Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Hot carrier photocurrent induced by 0.92 eV photon energy radiation in a Si solar cell

Zharchenko Ihor, Gradauskas Jonas, Masalskyi Oleksandr, Rodin Aleksej

Opto-Electronics Review

|

2024

|

Vol. 32, No. 2

art. no. e150181

EN

Absorption of the below-bandgap solar radiation and direct pre-thermalizational impact of a hot carrier (HC) on the operation of a single-junction solar cell are ignored by the Shockley-Queisser theory. The detrimental effect of the HC is generally accepted only via the thermalization-caused heating of the lattice. Here, the authors demonstrate experimental evidence of the HC photocurrent induced by the below-bandgap 0.92 eV photon energy radiation in an industrial silicon solar cell. The carriers are heated both through direct free-carrier absorption and by residual photon energy remaining after the electron-hole pair generation. The polarity of the HC photocurrent opposes that of the conventional generation photocurrent, indicating that the total current across the p-n junction is contingent upon the interplay between these two currents. A model of current-voltage characteristics analysis allowing us to obtain a reasonable value of the HC temperature was also proposed. This work is remarkable in two ways: first, it contributes to an understanding of HC phenomena in photovoltaic devices, and second, it prompts discussion of the HC photocurrent as a new intrinsic loss mechanism in solar cells.

2

The Effect of Re Content on Microstructure and Creep Resistance of Single Crystal Castings Made of Nickel-Based Superalloys

Gancarczyk Kamil, Albrecht Robert, Kawalec Małgorzata, Kościelniak Barbara, Gradzik Andrzej, Szeliga Dariusz, Kawalec Andrzej, Ziaja Waldemar, Motyka Maciej

Advances in Science and Technology. Research Journal

|

2024

|

Vol. 18, no 1

291--305

EN

In this work the effect of crystal structure perfection on the creep resistance of single crystal superalloys. The CMSX-4 and CMSX-4®Plus with increased Re content is analyzed. Single crystal rods are made by directional solidification process at the withdrawal rates 3 and 5 mm/min. The evaluation of microstructure and crystal structure perfection are carried out by light microscopy and X-ray diffraction Ω-scan methods. Creep tests are performed according to ASTM E-139-11 standard at the temperature of 982°C. Mathematical models for the creep resistance of the models are developed for both investigated superalloys. The influence of the crystal structure on the the investigated superalloys are built and the steady state creep rates are determined. Creep strength of both superalloys are compared. The results show that the CMSX-4®Plus nickel superalloy exhibits nearly two times higher creep resistance compared to the conventional CMSX-4 one.

3

Experimental study of the impact of chamfer and fillet in the frontal edge of adherends on the fatigue properties of adhesive joints subjected to peel

Kubit Andrzej, Zielecki Władysław, Kaščák Ľuboš, Szawara Paulina

Technologia i Automatyzacja Montażu

|

2023

|

nr 1

23--29

EN

The paper presents the influence of simple structural modifications of the adherend on the fatigue properties of adhesive joints subjected to peel. The considered modifications consisted in making a chamfer and fillet on the front edge of the adherend. The purpose of such modifications was to locally increase the thickness of the adhesive layer in the area of stress concentration. Fatigue strength tests were carried out using an electrodynamic shaker at the resonant frequency of the flexible adherend. On the basis of fatigue strength tests carried out at the limited number of cycles equal to 2×106, it was shown that a local increase in the thickness of the adhesive layer in the front part of the joint allows a significant increase in the joint's fatigue lifetime and fatigue strength. The greatest effect was shown for the variant with the fillet R2. In this case, an increase in fatigue strength of 33.1% compared to the base variant was demonstrated. For the fatigue stress level of 20.25 MPa, an increase in fatigue lifetime of 337.7% was also demonstrated. Based on the conducted research, it was shown that the reason for the improvement of the fatigue properties of the joints due to the local increase in the thickness of the adhesive layer is the phenomenon of energy absorption in the frontal area of the joint. Absorption of energy that inhibits the process of fatigue results from, among others, local flexibility of the joint, as well as nucleation of cracks in the locally increased volume of the adhesive.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań określających wpływ modyfikacji konstrukcyjnych elementu klejonego na właściwości zmęczeniowe połączeń klejowych poddanych oddzieraniu. Rozważane modyfikacje polegały na wykonaniu fazy oraz promienia na czołowej krawędzi elementu klejonego. Celem takich modyfikacji było miejscowe zwiększenie grubości warstwy kleju w obszarze koncentracji naprężeń. Badania wytrzymałości zmęczeniowej przeprowadzono za pomocą wzbudnika elektrodynamicznego przy częstotliwości rezonansowej klejonej płytki. Na podstawie badań wytrzymałości zmęczeniowej przeprowadzonych przy granicznej liczbie cykli równej 2×106 wykazano, że lokalny wzrost grubości warstwy kleju w czołowej części złącza pozwala na znaczny wzrost trwałości zmęczeniowej oraz wytrzymałości zmęczeniowej. Najkorzystniejszy efekt wykazano dla wariantu z promieniem R2. W tym przypadku wykazano wzrost wytrzymałości zmęczeniowej o 33,1% w stosunku do wariantu bazowego. Dla poziomu naprężenia zmęczeniowego 20,25 MPa wykazano również wzrost trwałości zmęczeniowej o 337,7%. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że przyczyną poprawy właściwości zmęczeniowych połączeń na skutek lokalnego zwiększenia grubości warstwy kleju jest zjawisko pochłaniania energii w obszarze czołowym złącza. Absorpcja energii hamująca proces zmęczenia wynika m.in. z miejscowego uelastycznienia złącza, jak również zarodkowania pęknięć w lokalnie zwiększonej objętości kleju.

4

Unveiling substituent effects in [3+2] cycloaddition reactions of benzonitrile N-oxide and benzylideneanilines from the molecular electron density theory perspective

Mondal Asmita, Mohammad-Salim Haydar A., Acharjee Nivedita

Scientiae Radices

|

2023

|

Vol. 2, Iss. 1

75--92

EN

The zw- type [3+2] cycloaddition (32CA) reactions of benzonitrile N-oxide with a series of substituted benzylideneanilines have been studied within the Molecular Electron Density Theory (MEDT) at the B3LYP/6-31G(d) computational level. The presence of dimethylamino and methoxy substituents in the aromatic rings of benzylideneaniline makes the reaction more facile relative to the unsubstituted one, while the electron withdrawing nitro substituents relatively induce minimal changes in the energy profile complying with the experimentally observed reaction rates. The presence of non-bonding electron density at the nitrogen atom and the formation of pseudoradical centre at the carbon atom of benzonitrile N-oxide characterise the difference in electronic structure of the TSs relative to the reagents, while the topological analysis of the electron localization function (ELF) and the atoms-in-molecules (AIM) reveal no covalent bond formation at the early TSs. The present MEDT study analyses the experimentally observed substituent effects and complete regioselectivity in the studied 32CA reactions.

5

Unusual regioselectivity in [3+2] cycloaddition reactions between (E)-3-nitroacrylic acid derivatives and (Z)-C,N-diphenylimine N-oxide

Kras Jowita, Wróblewska Aneta, Kącka-Zych Agnieszka

Scientiae Radices

|

2023

|

Vol. 2, Iss. 2

112-117

EN

[3+2] cycloaddition reactions of -COOMe and -CN trans-substituted nitroethenes with (Z)-C,N-diphenylimine N-oxide were tested. For the contrast to most known nitroalkene/nitrone cycloaditions, the reactions studied realized with the formation of 5-nitroisoxazolidines.

6

Determination of di-n-butyl Phthalate in Environmental Samples

Ziembowicz Sabina, Kida Małgorzata

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2023

|

Tom 25

242--249

EN

A devised methodology presented here allows the determination of di-n-butyl phthalate in environmental samples (water and landfill leachate) using solid-phase extraction (SPE) and gas chromatography. It is developed based on the use of a gas chromatograph with an FID detector. Preliminary testing has also provided extraction parameters and conditions for chromatographic determination, with calibration applied by reference to an internal standard. The linearity of the calibration curve has been tested in DBP concentrations ranging from 0 to 7.5 mg/L, with the data obtained showing that, throughout this range, the detector readings as a function of the DBP concentrations remain linear (R2 coefficient >0.99). The average levels of recovery of DBP from aqueous solutions of phthalates are in the range of 97-109%, while the corresponding figures for leachates are 85-101%. The values of the coefficients of variation associated with the results obtained do not exceed 5%. The results, therefore, indicate that the applied extraction method is effective as regards DBP extraction from both water and landfill leachate, while numerous other substances present in the leachate from landfill sites apparently do not affect the correct determination of di-n-butyl phthalate by the method developed.

7

Kwasy tłuszczowe w handlowych jogurtach dostępnych w Olsztynie

Paszczyk Beata, Tońska Elżbieta

Przemysł Spożywczy

|

2023

|

T. 77, nr 10

28--32

PL

Celem badań było porównanie profilu kwasów tłuszczowych, ze szczególnym uwzględnieniem zawartości kwasu cis9trans11 C18:2 (CLA), kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 i n-6 oraz zawartości pożądanych (DFA) i niepożądanych (OFA) kwasów tłuszczowych w tłuszczu wydzielonym z jogurtów dostępnych na rynku olsztyńskim w listopadzie 2022 roku. Materiał do badań stanowiły jogurty: naturalne (4 próbki), naturalne BIO (3 próbki), naturalne z dodatkiem mikroflory probiotycznej (6 próbek), naturalne typu greckiego (4 próbki), typu greckiego z dodatkiem mikroflory probiotycznej i inuliny (3 próbki) oraz typu bałkańskiego (3 próbki). Profil kwasów tłuszczowych tłuszczu wydzielonego z objętych badaniem próbek analizowano metodą chromatografii gazowej na 100 m kolumnie kapilarnej z fazą CP Sil 88. Przeprowadzone badania wykazały, że w tłuszczu wydzielonym z badanych jogurtów zawartość kwasów tłuszczowych była bardzo zróżnicowana. Najwyższą średnią zawartość kwasu cis9trans11 C18:2 (CLA) stwierdzono w tłuszczu z jogurtów typu bałkańskiego. Z.kolei w tłuszczu z BIO jogurtów stwierdzono najwyższą zawartość kwasów tłuszczowych z rodziny n-3. Jogurty te charakteryzowały się też najkorzystniejszym stosunkiem kwasów tłuszczowych n-6/n-3 oraz najwyższą zawartością pożądanych kwasów tłuszczowych (DFA), co jest istotne z żywieniowego punktu widzenia.

EN

The aim of the study was to compare the profile of fatty acids, with particular emphasis on the content of cis9trans11 C18:2 acid (CLA), n-3 and n-6 fatty acids as well as the content of desirable (DFA) and undesirable (OFA) fatty acids in fat separated from yoghurts available on the Olsztyn market in November 2022. The material for the study included yoghurts: natural (4 samples), natural BIO (3 samples), natural with the addition of probiotic microflora (6 samples), natural Greek type (4 samples), Greek type with the addition of probiotic microflora and inulin (3 samples) and Balkan type (3 samples). The fatty acid profile of the fat separated from the samples were analyzed by gas chromatography with a 100 m capillary column with the CP Sil 88 phase. The study showed that the content of fatty acids in the fat extracted from the analyzed yoghurts were very diverse. The highest average content of cis9trans11 C18:2 acid (CLA) was found in fat isolated from Balkan yoghurts. In turn, the fat extracted from BIO yoghurts was characterized the highest content of n-3 fatty acids. These yoghurts were also had by the most favorable of n-6/n-3 fatty acids ratio and the highest content of desirable fatty acids (DFA), which is important from the nutritional point of view.

8

Włókna celulozowe typu Lyocell

Śmiechowicz Emilia

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2023

|

nr 3

28--31

PL

Niniejszy artykuł stanowi przegląd literatury dotyczącej otrzymywania sztucznych włókien celulozowych typu Lyocell. Zarówno technologia otrzymywania włókien Lyocell, jak i włókna Lyocell same w sobie, stanowią alternatywę dla technologii produkcji włókien wiskozowych. Ekologiczna metoda produkcji włókien sposobem NMMO oraz wiele pozytywnych właściwości włókien celulozowych typu Lyocell, jak również możliwość ich modyfikacji i uzyskiwania włókien funkcjonalnych stwarzają potrzebę głębszego zainteresowania tą tematyką. Aspekty związane z pochodzeniem surowcowym włókien Lyocell, technologią ich otrzymywania, właściwościami włókien w porównaniu z innymi włóknami dostępnymi na rynku zostaną omówione w niniejszym artykule.

EN

This article is a literature review on the preparation of artificial cellulose fibers of the Lyocell type. Both the technology of obtaining Lyocell fibers and Lyocell fibers themselves are an alternative to the production technology of viscose fibers. The ecological method of fiber production using the NMMO method and the many positive properties of Lyocell cellulose fibers, as well as the possibility of their modification and obtaining functional fibers, create the need for a deeper interest in this subject. Aspects related to the raw material origin of Lyocell fibers, the technology of their spinning, fiber properties compared to other fibers available on the market will be discussed in this article.

9

Biocydy w przemyśle skórzanym. Normatywy i znormalizowane metody oznaczania

Świetlik Ryszard, Żarłok Jan

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2023

|

nr 2

8--13

PL

Zabezpieczenie skór przed działaniem mikroorganizmów jest osiągane poprzez stosowanie środków konserwujących. Jednakże, substancje biobójcze pozostające w skórze wyprawionej jako wynik konserwacji prowadzonej na wcześniejszych etapach jej przetwarzania mogą również stanowić zagrożenie dla zdrowia użytkowników wyrobów skórzanych. Z tego względu we wszystkich prestiżowych eko-certyfikatach określono progowe zawartości powszechnie używanych substancji biobójczych, zapewniające brak negatywnego wpływu na stan zdrowia konsumentów. Podobną rolę pełnią tzw. Restricted Substances Lists ogłaszane przez dużych producentów obuwia. Weryfikacja tych dopuszczalnych zawartości na globalnym rynku materiałów i wyrobów skórzanych wymaga dobrze opracowanych i zwalidowanych metod analitycznych, najlepiej ujętych w normach międzynarodowych. W tej pracy zaprezentowano możliwości oznaczania czterech powszechnie używanych biocydów w skórach wyprawionych i wyrobach skórzanych, ale również w półfabrykatach z kolejnych etapów przetwarzania. Opisane procedury umożliwiają oznaczenie całkowitej zawartości tych substancji oraz co niezwykle istotne w przypadku tapicerki skórzanej i galanterii skórzanej, oznaczenie substancji biobójczych potencjalnie uwalnianych podczas bezpośredniego kontaktu ze skórą użytkownika.

EN

Protection of hide and leather against microorganisms is achieved through the use of preservatives. However, biocidal substances remaining in leather as a result of preservation carried out at earlier stages of its processing may also pose a health risk to users of leather products. To ensure that there is no negative impact on the health of consumers, all prestigious Eco-certificates specify threshold levels of commonly used biocidal substances. A similar role is fulfilled by Restricted Substances Lists announced by large footwear manufacturers. The verification of these permissible contents of the biocides requires well-developed and validated analytical methods, preferably formulated in international standards. This paper presents the possibilities of determination of four commonly used biocides in leather and leather products, but also in semi-finished products from subsequent processing stages. The analytical procedures described make it possible to determine the total content of these substances and, which is extremely important in the case of leather upholstery and leather accessories, to determine the biocides which may be released during direct contact with the user’s skin.

10

Analiza wskaźnika φ pod kątem przydatności jako miary w ocenie złożoności szyfrowania i jakości szyfrogramu w metodzie s-Tech

Bezeg Przemysław, Pacyna Piotr

Przegląd Telekomunikacyjny + Wiadomości Telekomunikacyjne

|

2023

|

nr 4

121--124

PL

Artykuł dotyczy szczególnego rodzaju szyfrowania wiadomości, któremu towarzyszy ukrywanie szyfrogramu pod postacią tekstu. W efekcie otrzymujemy szyfrogram w formie tekstu, który jest poprawny stylistycznie i semantycznie, a więc zbliżony do tekstu naturalnego. W toku badań analizujemy metodę szyfrująco-ukrywającą s-Tech, a w szczególności jej wskaźnik φ, który służy do oceny trudności generowania szyfrogramu i do szacowania jakości wynikowego tekstu, to jest stopnia naturalizmu powstającego szyfrogramu. Celem badań jest sprawdzenie użyteczności tej miary jako uniwersalnego wskaźnika złożoności przebiegu szyfrowania i jakości tekstu. Badanie wskaźnika φ odbywa się poprzez manipulację dwoma parametrami systemu: długością n-Gramów w bazie n-Gramowej (w zakresie od n=1 do n=6, oznaczanej też jako LBS) oraz włączając (albo wyłączając) przetwarzanie wstępne. Oceniamy ich łączny wpływ – nie tylko na przebieg szyfrowania, na trudność, lecz również na jakość szyfrogramu. Analiza odbywa się poprzez porównanie wyników dla trzech wariantów preprocessingu: szyfrowanie hybrydowe połączone z kompresją LZW, kompresja SMAZ oraz dla sytuacji referencyjnej, w której tekst jawny w zapisie ASCII jest szyfrowany bez przetwarzania wstępnego.

EN

The paper focuses on a unique encryption method combined with shaping ciphertext as natural text, which is a form of steganography. We analyze the s-Tech encryption method and its φ indicator by evaluating the difficulty of ciphertext generation and the quality of the resulting natural text. The research aims to examine φ as a universal indicator of both encryption complexity and natext quality. The analysis involves three preprocessing variants: hybrid encryption with LZW compression, SMAZ compression, and a reference situation with null preprocessing.

11

Łupki antrakozjowe niecki śródsudeckiej w świetle wskaźników geochemii organicznej : wstępne wyniki analizy bituminów

Dąbek-Głowacka Jolanta, Wójcik-Tabol Patrycja, Nowak Grzegorz J., Wendorff-Belon Małgorzata, Marynowski Leszek

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 5

269--273

EN

The lacustrine Anthracosia Shales of the Intra-Sudetic Basin are sediments that have become the subject of interest due to their dark colour, indicating an increased content of dispersed organic matter. The published data concern the characteristics of macerals, vitrinite reflectance, the results of Rock-Eval pyrolysis and the results of palynological tests. The above studies were supplemented with the current analysis of the extracted bitumens. The results of the distribution of n-alkanes in the Anthracosia Shales corresponds with the results of macerals and palynology. The dominance of short-chain homologues indicates the microbial-algal origin of the organic matter. Some contribution of terrestrial organic matter is not excluded. Three lithofacies intervals differing geochemically have been distinguished: I - dark grey calcareous claystones rich in aliphatic compounds of microbial and algal origin; II - grey mudstones with siderites containing a lower amount of aliphatic compounds in favour of polar and aromatic compounds; III -weakly calcareous mudstones and sandstones, poor in terrestrial organic matter. The distribution of n-alkanes, phenanthrene and methylphenanthrenes (CPI, MPI, MPR, PP1) shown that the maturity of the organic substance is within the oil window. This is further supported by the Rock-Eval data and vitrinite reflectance values.

12

Nośność blachownic stalowych o przekrojach klasy 4 w warunkach pożaru według EN 1993-1-2 oraz prEN 1993-1-2

Kaźmierski Szymon, Chybiński Marcin, Polus Łukasz

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 11-12

62--65

PL

W artykule porównano nośność ogniową blachownic stalowych o przekrojach klasy 4 obliczoną według normy PN-EN 1993-1-2 oraz projektu jej nowelizacji - prEN 1993-1-2. Oceniono również nagrzewanie blachownic według krzywej standardowej oraz na podstawie krzywej otrzymanej z modelu pożaru strefowego w programie OZone.

EN

In this paper the fire resistance of steel plate girders with class 4 cross-sections calculated in accordance with the PN-EN 1993-1-2 standard and the prEN 1993-1-2 draft were compared. What is more, the steel plate girder heating according to the standard curve and the curve obtained from the zone fire model in the OZone program was also evaluated.

13

Analiza nośności słupów stalowych o przekrojach klasy 4 w warunkach pożaru według EN 1993-1-2 oraz prEN 1993-1-2

Mąka Tomasz, Polus Łukasz, Chybiński Marcin

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 11-12

66--69

PL

Publikacja drugiej generacji Eurokodów spodziewana jest do 2026 r. Uwzględnia ona najnowsze rezultaty badań i rozszerza zakres istniejącego pakietu norm. Modyfikacje dotyczą również normy EN 1993-1-2. W artykule przeanalizowano nośność słupów stalowych o przekrojach klasy 4 w warunkach pożaru według normy EN 1993-1-2 oraz projektu nowej wersji normy prEN 1993-1-2 w celu przedstawienia kluczowych zmian. W pracy porównano również nagrzewanie słupów wg krzywej standardowej oraz na podstawie krzywej otrzymanej z modelu pożaru strefowego w programie OZone.

EN

The second generation of Eurocodes is expected to be published by 2026. It integrates new findings from research and extends existing suite scope. The evolution also concerns EN 1993-1-2 standard. In this paper the load-bearing capacity of steel columns with class 4 cross-sections in fire conditions was analysed based on the EN 1993-1-2 standard and the prEN 1993-1-2 draft to demonstrate key changes. Furthermore, the column heating according to the standard curve and the curve obtained from the zone fire model in the OZone program was also compared.

14

High quality multi-zone and 3d CFD model of combustion in marine diesel engine cylinder

Cuper-Przybylska Dominika, Nguyen Van Nhanh, Cao Dao Nam, Kowalski Jerzy

Polish Maritime Research

|

2023

|

nr 2

61--67

EN

The paper presents a 3D model of the processes taking place in the cylinder of a large 4-stroke marine engine. The model is based on CFD calculations performed on the moving mesh. The modelling range includes the full duty cycle (720° crankshaft position) and the complete geometry of the cylinder with inlet and exhaust ducts. The input data, boundary conditions and validation data were obtained by direct measurements on the real object. Fuel injection characteristics were obtained by Mie scattering measurements in a fixed-volume chamber. The modelling results have been validated in terms of the pressure characteristics of the engine’s cylinder within the entire range of its loads. The mean error did not exceed 1.42% for the maximum combustion pressure and 1.13% for the MIP (Mean Indicated Pressure). The model was also positively validated in terms of the O2 and NOx content of the exhaust gas. The mean error in this case was 1.2% for NOx fractions in the exhaust gas and 0.4% for O2 fractions. The complete model data has been made available in the research data repository on an open access basis.

15

Theoretical investigations into the Spectrophotometrically Analyzed Niobium (V)-6-Chloro-3-hydroxy-7-methyl-2-(2’-thienyl)-4H-chromen-4-one Complex

Dhonchak Chetna, Agnihotri Nivedita, Azam Mohammad, Javed Saleem, Muthu Sambantham, Al-Resayes Saud I., Min Kim

Polish Journal of Chemical Technology

|

2023

|

Vol. 25, nr 3

63--70

EN

Pentavalent niobium cation forms a stable yellow-colored binary complex with 6-chloro-3-hydroxy-7-methyl-2-(2’- thienyl)-4H-chromen-4-one (CHMTC) in the ratio of 1:2. The complex is quantitatively extractable into carbon tetrachloride from HClO4 solution maintained at pH 1.26–1.75 and strictly adheres to Beer’s law as verified by the Ringbom plot with an optimized range of determination as 0.385–1.211 ppm of Nb(V). The ligand-metal complex system shows good precision, accuracy, sensitivity, and selectivity and handles satisfactorily the analysis of several samples of varying complexity. The results are highly reproducible as confirmed by statistical data. The stability of the complex is theoretically confirmed with the help of HOMO-LUMO values and the energy gap [for CHMTC, ΔEgap = 3.62 V and for Nb(V)-CHMTC Complex, ΔEgap = 2.97 eV]. The reactivity descriptors were calculated for detailed computational study to probe into the chemical behavior of the studied ligand and its complex. Further, mapped electrostatic potential diagrams help in justifying the donor sites of CHMTC ligand which is in accordance with the analytical findings.

16

N-Nitrozodipropyloamina. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Szymańska Jadwiga, Frydrych Barbara, Bruchajzer Elżbieta

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 4 (118)

51-77

PL

N-Nitrozodipropyloamina (NDPA) jest jasnożółtą, klarowną cieczą, wrażliwą na światło. Jest to substancja chemiczna produkowana w małych ilościach do celów badawczych. Niewielkie ilości N-nitrozodipropyloaminy powstają jako produkt uboczny podczas procesów produkcyjnych (środki chwastobójcze, niektóre wyroby gumowe). W Polsce liczba narażonych na NDPA w 2019 r. wynosiła 149, a w 2020 r. 183 osoby, wśród których przeważały kobiety. N-Nitrozodipropyloamina jest substancją z listy priorytetowej ACSH (The Advisory Committee on Safety and Health at Work). Jest klasyfikowana jako substancja o małej lub umiarkowanej toksyczności ostrej. Informacje na temat toksyczności tego związku pochodzą głównie z wyników niewielkiej liczby badań na zwierzętach laboratoryjnych. Brak jest badań epidemiologicznych. W kilku badaniach dotyczących narażenia drogą pokarmową stwierdzono zmiany w przyroście masy ciała, uszkodzenie wątroby oraz zmiany nowotworowe. Działanie genotoksyczne NDPA obserwowano w badaniach zarówno w warunkach in vitro, jak i in vivo. NDPA jest klasyfikowana jako substancja rakotwórcza kategorii 1B, co oznacza, że ma potencjalne działanie rakotwórcze dla ludzi, przy czym klasyfikacja opiera się na badaniach przeprowadzonych na zwierzętach. EPA i IARC sklasyfikowały ten związek jako prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi (grupa 2B). Proponuje się przyjąć dla N-nitrozodipropyloaminy za wartość NDS stężenie 0,045 mg/m3 i oznakowanie „Carc. 1B”. Brak jest podstaw do ustalenia wartości chwilowej NDSCh oraz dopuszczalnej w materiale biologicznym DSB.

EN

N-Nitrosodipropylamine (NDPA) is a pale yellow, clear liquid that is sensitive to light. It is a chemical produced in small quantities for research purposes. Small amounts of N-nitrosodipropylamine are arised as a by-product during production processes (herbicides, some rubber products). In Poland, the number of people exposed to NDPA in 2019 was 149 and in 2020 - 183 people, among whom women predominated. N-Nitrosodipropylamine is a substance on the ACSH (The Advisory Committee on Safety and Health at Work) priority list. It is classified as a substance of low to moderate acute toxicity. Information on the toxicity of this compound comes mainly from the results of a small number of laboratory animal studies. Epidemiological studies are lacking. A few studies on oral exposure have reported changes in body weight gain, liver damage and neoplastic changes. Genotoxic effects of NDPA have been observed in both in vitro and in vivo studies. NDPA is classified as a category 1B carcinogen, meaning that it has potential carcinogenic effects in humans, with classification based on animal studies. EPA and IARC have classified the compound as possibly carcinogenic to humans (Group 2B). It is proposed to adopt for N-nitrosodipropylamine a concentration of 0.045 mg/m3 as MAC value and to label “Carc. 1B”. There is no basis for setting an instantaneous value and the limit in biological material.

17

2,6-Di-tert-butylo-4-metylofenol. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Kowalska Joanna, Kondej Dorota

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2023

|

Nr 3 (117)

79-94

PL

2,6-Di-tert-butylo-4-metylofenol (BHT) to organiczny związek należący do grupy fenoli. Substancja jest bezwonnym, białym lub żółtawobiałym, krystalicznym proszkiem. Jest przeciwutleniaczem stosowanym m.in. podczas produkcji żywności, pasz dla zwierząt, olejów zwierzęcych i roślinnych, farb, mydeł, produktów naftowych, kauczuków syntetycznych oraz tworzyw sztucznych. Narażenie pracowników na BHT może wystąpić podczas produkcji, przetwarzania i stosowania substancji chemicznej. W 2021 r. Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN zaproponował przyjęcie dla BHT wartości NDS na poziomie 10 mg/m3. Celem badań było opracowanie metody oznaczania BHT w powietrzu na stanowiskach pracy do oceny narażenia zawodowego w zakresie 1/10 ÷ 2 zaproponowanej wartości NDS. Metoda polega na: zatrzymaniu 2,6-di-tert-butylo-4-metylofenolu obecnego w badanym powietrzu na filtrze z włókna szklanego i sorbencie XAD-7, wymyciu zatrzymanej substancji roztworem N,N-dimetyloformamidu w metanolu i analizie tak uzyskanego roztworu z zastosowaniem chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną. Najmniejsze stężenie BHT, jakie można oznaczyć w warunkach pobierania próbek powietrza i wykonania oznaczania, wynosi 0,96 mg/m3 (dla próbki powietrza o objętości 60 litrów). Metoda oznaczania BHT została przedstawiona w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

2,6-Di-tert-butyl-4-methylphenol (BHT) is an organic compound belonging to the phenol group and is an odorless, white or yellowish-white crystalline powder. BHT is an antioxidant used in the production of food, animal feed, animal and vegetable oils, paints, petroleum product soaps, synthetic rubbers and plastics, among others. Worker exposure to BHT can occur during the production, processing and use of the chemical. In 2021 the Group of Experts for Chemical Agents of the Interdepartmental Commission for MAC and MAI proposed MAC value of 10 mg/m3 for BHT. The aim of this study was to develop a method for determining BHT in workplace air for occupational exposure assessment within 1/10 ÷ 2 of the proposed MAC value. The method is based on retaining the BHT present in the air on a glass fiber filter and XAD-7 sorbent, leaching the retained substance with a solution of N,N-dimethylformamide in methanol and analyzing the solution by the use of gas chromatography with flame-ionization detection. The smallest concentration of BHT that can be determined under the conditions of air sampling and performing the determination is 0.96 mg/m3 (for an air sample of 60 liters). The method for the determination of BHT is presented in the form of an analytical procedure, which is included in the appendix. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

18

Adsorption of 4-aminopyrimidine at the R-AgLAFE/chlorate(VII) interface. Comparison of the adsorption properties of various water activity as well as different surfactants

Martyna Marlena, Pawlak Alicja, Grochowski Mariusz, Bazan-Woźniak Aleksandra, Pietrzak Robert, Nosal-Wiercińska Agnieszka

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2023

|

Vol. 59, iss. 4

art. no. 170204

EN

The results of 4-aminopyrimidine (4-APM) impact studies on the double layer parameters at the R-AgLAFE/ chlorates(VII) interface in the solutions with different water activity as well as different properties of the mixed adsorption layer of 4-aminopirimidine - sodium 1-decanesulfonate (SDS) and 4- aminopyrimidine - hexadecyltrimethylammonium bromide (CTAB) at the electrode/solution interface are discussed.The differential capacity of the double layer (Cd) at the R-AgLAFE/ basic solution interface was measured using the electrochemical impedance spectroscopy. The zero charge potential (Ez) was determined using a streaming electrode, while the surface tension at the zero charge potential (Yz) was measured using the largest pressure method inside the mercury drop. It was proved that both the 4-aminopirymidine concentration and water activity have an essential effect on the doublelayer parameters on the R-AgLAFE/ chlorates(VII) interface. In the studied systems: 4-APM - SDS and 4-APM - CTAB, 4-aminopyrimidine dominance was observed.

19

Two-step etch in n-on-p type-II superlattices for surface leakage reduction in mid-wave infrared megapixel detectors

Ramos David, Delmas Marie, Ivanov Ruslan, Žurauskaitė Laura, Evans Dean, Almqvist Susanne, Becanovic Smilja, Hellström Per-Erik, Costard Eric, Höglund Linda

Opto-Electronics Review

|

2023

|

Vol. 31, Special Issue

art. no. e144556

EN

This work investigates the potential of p-type InAs/GaSb superlattice for the fabrication of full mid-wave megapixel detectors with n-on-p polarity. A significantly higher surface leakage is observed in deep-etched n-on-p photodiodes compared to p-on-n diodes. Shallowetch and two-etch-step pixel geometry are demonstrated to mitigate the surface leakage on devices down to 10 μm with n-on-p polarity. A lateral diffusion length of 16 μm is extracted from the shallow etched pixels, which indicates that cross talk could be a major problem in small pitch arrays. Therefore, the two-etch-step process is used in the fabrication of 1280 × 1024 arrays with a 7.5 μm pitch, and a potential operating temperature up to 100 K is demonstrated.

20

Reliability analysis of N-policy vacation-based FTC system subject to standby switching failures

Kumar Sudeep, Gupta Ritu

Operations Research and Decisions

|

2023

|

Vol. 33, No. 2

53--80

EN

The paper is aimed to investigate the reliability metrics of a multi-unit fault-tolerant control (FTC) system wherein the units are subject to failure and those are repairable by two heterogeneous servers. Server 1 remains permanently available for essential service of failed units, whereas server 2 goes on vacation and renders service based on the N-policy threshold, which may also provide optional and essential services. Server 1 may break down at a steady rate during its servicing period but immediately gets repaired and resume servicing the failed units. When the working unit fails, the available warm standby unit holds responsibility for the smooth operation of the system. The transition of standby units to operational mode may be unsuccessful with switching failure probability. We develop a Markovian model to obtain the steady-state probabilities. We explore computational and sensitivity analysis of different performance measures for various variability of the parameters.