Znaleziono wyników: 30

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Krzyż
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
EN
The aim of this study is to introduce the phenomenon that is Nowa Huta, which since 1951 has been one of Krakow’s districts, although in 1949 it was planned as a separate city – a symbol of socialist construction in the People’s Republic of Poland. The plans adopted by the communist
authorities to rebuild Poland were centred on the development of heavy industry. Hence, it was decided to build a steel and metallurgical plant northeast of Krakow. This decision was met with protests from the inhabitants of the villages being redeveloped, as they were not only forcibly displaced, but received low compensation for the fertile black soil. The first residents of Nowa Huta were people coming from rural areas. They formed a mixture of habits and views with different, sometimes foreign, traditions and customs. This syncretism of customs, culture and education gave rise to tensions which were also exacerbated by separation from family oversight. This created a phenomenon called ‘double background’. In addition to this was the upbringing in the Catholic faith. The people of Nowa Huta demanded the construction of a temple, which did not line up with the plans of those in power to create a God-free city here. This tension escalated in April 1960, when in defence of the cross they clashed with the security forces. In the end, the church was not built, but the cross standing at the intersection of Mayakovsky and Marx streets remained intact. Nowa Huta is a special place also for its unique architecture, and its self-sufficiency – kindergartens, schools, health centres and shops are all within walking distance. It is also distinguished by the greenery of the parks, meadows and trees growing between the blocks.
Mniej
Więcej
PL
Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie fenomenu Nowej Huty, która od 1951 r. stanowi jedną z dzielnic Krakowa, chociaż w 1949 r. planowana była jako oddzielne miasto –symbol socjalistycznego budownictwa w Polsce Ludowej. Przyjęte przez władzę komunistyczną plany odbudowy Polski
opierały się na rozwoju przemysłu ciężkiego. Stąd kombinat hutniczo-metalurgiczny postanowiono wybudować na północny-wschód od Krakowa. Decyzja ta spotkała się z protestami mieszkańców zabudowywanych wiosek, gdyż nie tylko zostali oni przymusowo wysiedleni, ale za żyzne czarnoziemy otrzymali niskie odszkodowania. Pierwszymi mieszkańcami Nowej Huty byli ludzie pochodzący ze wsi. Stanowili oni mieszankę przyzwyczajeń i poglądów posiadając odmienne, czasem i obce sobie, tradycje i zwyczaje. Ten synkretyzm obyczajowy, kulturowy, edukacyjny rodził napięcia narastające także na skutek oderwania od nadzoru rodzinnego. To powodowało problemy związane z „dwuśrodowiskowością”. Do tego doszło wychowanie w wierze katolickiej. Nowohucianie domagali się wybudowania świątyni, co nie pokrywało się z planami rządzących stworzenia tutaj miasta bez Boga. Napięcie to eskalowało w kwietniu 1960 r., kiedy to w obronie krzyża starli się ze służbami bezpieczeństwa. Co prawda kościoła nie zbudowano, ale krzyż stojący na skrzyżowaniu ulic Majakowskiego i Marksa pozostał na swoim miejscu. Nowa Huta jest miejscem wyjątkowym także ze względu na unikalną architekturę, samowystarczalność – w niewielkiej odległości zlokalizowano przedszkola, szkoły, ośrodki zdrowia czy sklepy. Wyróżnia ją także zieleń parków, łąk i drzew rosnących pomiędzy blokami.
Mniej
Więcej
PL
We współczesnych, ascetycznych kaplicach alpejskich symbolika krzyża ulega pogłębieniu i powiązaniu z mistycyzmem natury. Taka postawa jest również charakterystyczna dla twórczości Tadao Ando. Celem pracy jest analiza porównawcza rozwiązań przestrzennych stosowanych przez Ando i twórców
alpejskich w zakresie formy i lokalizacji krzyża w obiektach sakralnych oraz poszukiwanie analogii wykraczających poza kontekst kulturowy. Badania pozwoliły wyodrębnić trzy podstawowe obszary operowania znakiem krzyża i semantyczne przesunięcie znaczeń w kierunku metafizyki i duchowości indywidualnej.
Mniej
Więcej
EN
In modern, ascetic Alpine chapels, the symbolism of the cross has been deepened and is linked to the mysticism of nature. This attitude also characterizes Tadao Ando's work. The aim of the work is a comparative analysis of the spatial solutions used by Ando and Alpine artists regarding the
form and location of the cross in sacred buildings and the search for analogies that go beyond the cultural context. The research allowed us to identify three basic areas of using the sign of the cross and a semantic shift of meanings towards metaphysics and individual spirituality.
Mniej
Więcej
PL
W artykule dokonano analizy jednego z narzędzi koncepcji WCM - World Class Manufacturing z filaru S-Safety, tj. krzyż bezpieczeństwa. W pierwszej kolejności przedstawiono z czym związane jest to narzędzie, jakie formy może ono przybierać oraz w jaki sposób można korzystać z tego narzędzia.
Podstawowym celem artykułu jest analiza ofert sprzedaży gotowych rozwiązań z zakresu „safety cross” bazując na krajowych źródłach internetowych oraz analiza praktycznych jego zastosowań w różnych firmach zarówno z kraju, jak i z zagranicy. Artykuł ma stanowić z jednej strony pomoc dla potencjalnych osób zainteresowanych wykorzystaniem tego narzędzia w firmie, przez to, że ma ułatwić wybór najlepszej, gotowej formy do wykorzystania z opcji dostępnych na rynku. Z drugiej strony, artykuł ma na celu wskazanie na różne możliwości wykorzystania „krzyża bezpieczeństwa” w warunkach różnych zakładów produkcyjnych, co ma zainspirować do jego wykorzystania przez inne firmy, które jeszcze takiego narzędzia nie mają wdrożonego. Artykuł będzie pomocny dla tych firm, które mają ambicję i chęci do tego, aby zmierzać i monitorować realizację najważniejszego celu w obszarze bezpieczeństwa - zero wypadków przy pracy.
Mniej
Więcej
EN
The article analyzes one of the tools of the WCM concept - World Class Manufacturing from the S-Safety pillar, i.e. the safety cross. First of all, it presents what this tool is about, what forms it can take and how to use this tool. The basic objective of the article is to analyze sales
offers of ready solutions in the field of "safety cross" based on domestic internet sources and analysis of its practical applications in various companies both from the country and from abroad. The article is intended to be on the one hand help for potential people interested in using this tool in the company, because it is to facilitate the selection of the best, ready-made form to use from the options available on the market. On the other hand, the article aims to show the various possibilities of using the "safety cross" in the conditions of various production plants, which is to inspire its use by other companies that have not yet implemented such a tool. The article will be helpful for those companies that have the ambition and desire to aim and monitor the implementation of the most important goal in the area of security - zero accidents at work.
Mniej
Więcej
PL
Po ciężkich walkach I wojny światowej w okolicach Bielska Podlaskiego pozostało kilkadziesiąt cmentarzy poległych żołnierzy. To miejsca historycznie ważne, od ponad stu lat obecne w podlaskim krajobrazie, jednak wiele z nich uległo zapomnieniu. Tylko niektóre otoczone są opieką lokalnych
władz, parafii czy sąsiadów. Dotychczasowe działania lokalnych społeczności i służb komunalnych miały charakter doraźny i nie uwzględniały ani kulturowego, ani krajobrazowego kontekstu cmentarzy i mogił. Kwerenda dokumentacji cmentarzy, fotograficzna i rysunkowa inwentaryzacja przestrzeni, form małej architektury i zieleni dziewięciu nekropolii posłużyła do refleksji nad możliwościami przemyślanego unaocznienia ich obecności w krajobrazie Podlasia. Zebrany materiał został zaprezentowany mieszkańcom Bielska Podlaskiego na zorganizowanym w tym celu spotkaniu oraz rozpowszechniony w lokalnych mediach. Studium obejmuje pełną dokumentację 4 cmentarzy oraz fotograficzną prezentację pozostałych.
Mniej
Więcej
EN
Following a heavy battle of the World War I numerous cemeteries of soldiers remained in the region of Bielsk Podlaski. Those places are historically important, they are present in the Podlasie region landscape for over 100 years but many of them remain forgotten. Only some of them are
maintained by the local authorities, parishes or the neighbors. Emergency repairs undertaken by the local communities have not accounted for cultural and landscape context of the cemeteries. Search query of the graveyards, photo and drawing inventory of the space, forms of small architecture and greenery of 9 necropolies has served for a reflection on possibilities to visualize them considerately in the Podlasie landscape. Collected material has been presented to Bielsk Podkaski inhabitants at a meeting and publicized in the local media. The study contains full inventory of 4 cemeteries and photo presentations of the remaining ones.
Mniej
Więcej
EN
The characteristic feature of Polish rural landscape is the presence of wayside crosses and shrines which create the unusual atmosphere of countryside. They date back to the early years of Christianity in Poland. At the beginning they were built in former pagan places of worship. Wayside
shrines have various architectural forms. In Sub-Carpathian region there are five basic types of wayside shrines: chapel shrine, cabinet shrine, wall shrine, column shrine and pedestal shrine. In those shrines, depending on type, sacred figures were placed in different places – as a crowning in cabinets or in niches?. The presence of shrines and crosses in the landscape of countryside is connected with their various functions. The most important was and still is the sacral function. The surrounding of shrines could be considered in spatial, symbolic and functional context. The examples of small sacral architecture in Sub-Carpathian villages are shrines situated in Czarnorzeki and Wydrze. In Czarnorzeki most common are stone column shrines and in Wydrze chapel shrines.
Mniej
Więcej
PL
Charakterystyczną cechą polskiego krajobrazu wiejskiego są przydrożne krzyże i kapliczki tworzące niezwykły klimat wsi. W subtelny sposób wpisują się one w krajobraz. Geneza powstawania kapliczek jest ściśle związana z obecnością religii chrześcijańskiej na terenie Polski. Przydrożne
kapliczki przybierają różne formy architektoniczne. W krajobrazie Podkarpacia można wyróżnić pięć podstawowych typów kapliczek: domkowe, szafkowe, wnękowe, słupowe i postumentowe. Kapliczki te, w zależności od typu, najczęściej mieściły w sobie figury świętych lub były nimi zwieńczone. Obecność kapliczek i krzyży w krajobrazie wsi wiąże się z różnymi funkcjami jakie pełniły. Najważniejsza z nich to funkcja sakralna. Otoczenie małej architektury można rozpatrywać w kontekście przestrzennym, symbolicznym i funkcjonalnym. Przykładem są kapliczki znajdujące się na terenie dwóch małych miejscowości Czarnorzek i Wydrza. W Czarnorzekach spotkać można kapliczki słupowe wykonane z kamienia, w krajobrazie Wydrza przeważają kapliczki domkowe.
Mniej
Więcej
PL
W artykule przeanalizowano proces zgrzewania rezystancyjnego prętów ze stopów aluminium w konfiguracji na krzyż przy pneumatycznym oraz serwomechanicznym docisku elektrod zgrzewarki. Analiza prowadzona była numerycznie z wykorzystaniem oprogramowania SORPAS – model 3D. Obliczenia prowadzono
dla aluminium gatunku AA5182 i średnicy prętów 4 mm. Dla systemu pneumatycznego docisku analiza prowadzona była dla różnych wartości prądów zgrzewania i siły docisku. Analizowano następujące wielkości: przemieszczenie elektrod, rezystancję zastępczą statyczną obszaru zgrzewania, przestrzenny rozkład mocy zgrzewania, energię dostarczoną do zgrzeiny, średnicę jądra zgrzeiny oraz objętość roztopionego metalu. Obliczenia prowadzono aż do osiągniecia jednego z przyjętych warunków granicznych tj., np. maksymalnego czasu zgrzewania (63 ms), maksymalnego przenikania prętów (20%), wyprysku ciekłego metalu. Badania ukierunkowane były na optymalizację procesu zgrzewania poprzez zastosowanie systemu serwomechnicznego i odpowiedniego sterowania siłą docisku lub/i przemieszczeniem elektrod. W wyniku uzyskiwany jest korzystniejszy przestrzenny rozkład mocy zgrzewania, w którym energia koncentrowana jest w centralnej strefie zgrzeiny. Dla systemu pneumatycznego docisku nie jest możliwe uzyskanie założonej nominalnej średnicy jądra zgrzeiny (>1,9 mm) i obserwowane jest tworzenie zgrzeiny pierścieniowej w całym zakresie parametrów zgrzewania. Dla systemu serwomechanicznego obserwowane jest natomiast przetopienie materiału w całym obszarze zgrzeiny i uzyskiwane jest pełne jądro o nominalnej założonej średnicy. Do analizy wyników obliczeń MES i graficznej prezentacji zastosowano oprogramowanie STATISTICA.
Mniej
Więcej
EN
The article analyses the resistance cross wire welding of aluminium bars using the pneumatic and servomechanical force of welding machine electrodes. The analysis was performed in a numerical manner using the SORPAS software programme (model 3D). The calculations were performed for bars made
of aluminium AA5182 and having a diameter of 4 mm. In terms of the pneumatic system, the analysis was performed for various values of welding current and electrode force. In addition, the analysis also involved such quantities as electrode travel, the static slope resistance of the welding area, the space distribution of welding power, energy supplied to the weld, the weld nugget diameter and the volume of metal. The calculations were conducted until one of the adopted boundary conditions, i.e. the maximum welding time (63 ms), the maximum penetration of bars (20%) or the expulsion of liquid metal was reached. The tests aimed to optimise the welding process by using the servomechanical electrode force system and the appropriate control of electrode force and/ot travel. The tests enabled the obtainment of more convenient welding power space distribution where energy was concentrated in the central zone of the weld. As regards the pneumatic electrode force system, it was not possible to obtain the assumed nominal weld nugget diameter (> 1.9 mm). Instead, the ring weld was formned within the entire range of welding parameters. In terms of the servomechanical force system, the material was melted in the entire weld area and the complete weld nugget having the assumed diameter was obtained. The FEM calculation results were analysed and presented graphically using the STATISTICA software programme.
Mniej
Więcej
8
Content available remote Cross Wire Projection Welding of Aluminium Alloy Bars (FEM 2.5D Calculations)
EN
The research described in the article involved the analysis of the cross wire projection welding of bars in relation to a conventional, i.e. pneumatic and a servomechanical electrode force system. The analysis was performed using SORPAS (2.5D model) software. Numerical calculations involved
bars made of aluminium alloy 5182 (ϕ 4.0 mm) as well as to various values of electrode force (pneumatic system) and electrode travel (servomechanical system). The analysis involved the projection height reduction before and during the flow of current, the waveforms of static slope resistance, momentary power, weld diameter and the volume of molten material. The research aimed to optimise the process in relation to electrode force and/or electrode travel control in order to obtain such control of welding power space distribution so that energy could be concentrated in the central zone of the weld, where the use of the pneumatic system resulted in the obtainment of incomplete fusion instead of penetration. The article provides general recommendations concerned with the optimisation of a welding process involving the use of a servomechanical electrode force system.
Mniej
Więcej
PL
Przeanalizowano proces zgrzewania garbowego prętów na krzyż dla konwencjonalnego, tj. pneumatycznego oraz serwomechanicznego systemu docisku elektrod. Analiza prowadzona była z wykorzystaniem oprogramowania SORPAS - model 2.5D. Obliczenia numeryczne przeprowadzono dla prętów ze stopu
aluminium gatunku 5182 o średnicy 4,0 mm i różnej wartości siły docisku (system pneumatyczny) i przemieszczenia elektrod (system serwo). Analizowano zgniot materiałów zgrzewanych przed przepływem i w czasie przepływu prądu, przebieg rezystancji zastępczej statycznej, moc chwilowi), średnice zgrzeiny i objętość roztopionego materiału. Badania ukierunkowane były na optymalizacje procesu pod kątem sterowania siłą docisku lub/i przemieszczeniem elektrod a przez to sterowania przestrzennym rozkładem mocy zgrzewania w taki sposób, by koncentrować energie w centralnej strefie zgrzeiny, gdzie dla systemu docisku pneumatycznego zamiast przetopienia obserwowane jest jedynie przyklejenie. Podano ogólne zalecenia w zakresie optymalizacji procesu zgrzewania z zastosowaniem systemu docisku serwomechnicznego.
Mniej
Więcej
PL
Krzyże, kwiaty, znicze, a nawet nagrobki stojące w miejscu wypadku drogowego są częścią zjawiska określanego w literaturze światowej jako spontaniczne upamiętnienia (spontaneous memorialization) lub przydrożne pomniki (roadside memorials). Architekci, folkloryści, geografowie, psychologowie,
socjologowie i inni naukowcy badają przydrożne pomniki pod względem wyglądu, lokalizacji, znaczenia dla ludzi, którzy je wystawili, nie zapominając o poszukiwaniu przyczyn ich pojawiania się we współczesnym świecie. Celem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki determinują występowanie (powstanie i trwanie) miejsc pamięci przy drogach w Polsce. Chociaż wykorzystano głównie teksty wcześniej publikowane, to dane i ich interpretację zaprezentowano w nowym, oryginalnym zestawieniu. Struktura opracowania jest następująca: po zarysie literatury na temat spontanicznych miejsc pamięci zaprezentowano autorski model występowania tych miejsc przy drogach w Polsce, a następnie wybrane jego elementy szerzej omówiono w kolejnych trzech częściach artykułu.
Mniej
Więcej
EN
Crosses, flowers, candles and even gravestones standing in places of fatal accidents are part of phenomenon which in world literature is called spontaneous memorialization or roadside memorials. Architects, folklorists, geographers, psychologists, sociologists and other scholars study
roadside memorials in terms of their appearance, location, importance for people who erected them also seeking factors contributing to their occurance in the contemporary world. The aim of the article is to answer the following question: which factors determine occurance (erection and duration) of roadsied memorials in Poland? Although the article is based mainly on papers previously published, data and interpretation are presented in a new and original way. The structure of the article is the following: after the outline of the world literature on spontaneous memorialization, the author`s model of the occurrance of roadside memorials in Poland has been presented, followed by its selected elements further described in detail in the forthcoming three parts of the paper.
Mniej
Więcej
EN
Historic monastery of Holy Cross located on the top of Mt Łysa Góra (Bald Mountain) (595 m a.s.l.), which is one of the highest hills of Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains, is to be considered cultural and historical centre of the Świętokrzyskie region. Despite of eventful, almost a
thousand-year, history, numerous destructions and redevelopments, the monastery, which up to the middle of 17th century was the biggest Polish religious sanctuary, is nowadays visited by hundreds of thousands of people annually. Through the ages, multiple types of natural building stones were used for the purpose of wall construction as well as for decoration of interiors of the monastery. In comparison with other architectural objects of the region, the monastery of Holy Cross is characterized with big diversity. Bearing in mind persistency and beauty of the structure, multiple types of natural building stones were brought to the top of Bald Mountain and can still be admired while visiting the abbey. Rocks, which represent almost entire lithostratigraphic sequence, from the Cambrian to the Neogene, can be found here. Majority of them comes from the area of Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains and its vicinity, however some details were made of precious raw materials imported from Scandinavia, Belgium, England and Italy, which were very rare in this part of Poland. Nowadays, viewing stone decoration of Holy Cross sanctuary, not only enables to admire work of art, but also gives the possibility to get acknowledged with richness and diversity of rocks as well as multiple interesting geological structures, which they include.
Mniej
Więcej
EN
The landscape is inharmonious in most of the suburban areas in Poland. This is a result of the particular way that suburbs developed around Polish cities. Private, semi-public places with recreational features were built as substitutes for public places. Residents of these communities
typically have opportunities to spend free time in the company of other residents who can participate in organized groups dedicated to gardening or some type of sports like tennis, horseback riding, golf or other. The suburban landscape often looks like a composite of a traditional urban landscape and a community landscape made up of social clubs. This article examines the characteristics of the modern country club landscape, how it came to be so prevalent, the positive and negative features, and possible future directions. Country club space and the landscape it presents has begun to influence the perception of the wider suburban landscape as well as the quality of life and lifestyle of the local residents. The spatial arrangements of country club landscapes create many problems, however, there are also many positive side-effects like the integration of residents with similar interests, the enhancement of suburban landscapes from the addition of sites of aesthetic value and the creation of places that facilitate social interaction. The problems that can arise from the formation of semipublic spaces, especially in suburban settings, need to be further addressed and examined in greater detail.
Mniej
Więcej
PL
W miejscowościach położonych w centralnej części woj. podkarpackiego (Wiercany, Wola Zgłobieńska, Boguchwała, Głogów Młp., Husów) zinwentaryzowano łącznie 117 obiektów małej architektury sakralnej, w tym 89 kapliczek i 28 krzyży. Zebrane informacje posłużyły do określenia aktualnego stanu
zachowania obiektów małej architektury sakralnej na badanym terenie. Zinwentaryzowane kapliczki to najczęściej formy figuralne oraz kapliczki słupowe (kolumnowe). Najwięcej kapliczek poświęconych jest Matce Bożej. Wśród krzyży dominowały drewniane, wysokie, proste w konstrukcji, malowane na brązowy kolor. Drobne elementy architektury sakralnej najczęściej umiejscawiane były na poboczu dróg publicznych lub w obrębie prywatnych posesji. Bardzo często przyzdabiano je sztucznymi kwiatami lub obsadzano trwałą roślinnością bądź otaczano metalowym albo drewnianym ogrodzeniem. Na obszarze badań 54% kapliczek i krzyży posadowiono po II wojnie światowej, w tym zdecydowana większość znajdowała się w Wiercanach i Woli Zgłobieńskiej. Niemniej obiekty te mają niepodważalną wartość historyczną oraz stanowią istotny element krajobraz kulturowego. Potwierdzeniem ich wyjątkowości było wytyczenie w Woli Zgłobieńskiej, Boguchwale i Husowie turystycznych tras rowerowych.
Mniej
Więcej
PL
Jednym z elementów polskiego krajobrazu są przydrożne obiekty sakralne. Bardzo często towarzyszą im rośliny, a zwłaszcza drzewa i krzewy. Badania przeprowadzone na terenie gminy Mełgiew w województwie lubelskim mają charakter inwentaryzacyjny. Określają skład gatunkowy, stan zdrowotny i
wiekowy dendroflory towarzyszącej przydrożnym obiektom sakralnym. Wynikiem analiz jest waloryzacja roślinności towarzyszącej tym obiektom pod względem przyrodniczo-krajobrazowym.
Mniej
Więcej
EN
One of the elements of Polish landscape isroadside sacral objects. Very often they are accompanied by plants, especially trees and shrubs. Research conducted in the area of Mełgiew district, in the Lublin Voivodeship, constitutes an inventory of such objects and their plants. It determines
the list of species, health and age status of roadside sacral objects dendroflora. The result of this study is a evaluation of the plants surrounding these sacral objects in terms of natural and landscape.
Mniej
Więcej
PL
Ważnym elementem polskiego krajobrazu są przydrożne obiekty sakralne. Pełniąc od wieków funkcje religijne, kulturowe i krajobrazowe stają się obecnie często zapomnianym elementem przestrzeni. Podlegają procesom starzenia, niszczenia a nawet dewastacji przez co ich znaczenie w krajobrazie
maleje. Badania przeprowadzone na terenie gminy Mełgiew w województwie lubelskim mają charakter inwentaryzacyjny. Określają stan istniejący i sposób zachowania przydrożnych obiektów sakralnych. Wskazują obiekty najcenniejsze pod względem historycznym, kutrowym i krajobrazowym. Wynikiem analiz jest waloryzacja przydrożnych krzyży, kapliczek, figur i mogił w odniesieniu do krajobrazu gminy, który ulega szybkim zamianom przestrzennym.
Mniej
Więcej
EN
Roadside sacral objects constitute an essential element of the Polish landscape. Having performed religious, cultural and landscape functions for ages, at present they often become forgotten elements of the surrounding space. They undergo the processes of ageing, deterioration, or even
devastation, due to which their importance in the landscape is diminished. Research conducted in the area of Mełgiew district, in the Lublin Voivodeship, constitutes an inventory of such objects. It determines the present condition of the roadside sacral objects and the way they were maintained. It also indicates which objects are the most valuable from the historical, cultural and scenic point of view. The outcome of this research is a valorisation of the roadside crosses, shrines, statues and tombs with reference to the landscape of the district, which is subject to rapid spatial changes.
Mniej
Więcej
14
Content available Kapliczki i krzyże w miejskim krajobrazie Warszawy
PL
Tradycja stawiania w krajobrazie polskim kapliczek czy krzyży znana jest od początków chrześcijaństwa. Z upływem czasu forma i treść kapliczek, krzyży doskonaliła się. Także i miejsce usytuowania stawało się charakterystyczne dla konkretnej kapliczki, wiązało się z jej formą i treścią. Krzyże
stawiano na rozstaju dróg, a kapliczkę z figurą św. Jana Nepomucena lokalizowano nad wodą. Zmiany w krajobrazie wynikające z silnej jego urbanizacji spowodowały zatarcie dawnych tradycyjnych lokalizacji kapliczek i krzyży. Celem artykułu jest ukazanie dawnego i współczesnego kontekstu krajobrazowego dla kapliczek zlokalizowanych w miejskim krajobrazie Warszawy oraz określenie czy i jak zmieniło się postrzeganie tych znaków sacrum w dzisiejszych uwarunkowaniach funkcjonowania miasta.
Mniej
Więcej
EN
Tradition of placing roadside shrines and crosses in the Polish landscape is well known since the beginning of the Christianity. In the course of time, a form and meaning of the roadside shrines and crosses have been improved. Also their localization has become characteristic for particular
shrine, associated with the form ant content. The crosses were placed in the crossroads and the shrine with the statue of St. John Nepomucen was localized by the water. Changes in the landscape resulted from the intense urbanization process have blurred traditional localization of the roadside shrines and crosses. The aim of the article is to present former and present landscape context for the roadside shrines localized in Warsaw urban landscape and to determine how perception of these sacrum signs has been changed in contemporary functional condition of the city.
Mniej
Więcej
PL
Krzyż funkcjonuje w krajobrazie kulturowym Polski od wieków, pełniąc rolę strażnika sfery sakralnej i będąc swoistym totemem narodowym. Jest akcentem kulturowym sytuowanym na przecięciach osi kompozycyjnych. Podkreśla rangę punktów węzłowych. Jest czytelny w krajobrazie z dużych odległości i
stanowi mistyczne wprowadzenie do sacrum. Krzyż jest obiektem kultu religijnego, miejscem odprawiania modlitw, pamiątką pielgrzymek, wypadków drogowych czy ważnych wydarzeń historycznych (np. "krzyż smoleński" pod Pałacem Prezydenckim w Warszawie). Pełni niekiedy rolę "opiekuna domu". Stanowi także wyróżnik przestrzeni wyznaniowej regionu. Wykonany z drewna, kamienia, żelaza lub innych materiałów, przyozdabiany i stawiany przez lokalną społeczność jest jej własnością i dumą. Celem pracy jest przedstawienie motywu krzyża we współczesnym krajobrazie kulturowym Polski w aspekcie sakralnym, krajobrazowym i społecznym.
Mniej
Więcej
EN
For ages, the cross has been a feature of the Polish cultural landscape. It has functioned as a guardian of the sacred sphere and a national totem. The cross is also a landmark, often erected at intersections of composition axes. It highlights the role of road junctions. A roadside cross is
clearly visible in the landscape, even from a long distance, and serves as a mystic entry to the sacred sphere. The cross is an object of religious cult and a place where people pray. It can commemorate pilgrimages, road accidents or important historic events (for example, the Smolensk cross in front of the Presidential Palace in Warsaw). Sometimes, a cross is ‘a home guardian’. It is also a distinguishing feature of the region’s confession and religion. It can be made of wood, stone, iron or other materials. Mounted and adorned by a local community, it becomes an object that people own and take pride in. This article is a presentation of the cross as a motif in the contemporary cultural landscape of Poland, in the sacral, landscape and social context.
Mniej
Więcej
PL
Przedmiotem artykułu są sakralne gesty obrzędowe, rozumiane jako utrwalone i osadzone w kontekście kulturowym czynności o charakterze symbolicznym. Autorka, w oparciu o materiały archiwalne i wywiady terenowe, opisuje gesty obrzędowe rytualnie powtarzane przy obiektach małej architektury
sakralnej, wskazując cechy wyróżniające tego typu zachowania kulturowe. W wyniku analizy, przyjmując kryterium funkcjonalności, wydzielono: gesty święte i uświęcające, gesty oczyszczające, gesty powitań i pożegnań, gesty wotywne oraz gesty pamięci. Symboliczne działania obrzędowe wyrażają postawę człowieka wobec sacrum, określają jego światopogląd, porządkują codzienność, zapewniając zdrowie, pomyślność i urodzaj.
Mniej
Więcej
EN
The article examines sacred ritualistic gestures understood as established symbolic actions set in a given cultural context. Taking into account both archive materials and field based interviews, the author describes ritualistic gestures repeated in the vicinity of small sacred architecture
(e.g. roadside crosses and shrines), distinguishing their characteristic features. Basing upon the criterion of functionality, the gestures have been classified into the following categories: sacred and sanctifying gestures, purifying gestures, welcoming and farewell gestures, votive gestures, and memory gestures. Arguably, these symbolic ritualistic actions demonstrate man’s attitude towards the sacred, define his/her outlook, organize his/her everyday life, as well as ensuring health, success, and harvest.
Mniej
Więcej
PL
Artykuł prezentuje tymczasowe reprezentacje sacrum w krajobrazie – dynamikę powstawania i niszczenia odnawianych co roku konstrukcji symbolicznych. Przedmiotem opisu są tymczasowe materialne reprezentacje obchodów – obiekty tj.: ołtarze, krzyże kwietne czy wzory ze zniczy – analizowane w
kontekście tworzenia się krótkotrwałych międzyludzkich więzi wśród uczestników tego typu zgromadzeń. Jak należy rozumieć powszechność tego rodzaju przejawów religijności w nowoczesnej strukturze społecznej? Czy ich nietrwałość zagraża ich sakralnemu i wspólnototwórczemu charakterowi (jako „reprezentacji kolektywnych” w ujęciu socjologii religii E. Durkheima)? Czy ich usytuowanie, wykraczające poza tradycyjną przestrzeń świętą, jest arbitralne, czy zależy od pamięci społecznej związanej z danym miejscem (np. kategoria „miejsca mocy”)? Autorzy przedstawiają dwie analizy przypadku: obchodów święta Bożego Ciała oraz spontanicznych zgromadzeń w ramach placu Piłsudskiego po śmierci Jana Pawła II w 2005 roku oraz w czasie kolejnych jej rocznic.
Mniej
Więcej
EN
The presentation will be focused on temporary representations of the sacred in the landscape ‐ the dynamics of creation, destruction and repetition of symbolic structures. The article presents temporary physical representations of sacrum ‐ objects such as altars, crosses and floral patterns
made of candles ‐ analyzed in the context of creating a short‐term interpersonal relationships among participants of such a gatherings. How should we make of the frequency of this kind of manifestation of religion in the modern social structure? Is their instability threatens their sacred and communal character (as a ʺcollective representationʺ in terms of the sociology of religion, E. Durkheim)? Is their location, that goes beyond the traditional sacred space, arbitrary or depending on social memory associated with a certain place (eg, the category ʺspaces of energyʺ)? The authors present two case studies: the Corpus Christi celebrations and spontaneous gatherings in the Piłsudski Square after the death of John Paul II in 2005 and during its subsequent anniversaries.
Mniej
Więcej
EN
Thermal comfort properties, i.e. thermal conductivity, thermal absorption and thermal resistance, and the water vapour and air permeabilities of fabrics woven from different cross sectional shaped polyester fibres were investigated. A total of eight woven fabrics were produced in two
different weave patterns (plain and twill) from polyester yarns of four different fibre cross sectional shapes (round, hollow round, trilobal and hollow trilobal). The fabrics consisting of hollow fibres had higher thermal conductivity and thermal absorption values but lower thermal resistance, water vapour and air permeability values than their counterparts of solid fibres. The twill fabrics produced from trilobal fibres showed the lowest thermal conductivity and thermal absorption but the highest thermal resistance, water vapour and air permeability.
Mniej
Więcej
PL
Badano właściwości komfortu cieplnego tkanin: przewodność termiczną, absorpcję oraz opór termiczny, jak również przepuszczalność pary wodnej i powietrza. Wyprodukowano 8 tkanin stosując dwa różne sploty (płócienny i ukośny) z przędz poliestrowych wykonanych z włókien o czterech różnych
kształtach przekroju poprzecznego (okrągły, okrągły z otworem, trójkątny, trójkątny z otworem). Włókna z lumenem posiadały wyższą przewodność termiczną i współczynnik absorpcji, a niższą oporność termiczną, przepuszczalność pary wodnej i powietrza w stosunku do tkanin z włókien o pełnym przekroju. Tkaniny o splocie skośnym z włóknami o przekroju trójkątnym wykazywały najniższą przewodność termiczną i współczynnik absorpcji ale najwyższą oporność termiczna oraz przepuszczalność pary wodnej i powietrza.
Mniej
Więcej
19
Content available Renowacja krzyża na Giewoncie
PL
Metalowy krzyż na Giewoncie od przeszło stu lat należy do najbardziej znanych i rozpoznawalnych symboli polskich Tatr, Podhala i samego Zakopanego. Stanowi wyrazisty symbol uczuć religijnych i patriotycznych Polaków. Jest też czytelnym punktem orientacyjnym w górach i celem wędrówek tysięcy
turystów. Z tego względu informacje o pogarszającym się stanie technicznym konstrukcji zabytkowego krzyża oraz podłoża, na którym go posadowiono, budzą od lat wielkie emocje i niebywałe zaciekawienie.
Mniej
Więcej
PL
Metalowy krzyż na Giewoncie jest od blisko 110 lat jednym z najbardziej znanych i rozpoznawalnych symboli zarówno polskich Tatr, Podhala, jak i samego Zakopanego. Jest wyrazistym symbolem uczuć religijnych i patriotycznych Polaków. Problem ewentualnej utraty stateczności krzyża poruszany był
przez media w kraju i za granicą. Zespół naukowy AGH w Krakowie przeprowadził rozpoznanie aktualnego stanu technicznego konstrukcji i podłoża. Wspólnie z firmami prywatnymi wykonał też prace zabezpieczająco-renowacyjne. Artykuł poświęcony jest tym badaniom i remontowi krzyża.
Mniej
Więcej
EN
The metal cross on the top of Giewont had belonged to the most famous and recognisable symbols of the Tatra, the region of Podhale and Zakopane itself for more than a hundred years. It is an expressive emblem of religious feelings and patriotic Poles. The problem connected with the risk of
losing cross's stability has met with great attention of media among Poles within and outside the country. The scientific team of University of Science and Technology in Cracow has conducted the research of the present technical condition of its construction and foundation. The group of AGH researchers together with the support of private companies has undertaken renovation and preservation works at the site. The article is devoted to this research and the cross's renovation.
Mniej
Więcej
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last