Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Budowa dźwigu w pałacu Izraela Poznańskiego w Łodzi – studium przypadku

Jeżowski Rafał

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 74

158--172

PL

Główna część pałacu Izraela Poznańskiego w Łodzi jest siedzibą Muzeum Miasta Łodzi, które od 1975 roku sukcesywnie przywraca rezydencję do świetności. Ostatni remont zakończony we wrześniu 2020 roku objął m.in. przystosowanie tej części obiektu dla osób niepełnosprawnych, w tym budowę dźwigu (windy). W artykule dokonano przeglądu literatury i ważniejszych dokonań w zakresie budowy dźwigów w obiektach zabytkowych, w tym pełniących funkcje muzealne. Przedstawiono wybrane problemy konserwatorskie i techniczne z tym związane. W zabytkowej rezydencji Poznańskiego czteroprzystankowy szklany dźwig umieszczono w baszcie od strony ogrodu. Opisano sposób przystosowania wnętrza baszty do funkcji szybu dźwigowego oraz zabiegi mające na celu ograniczenie do minimum ingerencji w zabytkową materię i eksponowanie zachowanych elementów wystroju. Zamieszczono zdjęcia wnętrz baszty wykonane przed przebudową i w trakcie prac. Artykuł zawiera opis oryginalnych rozwiązań konstrukcyjnych zastosowanych w dźwigu.

EN

The main section of Izrael Poznański’s Palace in Łódź is the seat of the Museum of the City of Łódź, which has been restoring successively the residence to its splendor since 1975. The last renovation completed in September 2020 included, among others: adapting this part of the facility for persons with disabilities, including the construction of an elevator. This paper reviews the literature and major achievements in the field of construction of elevators in historical buildings, including museums. Selected conservation and technical problems related to this are presented. In the historical residence of Poznański, a four-stop glass elevator was located in the tower from the garden side. The method of adapting the interior of the tower to the function of the elevator shaft as well as procedures aimed at minimizing interference with the historical matter and exposing the preserved elements of the decoration are described. Photographs of the interior of the tower taken before and during the reconstruction are presented. The paper documents the original design solutions used in the elevator.

2

Place of cultural heritage in the contemporary image of Jarosław

Kobylarczyk Justyna, Hryniewicz Małgorzata, Krupa Michał, Mamedov Alirza, Marchwiński Janusz

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 70

64--70

EN

This article concerns the cultural heritage of the town of Jarosław. Jarosław is a medieval town, first located in 1323 and for a second time about fifty years later by Prince Władysław Opolczyk. The paper focuses on two problem groups. The first concerns the history of Jarosław, Poland, and its monuments, and the second concerns the contemporary image of this city. It is difficult to analyze these matters separately without accounting for the specificity of the region where the city is located. At present, although Jarosław’s role in the country is insignificant, it is perceived as a major economic, cultural and educational center in the Subcarpathian Voivodeship. The contemporary image of the city is inseparably tied with the material assets of cultural heritage - its architectural and urban monuments, as well as its tourism assets.

PL

Artykuł dotyczy dziedzictwo kulturowego miasta Jarosławia. Jarosław jest średniowiecznym ośrodkiem miejskim, lokowanym po raz zapewne w roku 1323 i powtórnie około 50 lat później przez księcia Władysława Opolczyka. Obecnie ośrodek leży w granicach województwa podkarpackiego i jest siedzibą powiatu oraz gminy. W artykule skupiono się na dwóch grupach problemowych: pierwsza dotyczy historii Jarosławia i jego zabytków, druga współczesnego wizerunku miasta. Trudno jest analizować każde z tych zagadnień osobno, nie biorąc pod uwagi specyfiki regionu, w którym miasto jest położone. Obecnie, choć jego rola w skali kraju jest niewielka, to w województwie podkarpackim Jarosław jest postrzegany jako ważny ośrodek gospodarczy i kulturalno-oświatowy. Współczesny wizerunek miasta wiąże się nierozerwalnie z materialnym zasobem dziedzictwa kulturowego – jego zabytkami architektury i urbanistyki, a także walorami turystycznymi.

3

Teoria konserwatorska a dostępność zabytków /na przykładzie Zamku Wysokiego w Malborku

Bukal Grzegorz, Kowalska Agnieszka

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2022

|

Nr 13

85--100

PL

Obowiązująca Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami zawiera formułuje wymagania dotyczące wszystkich budynków, bez różnicowania ich pod względem wartości zabytkowych. Celem tekstu jest zwrócenie uwagi na problem niespójności między wymaganiami zawartymi w Ustawie, a współczesnymi zasadami ochrony zabytków. Przyjęty w tekście ogólny podział budynków zabytkowych pod względem ich podatności na usuwanie barier skonfrontowano z przykładem Zamku Wysokiego w Malborku, stanowiącego część kompleksu zamkowego (Muzeum Zamkowego w Malborku), wpisanego na listę dziedzictwa światowego UNESCO.

EN

The current Polish Law of July 19, 2019 on Ensuring Accessibility for Persons with Special Needs formulates requirements for all buildings, without differentiating them in terms of historic values. The purpose of the text is to draw attention to the problem of inconsistency between the requirements of the Law and modern principles of historic preservation. The general division of historic buildings adopted in the text in terms of their susceptibility to barrier removal is confronted with the example of the High Castle in Malbork, which is part of the castle complex (Malbork Castle Museum), listed as a UNESCO World Heritage Site.

4

Preventive maintenance of historical buildings in European countries – analysis of selected examples

Sroczyńska Jolanta

Architectus

|

2022

|

Nr 2 (70)

51--57

EN

Architectural heritage, due to its material nature, is extremely sensitive to factors contributing to its degradation. Preventive conservation is currently the best way to protect the material authenticity of heritage and is well established in archaeology and museology. The protection of immovable heritage still lacks a proper understanding of this type of action. The article presents a few selected examples of the application of such a method of historic preservation in Belgium, the Netherlands, Denmark, Italy and the region bordering France, Spain and Portugal. Several years of positive experience from such initiatives is reason enough to implement similar measures in Poland as well. Dissemination of knowledge of preemptive actions, which will allow the preparation of appropriate safeguards for the monument even before the threat occurs, is undoubtedly the most optimal solution. However, it is necessary to properly assist owners of monuments to provide them not only with additional funds for the ongoing maintenance of buildings, but also with a more complete and reliable knowledge about the vulnerability of a given building to various types of degradation. Modern historic preservation should replace the previous reactive approach with planned preventive maintenance.

PL

Dziedzictwo architektoniczne, ze względu na swój materialny charakter, jest niezmiernie wrażliwe na czynniki przyczyniające się do jego degradacji. Konserwacja prewencyjna jest obecnie najlepszym sposobem ochrony materialnej autentyczności dziedzictwa i ma swą ugruntowaną pozycję w archeologii i muzeologii. W ochronie dziedzictwa nieruchomego wciąż jeszcze brakuje właściwego zrozumienia dla tego typu działań. W artykule zaprezentowano kilka wybranych przykładów zastosowania takiej metody ochrony zabytków w Belgii, Holandii, Danii, Włoszech oraz w regionie leżącym na pograniczu Francji, Hiszpanii i Portugalii. Kilkanaście lat pozytywnych doświadczeń płynących z tego typu inicjatyw jest wystarczającym powodem, aby podobne działania wdrożyć również i w Polsce. Upowszechnienie wiedzy na temat działań prewentywnych, które jeszcze przed wystąpieniem zagrożenia pozwolą na przygotowanie odpowiednich zabezpieczeń zabytku, są niewątpliwie najbardziej optymalnym rozwiązaniem. Konieczne jest jednak odpowiednie wspomożenie właścicieli zabytków, aby zapewnić im nie tylko dodatkowe fundusze na bieżącą konserwację budynków, ale także pełniejszą i rzetelniejszą wiedzę o podatności budynku na różne typy degradacji. W nowoczesnej ochronie zabytków powinno się zamienić dotychczasowe reakcyjne działania na planową konserwację prewencyjną.

5

Pozwolić odejść, czyli... Granice interwencji

Bukal Grzegorz

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2021

|

Nr 11

1--12

PL

Celem tego tekstu jest zwrócenie uwagi na problem ostatecznej granicy interwencji konserwatorskich wobez zabytków architektury w kontekście holistycznej koncepcji ochrony dziedzictwa. Pełny tekst adresowany jest do polskich czytelników ze względu na szczególne odniesienia do sytuacji polskiego systemu ochrony dziedzictwa. Choć architektura należy do sfery sztuk użytkowych, większość budynków nie powstawała jako dzieła sztuki. Racją ich bytu była i jest możliwość realizacji zadań technicznych w sposób ściśle odpowiadający oczekiwaniom użytkowników. Były w większości podporządkowane zasadom techniki i ekonomii. Ich cykl życiowy zakładał nawet estetycznie degradujące przekształcenia, zużycie oraz planowaną lub nieplanowaną śmierć. Koniec egzystencji zwykłego budynku jest tak naturalny, jak dążenie do „wiecznego”, w stanie oryginalnym, zachowania klasycznie rozumianego dzieła sztuki. Jako taki powinien być postrzegany jako naturalny, w pewnych okolicznościach nawet z konserwatorskiego punktu widzenia. Polskie prawo umożliwia, poprzez bezkrytyczne przyjęcie koncepcji wszechogarniajacego “dziedzictwa”, objęcie ochroną każdego budynku pochodzącego z niezdefiniowanej “przeszłej epoki”. Bez względu na jego stan, bez pytań o techniczną wykonalność interwencji. Wobec braku systemu objektywnego wartościowania prowadzi to do wzrostu liczby budynków uznawanych za zabytkowe oraz nieefektywności ochrony. Pogarsza także możliwości ochrony istniejących i bardzo zaniedbanych obiektów o rzeczywistej wartości.

EN

The purpose of this paper is to draw attention to the issue of the final limit of conservation interventions towards architectural monuments in the context of a holistic concept of heritage protection. The full text is addressed to Polish readers due to its special reference to the situation in the Polish system of protection of architectural heritage. Although architecture belongs to the sphere of applied arts, most of the buildings were not created as works of art. Their raison d'être was - and still is - the possibility of implementing technical tasks in a manner strictly meeting the users' expectations. They were mostly subordinated to the principles of technology and economy. Their life cycle assumed even aesthetically degrading transformations, wear and tear as well as planned or unplanned end. The end of existence of an ordinary building is as natural as the pursuit of an eternal preservation of a (traditionally understood) work of art in its original condition. And such an end should be perceived as natural, and in some circumstances acceptable, even from conservation point of view. By adopting the concept of overwhelming “heritage” uncritically, Polish law allows it possible to extend protection to every building from undefined “past era”, regardless of its condition, without a question of the technical feasibility of the intervention. In the absence of an objective assessment system, this led to a huge increase in the number of buildings entered in the list of monuments and to the ineffectiveness of the formal protection. It has also worsened the ability to protect still existing and very neglected objects of real monumental values.

6

The study of the old estates of the Northwestern Black Sea region of Ukraine in the aspect of increasing the recreational and tourist potential

Storozhuk Svitlana, Pronchenko Andrii

Architecture Civil Engineering Environment

|

2021

|

Vol. 14, no. 3

39--51

EN

The paper is devoted to the study of cultural and natural sights of the Northwestern Black Sea region of Ukraine, revealing their historical significance, unique architectural and urban planning solutions, and favorable location. The study identified and analyzed manors that have survived in the suburban areas of large cities. In world practice, examples have been identified of preserving the cultural and natural heritage of suburban areas through the development of their recreational and tourist potential. On the basis of the investigated cultural and natural attractions of the Northwestern Black Sea region, weekend tourist routes have been developed. The main focus of scientific work is on the study and conservation of natural resources and unique historical palaces and estates on the example of the palace of the Kurisov family. This makes it possible to use effectively recreational areas to create an ecologically clean, comfortable environment for recreation of the population and the development of domestic tourism, as a result of the current global pandemic of the coronavirus infection COVID-19, which caused the closure of the borders of many foreign countries.

7

Pęknięcie ściany w modernistycznym kościele pod wezwaniem Najświętszego Zbawiciela w Zielonej Górze – przyczyna

Michalak B.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 1

219--228

PL

Zielona Góra nie jest miastem bogatym w zabytki architektury z okresu modernizmu. Budowle z tej epoki są jednak coraz powszechniej uznawane za cenne z najbardziej interesujących jest pochodzący z roku 1917 kościół pw. Najświętszego Zbawiciela przy ul. Niepodległości. Świątynia ufundowana przez fundację imienia znanego zielonogórskiego przemysłowca Georga Beuchelta do dziś jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych kościołów w mieście. Projekt Wilhelma Wagnera i Oscara Hossfelda został zrealizowany przy współudziale przedsiębiorstwa Fabrik für Brückenbau und Eisenkonstruktionen Beuchelt & Co. Grünberg in Schlesien. Konstrukcje stalowe zrealizowane przez tę firmę istnieją do dziś nie tylko w Europie, ale także na terenie Afryki i Azji. W 2015 roku, niemalże w setną rocznicę budowy obiektu, zauważono pęknięcie na jednej ze ścian wewnątrz korpusu świątyni. W niniejszym artykule podjęto próbę znalezienia przyczyny wspomnianego uszkodzenia. Obecnie nie obserwuje się zwiększania wielkości pęknięcia, ani nowych śladów uszkodzeń. Nie można jednak pozwolić sobie na bagatelizowanie zjawiska. Nie zbadanie przyczyn i brak metod zapobiegania dalszym uszkodzeniom może doprowadzić do pogorszenia stanu technicznego budowli. Budynek ten jest cennym obiektem sztuki inżynierskiej zarówno w skali miasta jak i regionu. Utrzymanie go w dobrym stanie technicznym powinno być ważnym tematem zarówno dla administracji kościelnej jak i służb konserwatorskich.

EN

There are not too many architectural monuments from the period of modernism in the city of Zielona Góra. Buildings from this era, however, are increasingly recognized as valuable from the point of view of the monuments of engineering and protection. One of the most interesting is the church of the Holy Savior (Najświęsztego Zbawiciela) built in 1917 at the Niepodległości Street. Temple was founded by the foundation named by the known industrialist from Zielona Góra - George Beuchelt and today it is one of the most recognizable churches in the city. Project of Wilhelm Wagner and Oscar Hossfeld was realized in cooperation with the company Fabrik für Brückenbau und Eisenkonstruktionen Beuchelt & Co. Grünberg in Schlesien. Steel constructions which have been built by this company exist up till now not only in Europe, but also in Africa and Asia. In 2015, almost hundred years finishing the construction a crack on one of the walls inside the body of the temple has been observed. In the paper the cause of that damage is analyzed. Currently no increase of the cracks and no outgoing signs of damage is observed. But we cannot afford to underestimate of the phenomenon. The lack of examining the reasons and the preventing further damage can lead to a deterioration of the technical condition of the building. The church is the valuable piece of art engineering both in the city and the region. Keeping it in good condition should be an important topic for both the church administration and conservation services.

8

O wadliwym kształtowaniu materii zabytków architektury

Ałykow K., Napiórkowska-Ałykow M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2015

|

Nr 41

59--64

PL

Zabierając głos w dyskusji na temat nauczania i popularyzacji ochrony dziedzictwa, pragniemy omówić istotne z punktu widzenia osób, na co dzień stykających się z nimi w naszej pracy zawodowej inżynierów budownictwa, problemy związane ze sposobem kształcenia osób, które mają największy, bo realny wpływ na to, jak to dziedzictwo jest kształtowane. Pełniąc nasze obowiązki jako projektanci i inspektorzy nadzory inwestorskiego, ale również jako nauczyciele akademiccy, możemy stwierdzić z pełną odpowiedzialnością, że obecnie istniejące programy nauczania na uczelniach technicznych kształcących przyszłych inżynierów budownictwa nie przygotowują ich do działań w tak wrażliwej materii, jaką są budynki i budowle zabytkowe. Autorzy mają nadzieję, że poruszony w artykule problem stanie się początkiem owocnej dyskusji nad przygotowaniem lepszego i dokładniejszego programu nauczania, co pozwoli na właściwe ratowanie dziedzictwa zarówno narodowego, jak i światowego.

EN

In the article authors would like to discuss some important problems seen through the eyes of ours and other civil engineers who deal with these issues in their daily professional work, which refer to the way of educating those people who have real, and therefore the greatest, infl uence on the way our heritage is being modelled. By carrying out our duties as designers and resident engineers, as well as university teachers, we can say with full responsibility that the current curricular content designed for engineering and technology universities, which is aimed at educating future civil engineers, does not prepare them to perform work in such a sensitive area as historic buildings and structures. The authors hope that the problem raised in this article will spark off a fruitful discussion on preparing better and more precise educational program which will save both the national and the world heritage.

9

Idee i realizacje z dziedziny projektowania konserwatorskiego w XXI w. na wybranych przykładach

Kosiński J.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2015

|

T. 43

167--196

PL

Autor przyjął jako problem badawczy kwestię zestawienia architektury zabytkowej z nowymi tendencjami projektowymi. Przedstawiono szereg realizacji wyrażających szerokie spektrum postępowania we współczesnym projektowaniu, w odniesieniu do zastanej substancji historycznej.

EN

The Author chose as the topic of the article the issue of juxtaposing historical architecture with new tendencies in architectural design. The article depicts a number of projects which are examples of a wide array of approaches to the matter of historical substance that are evident in contemporary design.

10

Projekty konserwatorskie Zygmunta Hendla w kościele OO. Bernardynów w Rzeszowie

Jagieła B., Gosztyła M.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

z. 62, nr 2

127--136

PL

Dokonania Hendla poprzedzające prace konserwatorskie przy zespole OO. Bernardynów w Rzeszowie, a także piastowane przezeń stanowisko konserwatora okręgu tarnowsko - rzeszowskiego stanowiły najlepszą legitymację architekta i były powodem zatrudnienia go jako kierownika prac przy zespole OO. Bernardynów w Rzeszowie. Jak wynika z zachowanych projektów – było to wymagające i zakrojone na dużą skalę przedsięwzięcie. Hendel łączył w swej działalności zawodowej badania i konserwacje zabytków architektury z twórczością architektoniczną. Najczęściej wypowiadał się w formach eklektyzmu. Część jego licznych projektów nigdy nie doczekała się realizacji na skutek splotu różnych okoliczności. W pacach przy obiektach zabytkowych przeważał kierunek restauracji, przy dość szerokim zróżnicowaniu rodzaju i stopnia ingerencji – od powściągliwych, ograniczonych uzupełnień substancji zabytkowej (poddanej zabiegom konserwatorskim na miarę ówczesnego stanu wiedzy i rozwoju technologii) do zasadniczej przebudowy i rozbudowy obiektu. Poniżej przedstawiono ważniejsze z działań konserwatorskich i projektowych oraz ich specyfikę. Opis projektów będących przedmiotem koncepcji restauracji zespołu OO. Bernardynów w Rzeszowie, zarówno tych, które doczekały się realizacji, jak i tych, które nie zrealizowano, autorzy omawiają na przykładzie ołtarza Świętego Krzyża, tabernakulum w kaplicy Matki Bożej Rzeszowskiej, mensy ołtarzowej w kaplicy Matki Bożej Rzeszowskiej, konfesjonałów. Omówiony został również projekt witraża. Celem opracowania jest próba analizy przyjmowanych koncepcji restauracji zespołu OO. Bernardynów w Rzeszowie autorstwa krakowskiego architekta – Zygmunta Hendla. Pogłębiona charakterystyka projektów konserwatorskich z I dekady XX wieku, przeprowadzona została w oparciu o dokumentację projektową pochodzącą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie. Pozwoli to w sposób istotny pogłębić wiedzę tak w zakresie historii omawianego zabytku, jak i historii rozwoju konserwacji zabytków na ziemiach Galicji w okresie autonomii.

EN

The actions of Hendel preceding the restoration works at the complex of Friars Minor of the Observance in Rzeszów as well as his position of the restorer in the district of Tarnów and Rzeszów constituted the best legitimisation of an architect and constituted the reasons of hiring him as the manager of the works on the complex of Friars Minor of the Observance in Rzeszów. Resulting from the retained projects, it was a challenging and huge scale undertaking. Hendel combined the studies and restoration of the monuments of architecture with architectural creativity in his professional activity. He mostly expressed himself in form of eclectics. Part of his numerous projects was not implemented due to various circumstances. In the works on historic objects, the direction of restoration was prevailing, along with a rather broad differentiation of the kind and level of intervention - from reserved, limited compliments of the historic substance (which underwent restoring works within the existing state of knowledge and technology development) to the profound reconstruction and expansion of the object. Below, there are significant restoring and project works and their specificity described. While describing the projects which constitute the concept of restoration at the complex of Friars Minor of Observance in Rzeszów, which were implemented and those which were not implemented, the authors discuss the example of Saint Cross altar, tabernacle in the chapel of Mother of God from Rzeszów, altar stone in the Chapel of Mother of God from Rzeszów, confessionals. The project of the stained glass window was also discussed. The aim of the article is an attempt of analysing the assumed concepts of restoring the complex of Friars Minors of Observance in Rzeszów by the architect of Cracow - Zygmunt Hendel. The indepth characteristics of restoring projects from the first decade of the 19th century was performed on the basis of the project documentation coming from the resources of the National Museum in Cracow. It allows us to deepen knowledge of both the history of the discussed monument and its history and development of restoring monuments on the area of Galicia in the period of autonomy.

11

Koncepcje restauracji klasztoru OO. Bernardynów w Rzeszowie według projektów Zygmunta Hendla

Jagieła B., Gosztyła M.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

z. 62, nr 2

117--126

PL

Celem niniejszego opracowania jest próba analizy koncepcji restauracji zespołu OO. Bernardynów w Rzeszowie autorstwa krakowskiego architekta – Zygmunta Hendla. Architekt o znanym nazwisku i dorobku mógł stworzyć swoje koncepcje projektowe na obiekcie o cennych nawarstwieniach kulturowych, przy którym zatrudniani byli mistrzowie o najwyższym autorytecie. Pogłębiona analiza konceptu konserwatorskiego z I dekady XX wieku, przeprowadzona zostanie w oparciu o dokumentację projektową pochodzącą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie. Projekty, których autorem jest jeden z wybitniejszych architektów i konserwatorów przełomu XIX i XX wieku, pozwalają przybliżyć przyjmowane metody postępowania konserwatorskiego w omawianym okresie. Projekty te, są na tyle cenne, że mogą dawać nowy pogląd na zachodzące zmiany w rozwoju konserwatorstwa. Pozwoli to w sposób znaczny pogłębić wiedzę tak w zakresie historii omawianego zabytku, jak i historii konserwacji zabytków na ziemiach Galicji w okresie autonomii. Architekt krakowski był autorem projektów oraz nadzorował prace konserwatorskie prowadzone w klasztorze w latach 1896-1906. Stworzył koncepcję nadbudowy obiektu, wprowadził propozycję opracowania arkadowego w formie wykształconych boni i klińców elewacji na parterze od strony dziedzińca klasztornego. Opracował projekt rozrzeźbienia elewacji poprzez zwieńczenie ryzalitu trójkątnym przyczółkiem oraz plastycznego podkreślenia narożnych linii pionowych projektując pilastry o trzonach boniowanych. Na przestrzeni lat 2004-2006 w klasztorze prowadzono prace osuszania murów fundamentowych, prace budowlano konserwatorskie murów zewnętrznych i wewnętrznych klasztoru. W roku 2009 zaakceptowano projekty rozbudowy i adaptacji poddasza klasztornego na funkcje mieszkalne oraz założenia ogrodowego od strony północnej. Prace wykonane na początku XXI wieku w swojej ogólnej koncepcji stanowią powrót do niezrealizowanych projektów Z. Hendla. Współczesna realizacja zachowując formę dachu skupiła się na poszerzeniu programu funkcjonalnego wnętrza.

EN

The aim of the article is an attempt of analysing the assumed concepts of restoring the complex of Friars Minors of Observance in Rzeszów by the architect of Cracow - Zygmunt Hendel. The architect of the famous name and achievements could create his own project concepts of the object with valuable cultural influences along with employing the masters of the highest authority. The indepth characteristics of restoring projects from the first decade of the 19th century was performed on the basis of the project documentation coming from the resources of the National Museum in Cracow. The projects, whose author is one of the most outstanding architects and restorers at the turn of the 19th and 20th centuries allow approximating the assumed methods of restoration within the mentioned period. These projects are so precious that they may provide a new outlook on the changes made in the development of restoration. It allows us to deepen knowledge of both the history of the discussed monument and its history and development of restoring monuments on the area of Galicia in the period of autonomy. The Cracow architect was the author of many projects and he supervised restoration works performed in the monastery in the years 1896-1906. He created the superstructure concept of the object, introduced the proposal of arcaded development in form of shaped rustication strips and elevation voussoirs on the ground floor from the side of the monastery courtyard. He developed the project of irregular elevation configuration by cresting with a triangle pediment and plastic underlining of corner vertical lines while designing the pilasters with rusticated cores. In the years 2004 - 2006, the monastery underwent the works on drying foundation walls, the works of construction and restoration of external and internal walls of the monastery. In the year 2009, the projects of expansion and adaption of the monastery loft to housing functions and garden establishment from the northern side were accepted. The works performed at the beginning of the 21st century, in its general concept, constitute the return to the undeveloped projects by Z. Hendel. The contemporary development, retaining the form of a roof, focused on extending the functionality of the interior.

12

Ekspozycja zabytkowych obiektów architektury antycznej na podstawie własnych przykładów

Terlikowski W., Wasilewski K.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

z. 62, nr 2

533--544

PL

Celem artykułu jest analiza sposobów ekspozycji antycznych zabytkowych obiektów architektonicznych oraz odpowiadających im zabiegów konserwatorskich i restauratorskich. Na podstawie międzynarodowych traktatów, badań własnych oraz własnego doświadczenia w pracach konserwatorskich na wykopaliskach archeologicznych, autorzy dokonują opisu różnych sposobów prezentowania elementów dziedzictwa kulturowego jakim są antyczne zabytki. Wprowadzony zostaje podział antycznych obiektów ze względu na stan zachowania konstrukcji do czasów dzisiejszych, uwzględniający zarówno obiekty, które przetrwały w bardzo dobrej kondycji technicznej jak i obiekty, które nie przetrwały do dziś w formie innej niż opisy lub wizerunki oraz inne stany pośrednie. Przedstawione sposoby ekspozycji obiektów architektonicznych obejmują parki archeologiczne oraz inne formy prezentacji, między innymi rekonstrukcje rzeczywiste i rekonstrukcje wirtualne. Analiza działań konserwatorskich przedstawia działania charakterystyczne dla różnych stopni zachowania obiektów oraz różnych sposobów ich planowanej prezentacji. Została zobrazowana przykładami z doświadczenia autorów z wykopalisk prowadzonych na terenie Europy i Azji. W artykule zwrócono szczególną uwagę na potrzebę interdyscyplinarnych badań obejmujących nie tylko konserwowany obiekt, ale i jego otoczenie oraz podobne obiekty o zbliżonej technologii i technice wykonania. Takie badania są niezbędne w celu zachowania odpowiedniego poziomu autentyczności i wiarygodności historycznej podczas prac konserwatorskich i restauratorskich. Wskazano także wpływ jaki ma poprawnie przeprowadzona konserwacja i odpowiednio przygotowana ekspozycja zabytkowych obiektów architektonicznych na rozwój gospodarki lokalnej oraz na realizację zasad zrównoważonego rozwoju.

EN

The aim of this article is analysis of ancient antique architectural objects exposure and the corresponding maintenance and restoration treatments. Based on international treaties, personal research and own experiences in restoration work on the archaeological sites authors describe the different ways of presenting elements of the cultural heritage such as ancient architectural monuments are. The distribution of antique objects due to the present day structure condition is provided including objects that survived in very good technical condition and objects that have not survived to this day in a form other than descriptions or images as well as other intermediate states. The exposure methods of the architectural heritage include archaeological parks and other forms of presentation, such as real and virtual reconstructions. The analysis of restoration work presents the actions specific to different objects preservation stages and different ways their future presentation. It was illustrated by examples from authors experience from archaeological sites located in Europe and Asia. The article draws attention to the need for interdisciplinary research involving not only object, which is under conservation, but also its surroundings, and similar objects with similar technology and technology applied. Such studies are necessary in order to maintain an adequate level of historical authenticity and credibility during maintenance and restoration works. The article shows the effect of the properly conducted maintenance and properly prepared exhibition of historical architectural objects on the development of the local economy and the implementation of the principles of sustainable development.

13

Restauracja ołtarza wielkiego w kościele oo. Bernardynów w Rzeszowie

Jagieła B., Gosztyła M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2014

|

Nr 40

7--13

PL

Celem opracowania jest omówienie koncepcji restauracji ołtarza wielkiego w zespole oo. Bernardynów w Rzeszowie autorstwa krakowskiego architekta Zygmunta Hendla. Pogłębiona analiza konceptu konserwatorskiego z I dekady XX wieku przeprowadzona została w oparciu o dokumentację projektową pochodzącą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie. Badania archiwalne i terenowe pozwoliły poszerzyć wiedzę, tak w zakresie historii omawianego zabytku, jak i historii konserwacji zabytków na ziemiach Galicji w okresie autonomii. Odnaleziona dokumentacja pozwoliła przybliżyć rozwiązania konserwatorskie przyjmowane w Galicji końcem XIX i początkiem XX wieku.

EN

The aim of the work is to discuss the concept of restoring the grand altar in the complex of Friars Minor of Observant in Rzeszów by the architect of Cracow Zygmunt Hendel. The in-depth characteristics of restoring projects from the first decade of the 19th century was performed on the basis of the project documentation coming from the resources of the National Museum in Cracow. Archive and field studies allowed to deepen knowledge of both the history of the discussed monument and the history and development of restoring monuments in the area of Galicia in the period of autonomy. The given documentation allowed to bring the assumed restoration solutions closer in Galicia at the end of the 19th century and the beginning of the 20th century.

14

Assessment of priority alternatives for preservation of historic buildings using model based on ARAS and AHP methods

Kutut V., Zavadskas E. K., Lazauskas M.

Archives of Civil and Mechanical Engineering

|

2014

|

Vol. 14, no. 2

287--294

EN

Numerous countries are trying to find the best method for suitable management of real estate objects that encompass both material value and cultural property. Cultural property can be defined as historical heritage in the form of volumetric and planned spaces of buildings. Yet another problem lurks in utilization and maintenance of such buildings, which are usually regulated by national legislation thus aggravating certain decision-making processes related to their adjustment to the needs of the public or investors. This article addresses the status of some buildings located in the historic city centre of Vilnius and analyses indicators, on the basis of which such buildings could be assessed in order to identify their need for reconstruction, considering archaeological, historical, architectural, economic, social and other arguments. As experience in reconstruction suggests, such decisions demand for well-reasoned and precise concepts as each hasty conclusion usually results in mistakes that demand for additional work and funds. AHP and ARAS methods, which are well-known in decision-making, have been chosen to design the algorithm for priority setting.

15

Stare i nowe materiały budowlane w zabytkach architektury

Owerczuk A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 2-A/1

169-176

PL

W artykule zaprezentowano rozważania na temat znaczenia materiałów budowlanych używanych w obiektach zabytkowych. Szczególną uwagę zwrócono na materiały elewacyjne i pokryciowe. To one są w znacznym stopniu odpowiedzialne za zachowanie oryginalnego przekazu architektury. Ich zużycie techniczne powoduje konieczność wymiany. Właściwy dobór umożliwia zachowanie wartości zabytkowych.

EN

The article presents reflections on the importance of building materials use in historic buildings. Particular attention was asked to the facade and roofing materials. They are largely responsible for maintaining the architecture of the original message. Their technical wear necessitates replacement. Proper selection to preserve the historic value of the monument.

16

Zabytki o funkcjach turystycznych

Pawlikowska-Piechotka A.

Wiadomości / Izba Projektowania Budowlanego

|

2000

|

nr 10

18--20

17

Ochrona i konserwacja zabytków. Cz.2

Barański M.

Wiadomości / Izba Projektowania Budowlanego

|

2000

|

nr 7

27--28