Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Niezwykle ciepła pogoda w czerwcu 2019 roku w Polsce i jej przyczyny cyrkulacyjne

Twardosz Robert, Wałach Piotr

Przegląd Geofizyczny

|

2020

|

Z. 3-4

179--194

PL

Do największych zagrożeń natury meteorologicznej pojawiających się w ostatnich latach w Polsce należy występowanie długotrwałych warunków silnego gorąca, którym zwykle towarzyszy susza, wywołuje groźne skutki w gospodarce, często o charakterze klęski żywiołowej. W tej pracy skoncentrowano się na charakterystyce termicznej i uwarunkowaniach cyrkulacyjnych w wyjątkowo ciepłym czerwca 2019 r. w Polsce. Podstawę badań stanowiły średnie miesięczne wartości temperatury powietrza oraz codzienne wartości temperatury maksymalnej i minimalnej z 69-lecia 1951-2019 z 60 stacji synoptycznych w Polsce, a także kalendarz typów cyrkulacji Lityńskiego (1969). Wykazano, że czerwiec 2019 roku charakteryzował się największymi anomaliami bezwzględnymi (ponad 6°C), jak i względnymi (ponad 4 odchylenia standardowe), jakie zdarzyły się w Polsce począwszy od 1951 roku. O pojawieniu się skrajnych warunków gorąca zadecydował łączny wpływ czynników adwekcyjnych i radiacyjnych.

EN

The study looks at the occurrence of prolonged periods of very hot weather, which have recently emerged as one of the most dangerous natural phenomena in Poland. Spells of sweltering weather are typically accompanied by droughts and have been known to seriously affect the economy, often attaining the scale of a natural catastrophe. This focus of this study is the case of an unusually hot June 2019 in Poland and its related thermal and circulational characteristic. The thermal aspect is analysed using the average monthly air temperatures and the daily maximum and minimum temperatures recorded at the country’s 60 synoptical weather stations over the 69-year period spanning 1951 and 2019. The calendar of circulation types by Lityński (1969) was used to assess the circulation conditions. The study concludes that June 2019 was characterised by both the highest absolute anomalies (of more than 6°C) and the highest relative anomalies (more than 4 standard deviations) recorded in Poland since 1951. This extremely hot weather spell was ultimately produced by the combined influence of the advection and radiation effects.

2

Groźny czerwiec wiązowiec

Czekalski M., Piekarska-Boniecka H.

Zieleń Miejska

|

2018

|

Nr 7-8

63--64

PL

Na terenach zieleni poznańskiego os. Kosmonautów zaobserwowano w tym roku masowe pojawienie się szkodnika o nazwie czerwiec wiązowiec (Gossyparia spuria Mod., 1778). Znany jest on także pod polskimi nazwami – łysik wiązowiec i pilśnik łysy.

3

Mapa bagien Polesia Daniela Zwickera z 1650 roku - dwa znane i dwa nieznane egzemplarze odkryte w zbiorach polskich

Kozica K.

Polski Przegląd Kartograficzny

|

2014

|

T. 46, nr 2

173--191

PL

W artykule przedstawiono stan badań nad jedną z najrzadszych map w historii kartografii polskiej - mapą bagien Polesia Daniela Zwickera (1612-1678) z 1650 r. Wyrytowana i opublikowana w Gdańsku przez Wilhelma Hondiusa (po 1597-1652), uważana jest przez K. Buczka (1963) za jego najlepsze lub jedno z najlepszych dzieł. Jeszcze do niedawna sądzono, że nie ma jej w polskich zbiorach publicznych, a w całej dotychczasowej literaturze wymieniano tylko dwa jej znane zachowane egzemplarze w zbiorach zagranicznych: w Dreźnie i w Wiedniu. Ostatnie poszukiwania autora doprowadziły do odkrycia jej trzeciego egzemplarza w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu i czwartego w zbiorach Muzeum Warszawy. Mało tego, ten odkryty czwarty egzemplarz mapy bagien Polesia jest jej drugim stanem z tego samego 1650 roku (dodano min. informację o bitwie łojowskiej), którego istnienie przewidywał K. Buczek (1963) na podstawie przerysu mapy zamieszczonego w dziele o czerwcu polskim J. Hamela w tłumaczeniu S.B. Górskiego (Wilno 1837).

EN

The map of the Polesie marshes from 1650 elaborated by the outstanding Socinian and physician from Gdansk, Daniel Zwicker (1612-1678), is one of the rarest and most precious maps in the history of Polish cartography. It is also famous for showing for the first time the places where a scale insect (Porphyrophora polonica) occurs. In the middle ages larvas of this insect were used to produce a valuable raw material to obtain red pigment called carmine dye. The map was engraved and published in Gdansk by the well-known engraver Guilielmus Hondius (after 1597-1652). According to K. Buczek (1982) the map is of little significance from a cartographic point of view, but has considerable artistic value and was probably the best map produced by G. Hondius. Until recently no copy of this map was known to exist in Polish public cartographical collections, and until now all published map references in Polish or other languages quoted only two known copies of the map preserved in foreign collections: in Dresden (Sach bibliothek, sign.: H. Polon. 23, III) and in Vienna (Osterreichische Nationalbibliothek, sign.: 389.030-F.K. 23, Taf. 42). The author's latest research brought to light a third copy in 2011, this time in a Polish public collection - the Raczyński Library (Biblioteka Raczyńskich) in Poznań (sign.: M II 971 / 5706), which was purchased in 1985 after the death of a private collector. A fourth copy of this map was discovered by the author in the Museum of Warsaw (Muzeum Warszawy) in a composite atlas by Matthaus Seutter (1678-1757) purchased in 1960. What is more, this fourth copy of the map of the marshes of Polesye is the second state of the Zwicker map from the same year - 1650 (showing, among other additional details, information about the battle of Łojowogród on 31 July 1649). The existence of a second state was already presumed by K. Buczek (1963) on the basis of a copy of that state published in a Polish translation by Stanisław Batys Gorski of a work on the said insect (Porphyrophora polonica) by J. Hamel (Wilno 1837). A fifth copy of the Zwicker map is reputed to exist in the trade.