Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Odwzorowanie przepływu wód podziemnych systemu wodonośnego odcinka Kościan–Wolsztyn Pradoliny warszawsko-berlińskiej na modelach lokalnym i regionalnym

Dąbrowski S., Janiszewska B., Rynarzewski W., Straburzyńska-Janiszewska R.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 471, Hydrogeologia, z. 15

15--22

PL

W badaniach hydrogeologicznych dolin rzecznych i pradolin do oceny zasobów wód podziemnych stosuje się badania modelowe, realizowane w układach lokalnych (odwzorowane do 1 : 25 000) lub regionalnych (skale poniżej 1 : 50 000). Zwykle stanowią one odrębne podsystemy wodonośne ściśle związane z wodami powierzchniowymi i ascenzją wgłębnych poziomów wodonośnych (Przybyłek, Dąbrowski, 2013) i wymagają szczegółowego odwzorowania na modelach systemów zasilania i drenażu (Dąbrowski i in., 2011). W artykule przedstawiono i porównano wyniki badań modelowych odcinka Kościan–Wolsztyn Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej na dwóch modelach układu krążenia w celu oceny zasobów dyspozycyjnych – modelu dwuwarstwowym w skali 1 : 25 000 zrealizowanym w 2003 r. przy użyciu programu z biblioteki Hydrylib i modelu regionalnym zlewni Obry z analizowanym odcinkiem pradoliny w układzie czterech warstw modelowych, wykonanym w 2017 r. przy użyciu programu Groundwater Vistas.

EN

Hydrogeological research of river and ice-marginal valleys, which are conducted for groundwater resources assessment, involve modelling of local (map scale below 1 : 25 000) or regional (map scale below 1 : 50 000) systems. Usually, these systems are discrete water-bearing subsystems related to surface waters and ascent recharge from deep aquifers (Przybyłek, Dąbrowski, 2013), which require detailed reconstruction of recharge and drainage systems (Dąbrowski et al., 2011). This paper presents and compares the results of modelling research of the Warsaw-Berlin Ice-Marginal Valley in the Kościan–Wolsztyn area conducted on two circulation system models to estimate disposable resources. These are the local, two- aquifer model of the study area, developed using Hydrylib software in 2003, and the regional, four-aquifer model of the Obra catchment for the study area, created using Groundwater Vistas software in 2017.

2

Dwadzieścia pięć lat doświadczeń w uzdatnianiu wód podziemnych w warstwie wodonośnej na ujęciu Wroniawy dla miasta Wolsztyna

Górski J.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1257--1263

EN

The water supply for Wolsztyn town and the surrounding villages is located in the Warsaw-Berlin ice-marginal valley near the village of Wroniawy. In the early 1990s, a method of groundwater treatment in the aquifer (Hydrox method) was implemented on this water capture. The implementation was preceded by application of a pilot study at one of the wells of the Wroniawy well-field in 1978. Based on the positive results of the pilot study, the method was implemented over the entire well-field, currently consisting of 8 wells that extract waterfrom the ice-marginal aquifer with a yield of approx. 7000 m3/day. The method is usedfor more than 25 years and allows for the efficient removal of iron and manganese, and for the improvement of water quality in relation to colour, ammonia nitrogen and oxidability. Positive effects are achieved despite major changes in water chemistry in operating conditions related to the inflow of water ofpoor quality from the central part of the ice-marginal valley andfrom Wroniawy village. Moreover, application of the method allows for the long-term operation of wells (the oldest wells have been working for more than 20 years) under adverse hydrochemical conditions. The positive effects of treatment, as well as the positive economic effects as compared to traditional treatment, are achieved through the use of appropriate technical solutions and, above all, by proper observance of technological regimes recognized by the operator under hydrogeological supervision. Positive results obtained on the Wroniawy well-field are worth promoting, taking into consideration the fact that implementation of the method in Poland in some cases was improperly conducted, without hydrogeological supervision, which did not allow for obtaining good treatment effects.

3

Geotechniczne uwarunkowania posadowienia obiektów budowlanych na terenie Rzeszowa

Wilk K.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 3/II

419--428

PL

W artykule opisane zostały główne formy morfologiczne występujące na terenie Rzeszowa, tj. Pogórze Dynowskie, Podgórze Rzeszowskie oraz Pradolinę Podkarpacką. Wskazano na różnice w budowie podłoża gruntowego na każdym z tych obszarów. Opisane zostały również warunki hydrologiczne na terenie miasta oraz ich zmiany na przestrzeni czasu, mające wpływ na geotechniczne warunki posadowienia obiektów. W pracy przedstawiono naturalne zagrożenia wynikające ze specyficznej budowy podłoża gruntowego, cechującej się swego rodzaju regionalizmem. Lokalne czynniki warunkujące właściwości geotechniczne gruntu powinny być uwzględnione na etapie rozpoznania podłoża na cele budowlane.

EN

The paper describes the main morphological forms occurring in the Rzeszów area, i.e. the Dynow foothills, Rzeszow submunition region and Podkarpacie ice-marginal valley. The differences in the structure of subsoil in each of these areas were indicated. The hydrological conditions in the city and their changes over time were described. These have influenced on the geotechnical conditions of the building foundations. The paper presents the natural hazards arising from the specific structure of the subsoil, which is characterized by a specific kind of regionalism. Local factors determining the geotechnical properties of the soil should be taken into account at the stage of recognition of the substrate for construction purposes.

4

Wpływ warunków klimatycznych na system fluwialny i melioracje wodne w pradolinach w rejonie Łowicza i Koźmina (Polska Środkowa)

Kobojek E.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2015

|

Vol. 24, No. 4

381--390

PL

Artykuł przedstawia wpływ warunków klimatycznych na system fluwialny i meliorację w ostatnich 200 latach. Badania przeprowadzono w pradolinach w środkowej Polsce. Doliny te są bardzo ważnymi elementami nizinnego krajobrazu. Na przełomie wieków XVIII i XIX dna pradolin były zabagnione i kształtowane przez rzeki wielokorytowe. System rzeczny był związany z okresem większych opadów małej epoki lodowej. Takie warunki środowiskowe były bardzo uciążliwe dla gospodarki, dlatego podjęto decyzje o regulacji rzek i melioracji w pierwszej połowie XIX wieku. Prace melioracyjne przeprowadzono jeszcze w dwóch etapach w XX wieku (1928–1932 i 1961–1974). Prace wykonano w wilgotniejszych okresach i po dużych powodziach.

EN

This article presents the influence of climatic conditions on the fluvial system and reclamation in the last 200 years. The research has been conducted in proglacial valleys in Middle Poland. These valleys are extremely important element of the lowland landscape. Between the 18th and 19th century valley floors were paludified and formed by multichannel river system. That river system was connected with periods of higher rain-fall, related to the Little Ice Age. Such natural conditions were troublesome for the economy which is why it was undertaken to regulate the river and reclamation in the first half of the 19 th century. The reclamation was conducted in two stages of the 20th century (1928–1932 and 1961–1974). The operation was realized in wet periods and after major floods.

5

Reconstruction of sediment provenance and transport processes from the surface textures of quartz grains from Late Pleistocene sandurs and an ice-marginal valley in NW Poland

Woronko B., Pisarska-Jamroży M., van Loon A. J.

Geologos

|

2015

|

Vol. 21, No. 2

105--115

EN

During the Pomeranian phase of the Weichselian glaciation (~17–16 ka), the Toruń-Eberswalde ice-marginal valley (NW Poland and easternmost Germany) drained water from the Pomeranian ice sheet, while intensive aeolian processes took place across Europe in the foreland of the Scandinavian ice sheet (‘European Sand Belt’). The micromorphology of the quartz grains in the Toruń-Eberswalde ice-marginal valley shows no traces of these aeolian processes, or only vague signs of aeolian abrasion. This is unique among the aeolian sediments in other Pleistocene ice-marginal valleys in this part of Europe. The study of the surfaces of the quartz grains shows that the supply of grains by streams from the south was minimal, which must be ascribed to the climate deterioration during the Last Glacial Maximum, which resulted in a decrease of the discharge of these extraglacial rivers to the ice-marginal valley.

6

Naturalne i antropogeniczne przekształcenia środowiska geograficznego na stanowisku archeologicznym kultury mogiłowej w Szczepidle 17 (Kotlina Kolska)

Hildebrandt-Radke I., Makarowicz P.

Landform Analysis

|

2014

|

Vol. 26

21--37

PL

Artykuł dotyczy badań relacji człowiek–środowisko na przykładzie osady kultury mogiłowej ze środkowej epoki brązu, którą odkryto na obszarze niecki deflacyjnej pomiędzy wydmami parabolicznymi na odcinku konińskim Pradoliny Warty. Lokalizacji osadnictwa kultury mogiłowej w pradolinie sprzyjały warunki klimatyczne okresu subborealnego, które określane są jako suche i chłodne. W wyniku badań archeologicznych, litologicznych i geochemicznych stwierdzono, że działalność człowieka przekształciła rzeźbę stanowiska archeologicznego, czyli niecki deflacyjnej. Powstały obiekty archeologiczne, które są pozostałościami działalności osadniczej i gospodarczej (metalurgicznej) zachodzącej na tych samych przestrzeniach stanowiska wielokrotnie. Archiwalne badania palinologiczne wskazują na: obecność wskaźników synantropizacji środowiska, gatunków wprowadzanych przez człowieka, ale też pośrednio na wylesienia, pojawiają się powierzchnie otwarte – pola. Od okresu subborealnego można obserwować nakładanie się wpływów antropogenicznych i naturalnych, klimatycznych kształtujących reżim hydrologiczny w dolinie Warty – można wnioskować o coraz większej częstotliwości powodzi i akumulacji mad. Ten czynnik w konsekwencji mógł się przyczynić do opuszczenia osady około 2800 BP (okres wilgotnych warunków w dolinie).

EN

This article focuses on man-environment relations as exemplified by a Tumulus culture settlement from the Middle Bronze Age discovered in a deflation basin among parabolic dunes in the Konin section of the Warta Pradolina. What favoured the location of the Tumulus culture settlement in the Pradolina was the climatic conditions of the Subboreal period: dry and cool. As archeological, lithological and geochemical studies have shown, human activity has transformed the relief of the archeological site, i.e. the deflation basin. There have appeared archeological objects which are remnants of settlement and economic (metallurgical) activities taking place many times in the same places of the site. Archival palynological research suggests synanthropisation of the environment, the presence of species introduced by man and, indirectly, deforestation: there appeared open spaces – fields. From the Subboreal stage on, one can observe a joint impact of anthropogenic and natural (climatic) factors on the hydrological regime pattern in the Warta valley: a growing frequency of floods and an accumulation of muds. This factor could in effect force people to abandon the settlement about 2800 BP (a period of humid conditions in the valley).

7

Porównanie obszarów zalewowych wyznaczonych w projekcie ISOK oraz metodą glebowej delimitacji na terenie powiatu średzkiego

Górecki A., Helis M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 40

122--128

PL

W pracy przedstawiono wyniki porównania obszarów zalewowych wykonanych dwoma metodami na terenie powiatu średzkiego. Wykorzystując narzędzia GIS dokonano analiz przestrzennych maksymalnych zasięgów powodzi wykonane metodą wstępnej oceny ryzyka powodziowego w projekcie Informatycznego Systemu Osłony Kraju (ISOK) oraz metody glebowej delimitacji. Różnica stref zalewowych wyznaczonych w projekcie ISOK w relacji do obszarów wyznaczonych metodą delimitacji glebowej w północno-wschodniej części powiatu wynika z niedokładności przestrzennej i czasowej danych historycznych o powodziach. Przedstawiona w pracy metoda wyznaczania obszarów potencjalnie narażonych na zalanie metodą delimitacji glebowej, powiększa zasób danych o zjawisku powodzi i po uwzględnieniu przebiegu granic działek ewidencyjnych, może być wykorzystywana wraz z zasobami ISOK przez administrację samorządową w planowaniu przestrzennym zagrożeń w powiecie.

EN

This paper presents the results of a comparison flood areas made by two methods in Środa Śląska district. Using the tools of GIS did spatial analysis of maximum ranges of the flood according to the Preliminary Flood Risk Assessment method in Global Monitoring for Enviroment and Security Project (ISOK) and the method base on delimitation of soils. The difference between wetlands designated in project ISOK compared to areas designated by the delimitation of soil method in the north-eastern part of the district is result of imprecision of the spatial and historical data about floods. Presented in the paper method designation of areas potentially flooding risk by the delimitation of the soil, increase the spatial data about the phenomenon of flooding, and after considering borders of the parcels, can be used with ISOK resource by the local government in planning land cover.

8

Transformacja form korytowych na przykładzie aluwiów piaskodennych rzek roztokowych środkowego vistulianu w Kotlinie Toruńskiej

Weckwerth P.

Landform Analysis

|

2013

|

Vol. 25

169--177

PL

Wyniki badań sedymentologicznych prowadzonych w północnej części Kotliny Toruńskiej pozwoliły na rozpoznanie zmian architektury środowiska sedymentacji korytowej piaskodennych rzek roztokowych. Rzeki te funkcjonowały w czasie środkowego vistulianu, a ich osady należą do górnego ogniwa formacji z Zielonczyna. Ewolucja sedymentacji fluwialnej następowała w dwóch fazach, którym odpowiadają odmienne formy korytowe. W pierwszej fazie dno koryta roztokowego zdominowane było przez pojedyncze odsypy poprzeczne, zaś w drugiej doszło do rozwoju złożonych odsypów śródkorytowych w wyniku łączenia się odsypów pojedynczych. Główną przyczyną transformacji morfologii koryta rzeki była zmiana reżimu rzek z niwalnego na proglacjalny w czasie awansu czoła lądolodu w stadiale głównym zlodowacenia wisły oraz rozwój systemu pradolinnego. Transformacja morfologii koryt skutkowała także wzrostem tempa agradacji ich osadów.

EN

The results of sedimentological research documented changes of architectural elements of fluvial sedimentary environment of sand-bed braided rivers in the Toruń Basin. These rivers existed at the middle Weichselian and their deposits belong to the upper member of Zielonczyn Formation. The evolution of fluvial sedimentation took place in the two phases, which correspond to different channel macroforms. The braided river bed was dominated by a unit bars during the first phase, while in the second phase were evolved compound mid-channel bars as a result of the amalgamation of unit bars. The main causes of the transformation of river channel morphology in the area of the Toruń Basin during the Weichselian glaciation included changes in river regime from nival to proglacial and development of ice-marginal valley. Transformation of channel morphology resulted in an increase in the aggradation rate.

9

Paleogeograficzne uwarunkowania odpływu wód z zastoiska warszawskiego doliną Bachorzy i pradoliną warszawsko-berlińską w czasie stadiału głównego zlodowacenia Wisły

Molewski P.

Landform Analysis

|

2013

|

Vol. 25

105--114

PL

Autor przedstawia nową koncepcję odpływu wód z zastoiska, które utworzyło się w Kotlinie Warszawskiej podczas stadiału głównego ostatniego zlodowacenia. Podstawową, dyskutowaną kwestią jest możliwość odpływu tych wód pradoliną warszawsko-berlińską, w świetle współczesnych stosunków hipsometrycznych w jej wschodnim odcinku. Opracowany nowy schemat zasięgów lądolodu stadiału głównego zlodowacenia wisły umożliwia w starszej fazie tego stadiału (fazie leszczyńskiej) odpływ wód z zastoiska z pominięciem jej wschodniego odcinka przez dolinę Bachorzy. Autor rozważa również rolę halokinezy w zmianie stosunków hipsometrycznych we wschodniej części pradoliny warszawsko-berlińskiej.

EN

The author presents a new concept of the outflow from the ice-dammed lake that formed in the Warsaw Basin during the Main Stage of the last glaciation. The basic issue under discussion is the possibility of the outflow along the Warsaw-Berlin pradolina in the light of the contemporary hypsometric relations in its eastern section. A new scheme of the ice sheet ranges during the Main Stage of the Weichselian Glaciation reveals that during the older phase of this stage, the Leszno Phase, the outflow from the ice-dammed lake was possible through the Bachorza valley, i.e. omitting the Ice-marginal Valley’s eastern section. The author also considers the role of halokinesis in changing the hypsometrical conditions in the eastern part of the Warsaw-Berlin pradolina.

10

Heavy minerals as a tool to reconstruct river activity during the Weichselian glaciation (Toruń Basin, Poland)

Weckwerth Piotr, Chabowski Marek

Geologos

|

2013

|

Vol. 19, No. 1-2

25--46

EN

The heavy-mineral composition of the Weichselian fluvial successions deposited by an ephemeral meandering river and by a sand-bed braided river in the Toruń Basin (central Poland) was analysed. On the basis of a lithofacies analysis, in combination with the composition of the heavy-mineral assemblages, the fluvial processes and river-channel morphology were reconstructed. This allows determining the provenance of the fluvial deposits and the rivers’ discharge regimes. A model is proposed which can explain the changes in the amount of individual minerals in the fluvial sediments of different ages under the conditions of the oscillating Scandinavian ice sheet. The model assumes that, during the ice-sheet advances, the proglacial streams supplied large amounts of heavy minerals that were less resistant to mechanical abrasion. During the main phase of the ice-sheet retreat, the distance between the ice sheet and the Toruń Basin increased, and the amount of non-resistant minerals diminished as a result of sediment reworking in proglacial rivers. Due to the unique location of the Toruń Basin at the front of the Scandinavian ice sheet during the Weichselian glaciation, the heavy-mineral assemblages in the fluvial deposits form a valuable tool for the recognition of the ice-sheet extent.

11

Sztuczne sieci neuronowe w zastosowaniu do budowy modelu geologicznego Pradoliny Głogowsko-Barudzkiej w okolicy Nowej Soli

Kraiński A., Mrówczyńska M.

Przegląd Geologiczny

|

2012

|

Vol. 60, nr 12

650–-656

EN

This article attempts to determine the course of geological strata in part of the G³ogów-Baruth Ice-Marginal Valley, using the multilayer neural networks of a sigmoidal type, trained by the back propagation method that is based on the known theory of gradient optimization methods. Determination of the trend of individual layers was made based on the coordinates (x, y) and the following data: depth of the top, depth of the base and thickness of the strata, obtained from field studies.

12

Sytuacja morfologiczna i geologiczna teras w Żuławce Małej koło Osieka nad Notecią

Nowaczyk B.

Landform Analysis

|

2011

|

Vol. 16

124-127

EN

In the study the morphology of Noteć-Warta Parolina (streamway) in the vicinity of Osiek upon Noteć and lithology of floodplain nearby the archaeological site in Żuławka Mała are presented. The genesis of identified forms i also show. The attempt of the age determination of the flooded dune in floodplain biogenic deposits is given

13

Pradolina Toruńsko - Eberswaldzka drogą przemieszczania się społeczności prahistorycznej

Rola J.

Landform Analysis

|

2011

|

Vol. 16

128-132

EN

The subject of this elaboration is an analysis of distribution of archaeological objects in Toruń-Eberswalde Pradolina between Nakło upon Noteć and Czarnków form the neolithic period to the Middle Ages, and even to modern history. It was indicated that the Pradolina did not constitute the communication barrier.

14

Morfologia i litologia glacjalnej Rynny Jezior Kuźnickich koło Piły

Nowaczyk B., Owsianny P. M.

Landform Analysis

|

2011

|

Vol. 16

133-138

EN

In the study the analysis of the Piła vicinity morphology are presented. Detailed remark was given on long, branchy glacial gully that runs form end morainic hills of Strączyn-Zawada oscillation to the south-west part of Piła. In the vicinity of Mały Puźnik Lake and Duży Kuźnik Lake the lithology with recognized and there was the thickness of biogenic deposits determined

15

Próba budowy modelu geologicznego pradoliny głogowsko-barudzkiej w okolicy Nowej Soli z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych

Kraiński A., Mrówczyńska M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

nr 139 (19)

47-66

PL

W artykule podjęto próbę wyznaczenia przebiegu warstw geologicznych dla fragmentu obszaru pradoliny głogowsko - barudzkiej, wykorzystując w tym celu sieci neuronowe jednokierunkowe wielowarstwowe typu sigmoidalnego uczone metodą propagacji wstecznej błędu, która bazuje na znanych z teorii optymalizacji metodach gradientowych. Wyznaczenie przebiegu poszczególnych warstw zostało wykonane na podstawie współrzędnych (x,y) oraz danych w postaci wysokości stropu, głębokości spągu oraz miąższości warstw uzyskanych na podstawie badań terenowych.

EN

This article attempts to determine the course of geological strata for a great-valley area Głogów, using the multilayer neural network the sigmoidal type training by back propagation method, which is based on the known theory of gradient optimization methods. Determination of the experience of individual layers was made on the basis of the coordinates (x,y), and data in the form of ceiling height, depth and thickness of floor obtained from field studies.

16

Budowa geologiczna rejonu Otyń - Niedoradz (krawędź pradoliny głogowsko - barudzkiej

Kraiński A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

nr 139 (19)

33-39

PL

W prezentowanej pracy opisano budowę geologiczną fragmentu pradoliny głogowsko - barudzkiej w okolicy Otynia i Niedoradza. Autor dyskutuje z modelem budowy geologicznej przedstawionym na Szczegółowej Mapie Geologicznej Polski. Wydzielone zostały poziomy mułkowe w obrębie pradoliny.

EN

Paper presents geological structure of a fragment of głogowsko - barudzka proglacial stream valley in region of Otyń and Niedoradz. Author discuss with the model of geological structure presented in Geological Map of Poland. Author describes several levels of silts within the valley limits.

17

Badania modelowe wielowarstwowego, pasmowego zbiornika wód podziemnych GZWP nr 138 pradolina Toruń-Eberswalde (Noteć) w celu określenia jego granic, bilansu zasilania i obszarów ochronnych

Dąbrowski S., Rynarzewski W., Staburzyńska-Janiszewska R., Pawlak A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 431, Hydrogeologia

9-19

PL

Badania modelowe są podstawową metodą do wyznaczania granic obszarów ochronnych GZWP, określania zasobów odnawialnych, szacowania zasobów dyspozycyjnych oraz określaniu bilansu zasilania zbiornika. GZWP nr 138 Pradolina Toruń-Eberswalde jest szczególnym przykładem zbiornika pasmowego o dużej długości 140 km i szerokości od 2 do 10 km. Z uwagi na wydłużony kształt i rozprzestrzenienie zbiornika, zmienność hydrostrukturalną oraz związki hydrauliczne z sąsiednimi systemami wykonano trzy oddzielne modele: W - część zachodnia - 1190 km(2), C - część środkowa - 1200 km(2), E - część wschodnia - 1080 km(2). Łącznie badaniami objęto obszar ok. 3470 km(2), w tym obszar wydzielonego zbiornika wynosi 1863 km(2). Modele sporządzono dla układu dwóch warstw wodonośnych rozdzielonych warstwą słabo przepuszczalną w warunkach filtracji ustalonej. Pierwsza warstwa reprezentowała użytkowy poziom piętra czwartorzędowego, warstwa druga - poziom mioceński neogenu. W artykule omówiono specyfikę budowy trzech modeli matematycznych dla pasmowej, skomplikowanej struktury hydrogeologicznej. Opisano także sposób łączenia modeli, sporządzania złożonych prognoz i bilansów wód podziemnych dla określenia optymalnego poboru wód przy istniejących ograniczeniach środowiska oraz sposób określenia czasu wymiany wód w zbiorniku.

EN

Mathematical modelling is considered to be the basic method to define borders, balances of the groundwater circulation and borders of protected areas of major groundwater basins (MGWB) in Poland. Marginal valleys are specific because of their regional extension and drainage zones with relation to the adjacent moraine upland. The MGWB No. 138 - Toruń - Eberswalde Ice-Marginal Valley is an example of such a reservoir. It is about 140 km in length and about 2.0 -10.0 km in width. The basin is extensive, elongated and connected with surrounding systems. Within the area of this MGWB, 3 separate models were performed: I - in the western part, about 1190 km(2) large, II in the central area about 1200 km(2) large, and III - in the eastern part, about 1080 km(2) large. Total range of the investigated surfaces was about 3470 km(2) , including the area of groundwater reservoirs of approximately 1863 km(2). These models consist of 2 aquifers divided by a confined bed. They were developed for the steady flow conditions. The layer I is in the Quaternary multiaquifer formation, while the layer II is in the Miocene-Neogene level. The article presents the specificity of the construction of mathematical models for filtration conditions in widespread areas with a complicated hydrogeological structure. The article also describes the way of merging these tree models in order to prepare prognoses and water balances as well as to use these researches to optimize waters withdrawal at the existing environmental limitation.

18

Kopalne dęby Quercus robur z pradoliny Odry we Wrocławiu - analiza geologiczna, paleobotaniczna i radiometryczna

Lorenc M. W., Chlebicki A.

Architektura Krajobrazu

|

2008

|

nr 3

12-21

EN

The geological profile of Quaternary deposits was excavated at the northern district of the city of Wrocław in an artificial ditch of about 200 m long and 6 m deep. Lower part of the profile, starting from the depth of 3,2 m below the surface down to the base of the ditch consisted of light-yellow sand with partly fragmented intercalations of plant debris (0,2 m thick) at the depth of 4,0 m. The lowermost bed of plant debris marks the same level in which numerous logs of sub-fossil oak (Quercus robur) were found. The excavations along the ditch revealed 22 such logs, the thickness of which is in rang of 0,4-1,4 m. They occurred at the depth of 3,9-5,4 m. Morphology, color and qualities of the sub-fossil wood were very good indicators of the changing conditions of the river transport and sedimentation. Among the dendrochronologically analyzed oak samples, two generations of different ages were recognized and local chronologies were produced. The first one was dendrochronologically dated against the Southern Poland oak standard to the period 1796-1526 BC. This dating is in perfect agreement with the earlier produced result of radiocarbon analysis 3180+/-50 BP. The second chronology (4890+/-60 BP and 5000+/-40 BP) indicate that the oaks of that generation grown at the end of the Atlantic Period. Radiocarbon dating also enabled identification of trunks older than 5000 BP (5580+/-40 BP and 5330+/-40 BP), as well as of an age intermediate between these both chronologies (4370+/-50 BP). The analyses carried out indicate that the analyzed profiles contain mostly oak trunks from the Atlantic and Subboreal periods. They enable dating of the youngest part of the alluvial series to around 1500 BC.

19

Geneza form szczelinowych w rejonie Potęgowa w nawiązaniu do przebiegu Pradoliny Łeby

Jurys L., Głowniak J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2001

|

nr 397

117-131

PL

Około 10 km na południowy zachód od Lęborka Pradolina Łeby ostro skręca w kierunku północnym tworząc łuk o promieniu około 6 km. Po zewnętrznej stronie łuku, na wysoczyźnie morenowej, w rejonie miejscowości Potęgowo występują liczne formy szczelinowe ułożone w dwa ciągi równoległe do łuku pradoliny. Te poligenetyczne formy, nazywane ozami, powstały w szczelinach lądolodu najpierw w warunkach subglacjalnych przez wyciśnięcie osadów z podłoża do szczeliny w lodzie, a następnie w warunkach supraglacjalnych przez akumulację wodną i wodno-morenową. Bieg form szczelinowych jest prostopadły do kierunku ruchu lądolodu z północnego wschodu na południowy zachód. Tworzenie się szczelin stymulowane było przekraczaniem przez lądolód progu terenowego, podobnego do dzisiejszej krawędzi pradoliny. W miejscu obecnej pradoliny istniało pod lodem obniżenie podobnej rangi mające znaczący wpływ na warunki glacjacji i deglacjacji tego obszaru.

EN

Some 10 km south-west of Lębork, the Łeba ice marginal valley takes a sharp turn to the north forming an arc about 6 km in radius. On the outer side of the arc, on the morainic plateau near the locality of Potęgowo, there are numerous crevasse forms arranged in two series running parallel to the ice marginal valley arc. These polygenetic landforms called eskers have developed in crevasses of an ice-sheet, first in subglacial conditions trough the squeezing of deposits from the substratum to a crevasse in the ice-sheet, and then in supraglacial conditions trough fluvial and fluvioglacial accumulacion. The crevasse forms are perpendicular to direction of ice-sheet movement from the north-east to the south-west. The formation of the crevasses was stimulated by the ice-sheet crossing a terrain threshold silimar to today's ice marginal valley scarp. In place of the present ice marginal valley, there was a depression under the ice of a silimar rank which had a significant influence on the condtions of glaciation and deglaciation of the area.

20

Tunnel valleys and alluvial fans in the western Sudetic Foreland (southwestern Poland): the lithostratigraphy of Quaternary deposit

Urbański K.

Geologia Sudetica

|

1999

|

Vol. 32, nr 2

147-161

EN

The western Sudetic Foreland between the Nysa Łużycka and Bóbr rivers consist of deposits of two glaciations, the Elsterian and Saalian, and the extensive fluvial sediments. The Elsterian glacial deposits (the lower glacial complex) are only preserved in deep troughs. These structures, which were formerly interpreted as buried valleys, are actually of glacial origin and represent tunnel valleys. The glacial sediments of the Odranian glaciation (the upper glacial complex) are very thin and are only represented by a single till bed which occurs throughout the area, although only in patches. In the study area there are extensive series of fluvial deposits (the lower fluvial complex) between the Elsterian and Odranian tills, which are correlated with the Holstenian to early Saalian fluvial horizon in Germany (the Middle Terrace). The Wartanian sediments are represented by another fluvial series (the middle fluvial complex) which is composed of local alluvial fans deposited by Sudetic rivers, the Wrocław–Magdeburg Pradolina valley and the outwash plains formed at the front of the Wartanian ice sheet. The youngest sediments are represented by one Weichselian and two Holocene fluvial terraces (the Bóbr, Kwisa and Nysa Łużycka Terraces)