Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Miners as depositories of mining tradition

Szewerda Kamil, Turczyński Krzysztof, Jarosławska-Sobór Sylwia

Mining Machines

|

2025

|

vol. 43

1--11

EN

The article analyses the impact of mining traditions on the regional identity of Upper Silesia and addresses the issue ofprotecting the mining heritage in the face of industrial and social transformation. The authors point out that decades of miningindustryin Silesia have shaped a specific work ethos, habits and mores, which are currently at risk of disappearing as a result of the decarbonization process and the changingtheindustry structure. Specialattention is paid to both tangible and intangible aspects of heritage, such as souvenirs, decorative objects, medals, as well as the traditions of the cult of Saint Barbara.The role of miners as depositories of the memory of the profession and its symbolism is emphasized. Examples of good practice in heritage preservation include international projects, such as CoalHeritage, supporting the promotion of coalindustryheritage. The article emphasizes that the preservation of exhibits, documentation of their history and the relationships among themining families are crucial for consolidatingtheregional identity and transmitting the cultural values to future generations. The need for further actions to protect and popularize the unique mining heritage is also indicated.

2

Protection of post-industrial cultural heritage. A task for smart societies

Marszowski Ryszard, Hildebrandt Robert

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2024

|

z. 194

329--343

EN

Culture - this is what remains when you forget everything you have learned. S. Lagerlof Purpose: In the cognitive space of the article, an important and significant social challenge arises, which is the preservation of cultural heritage in transformed post-industrial areas. Methodology: the theses presented in the article were verified using the following methods: literature review, critical analysis of literature, analysis and comparison of documents and an example of good practices. Result: the literature research confirms that the protection of cultural heritage is an important factor in socio-economic development. By preserving and using cultural heritage, the economic, cultural and social value of transformed post-industrial areas can be increased. Originality: The literature research confirms that the protection of cultural heritage is an important factor in socio-economic development. By preserving and using cultural heritage, the economic, cultural and social value of transformed post-industrial areas can be increased.

3

Renovation of historic wooden window frames as an answer to the challenges of the modern time

Strzałka-Rogal Dominika

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 59

39--54

EN

The subject of the research is the restoration of historic window frames in public and residential buildings in Poland. The considerations are based on examples of wooden windows, the preservation of which is the basis when carrying out conservation work. The paper presents a summary of methods for examining the existing condition of the windows, which precede the renovation process. It also points out the important role of the restoration of window joinery in terms of its total environmental impact. When properly repaired and upgraded, old windows can usually be brought to a condition comparable to new windows, and this approach is sustainable on many levels. The paper answers the question of why, how and to what extent it is worth renovating original preserved windows. The aim of the paper is to point out the right direction to take when practicing refurbishment of historic windows and to formulate guidelines as a starting point for detailed considerations.

PL

Przedmiotem badań są zagadnienia renowacji zabytkowej stolarki okiennej w budynkach publicznych oraz mieszkalnych w Polsce. Rozważania opierają się na przykładach okien drewnianych, których zachowanie stanowi podstawę podczas prowadzenia prac konserwatorskich. W opracowaniu przedstawiono podsumowanie metod badania stanu istniejącego okna, które poprzedzają proces renowacji. Wskazano także na istotną rolę odnowienia stolarki okiennej w kontekście jej całkowitego wpływu na środowisko. Przy prawidłowej naprawie i modernizacji, stare okna można zazwyczaj doprowadzić do stanu porównywalnego z nowymi, a takie podejście jest zrównoważone na wielu poziomach. Praca odpowiada na pytanie dlaczego, w jaki sposób i w jakim stopniu warto odnawiać oryginalnie zachowane okna. Celem artykułu jest wskazanie właściwego kierunku, który należy przyjąć podczas praktyki modernizacji oraz sformułowanie wytycznych stanowiących punkt wyjścia do szczegółowych rozważań.

4

System w działaniu. Wiadomości z pierwszej linii frontu

Bogdanowska Monika

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2024

|

Nr 19

89--98

PL

Autorka w swych rozważaniach opiera się na doświadczeniach zdobytych podczas pracy na stanowisku Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Wybrane zapisy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami zostaną zestawione z przykładami działań przy obiektach zabytkowych, tak by zilustrować działanie systemu ochrony i opieki nad zabytkami w praktyce. We wnioskach wskazane będą kierunki działania, które niejednokrotnie wychodząc poza ustawę o opiece i ochronie zabytków pokazują, że z konstytucyjnego – i powszechnego – obowiązku stania na straży dziedzictwa wymykają się pewne obszary aktywności, w ramach których przekształcamy nasze otoczenie. Również we wnioskach wskazane będą zjawiska, które należałoby uwzględnić w systemie ochrony, gdyż jego ciężar przesunął się zbyt mocno na antagonizmy, zamiast bazować na współdziałaniu.

EN

The author's reflections are based on her experience when working as the Regional Conservator of Historic Monuments in the Małopolska Region. Selected provisions of the Act on the Protection and Care of Historic Monuments will be juxtaposed with actual cases of historic buildings, in order to illustrate how the protection system works in practice. The conclusions will indicate courses of action which, often going beyond the Act, show that certain areas of activity within which we transform our surroundings are slipping away out of the constitutional - and universal - duty to uphold our heritage. Also, the conclusions will specify the things that need to be addressed in the protection system, as its emphasis has been overly shifted to antagonisms instead of cooperation.

5

Heritage Authenticity as a Source of Personal and Collective Identity

Pirkovič Jelka

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2024

|

Nr 22

33--47

EN

The pursuit of authenticity has been driving heritage discourse, stemming from the early efforts of heritage theory. My contribution provides a comprehensive view of heritage authenticity from an existential standpoint. I draw upon Martin Heidegger's Dwelling, Building and Thinking, which offers contrasting perspectives on human existence within time and place: caring and cultivating versus creating and destroying. From this contrast, it becomes evident that heritage embodies authenticity when it reinforces caring and cultivating shared values. With this, authentic caring allows heritage to endure and contributes to constructive development and adaptive changes while respecting the spirit of place. Viewing heritage authenticity through psychological and philosophical lenses emphasises its significance in personal and collective identity formation. Understanding “the other” is essential in shaping our identities. This paradox is also evident in heritage and can be addressed by fostering a more inclusive approach that embraces and integrates the heritage of others. Such an approach challenges the conventional understanding of the interplay between heritage authenticity and identity. Authenticity and identity depend on heritage values, memories, and knowledge. Through this relationship, a society becomes visible to itself and others. Building on Martin Heidegger and Alessandro Ferrara’s understanding, the authentic identity expressed in heritage provides valuable insights into a society's identification process.

PL

Dążenie do autentyczności napędza dyskurs na temat dziedzictwa. Artykuł zapewnia kompleksowe spojrzenie na autentyczność dziedzictwa z egzystencjalnego punktu widzenia. Opieram się tu na tekście Mieszkanie, Budowanie i Myślenie Martina Heideggera, który oferuje kontrastujące perspektywy ludzkiej egzystencji w czasie i miejscu: troska i kultywowanie kontra tworzenie i niszczenie. W wyniku tego spojrzenia oczywistym zdaje się, że dziedzictwo ucieleśnia autentyczność, gdy wzmacnia opiekę i kultywowanie wspólnych wartości. Dzięki temu autentyczna troska pozwala dziedzictwu przetrwać i przyczynia się do konstruktywnego rozwoju i zmian adaptacyjnych przy jednoczesnym poszanowaniu ducha miejsca. Postrzeganie autentyczności dziedzictwa przez pryzmat psychologiczny i filozoficzny podkreśla jego znaczenie w kształtowaniu tożsamości osobistej i zbiorowej. Zrozumienie „innego” jest niezbędne w kształtowaniu naszej tożsamości. Paradoks ten jest również widoczny w dziedzictwie i może być rozwiązany poprzez promowanie bardziej inkluzywnego podejścia, które obejmuje i integruje dziedzictwo innych. Takie podejście podważa konwencjonalne rozumienie wzajemnych relacji między autentycznością dziedzictwa a tożsamością. Autentyczność i tożsamość zależą od wartości dziedzictwa, wspomnień i wiedzy. Dzięki tej relacji społeczeństwo staje się widoczne dla siebie i innych. Zgodnie z wizją Martina Heideggera i Alessandro Ferrary autentyczna tożsamość wyrażona w dziedzictwie zapewnia cenny wgląd w proces społecznej identyfikacji.

6

Restoration of the polychrome of the parish church of Our Lady of Sorrows in Marianskie Porzecze

Matyszewska-Fuszara Katarzyna, Woszczenko Katarzyna

Materiały Budowlane

|

2024

|

nr 11

179--188

EN

The restoration of the polychromes in the historic parish church of Our Lady of Sorrows in Marianskie Porzecze was discussed. Analyses were conducted using handwritten sources, source literature, private communications, and a photographic inventory of the building. The church is an example of Baroque wooden architecture in the Mazovian Voivodeship. Built on a Latin cross plan in 1776, it features three naves. Over the years, the church has undergone several restorations, both exterior and interior. Currently, restoration work is focused on the Baroque illusionistic polychromes that cover nearly the entire church interior. The state of the restoration as of March 2024 is presented, with an analysis of the materials and techniques employed in contemporary conservation work, highlighting similarities and differences compared to those used in earlier restorations. Thoughtful use of available materials and technologies is essential for preserving the historic structure's original character.

PL

Omówiono renowację polichromii zabytkowego kościoła parafialnego Matki Bożej Bolesnej w Mariańskim Porzeczu. Analizy przeprowadzono z wykorzystaniem źródeł rękopiśmiennych, literatury przedmiotu, komunikatów prywatnych oraz inwentaryzacji fotograficznej obiektu. Kościół jest przykładem barokowej architektury drewnianej na terenie województwa mazowieckiego. Został wzniesiony na planie krzyża łacińskiego w 1776 r.; ma trzy nawy. Dotychczas przeszedł kilka renowacji na zewnątrz i wnętrz. Obecnie prowadzona jest renowacja barokowych iluzjonistycznych polichromii, pokrywających praktycznie całe wnętrze kościoła. Przedstawiono stan renowacji na marzec 2024 r. Analiza prezentuje stosowane w trakcie współczesnych prac konserwatorskich materiały i techniki oraz różnice i podobieństwa między nimi a użytymi wcześniej. Przemyślane korzystanie z dostępnych na rynku materiałów i technologii jest kluczowe dla zachowania pierwotnego charakteru materii zabytkowej.

7

Integration of BIM and GIS Data of a Heritage Building Using FME

Borkowski Andrzej Szymon, To Duc Alex

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2024

|

Vol. 34, no. 2

204--215

EN

BIM and GIS technologies are used in both planning and investment and construction processes. GIS is more often used in the former, where one operates on a macro scale and information about the environment is essential for decision-making. BIM, on the other hand, is increasingly implemented in investment and construction processes (micro scale). The BIM model as a resource of knowledge and information about the construction object is the basis for decision-making, while data from GIS systems are necessary to obtain reliable information about the environment and the prevailing spatial, social or economic conditions. The basic information from GIS systems are attributes related to geographic location (coordinate system, angle to true north, elevation ordinate). Unfortunately, both technologies use different programming paradigms. GIS is mainly a relational database based on multidimensional tables, while BIM uses so-called encapsulation, polyform, hierarchy or instantiation, which enrich semantically stored data. There are many benefits to integrating geospatial data with building object information. The problem of compatibility and interoperability of the two technologies is the subject of many considerations of basic science and the problem of practitioners during application work. Georeferencing of BIM models is conferred in several ways, however, most of them require relatively expensive commercial tools or extensive digital skills or even programming. Rarely, however, are tools such as FME used for data conversion, management and visualization. Thus, the purpose of the present work was to attempt to properly georeference a BIM model of a historic building, located at Constitution Square in Warsaw, in a GIS environment, and then convert the data to shapefile output format using FME software. The results of the experimental work indicate that the BIM data can be embedded quite accurately in the space of a given coordinate system and displayed against various contextual data, but the 3D geometry itself loses its detail and quality. The paper discusses the limitations of the procedure and future research directions.

8

Adaptation of Post-fortress Buildings as an Enrichment of the Functional Programme of a Housing Estate on the Example of Fort VIII Służew in Warsaw

Gleń Piotr, Hołownia Damian

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2024

|

Vol. 34, no. 4

113--125

EN

The article refers to the problem of adaptation of post-fortress objects from the 19th century located in the strict urban tissue in Poland. The authors of the text analyse the example of adaptation of Fort VIII Służew in Warsaw as a way of making common spaces in housing estates more attractive. The rapid demilitarisation of fortresses from this period caused by the development of the art of war and the subsequent dynamic development of urban planning after the Second World War resulted in the degradation and disappearance of these valuable monuments. The Russian ring fortress of Warsaw is now entirely within the urban fabric. Introducing additions and new utility functions is becoming a way of protecting the existing stock of often degraded spaces left behind by former forts. On the example of Fort VIII Służew, a number of activities related to adaptation, revitalisation and revalorization of the existing urbanised residential space in Ursynów district are presented. The analysed object together with its surroundings is an example of a way to use post-fortress spaces for both utilitarian and cognitive purposes while respecting historic values. Age-old fortifications, so well preserved in Poland, significantly define and shape urban layouts. The research carried out by the authors of this text shows that appropriate use of the potential of post-fortress buildings from the 19th century can significantly improve the quality and character of colonial buildings and highlight the values associated with this type of specific monument.

9

Architectural heritage: log houses of the Warmia Region. A report from research workshops

Bonisławska Agata, Balcerzak Radosław, Orzechowski Mirosław

Architectus

|

2024

|

Nr 2 (78)

123--133

EN

The report concerns a research workshop attended by students of the Faculty of Architecture at Warsaw University of Technology. The workshop took place on 10–23 July 2023. During the workshop, among others, an architectural inventory of three Warmian log houses dating from the 2nd half of 19th century was made, ethnographic interviews with the inhabitants of analyzed houses were performed. The performed research aimed at documenting the existing but still disappearing heritage of log houses in Warmia, and at recognition of the structure of buildings and history of inhabiting them since they had been built. Threads of Warmian social identity were investigated – whether it was present or missing. The workshop resulted in a material that will be useful in further research. The graphical documentations of the houses were delivered to the house owners. The original drawings are archived at the Faculty of Architecture of Warsaw University of Technology. The overall outcome of that event is also a valuable experience for the participants and the inhabitants. All those actions aim to enrich the awareness of the log houses heritage in the region, especially among local communities, and to recognize relations of identities of researched houses with the cultural landscape of a land – here in Warmia as an example.

PL

Sprawozdanie dotyczy warsztatów badawczych z udziałem studentów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Warsztaty te odbyły się w dniach 10–23 lipca 2023. W ich trakcie wykonano m.in. inwentaryzację architektoniczno-budowlaną trzech warmińskich chałup zrębowych z 2. połowy XIX w. oraz przeprowadzono wywiady etnograficzne z mieszkańcami analizowanych domów. Działania badawcze służyć miały dokumentacji istniejącego a zanikającego dziedzictwa chałup drewnianych na terenie Warmii oraz rozpoznaniu struktury tych budynków i historii ich zamieszkiwania od czasu ich budowy. Zwrócono także uwagę na wątki tożsamości warmińskiej – jej obecność w relacjach mieszkańców lub jej brak. Efektem przeprowadzonych działań jest materiał badawczy służący dalszej pracy nad tematyką zrębowych chałup warmińskich, dokumentacja architektoniczno-budowlana przekazana mieszkańcom analizowanych domów oraz zdeponowana w oryginale w archiwum Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, a także cenne doświadczenia zarówno uczestników warsztatów, jak i mieszkańców. Działania te służą poszerzeniu świadomości na temat wartości architektury drewnianej wśród społeczeństwa (także społeczności lokalnej) oraz rozpoznaniu korelacji tożsamościowych badanych obiektów z krajobrazem kulturowym badanego regionu – tu Warmii.

10

Spatial transformation of a heritage city by infill development: the case of Raciborz Old Town

Jagiełło-Kowalczyk Magdalena, Stachura Ewa, Poluk Dominika

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

65--83

EN

The sustainable development of urbanised space requires the implementation of longterm measures concerning pre-existing and planned development. Development strategies for large and small cities emphasise space transformation following environmental principles. This can be considered as a tool to facilitate the sustainable development of existing urban layouts. Hence, the principal objective is to identify problems with sustainable infill in city centres. This paper will use Raciborz as a case to show how implementation guidelines can be developed that are sensitive to the city’s spatial development history. Against this background, comments will be made on selected design scenarios of a city block that contained the site of the former Raciborz Synagogue. These scenarios are considered optimal from the standpoint of the city’s urban quality, understood as a conglomerate of functional, technical, aesthetic, and social values. It also points to conflicts and conflicting expectations concerning the site in question and defines a framework for compromise.

PL

Zrównoważony rozwój przestrzeni zurbanizowanych wymaga wdrożenia długofalowych środków z zakresu istniejącego oraz planowanego rozwoju tego regionu. Strategie rozwoju dużych i małych miast kładą nacisk na transformację przestrzeni zgodnie z zasadami ochrony środowiska. Działania te można uznać za narzędzie ułatwiające wprowadzanie zasad zrównoważonego rozwoju w istniejących planach urbanistycznych. W związku z tym głównym celem artykułu jest określenie problemów związanych ze zrównoważonym uzupełnieniem tkanki centrów miast. W artykule tym jako przykład wykorzystano miasto Racibórz, aby pokazać, w jaki sposób mogą zostać opracowane wytyczne wdrożeniowe, które zapewnią podtrzymanie hstorycznego aspektu zagospodarowania przestrzennego miasta. Na tym tle pod rozważanie poddane zostaną wybrane scenariusze projektowe kwartału miejskiego, w którym znajdowała się była synagoga raciborska. Scenariusze te są uważane za optymalne z punktu widzenia jakości tkanki miejskiej, rozumianej jako konglomerat wartości funkcjonalnych, technicznych, estetycznych i społecznych. Wskazują one również na konflikty i sprzeczne oczekiwania dotyczące danego miejska i określają zasady wypracowania możliwego kompromisu urbanistycznego.

11

Contemporary Architecture Design in Mountain City Walkways - a Case Study from Chong Qing city in China

Wen Quan, Zhou Mo, Shah Awais

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 16

123--136

EN

As the largest mountainous city in the world, Chong Qing boasts of amounts of mountain city walkways in historical areas. Rendered by Ba-Yu culture, immigrant culture, origin of revolution, the mountain city walkway not only becomes the non-motorized system with the most distinctive characteristics of Chongqing, but also a demonstration of urban growth rings, and inheritance of urban culture. It is an important carrier for citizen’s travel, enriching citizens’ lives, and showcasing the characteristics of mountains and rivers, recording nostalgia and city culture, etc. It is now become Chongqing’s name card and attracts architects to attempt to create contemporary architecture in a historic context. Based on the three projects of Chongqing's mountain city walkways conservation and development, this paper sorts out characteristic and elements of mountain city walkways, and analyzes the spatial paths of historical heritages and traditional streets under the natural conditions of mountains and two rivers, to clarify the threads and clues in contemporary architectures construction in a historical context. Plug-in is an innovative form in old context to stimulate the vitality of old communities. Space – darning refers to using a pointwise micro technique to complete the historical fabrics, advocating for “preservation, repair, and continuation”; emphasize starting from its own system and conducting functional repair and weaving from bottom to top. Landscape simulation means taking full use of the original courtyard, flat roof, caves and terrace, connecting and organizing the circulation and function to fit the original topography in a modest attitude.

PL

Chong Qing to miasto położone na terenie współczesnych Chin. Charakteryzuje się ciekawym ukształtowaniem krajobrazu zabudowanego za pomocą licznych kamiennych pasaży, które dostosowują się kształtem do otoczenia. Ich historia jest elementem bogatej przeszłości terenu, m.in. działań kultury Ba-Yu. Historyczna tkanka miasta stała się polem działań, na którym starano się stworzyć nowe obiekty architektoniczne w odniesieniu do historycznego kontekstu miasta. Przedstawione w artykule badania odnoszą się do trzech projektów, których celem było ponowne wykorzystanie górzystych terenów miasta na cle działań przestrzennych, które miały pomóc w procesie rewitalizacji. Wykorzystanie narzędzi cyfrowych do symulacji powiązań pomiędzy istniejącymi dziedzińcami, uliczkami, placami, jaskiniami i przestrzeniami publicznymi stało się przyczynkiem do rozważań, w jaki sposób można ponownie wykorzystać historyczne dziedzictwo na potrzeby nowych użytkowników.

12

Ukrainian Institute of Physics and Technology Complex in Kharkiv: rethinking Soviet-period architectural heritage in postwar Ukraine

Didenko Kateryna, Kachemsteva Lubov, Antonenko Nadiia, Kiepova Daria

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 74

73--83

EN

At present, in the context of Russia’s military invasion of Ukraine and the deliberate destruction of architectural monuments, the most important challenge is to preserve major Ukrainian urban and architectural complexes. There is an urgent need for the introduction of the monuments of Ukrainian culture and architecture into academic literature. Key Ukrainian architectural sites should be highlighted and further analyzed in terms of their completeness and stylistic attribution. This paper focuses on the history of the design and construction of the Ukrainian Institute of Physics and Technology (UIPT), an important complex that certainly has high historical, cultural and architectural value. The history of the origin and construction of the UIPT is documented and the main historical stages of the creation of the complex are covered. The main functional components of the complex are identified, and its core structures—the Main and High-Voltage buildings—are highlighted.

PL

Obecnie, w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę i celowego niszczenia pomników architektury, najważniejszym wyzwaniem jest zachowanie głównych zespołów urbanistycznych i architektonicznych Ukrainy. Istnieje pilna potrzeba wprowadzenia zabytków kultury ukraińskiej do literatury naukowej. Kluczowe ukraińskie obiekty powinny być uwidocznione i dalej analizowane pod względem ich kompletności i przyporządkowania stylistycznego. Niniejszy artykuł skupia się na historii projektu i budowy Ukraińskiego Instytutu Fizyki i Technologii (UIFT), ważnego zespołu o niezaprzeczalnie wysokiej wartości historycznej, kulturowej i architektonicznej. Udokumentowano historię początków i budowy UIFT oraz omówiono kluczowe etapy historyczne powstawania zespołu. Zidentyfikowano główne funkcjonalne komponenty zespołu oraz naświetlono jego najważniejsze obiekty – Budynek Główny i Budynek Wysokich Napięć.

13

Reasons for deterioration of historical buildings and the significance of memory in the adaptive reuse process of architectural heritage: case study of Saint Vincent de Paul School in Istanbul

Doğan Huriye Armağan

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 73

24--33

EN

Architectural heritage can deteriorate for various reasons related to human interventions or natural causes. Especially buildings constructed with materials such as brick and stone are more likely to experience a few user and use changes in their lifetimes, which would result in interventions. While some of the changes can be prepared and controlled by experts, some can happen without necessary supervision due to the longterm transformations and social dynamics. However, in both cases, it can cause damage to a building. Especially when a structure is the heritage of a different era or a different culture, and society has already changed, even the interventions performed by experts can be inappropriate. In this study, the restoration and adaptive reuse project of the St. Vincent de Paul French School in Istanbul was analyzed to gain insight into the reasons for its deterioration and to determine the outcomes of the project.

PL

Zabytki architektury mogą niszczeć z różnych powodów związanych z ludzką interwencją oraz czynnikami naturalnymi. Jest dość prawdopodobne, że budynki z cegły i kamienia przejdą w swoim życiu technicznym kilka zmian użytkownika oraz formy użytkowania, które to będą wiązały się z przebudowami. O ile niektóre zmiany mogą być przygotowane i nadzorowane przez ekspertów, o tyle inne mogą być przeprowadzone bez należytego nadzoru ze względu na długotrwałe przemiany i dynamikę społeczną. Niemniej w obu przypadkach zmiany te mogą doprowadzić do zniszczeń w budynku. Zwłaszcza zaś kiedy obiekt jest z innej epoki lub jest dziedzictwem innej kultury, a społeczeństwo zdążyło się już zmienić, nawet interwencje eksperckie mogą być niewłaściwe. W niniejszym badaniu przeanalizowano projekt zmiany sposobu użytkowania i przebudowy Szkoły Francuskiej im. św. Wincentego a Paulo w Stambule, aby zrozumieć przyczyny jej niszczenia oraz ustalić rezultat projektu.

14

Ocena przekształceń piętrowego, ceglanego domu z dachem półpłaskim z przełomu XIX-XX pod wpływem termomodernizacji na przykładzie gminy Puck, woj. pomorskie

Szarejko Magdalena, Górka Anna

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 73

102--116

PL

Ceglane budynki mieszkalne z przełomu XIX i XX wieku, które stanowiły charakterystyczny element krajobrazu wsi pomorskiej, obecnie powszechnie poddawane są modernizacji w celu poprawy warunków cieplnych. Przedmiotem badania jest stan zachowania najmłodszego, historycznego typu domu w zagrodzie chłopskiej na Kaszubach – piętrowego, ceglanego domu z dachem półpłaskim. Badanie przeprowadzono na obszarze gminy Puck. Zidentyfikowano i opisano 42 obiekty w 16 miejscowościach. Ponadto zaproponowano metodę klasyfikacji i oceny zmian architektonicznych pod wpływem termomodernizacji. Rezultaty potwierdziły znaczną skalę przekształceń: zaledwie dwa obiekty zachowały się bez zmian, podczas gdy 67% jest częściowo lub znacznie przekształconych. Uzyskane wyniki dowodzą trwałości wiejskich, historycznych budynków ceglanych oraz potrzeby poszukiwania i popularyzacji rozwiązań termomodernizacyjnych spełniających warunki ich ochrony.

EN

Brick houses dating back to the turn of the nineteenth and the twentieth centuries, which were a distinctive component of the Pomeranian countryside’s landscape, are now commonly being transformed to improve their thermal conditions. This study analyzed the state of preservation of the most recent historical type of house in peasant homesteads in Kashubia, namely a two-story brick house with a semi-flat roof. The survey was conducted in the Puck County area. As many as forty-two sites in sixteen locations were identified and documented. In addition, a method for classifying and evaluating architectural changes under the influence of thermal efficiency improvement has been proposed in the study. The results confirmed the significant scale of transformation: only two buildings remained unchanged, while 67% of them were partially or significantly transformed. The results demonstrate the durability of rural, historical brick buildings and the need to search for and popularize thermal efficiency improvement solutions that meet the conditions for the preservation of such buildings.

15

Natura i dziedzictwo – Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDG) jako czynniki integracji społecznej w przestrzeniach osiedli mieszkaniowych. Studium Zaspy

Duch-Żebrowska Paulina, Kurkowska Agnieszka, Wróblewska Anna

Środowisko Mieszkaniowe

|

2023

|

nr 43

31--43

PL

Niniejszy artykuł przedstawia temat rewitalizacji zewnętrznych przestrzeni wspólnych na istniejących osiedlach mieszkaniowych. Celem badań jest przedstawienie uniwersalnych modeli projektowych poprzez analizę natury i dziedzictwa jako dominujących wartości, uzupełniających zauważone niedobory przyrodnicze i kulturowe. W tym celu posłużono się Celami Zrównoważonego Rozwoju (SDG), UNESCO (UNESCO, 2015) oraz metodą Research Through Design (RTD). Jako obszar badawczy wybrano osiedle mieszkaniowe Zaspa, ze względu na charakterystyczny układ urbanistyczny oraz jego dużą rozpoznawalność kulturowo-społeczną. W wyniku przedmiotowych badań wyłoniono i przeanalizowano elementy Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG). Graficzne modele przestrzenne z projektów podzielono na grupy, dla których określono intensywność udziału natury lub dziedzictwa w procesie integracji społecznej. Kolejnym ważnym krokiem była walidacja w skali międzynarodowej i udział w wystawie pt. Europejskie Dni Dziedzictwa oraz weryfikacja wyników ankiety wśród mieszkańców otwierających drugi etap badań. Artykuł stanowi podsumowanie pierwszego etapu wieloletniego projektu badawczego.

EN

This article introduces the topic of revitalising outdoor common spaces in existing housing developments. The aim of the research is to present universal design models by analysing nature and heritage as dominant values, complementing perceived natural and cultural deficiencies. For this purpose, the Sustainable Development Goals (SDG), UNESCO (UNESCO, 2015) and the Research Through Design (RTD) method were used. The Zaspa housing estate was chosen as the research area because of its characteristic urban layout and its high cultural and social recognition. As a result of this research, elements of the Sustainable Development Goals (SDG) were identified and analysed. Graphic spatial models from the projects, were divided into groups for which the intensity of the contribution of nature or heritage to social inclusion was determined. The next important step was the international validation and participation in the European Heritage Days exhibition and the verification of the results of the citizens' survey opening the second phase of the research. This article summarises the first phase of the multi-year research project.

16

Living traces of history - portuguese approach to conservation on the example of religious buildings in Lisbon

Doroz-Turek Małgorzata

Structure and Environment

|

2023

|

Vol. 15, no. 2

99--112

EN

The article addresses the issue of the Portuguese conservation approach to religious buildings in Lisbon that have been damaged by cataclysms. The aim is to show approach to both preserving the original substance and changing the function of the sacral building. After the tragic destruction of Lisbon in the mid-18th century was followed by the use of the ruins of the Carmelite monastery church, Convento do Carmo, for adaptation into the Archaeological Museum. Church of the Nossa Senhora da Conceição Velha, also acts as a remnant of historic events. The Church of St Dominic is also an example of atypical conservation and restoration. Another one is the adaptation the São Julião church on the Museum of the Bank of Portugal. That projects are examples of pioneering conservation activities conceived as a result of the conservation practice of Portuguese architects.

PL

Artykuł porusza problem portugalskiego podejścia konserwatorskiego do obiektów sakralnych w Lizbonie, które uległy zniszczeniu w wyniku kataklizmów. Celem jest ukazanie interesującego podejścia zarówno do zachowania oryginalnej substancji, jak i zmiany funkcji obiektów sakralnych. Po tragicznym zniszczeniu Lizbony w połowie XVIII wieku ruiny kościoła klasztoru karmelitów Convento do Carmo wykorzystano do adaptacji na Muzeum Archeologiczne. Znakiem historycznych wydarzeń jest także kościół Nossa Senhora da Conceição Velha. Przykładem nietypowej konserwacji i restauracji jest także kościół Igreja de São Domingos. Kolejnym przykładem jest adaptacja zniszczonego kościoła São Julião na siedzibę Muzeum Banku Portugalii. Projekty te są przykładami pionierskich działań konserwatorskich powstałych w wyniku praktyki konserwatorskiej portugalskich architektów.

17

World Heritage at 50: policy and practice – key achievements and major challenges

Rössler Mechtild

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 17

83--95

EN

The 1972 World Heritage Convention is the most universal legal instrument in heritage conservation with 194 States Parties, more than 1000 natural and cultural heritage sites protected for their Outstanding Universal Value and a well-established system of monitoring and reporting. It is therefore a great pleasure for me to celebrate the achievements of this unique Convention with stakeholders. At the same time a number of challenges in terms of policy and practice have to be discussed and addressed and I will share with you my reflections of 30 years working within the World Heritage system. This is also unique and brings to you a specific lens through the viewpoint from the UNESCO Secretariat but also as researcher on the UNESCO and World Heritage history of the past decades.

18

The 50 years of the World Heritage Convention in Spain: implementation, effects, and challenges

Luengo Mónica, Martínez Celia, Casanovas Xavier, Maraña Maider, Tresserras Jordi, Lafuente Cristina

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 17

55--65

EN

Due to the diversity of characteristics and the high number of World Heritage sites (49) inscribed by Spain, this country and its ICOMOS National Committee have a long experience in the application of the World Heritage Convention throughout these 50 years. The World Heritage Working Group of the Spanish National Committee of ICOMOS has therefore carried out an analysis of these sites, their history and evolution, typology, and state of conservation with the final goal of assessing their current heritage situation and the contribution of the Convention to the conservation of the Spanish natural and cultural heritage. We also aim to reflect on how Spain has contributed to the World Heritage Convention during these five decades and about the most important challenges that our country needs to confront in order to continue complying with the spirit of the Convention and the principles of its Operational Guidelines. To conduct this analysis, we first deal with the background of the ratification of the Convention in Spain, provide an overview of its application, and describe the evolution of the Spanish Tentative List. Second, we deepen on the Spanish nominations and the typologies of the Spanish properties inscribed on the World Heritage List. Thirdly, we focus on the preservation of the Spanish World Heritage sites basing on the State of Conservation Reports (SOCs) that affect them and the results of the first survey on these properties’ conservation, management and presentation carried out by the Heritage Observatory of ICOMOS Spain. This allows us to share some conclusions about the most positive effects of the Convention for the protection of Spanish cultural heritage and the most important challenges for its future development, many of which can be extended at least to the European context.

19

System ochrony zabytków - studium ewolucji w latach 1918-2023

Włodarczyk Małgorzata, Włodarczyk Marcin

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 18

164--190

PL

System ochrony zabytków ulegał ciągłej ewolucji. Jego początki na ziemiach polskich sięgają czasu rozbiorów. Związane są z odrębnością podejścia do „pamiątkowości” w zaborze austriackim, pruskim i rosyjskim. W zaborze austriackim dominował kolegialny tryb dla rozstrzygania spraw konserwatorskich oraz korzystanie z opinii społecznych. Ten model był w dużej mierze podstawą tworzenia systemu ochrony w 1918, w wolnej Polsce. W przeciągu 105 lat jego organizacja i funkcjonowanie zmieniały się wielokrotnie. Nadal wymaga to ciągłego doskonalenia i refleksji w tak dynamicznie zmieniających się uwarunkowaniach społecznych, politycznych, naukowych i technicznych. Nie tylko one wskazują kierunki poszukiwania zmian. Istotny jest również czynnik społeczny, widoczny tak w potrzebie ochrony zabytków, jak i w coraz silniejszej potrzebie szeroko interpretowanej opieki nad zabytkami, współczesnymi dobrami kultury oraz dziedzictwem kulturowym i krajobrazowym. Niezwykle ważny był i jest również czynnik prawny, związany z kodyfikacją zagadnień ochrony zabytków, prawa budowlanego i uwarunkowań dotyczących przestrzeni. Potrzebna wydaje się „standaryzacja” i zintegrowanie systemu ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego. Może także warto zastanowić się nad tzw. Kodeksem Konserwatorskim normującym całość problematyki.

EN

The system for the protection of historical monuments has evolved continuously. Its origins in the Polish lands date back to the time of the Partitions of Poland. They are connected with the distinctiveness of the approach to "memento" in the Austrian, Prussian and Russian partitions. The Austrian partition was dominated by a collegial mode for resolving conservation issues and the use of public opinion. This model was largely the basis for the creation of the preservation system in 1918, in free Poland. In the course of 105 years, its organisation and functioning have changed many times. It still requires constant improvement and reflection in such dynamically changing social, political, scientific and technical conditions. These are not the only factors that indicate the directions in which change is sought. The social factor is also important, evident both in the need to protect monuments and in the increasingly strong need for broadly interpreted care for monuments, contemporary cultural assets and cultural and landscape heritage. The legal factor, related to the codification of the issues of monument protection, building law and space conditions, was and is also extremely important. A 'standardisation' and integration of the system of protection of monuments and cultural heritage seems to be needed. It may also be worth considering a so-called Conservation Code that would standardise the whole issue.

20

Industrial heritage and art. Contemporary adaptations of post-industrial architecture in the selected areas of Upper Silesia and Dąbrowa Coal Basin

Gawęda Przemysław, Wagner Tomasz, Wróblewski Sebastian, Peřinková Martina

Architectus

|

2023

|

Nr 4 (76)

49--59

EN

The main aim of the present paper is to present the latest architectural design achievements in the field of the adaptations of the postindustrial heritage in two neighbouring and culturally closely linked regions: Upper Silesia (Śląsk) and Dąbrowa Coal Basin (Zagłębie) for the new functions and to validate the potential of use of the unique combination of industrial architecture and art. The research focuses on the architecture which was designed for the local industry from the period: from the late 19th century to the 1st half of the 20th century modernism and adaptations and renovations of that industrial architecture for new functions associated with art: museums, art centres, art and exhibition galleries. That architectural heritage with its unique spatial, light and detail solutions and even industrial equipment preserved in situ, used both as a background and main exhibition, serve especially as an interesting space for the modern and contemporary art exhibitions and art activities. This paper presents similarities and differences in analyzed architectural adaptations of the post industrial heritage in Czech and Polish regions.

PL

Podstawowym celem autorów artykułu jest prezentacja ostatnich projektów architektonicznych i realizacji w zakresie adaptacji dziedzictwa postindustrialnego do nowych funkcji oraz ocena możliwości wykorzystania unikalnego połączenia architektury przemysłowej i sztuki na terenie sąsiadujących i powiązanych kulturowo ze sobą regionów Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Badania komparatystyczne i analizy zostały ograniczone do obiektów i zespołów poprzemysłowych powstałych od końca wieku XIX do 1. połowy XX stulecia, oraz skupiały się wyłącznie na renowacjach i adaptacjach tejże architektury do nowych funkcji związanych ze sztuką: muzeów, galerii i centrów kultury prezentujących sztukę. Poprzemysłowe dziedzictwo architektoniczne z jego unikatowymi rozwiązaniami przestrzennymi, możliwościami oświetlenia, wyjątkowym detalem architektonicznym czy nawet infrastrukturą, na którą składają się maszyny i rozwiązania techniczne służy jako interesująca przestrzeń do prezentacji współczesnej sztuki i działalności kulturowej. W artykulu zaprezentowano podobieństwa i różnice w zakresie analizowanych adaptacji architektonicznych dziedzictwa postindustrialnego w omawianych regionach w Czechach i Polsce.