed Sami, Benli Birgül

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2023

|

Vol. 59, iss. 5

art. no. 167375

EN

For the past few decades, the electronic and electrical waste have been accumulating and piling on our lands and aside from posing some serious threat on our environment and our health. And with the technological advance and the rapid growing electronic demand and production there is the risk of accumulating even more unused valuable usable materials in our waste land-fields. Up to 2030, EU is forecasting about 74 million tons of e-waste, including washing machines, tablet computers, toasters, and cell phones. In 2022, more than 5.3 billion mobile phones were wasted whereas Li, Mn, Cu, Ni, and various rare-earth elements (like Nd, Eu and Tb, etc.) as well as graphite are actually found in the contents of many metal parts from wiring, batteries to their components. The main purpose aside from an environmental aspect is reserving the mineral used in this waste, as many of the crucial materials have a supply risk heavily depending on import. For instance, many of these rare earth elements (REE) are sourced from China; these REEs are used in many electronics that range from consumer products to industrial-use machines. This study is to review one of the desired methods that is via using bio-techniques to dissolve and recover as much as possible from main e-waste sources such as PCBs, spend batteries and LCD/LED panels. Microorganisms that are used for bioleaching process and their metal recovery aspects were compared in the second part. Future perspectives were finally added considering significant techno-economic environmental and social impacts.

19

Research on composite manufacturing method of semi-buried 1×32 optical splitter

Tao Qing, Xie Sihao

Optica Applicata

|

2023

|

Vol. 53, nr 2

185--197

EN

In this paper, a composite manufacturing method was proposed to reduce the inner surface roughness of silica groove. Firstly, femtosecond laser was used to ablate the silica groove, then, a 5% concentration hydrofluoric acid solution was used to corrode the inner surface of silica groove. Secondly, Su8 adhesive was filled with the groove to form a semi-buried 1×32 optical splitter by doctor blade. The test results showed that the surface roughness Ra was less than 0.2 μm, and average insertion loss of output ports was 21.34 dB, moreover, the uniformity was less than 1.44 dB. Compared with the traditional femtosecond laser ablating method, surface roughness reduced by at least 0.1 μm, and the average insertion loss of output ports was reduced by 1.22 dB, and the uniformity was reduced by 0.41 dB. So, the composite manufacturing method improved the communication performance. It is satisfied with the requirements for optical interconnection in the electro-optical printed circuit boards.

20

Wytyczne projektowania instalacji sygnalizacji pożarowej z użyciem różnych rodzajów linii dozorowych

Wnęk Waldemar

Materiały Budowlane

|

2023

|

nr 7

45--47