W artykule przedstawiono charakterystykę żywności zmniejszającej ryzyko występowania dietozależnych chorób cywilizacyjnych takich jak: choroby układu krążenia, osteoporoza i cukrzyca. Analizując dane literaturowe dotyczące niedoboru składników bioaktywnych występującego u osób z analizowanymi schorzeniami cywilizacyjnymi i możliwości ich uzupełnienia w diecie można stwierdzić, że istnieje możliwość łatwego pokrycia tych niedoborów poprzez konsumpcję odpowiednich potraw, przygotowanych na bazie produktów naturalnych, bogatych w te składniki. Na rynku krajowym brak jest potraw będących wartościowym posiłkiem zawierającym w swoim składzie, oprócz odpowiednio dobranych naturalnych komponentów, składniki uzupełniające zalecane w profilaktyce i terapii w/w chorób (witaminy, składniki mineralne i inne). Podjęta problematyka dotycząca projektowania składu i cech jakościowych potraw obiadowych przydatnych w profilaktyce dietozależnych chorób cywilizacyjnych zostanie omówiona w drugiej części artykułu.
EN
The article presents the characteristics of food decreasing the risk of diet-related chronic non-communicable diseases such as selected disorders of the cardiovascular system, diabetes and osteoporosis. Analysing the literature data concerning the deficiency of bioactive components present in the diet of people with analysed diet-related chronic non-communicable diseases and the possibility of supplementing them with the diet it can be concluded that it is possible to easily cover these deficiency through consumption of suitable meals prepared from natural products rich in these ingredients. In the domestic market, there is no dishes being valuable meal containing in its composition, in addition to suitably selected natural components, supplementary components that are recommended for the prophylaxis and therapy of described diseases (vitamins, minerals, etc.). Taken problems related to the designing the composition and quality characteristics of meals useful in the prevention of diet- related chronic non-communicable diseases will be discussed in the second part of the article.
Niskotemperaturowe suszenie z równoczesną mikronizacją surowca roślinnego jest innowacyjną metodą, nie stosowaną dotychczas na większą skalę w przetwórstwie owoców i warzyw. Celem pracy była ocena jakości sensorycznej oraz zawartości składników bioaktywnych i właściwości przeciwutleniających czterech warzywnych proszków otrzymanych metodą niskotemperaturowego suszenia z jednoczesną mikronizacją. Ocena fizykochemiczna obejmowała oznaczanie suchej substancji, sedymentacji, oznaczanie zawartości witaminy C, polifenoli ogółem, antyoksydantów oraz właściwości przeciwutleniających. Ocenę sensoryczną przeprowadzono metodą opisową. Surowce warzywne przetworzone metodą niskotemperaturowego suszenia z równoczesną mikronizacją, charakteryzowały się wysoką jakością sensoryczną - intensywną, niezmienioną barwą typową dla danego surowca, intensywnym smakiem i zapachem, praktycznie niezmienionym przez zastosowany proces suszenia. Zawartość składników bioaktywnych, takich jak: witamina C, polifenole, składniki antyoksydacyjne oraz właściwości przeciwutleniające badanych proszków była bardzo wysoka, porównywalna lub nieznacznie niższa niż w odpowiednich surowcach (w przeliczeniu na suchą masę).
EN
Low-temperature drying of plant material with simultaneous micronization is an innovative method not previously used on a larger scale in the processing of fruits and vegetables. The aim of the study was to assess the sensory quality and content of bioactive compounds and antioxidant properties of four vegetable powders, obtained by low-temperature drying with simultaneous micronization. Physicochemical evaluation included determination of of dry matter, sedimentation, vitamin C, polyphenols, antioxidants and antioxidant activity. The sensory evaluation was was carried out by descriptive method. Raw vegetables, prepared using low-temperature drying of simultaneous micronization, characterized by high sensory quality - intensive, unchanged color typical of the raw material, intense taste and smell, essentially unchanged drying process used. The content of bioactive compounds such as vitamin C, polyphenols, antioxidant components and antioxidant activity of the tested powder was very high, comparable or slightly lower than in the appropriate raw materials (on a dry weight basis).
Celem przeprowadzonych prac badawczych było określenie wpływu czasu dojrzewania na jakość sensoryczną mięsa wołowego. Materiał badawczy stanowiło pięć elementów kulinarnych mięsa wołowego (ligawa, zrazowa górna, antrykot, krzyżowa, rostbef), które poddano procesowi dojrzewania przez 7, 14 i 21 dni. Ocena sensoryczna dokonana była przez dziewięcioosobowy panel ekspertów zgodnie z metodą ilościowej analizy opisowej (QDA). Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że jakość sensoryczna mięsa wołowego jest uzależniona od czasu trwania procesu dojrzewania oraz zróżnicowana w zależności od rodzaju elementu kulinarnego poddanego temu procesowi. 14 i 21 dniowy proces dojrzewania mięsa wołowego wywarł zróżnicowany wpływ na jakość sensoryczną badanych elementów kulinarnych mięsa wołowego ocenianego po obróbce cieplnej (grillowaniu). Zmiany jakości sensorycznej dotyczyły głównie tekstury mięsa, tj. jego miękkości, łatwości fragmentacji, włóknistości, soczystości oraz jakości ogólnej. Największe, korzystne zmiany tekstury uzyskano w przypadku 14 i 21 dniowego dojrzewania najtwardszego elementu kulinarnego, jakim jest ligawa, następnie antrykotu i krzyżowej. Nie stwierdzono natomiast istotnych różnic w jakości sensorycznej zrazowej i rostbefu.
EN
The aim of this study was to determine the effect of aging time on the sensory quality of beef. The material consisted of five culinary elements (silverside, top round, rib steak, sirloin, roast), which was ageing for 7, 14 and 21 days. Sensory evaluation was done by a nine experts according to the method of quantitative descriptive analysis (QDA). The obtained results showed that the sensory quality of beef is dependent on the duration of ageing process and varies depending on the type of culinary element subjected to this process. 14 and 21-day ageing process had varying effects on the sensory quality of tested pieces of beef evaluated after heat treatment (grilling). The changes mainly related to texture of meat, such as softness, ease of fragmentation, fibrosity, juiciness and overall quality. The largest positive change in texture was achieved in 14 and 21-day ageing for the toughest culinary element, which is silverside, then the rib steak and sirloin. No significant differences were found in sensory quality of top round and roast.
Celem przeprowadzonych prac badawczych było określenie różnic i podobieństw sensorycznych cech jakościowych wybranych mięśni (M. semimembranosus, M. longissimus dorsi, M. gluteus medium) surowego mięsa wołowego, pozyskanych z 9 mieszańców mięsnej rasy ojcowskiej z rasami mlecznymi pozyskanymi w projekcie ProOptiBeef. W badaniach wzięto pod uwagę również wpływ czasu przechowywania na jakość sensoryczną uzyskanego mięsa surowego. Ubój następował w momencie osiągnięcia przez wyhodowane osobniki od 18 do 24 miesięcy. Oceny dokonywano po 7, a następnie po 14 dniach przechowywania w warunkach chłodniczych (2±1°C). Szczegółową charakterystykę sensoryczną próbek mięsa przeprowadzono metodą profilową – skalowania. Ze względu na rozpoznawczy charakter badań, a przez to małą liczbę ekspertów biorących udział w ocenie, wyniki przeanalizowano jak w metodzie skalowania biorąc pod uwagę tylko uzyskane średnie. Oceniane wołowe mięso surowe pochodzące od zwierząt mieszańców mięsnej rasy ojcowskiej z rasami mlecznymi charakteryzowało się ogólną jakością sensoryczną powyżej 5, co wskazuje na brak wad jakościowych występujących w mięsie wołowym wywołanych stresem, niewłaściwym ubojem itp. Przeprowadzone badania jakości sensorycznej surowego mięsa wołowego pochodzącego od zwierząt pozyskanych w projekcie ProOptiBeef wykazały nieznaczne różnice w ocenianych atrybutach jakościowych w zależności rodzaju mięśnia, z którego pochodziła próbka. Niewielkie różnice zauważono w ocenie takich atrybutów jak marmurkowatość (najniższa w mięśniu półbłoniastym, najwyższa w najdłuższym grzbietu) oraz barwie (najintensywniejsza barwa czerwona w mięśniu pośladkowym średnim). Proces dojrzewania mięsa (7-14 dni) nie wpływał lub wpływał w nieznacznym stopniu na zmiany jakości sensorycznej takich atrybutów jakościowych, jak zapach i konsystencja mięsa. Przeprowadzone badania należałoby traktować jako wstępne, wymagają one dalszej kontynuacji i potwierdzenia na większej ilości zwierząt, tak aby w grupie doświadczalnej (o określonej rasie i wieku przy tym samym systemie opasu) było co najmniej 6 zwierząt.
EN
The objective of this study was determination of differences and similarities of sensory quality traits of selected raw mussels (M. semimembranosus, M.longissimus dorsi, M. gluteus medius) obtained from 9 crossbreeds of young bull obtained ProOptiBeef project. Moreover, the influence of cool storage time (7 and 14 days) was taken into consideration during sensory assessment. The age of the slaughtered bulls range from 18 to 24 months. The obtained raw mussels were stored in the cool storage conditions (2±1°C). After 7 and than 14 days of storage the sensory evaluation of meet samples was conducted using method-scaling method. Due to preliminary character of the study, the sensory evaluation was made by 6 assessors, thus the gained data were analyzed separately as in scaling method. The scores obtained for overall sensory quality above 5 in 10-points scale, thus, the assessed mussels did not have quality defects cause by stress, improper slaughter etc. The slight differences in sensory quality in dependence of evaluated mussels were detected. It concerned mainly marbles (the lowest in the M. semimembranosus, the highest in M. longissimus dors ) and colour (the most intense red in M. gluteus medius). The cool storage of meet did not have influence or influenced insensibly on sensory sensory attributes (such as aroma and consistency) of raw beef mussels. The conducted experiments had a preliminary character and should be continued and confirmed on larger sample of individuals (with determined race, age and feeding). Thus, at least 6 bulls should be in experimental group.
Jedną z najważniejszych składowych jakości produktów żywnościowych, a zwłaszcza mięsa i przetworów mięsnych jest smakowitość, gdyż w dużym stopniu warunkuje ona akceptację konsumenta i późniejsze decyzje zakupowe. Kształtowanie cech smakowo-zapachowych mięsa jest ściśle związane z ilością i właściwościami prekursorów występujących w surowym mięsie oraz procesem obróbki cieplej. Indukowane termicznie reakcje Maillarda i degradacja tłuszczu podczas obróbki termicznej prowadzą do powstania głównych komponentów smakowitości. Zakres związków smakowo-zapachowych obecnych w mięsie jest bardzo szeroki i obejmuje takie związki jak: węglowodory, aldehydy, ketony, alkohole, furany, pirole, pirydyny, pyrazyny, oksazole, tiazole, związki siarkowe oraz wiele innych.
EN
One of the major components of the food quality, especially meat and meat products, is flavor because it largely determines consumer acceptance and subsequent purchase decisions. Forming the meat flavor characteristic is closely related to the amount and properties of the precursors present in raw meat and heat treatment processes. Thermally induced Maillard reactions and lipid degradation lead to creation the major components of flavor. Range of flavor compounds present in meat is very broad and includes such compounds as hydrocarbons, aldehydes, ketones, alcohols, furans, pyrroles, pyridine, pyrazine, oxazole, thiazoles, sulfur compounds and many others.
W ostatnich latach coraz większą wagę przywiązuje się do obecności w pożywieniu substancji bioaktywnych korzystnie oddziaływujących na organizm człowieka. Aktualnie powszechne zainteresowanie budzą związki przeciwutleniające obecne w różnych produktach, a w szczególności w warzywach i owocach. Do takich substancji należą m.in.: witaminy (A,C, E); składniki mineralne (wapń, selen); karotenoidy; związki polifenolowe, czy produkty reakcji Maillarda (melanoidy). Związki te charakteryzuje wysoka aktywność przeciwutleniająca, a co za tym idzie działanie przeciwzapalne, antywirusowe i przeciwnowotworowe.
EN
For many years, increasing attention is paid to the presence of bioactive substances in the diet which favorably affect the human body. Currently antioxidant compounds present in various products, especially in fruits and vegetables, arouse widespread interest. Such substances include vitamins (A, C, E), minerals (calcium, selenium), carotenoids, polyphenolic compounds, Maillard reaction products (melanoids). These compounds are characterized by high antioxidant activity, and thus anti-inflammatory, antiviral and anticancer properties.
Metody minimalnego przetwarzania żywności umożliwiają uzyskanie produktów gotowych lub prawie gotowych do spożycia, charakteryzujących się odpowiednią trwałością, o maksymalnie zachowanej jakości sensorycznej, zachowujących wysoką wartość odżywczą i jednocześnie bezpiecznych w spożyciu. Podstawową zasadą zwiększania trwałości żywności minimalnie przetworzonej jest łączne oddziaływanie kilku czynników utrwalających. W celu uzyskania wyrobów o odpowiedniej jakości mikrobiologicznej, bardzo istotna jest właściwie przeprowadzona obróbka wstępna z zastosowaniem dezynfekcji surowców warzywnych, zastosowanie odpowiednich warunków pakowania, szybkie schłodzenie, jak również staranne przestrzeganie niskich temperatur przechowywania, najkorzystniej, w zakresie od 0 do 3°C w czasie dystrybucji i sprzedaży. Metody minimalnego przetwarzania umożliwiają uzyskanie produktów pod względem naturalności i świeżości zbliżonych do surowców nieprzetworzonych.
EN
Minimal Processing of foods makes possible to obtain products ready to eat or almost ready for consumption. Minimal forms of processing characterize in adequate durability, high sensoric quality, high nutritious value and safety. To prolong shelf life there are used several factors of preservation. Minimal forms of processing include washing with the use of the disinfection of vegetable materials, the use of the proper conditions of the packing, quick chilling, as well as careful keeping of the low temperatures of storage, the best in range from 0 to 3° C during distribution and sale. Minimal processed foods are not substantially changed from their raw, unprocessed form and retain most of their nutritional properties.
W przeprowadzonych badaniach poddano ocenie sensorycznej wybrane przetwory mleczarskie różniące się poziomem tłuszczu i określono wpływ zawartości w nich steroli świadczących o obecności tłuszczu roślinnego na ich jakość sensoryczną. W badaniach sensorycznych zastosowano metodę skalowania oraz profilową, natomiast do oznaczenia zawartości steroli roślinnych wykorzystano technikę chromatografii gazowej. Wykazano, że w większości przetwory charakteryzowały się bardzo dobrą lub dobrą jakością sensoryczną. Intensywność kluczowych atrybutów zapachu, smaku/smakowitości i konsystencji warunkowała ich optymalny wizerunek sensoryczny. Stwierdzono obecność steroli roślinnych w niektórych badanych produktach bez wpływu na ich właściwości sensoryczne.
EN
The objective of the study was sensory characteristics of selected dairy products with different fat level and instrumental analysis of the sterol content in them which provide for the presence of vegetable fat in order to find their effect on the sensory quality of the samples. The method of scaling and profiling was used in sensory evaluations. The technique of gas chromatography was applied to determine the amount of plant sterols. It has been shown that most of dairy products represented very good or good sensory quality. The intensity of the key attributes of aroma, taste/flavor and consistency influenced their optimal sensory image. The plant sterols were presented in some dairy products, but did not affect their sensory properties.
Pakowanie w atmosferze modyfikowanej (MAP) jest lepszą metodą przedłużania trwałości mięsa świeżego niż pakowanie w opakowania wypełnione atmosferą o niezmienionym składzie. W metodzie MAP stosuje się w opakowaniach mieszaninę gazów, które mogą hamować rozwój bezwzględnie tlenowych drobnoustrojów w świeżym mięsie. Do najczęściej stosowanych należy: tlen, dwutlenek węgla oraz azot. Od rodzaju i stężenia użytych w opakowaniach gazów, w dużej mierze zależy trwałość mikrobiologiczna oraz barwa przechowywanego mięsa i produktów z niego otrzymanych.
EN
Modified atmosphere packaging (MAP) is better method of meat shelf life extending than packaging in air atmosphere. In MAP method gas mixture is used. These gases can inhibit the growth of oxidative bacteria in fresh meat. The most commonly used are: oxygen, carbon dioxide and nitrogen. On the used gas and its concentration in packages mostly depends microbial shelf life and color of meat and meat products.
Omówiono właściwości funkcjonalne substancji intensywnie słodzących dopuszczonych do stosowania w Polsce, tj. acesulfamu K, aspartamu, soli aspartamu i acesulfamu, kwasu cyklaminowego i jego soli, neohesperydyny DC, neotamu, sacharyny i jej soli, sukralozy oraz taumatyny. Przedstawiono dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania tych substancji oraz możliwości ich wykorzystania w przemyśle spożywczym.
EN
The functional properties of high intensity sweeteners authorized in Poland such as: acesulfame K, aspartame, aspartame and acesulfame salts, cyclamate and its salts, neohesperedin DC, neotame, saccharin and its salts, sucralose and thaumatin were described. The data on the safety of these substances and the possibilities of their use in food industry were presented.
Omówiono właściwości funkcjonalne półsyntetycznych wypełniaczy (polioli) jako substancji słodzących. Scharakteryzowano dopuszczone do stosowania w Polsce następujące poliole: erytrytol, izomalt, ksylitol, laktitol, maltitol, mannitol i sorbitol. Przedstawiono dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania tych substancji oraz możliwości ich wykorzystania w przemyśle spożywczym. Poliole charakteryzują się niższą słodyczą od sacharozy. Stosowane są zarówno jako substancje słodzące, jak i wypełniające, stabilizujące, przeciwzbrylające, glazurujące. Cieszą się coraz większym zainteresowaniem producentów żywności szczególnie specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Niektóre poliole mają silne właściwości chłodzące oraz wykazują skuteczność w zapobieganiu próchnicy zębów, znajdują więc szerokie zastosowanie w produkcji m.in. gum do żucia. Niektóre z nich, spożywane w nadmiernej ilości, wykazują niekorzystne działanie laksacyjne.
EN
The functional properties of semi-synthetic bulk substances (polyols) as sweeteners were described. The following polyols, as authorized in Poland, were characterized: erythritol, isomalt, xylitol, lactitol, maltitol, mannitol and sorbitol. The data on the safety of these substances and the possibilities of their use in food industry were presented. Polyols have a lower sweetness than sucrose. They are used both as sweeteners and bulk sweeteners, stabilizers, anticaking and glazing agents. The food industry is becoming more interested in their application, especially for particular nutritional uses. Some polyols have the strong cooling characteristics and can be effective in preventing tooth decay, and therefore are widely used in the production of i.a. chewing gums. Some of them when consumed in excessive amounts, can cause adverse laxative effects.
W artykule omówiono charakterystykę związków fenolowych, ich podział, budowę a także występowanie w surowcach żywnościowych. Przedstawiono również znaczenie polifenoli w kształtowaniu jakości żywności oraz ich funkcję jako przeciwutleniaczy.
EN
This article discusses the characteristics of phenolic compounds, their distribution, structure and occurrence in food products. Also the importance of polyphenols in shaping the quality of food and their role as antioxidants is here shown.
Najczęściej podczas pakowania tego typu żywności stosowane są opakowania z tworzyw sztucznych, głównie z wielowarstwowych folii o dużej barierowości. Takie opakowania można wypełniać gazem odpowiednio modyfikowanym, produkt jest wówczas przechowywany w atmosferze modyfikowanej (ang. MAP) lub można usunąć z nich powietrze, produkt przechowywany jest wówczas w warunkach próżniowych. Pakowanie w modyfikowanej atmosferze to zamykanie mięsa w opakowania wypełnione atmosferą o zmodyfikowanych zawartościach dwutlenku węgla, tlenu, azotu lub argonu, pary wodnej oraz innych gazów śladowych w stosunku do naturalnego składu powietrza. Proces polega na usuwaniu powietrza z opakowania i wprowadzaniu mieszaniny gazowej o ustalonym składzie. Pakowanie próżniowe stanowi wariant pakowania w modyfikowanej atmosferze, polegający na obniżeniu ciśnienia atmosferycznego w opakowaniu przez częściowe usunięcie powietrza. W wyniku przemian mikrobiologicznych w próżniowo pakowanych produktach tworzy się samoistnie modyfikowana atmosfera zawierająca 10-20% dwutlenku węgla. Pakowanie mięsa w warunkach modyfikowanych zapewnia skuteczną ochronę przed działaniem powietrza, mikroorganizmami i wysychaniem, a w związku z powyższym przyczynia się do wydłużenia trwałości mięsa.
EN
The length of storage of meat and meat products is affected by type of the packing method. Frequently during the packaging of meat plastic packaging, primarily from the multilayer films with high barrier are used. From these packages the air can be removed, the product is then stored in a vacuum conditions, or can fi ll them with gas suitably modified, the product is then stored in modified atmosphere (MAP). Packaging in modified atmosphere consist on closing meat in a container filled with modified atmosphere of carbon dioxide, oxygen, nitrogen or argon, water vapor and other trace gases in relation to the natural composition of air. The process involves the removal of air from the packaging and the entering of a gas mixture with fixed composition. Vacuum packaging is a variant of modified atmosphere packaging, consisting of a reduction of atmospheric pressure in the package by the partial removal of the air. After closing the container spontaneously modifi ed atmosphere containing 10-20% carbon dioxide is formed. Meat packing the in a modified atmosphere provides effective protection against exposure to air, microorganisms, and drying, and therefore contributes to a longer shelf life of meat.
W artykule przedstawiono możliwości pozyskiwania mięsa i przetworów z mięsa wieprzowego o podwyższonej zawartości przeciwutleniaczy. Wykazano, że wartość odżywcza mięsa wieprzowego może być skutecznie podniesiona poprzez suplementację diety zwierząt w substancje o właściwościach przeciwutleniających takie jak selen oraz witaminy A, C, E. Zastosowanie w diecie zwierząt substancji o charakterze przeciwutleniającym zmniejsza zmiany oksydacyjne w mięsie o podwyższonym udziale nienasyconych kwasów tłuszczowych, a tym samym lepiej wpływa na jakość sensoryczną i stabilność oksydacyjną mięsa i jego przetworów.
EN
The possibilities of obtaining pork meat and pork meat products with increased antioxidants level were presented. It was shown that the nutritional value of pork can be effectively raised by supplementing the diet of animals in substances with antioxidant properties such as selenium and vitamins A, C, E. The use of an antioxidant substances in the animal diet reduce oxidative changes in meat with a higher share of unsaturated fatty acids and therefore have a better effect on sensory quality and oxidative stability of meat and meat products.
Pod względem wartości odżywczej mięso zwierząt rzeźnych zalicza się do najbardziej cennych surowców spożywczych. Od niedawna istotnie zmieniło się postrzeganie mięsa nie tylko jako cennego źródła pełnowartościowego białka, mikro- i makroelementów, lecz także jako źródła związków bioaktywnych, które mogą mieć ogromne znaczenie fizjologiczne. Głównymi związkami bioaktywnymi obecnymi w mięsie są: tauryna, karnozyna, koenzym Q10, kreatyna oraz sprzężony kwas linolowy (CLA). Oprócz wykazywania właściwości zdrowotnych niektóre wyżej wymienione związki wpływają na cechy jakościowe mięsa i jego produktów, poprzez wykazywanie właściwości zapobiegających utlenianiu tłuszczów, stabilizację barwy, czy przedłużenie okresu trwałości.
EN
In terms of nutritional value, meat belongs to the most valuable food. Recently the perception of meat as a valuable source of full value protein, micro- and macroelements significantly changed beacuse meat is also a source of bioactive compounds that may have great physiological significance. To major bioactive compounds occuring in meat belong: taurine, carnosine, coenzyme Q10, creatine and conjugated linoleic acid (CLA). In addition to demonstrating the health properties, some of these compounds affect the quality characteristics of meat and meat products by indicating the properties to prevent lipid oxidation, color stability or extend the shelf life.
Drożdże są złożoną grupą organizmów jednokomórkowych. Znajdują zastosowanie w przemyśle fermentacyjnym i piekarniczym. Pofermentacyjne drożdże piwowarskie nie powinny być postrzegane jedynie jako materiał odpadowy będący źródłem szczątkowych ilości alkoholu ale przede wszystkim jako bogate źródło składników odżywczych, które mogą znaleźć zastosowanie w żywieniu człowieka i produkcji pasz. Mogą być one bezpośrednio suszone. Można też na drodze dalszej i bardziej skomplikowanej obróbki otrzymywać z nich ekstrakty, ß-glukany i mannanooligosacharydy – składniki cenne z punktu widzenia żywieniowego, pełniące różnorakie funkcje np. dodatków smakowych (ekstrakty drożdżowe), składników bioaktywnych stosowanych w produkcji żywności specjalnego przeznaczenia żywieniowego i żywności funkcjonalnej. Dalszy rozwój technologii obróbki oraz badań nad przydatnością pofermentacyjnych drożdży piwowarskich będą z pewnością zwiększały ich atrakcyjność jako składnika żywności.
EN
The Yeasts are the complex group of the single-cell organisms. They are used in fermentation and baker’s industry. Spent Brewers’ Yeast shouldn’t be considered only as source of residual amounts of alcohol but as first as the valuable raw material in processes of obtaining food and feed additives. They can be directly dried or used for more complicated processing which results in obtaining yeast extracts, ß-glucanes and annanooligosacharides which can act various roles dependant on application. Further developing of the processing technologies and research works concerning suitability spent brewer’s yeast will surely increase its attractiveness as the food and feed ingredient.
W artykule przedstawiono najnowszą definicję nutraceutyków oraz dokonano ich podziału wg różnych kryteriów, tj. pochodzenia, budowy chemicznej i prozdrowotnego oddziaływania. Omówiono nutraceutyki o działaniu ogólnie wzmacniającym, przeciwnowotworowym, przeciwutleniającym, osteogennym oraz korzystnie wpływającym na profil lipidowy krwi. Wymieniono produkty o podwyższonej zawartości substancji nutraceutycznych. Nawiązano również do przepisów prawnych dotyczących oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych oraz bezpieczeństwa stosowania nutraceutyków.
EN
In the paper, the newest definition of nutraceuticals is presented. Nutraceuticals are categorized basing on different criteria, that are its origin, chemical structure and pro-health properties. Nutraceuticals with antineoplastic, antioxidative and osteogenic activity as well as those that improve blood lipid profile and generally strengthening organism are described in this work. Products with an increased amount of nutraceuticals are specified. Moreover, the paper contains a reference to legal regulation concerning nutritional and sanitary statements and the safety of the consumption of nutraceuticals.
Kolagen stanowi ok. 30% wszystkich białek występujących w organizmie człowieka. Po dwudziestym piątym roku życia, w wyniku procesu starzenia, poziom kolagenu jest coraz mniejszy, co może powodować wiele schorzeń kości i stawów. Suplementy diety zawierające hydrolizat kolagenu stymulują syntezę kolagenu w stawach i kościach. Badania wykazały, że suplement ten jest pomocny w leczeniu osteoartrozy i osteoporozy.
EN
Collagen accounts for about 30% of human body's total protein and is essential for the healthy growth and development of muscles, tendons and bones. From the age of 25 our collagen levels is subject to reduction as a part of ageing process, what could contribute to many bone and joint diseases. Nutritional supplements containing hydrolyzed collagen could stimulate collagen synthesis in joints and bones. The conducted tudies showed that this supplement was helpful in prevention and treating osteoarthritis and osteoporosis.
W pracy zaprezentowanej w artykule porównano zawartość związków polifenolowych oraz właściwości przeciwutleniające rynkowych soków warzywnych pochodzących z upraw ekologicznych i konwencjonalnych. Właściwości przeciwutleniające soków oznaczono metodą spektrofotometryczną z wykorzystaniem rodników ABTS i wyrażono jako TEAC (Trolox Equivalent Antioxidant Capacity). Zawartość związków polifenolowych ogółem oznaczono metodą wg Singelton i Rossi, przedstawiając wyniki jako GAE (Gallic Acid Equivalent). Rynkowe soki pomidorowe z surowców ekologicznych posiadały istotnie mniejszą ilość związków polifenolowych oraz wykazywały istotnie niższą aktywność przeciwutleniającą w porównaniu z sokami konwencjonalnymi, przy niższej zawartości suchej masy w sokach ekologicznych. Soki marchwiowe ekologiczne i konwencjonalne posiadały zbliżoną ilość związków polifenolowych. Właściwości przeciwutleniające natomiast były wyższe dla soków ekologicznych w porównaniu z konwencjonalnymi, mimo znacząco niższej zawartości suchej masy w sokach ekologicznych.
EN
The aim of this composition was to compare polyphenol content and the antioxidant capacity in marked organic and conventional tomato and carrot juices. The antioxidant capacity of juice was evaluated using spectrofotometric method with ABTS radicals and presented as TEAC (Trolox Equivalent Antioxidant Capacity). Polyphenol content was evaluated using Singelton and Rossi method, results were presented as GAE (Gallic Acid Equivalent). Marked organic tomato juices had significent lower level of polyphenol content and demonstrated significent lower antioxidant capacity comperated to conventional ones with insignificant lower content of dry mass in organic juices. Organic and conventional carrot juices had comparable polyphenol content. The antioxidant capacity however was higher in organic juices in comparison with conventional ones in spite of significent lower content of dry mass in organic juices.
Napoje energetyzujące zawierają w swoim składzie wiele substancji biologicznie aktywnych odpowiedzialnych m.in. za zwiększenie koncentracji i logicznego myślenia w okresie zmęczenia oraz zmniejszonej wydajności organizmu. Głównym czynnikiem determinującym ich wybór przez potencjalnych konsumentów i spożycie jest atrakcyjność sensoryczna. W badaniach porównano wybrane napoje enregetyzujące pod względem jakości sensorycznej oraz określono ich stopień akceptacji przez konsumentów. Ponadto zebrano opinie konsumentów w zakresie częstotliwości spożycia i oddziaływania ogólnodostępnych na rynku napojów energetyzujacych. Stwierdzono, że napoje różniły się istotnie pod względem barwy, intensywności zapachu i smaku słodkiego, owocowego, smaku musującego i orzeźwiającego oraz jakości ogólnej. Wykazano tendencję w zróżnicowaniu ogólnej akceptacji napojów oraz zaobserwowano zmiany w optymalnej intensywności kluczowych wyróżników. Smak, marka/producent i cena to główne czynniki brane pod uwagę przy zakupie napojów przez konsumentów.
EN
Energy drinks contain many biologically active substances responsible for increasing of concentration and thinking logically when someone is psychically tired. Sensory attractiveness of these drinks mostly influences potential consumers in their decisions to purchase and drink them. In this study, some available on the market energy drinks were compared in relation to their sensory quality and consumer acceptance degree. Moreover, the consumers were asked about their energy drink consumption patterns (prevalence and frequency of energy drinks use) and in additional they expressed their opinions on overall quality of the energy drinks. The main findings of this study were related to significant differences in colour, odour and taste of sweet, fruity, sparking and refreshing and overall quality of these energy drinks. These study found the tendency in differences of acceptance of the energy drinks by consumers. Also the changes in optimal intensities of their key attributes were observed. There was some evidence that taste, brand/producer and price were important determinants of consumer choice and purchase.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.