Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The importance of the energy sector in building social well-being: challenges of sustainable development and the Polish perspective

Wolska Grażyna, Kizielewicz Joanna

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2025

|

z. 216

567--583

EN

Purpose: The main objective of the article is to demonstrate that the currently adopted path of economic development in the Polish energy sector is accelerating ecological crisis and failing to ensure the ecological and economic security essential for long-term sustainability. By highlighting the negative consequences of present-day energy policies, it emphasizes the need for a more holistic approach that incorporates economic, social, and environmental considerations. Design/methodology/approach: This article employs a triangulation of methods, including a critical literature review, hermeneutic analysis, logical-semantic analysis, and conceptualization of key terms, guided by the principle of Occam’s razor for clarity and precision. It examines the implications of Poland’s energy sector policies on ecological sustainability, economic security, and social well-being. The approach provides a multifaceted perspective on energy transition within the framework of sustainable development. Findings: A crucial focus has been placed on the energy sector, given its substantial contribution to CO2 emissions. The argument presented here is that only by integrating environmental objectives with economic and social goals could Poland - and indeed other nations - achieve relevant level of the sustainable development. The key point is that such integration requires rethinking current policy and energy strategies, prioritizing investments in low-carbon technologies, and strengthening public participation mechanisms to foster greater awareness and engagement. Research limitations/implications: The Polish energy sector operates within a unique socio-political and economic context, influenced by historical dependence on coal, current policy structures, and public sentiment. These factors may reduce the generalizability of research findings to other countries with different energy mixes and policy frameworks. While this research emphasizes the importance of public participation, it does not extensively analyze the perspectives of all stakeholder groups e.g., local communities, private sector, or non-governmental organizations. A broader range of viewpoints could further enrich the findings. Practical implications: The findings of this research could serve as a valuable resource for researchers and experts in sustainable development, energy policy, and environmental studies, as well as policymakers and local government representatives responsible for implementing environmental and energy strategies. Social implications: Additionally, non-governmental organizations, scientific research institutions who are engaged in the future of the energy sector should also find the results of the study valuable for the public debate and policy decisions. Originality/value: The study calls for policy changes, investments in low-carbon technologies, and greater public involvement to support sustainable energy transitions. These recommendations are tailored to Poland’s specific social and economic context, offering practical insights for improving sustainability.

2

Przegląd relacji pomiędzy przebiegiem emisji tlenku węgla do atmosfery z procesów hutniczych i jego oddziaływaniem na zdrowie człowieka i środowisko naturalne

Klimczyk Arkadiusz

Inżynieria Materiałowa

|

2025

|

Vol. 46, nr 2

11-14

PL

Przegląd znaczących źródeł emisji tlenku węgla, jego wpływu na organizm człowieka oraz konsekwencji dla środowiska naturalnego. Przeanalizowano zagrożenia wynikające z obecności CO w atmosferze, co pozwoliło także wskazać skuteczne możliwe metody minimalizacji jego emisji i ochrony zdrowia publicznego. Poruszono kwestie możliwości zastosowania sztucznej inteligencji (SI) w ograniczeniu emisji CO. Sztuczna inteligencja może w przyszłości odegrać kluczową rolę w ograniczeniu emisji gazów szkodliwych poprzez odpowiednią racjonalizację procesów przemysłowych, monitorowanie środowiska oraz wspieranie zrównoważonego rozwoju.

EN

A review, with 32 refs., of significant sources of carbon monoxide emissions, its impact on the human body and its consequences for the natural environment. The analysis of The hazards resulting from the presence of CO in the atmosphere were analyzed, that will also allow to indicate effective possible methods of minimizing its emissions and protecting public health. The possibilities of using artificial intelligence (AI) to reduce CO emissions was touched. Artificial intelligence can play a key role in reducing harmful gas emissions in the future by properly rationalizing industrial processes, monitoring the environment and supporting sustainable development.

3

Zrównoważony rozwój systemu elektroenergetycznego i oddziaływanie środowiskowe – Komitet Studiów C3

Sacha Marta

Energetyka

|

2025

|

nr 3

215--223

PL

Zakres działalności Komitetu C3 obejmuje identyfikację, ocenę oraz zarządzanie interakcjami pomiędzy środowiskiem naturalnym i społecznym a dynamicznie rozwijającym się systemem elektroenergetycznym. Prace Komitetu koncentrują się m.in. na analizie wpływu infrastruktury energetycznej na środowisko i społeczeństwo, opracowywaniu i ocenie rozwiązań technicznych minimalizujących te oddziaływania, identyfikacji narzędzi wspierających zrównoważony rozwój sektora elektroenergetycznego. W artykule podsumowano publikacje, które zostały zaakceptowane w ramach trzech preferowanych tematów, którym dedykowana była ubiegłoroczna sesja Komitetu C3 CIGRE w Paryżu: PS1 – Akceptacja społeczna i zaangażowanie interesariuszy w infrastrukturę wytwarzania, przesyłu i dystrybucji systemów elektroenergetycznych, PS2 – Zmiany klimatyczne i wpływ na system elektroenergetyczny – podejście holistyczne, PS3 – Zrównoważony rozwój zaczynający się w łańcuchu dostaw.

EN

The scope of the Study Committee C3 activity covers identification, evaluation and management of interactions between natural and social environment and a dynamically developing power system. The works of the Committee focus, among others, on analysis of the energy infrastructure impact on environment and society, preparation and evaluation of technical solutions minimizing these impacts as well as identifiaction of tools supporting the sustainable development of the power sector. Summarized are here publications that were accepted in the area of the three preferred topics to which the last year session of the CIGRE Committee C3 in Paris was dedicated: PS1 – Public acceptance and stakeholder engagement in power system generation, transmission and distribution infrastructure, PS2 – Climate change and impact on power system, holistic approach, PS3 – Sustainability starting for the supply chain.

4

Powrót do naturalnych czynników chłodniczych

Bohdal Tadeusz, Kruzel Marcin, Robakowski Grzegorz

Chłodnictwo : organ Naczelnej Organizacji Technicznej

|

2025

|

R. 60, nr 1

10--15

PL

W artykule przedstawiono analizę ekologiczno-energetyczną wybranych czynników chłodniczych. Szczególną uwagę zwrócono na naturalne czynniki chłodnicze. Wykazano, że są one przyjazne dla środowiska naturalnego, a jednocześnie cechują je wysokie wskaźniki energetyczne, porównywalne z wartościami dla czynników syntetycznych. Ponadto stosunkowo niska cena zachęca do stosowania ich w nowo projektowanych instancjach energetycznych: chłodniczych i pomp ciepła. Wzrost ponownego zainteresowania tymi czynnikami pozwala przewidywać ich renesans w niedalekiej przyszłości.

EN

The study concerns the ecological and energy analysis of selected refrigerants. Particular attention was paid to natural refrigerants. It has been shown that they are environmentally friendly and, at the same time, have high energy indicators, comparable to the values for synthetic agents. Moreover, the relatively low price encourages their use in newly designed energy facilities: refrigeration and heat pumps. The renewed interest in these refrigerants allows us to predict their renaissance shortly.

5

Proekologiczne rozwiązania infrastrukturalne dla Wydziału Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Siniecki Adam

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2024

|

Z. 18

23--37

PL

Obecnie zauważalny jest wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa. Przejawia się on również w oczekiwaniach użytkowników przestrzeni i dotyczy stosowania proekologicznych rozwiązań oraz technologii zarówno w nowo projektowanych, jak i istniejących budynkach czy przestrzeniach publicznych. Stanowi to duże wyzwanie dla projektantów i zarządców tych obiektów. Istnieje teraz wiele możliwości wykorzystania ekologicznych rozwiązań w budynkach, zarówno w kontekście ich ogrzewania, chłodzenia, jak i usprawnienia ich funkcjonowania. Badania potencjału wprowadzenia proekologicznych rozwiązań w obiektach Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu były prowadzone przez studentów Wydziału Nauk Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej. Odbywały się w ramach przedmiotu planowanie infrastruktury technicznej oraz grupy EDIT Poznań – Ekologiczna Dzielnica Innowacji i Technologii. W poniższym artykule zaprezentowano wyniki analizowanej siedziby Wydziału Chemii UAM.

EN

Currently, there is a noticeable increase in the ecological awareness of society. It is also manifested in the expectations of space users to use pro-ecological solutions and technologies in both newly designed and existing buildings and public spaces. This is a big challenge for designers and managers of these facilities. Currently, there are many possibilities of using ecological solutions in buildings, both in the context of, among others, their heating, cooling, and improving their functioning. Modern technologies can be planned at the design stage and also installed in the facility in use. Research on the potential of introducing pro-ecological solutions in the facilities of the University of Adam Mickiewicz in Poznań were conducted by third-year students of Spatial Management at the Faculty of Human Geography and Planning Adam Mickiewicz University. This research was carried out as part of the course "Technical Infrastructure Planning" and the EDIT Poznań - Ecological District of Innovation and Technology group. The following article presents students’ proposals for the analysed headquarters of the Faculty of Chemistry of the Adam Mickiewicz University in Poznań.

6

Standing finansowy spółek sektora energii a polityka unii europejskiej w zakresie środowiska naturalnego

Gawęda Adrian, Czerwiński Stefan, Chmiela Andrzej

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2024

|

Vol. 13, iss. 2

154--163

PL

Polityka Unii Europejskiej (UE) w zakresie środowiska naturalnego stanowi kompleksowy i jasno określonego planu działania, który ma prowadzić do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. W Europie, podmiotami emitującymi gazy cieplarniane (GHG) w największych ilościach są spółki sektora energii. Z tego powodu, większość działań UE w zakresie środowiska naturalnego dotyczy właśnie ich. Realizacja polityki UE nie będzie jednak możliwa, jeśli przedsiębiorstwa te nie będą posiadały odpowiednich środków na prowadzenie swojej działalności gospodarczej w podstawowym wymiarze i dostosowanie jej do wymogów UE jednocześnie. Dlatego zrozumienie relacji między działaniami UE a standingiem finansowym spółek sektora energii jest tak istotne i stanowiło cel badan. W pracy przyjęto stanowisko, iż regulacje wywołują konieczność wprowadzenia zmian w sposobie funkcjonowania przedsiębiorstw, co wiąże się z koniecznością poniesienia określonych kosztów przez te podmioty, zatem prowadzą do pogorszenia sytuacji finansowej. Otrzymane wyniki badan potwierdziły poczynione przypuszczenie.

EN

The European Union's (EU) environmental policy is a comprehensive and clearly defined action plan to reduce greenhouse gas (GHG) emissions. In Europe, the entities that emit GHG in the largest quantities are companies in the energy sector. For this reason, most of the EU environmental activities concern them. However, it will not be possible to implement EU policies if these companies do not have adequate resources to conduct their core business activities and bring them into compliance with EU requirements at the same time. That is why understanding the relationship between EU actions and the financial standing of energy sector companies is so important and was the purpose of the study. The study supported the notion that EU regulations trigger the need for changes in the way companies operate, which force certain costs for these companies, so lead to a deterioration of their financial standing. The results confirmed aforementioned assumption.

7

Konwencja o zakazie używania technicznych środków oddziaływania na środowisko w celach militarnych lub jakichkolwiek innych celach wrogich (ENMOD) : problematyka i znaczenie na przykładzie konfliktu rosyjsko-ukraińskiego

Wojnowski Kamil Wojciech

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2024

|

R. 14, Nr 34

45--56

PL

Środowisko naturalne od zawsze w historii konfliktów zbrojnych było „cichą ofiarą” wojny, na skutek szkód bezpośrednich, jak i pośrednich wywołanych działaniami wojennymi. Dopiero w latach 70. XX wieku na skutek doświadczeń wojny wietnamskiej w kontekście używania defoliantów i herbicydów oraz zwiększenia się świadomości bezpieczeństwa ekologicznego wśród członków społeczności międzynarodowej, spowodowało powstanie pierwszych przepisów na gruncie międzynarodowego prawa humanitarnego chroniących środowisko naturalne. Wobec czego celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie jednej z najważniejszych umów międzynarodowych w tej materii, czyli Konwencji o zakazie wojskowego lub innego wrogiego wykorzystywania technik modyfikacji środowiska (ENMOD) w celu wykazania, dlaczego powyższa konwencja została stworzona w latach 70. XX w., a nie w innej dekadzie. Jednocześnie poddając analizie najważniejsze artykuły ENMOD, celem jest zidentyfikowanie kluczowych problemów konwencji w odniesieniu do konfliktu zbrojnego rosyjsko-ukraińskiego. Dlatego głównym problemem badawczym jest możliwość zastosowania omawianej umowy międzynarodowej ENMOD dla ochrony środowiska naturalnego w sytuacji konfliktu zbrojnego na przykładzie trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej. Według postawionej hipotezy badawczej konwencja ENMOD nie ma zastosowania dla zdecydowanej większości szkód środowiskowych spowodowanych konfliktem zbrojnym, niemniej jest kluczowym traktatem, który uzupełnia ogólny i szczególny reżim ochrony środowiska naturalnego w sytuacji konfliktu zbrojnego. Na potrzeby rozwiązania postawionego problemu badawczego i weryfikacji hipotezy w artykule zastosowano Wojnowski metodologię opartą na metodzie jakościowej, poddając analizie i krytycznej ocenie literaturę przedmiotu, przy jednoczesnym wykorzystaniu na gruncie nauk prawnych metody dogmatycznoprawnej w odniesieniu do aktów prawnych i historyczno-prawnej, aby ukazać genezę i ewolucję konwencji ENMOD. Autor w analizie dochodzi do wniosku, że ENMOD nie ma zastosowania dla większości szkód środowiskowych spowodowanych działaniami zbrojnymi, czego dowodzi konflikt zbrojny rosyjsko-ukraiński, gdzie obie strony konfliktu są związane tym traktem, jednakże ENMOD jest ważnym uzupełnieniem reżimu ochrony środowiska naturalnego w sytuacji konfliktu zbrojnego.

EN

The natural environment has always been a ‘silent victim’ of war in the history of armed conflict, as a result of both direct and indirect damage caused by warfare. It was not until the 1970s, as a result of the experience of the Vietnam War in the context of the use of defoliants and herbicides and an increased awareness of environmental security among members of the international community. The first provisions under international humanitarian law protecting the environment were established. In view of this, the aim of this article is to analyse one of the most important international agreements on the subject, the Convention on the Prohibition of the Military or Other Hostile Use of Environmental Modification Techniques (ENMOD). The purpose of this article is to demonstrate why the above convention was created in the 1970s and not in another decade. At the same time, by analysing the most significant articles of ENMOD, the aim is to identify the key problems of the convention in relation to the Russian- -Ukrainian armed conflict. Therefore, the main research issue is the relevance of the discussed ENMOD international agreement for environmental protection in a situation of armed conflict, taking the example of the ongoing Russian-Ukrainian war. The stated research hypothesis is that the ENMOD Convention is not relevant to the vast majority of environmental damage caused by armed conflict. Nevertheless, it is a key treaty that complements the general and specific regimes of environmental protection in situations of armed conflict. For the purpose of solving the research issue posed and verification the hypothesis, the article applies a methodology based on a qualitative method, analysing and critically evaluating the literature on the subject, while using a dogmatic-legal method on the legal sciences in relation to legal acts and a historical-legal method to show the genesis and evolution of the ENMOD Convention. The author concludes in the analysis that the ENMOD is not relevant for most environmental damage caused by armed action, as evidenced by the Russian-Ukrainian armed conflict, where both parties to the conflict are bound by this treaty. However, the ENMOD is an important addition to the environmental protection regime in a situation of armed conflict.

8

Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko naturalne

Mroczek Robert

Przemysł Spożywczy

|

2024

|

T. 78, nr 6

18--24

PL

Przemysł spożywczy jest jednym zkluczowym działów przetwórstwa przemysłowego w Polsce nie tylko pod względem wartości produkcji sprzedanej, zatrudnienia, ale także wyników w handlu zagranicznym. Charakteryzuje się również wysoką energochłonnością produkcji. W artykule podjęto próbę oceny wpływu przemysłu spożywczego na środowisko naturalne, pokazując zmiany, jakie zaszły w zużyciu podstawowych nośników surowców energetycznych oraz wody do procesów produkcyjnych w tym sektorze na tle innych działów przetwórstwa przemysłowego. Przedstawiono wielkość emisji zanieczyszczeń w postaci odprowadzanych ścieków oraz emisji pyłów igazów do atmosfery, jak też redukcji emisji szkodliwych zanieczyszczeń. Okresem badawczym objęto lata 2004-2022.

EN

The food industry is one of the key industrial processing sectors in Poland, not only in terms of the value of sold production, employment, but also results in foreign trade. It is also characterized by high energy consumption in production. The article attempts to assess the impact of the food industry on the natural environment, showing the changes that have occurred in the consumption of basic energy raw materials and water for production processes in this sector compared to other branches of industrial processing. The amount of pollutant emissions in the form of discharged sewage and dust and gas emissions into the atmosphere, as well as the reduction of harmful pollutant emissions, is presented. The research period covered the years 2004-2022.

9

Nowoczesne biosurfaktanty : czym są oraz co je wyróżnia?

Woźniak Bartosz, Garstka Antonina, Wawrzyńczak Agata, Nowak Izabela

Przemysł Chemiczny

|

2024

|

T. 103, nr 9

1000--1005

PL

Przedstawiono charakterystykę biosurfaktantów otrzymywanych w procesach biotechnologicznych w zestawieniu z szeroko obecnie stosowanymi na rynku surfaktantami syntetycznymi. Podkreślono duży potencjał aplikacyjny biosurfaktantów wynikający z rosnącego zainteresowania konsumentów bardziej ekologicznymi zamiennikami syntetycznych związków powierzchniowo czynnych.

EN

A review, with 44 refs., of the characteristics of biosurfactants obtained by biotechnological processes and comparison of their properties with synthetic surfactants. The fundamentals of surfactant action and the structure of biosurfactant molecules, methods of obtaining and industrial applications were discussed.

10

Attitudes Towards Environmental Protection in International Comparative Research

Rydzewski Paweł

Problemy Ekorozwoju

|

2024

|

Vol. 19, no. 1

67--77

EN

Protection of the natural environment is one of the key areas of sustainable development strategy. However, even the best strategy needs support from society. Drawing upon the data from the International Social Survey Program - Environment 2019-2023, we analysed environmental attitudes among residents of 44 countries. 45.7% of respondents declare their concern about issues related to the natural environment. Over half (55.6%) believe in making personal sacrifices, such as incurring additional costs or spending more time, to benefit the environment. 39.7% declare that they avoid purchasing certain products for environmental reasons (always and often). Approx. 19% of respondents have signed an environmental petition and approx 15% have given money for the environmental purpose in the last 5 years. Most respondents (over 40%,) believe that educating people about the benefits of environmental protection is the most effective way to encourage individuals and families to adopt environmentally responsible behaviours. Fewer respondents (35%) believe that this can be done through the tax system or by imposing fines on those who damage the environment (approx. 23%). The ISSP does not explicitly address global challenges of the last years, i.e. the COVID-19 pandemic and the war in Ukraine.. However, by comparing people’s recent attitudes with those in the past, we can see the impact of the pandemic and war on environmental

PL

Ochrona środowiska jest jednym z kluczowych obszarów strategii zrównoważonego rozwoju. Jednak nawet najlepsza strategia musi mieć oparcie w społeczeństwie. W oparciu o dane International Social Survey Program, Environment 2019-2023 przeprowadzona została analiza postaw mieszkańców 44 krajów na temat kwestii związanych z ochroną środowiska naturalnego. Zainteresowanie sprawami związanymi ze środowiskiem naturalnym deklaruje 45,7%. Opinie, że robi się coś dobrego na rzecz środowiska naturalnego, nawet gdy związane jest to z kosztami lub poświęceniem czasu sięgają 55,6%. Unikanie zakupu pewnych produktów ze względów środowiskowych (zawsze oraz często) deklaruje 39,7%. Petycję środowiskową podpisało ok. 19% badanych, zaś pieniądze na rzecz ochrony środowiska przeznaczyło ok. 15% (jedno i drugie w ciągu ostatnich 5 lat). Rozwiązanie problemu najczęściej widziano w edukacji (ponad 40%), rzadziej, przez system podatkowy (ok. 35%) lub nakładanie grzywien (ok. 23%). Chociaż ISSP nie odnosi się bezpośrednio do globalnych wyzwań ostatnich lat, takich jak pandemia COVID-19 i wojna w Ukrainie, to poprzez porównanie aktualnych postaw ludzi z postawami w latach wcześniejszych pokazuje wpływ pandemii i wojny na postawy środowiskowe oraz na chęć do ponoszenia kosztów ochrony środowiska w różnych krajach.

11

Certyfikaty LEED, BREEAM i WELL, cz. 2 – zalety i korzyści dla inwestorów i użytkowników

Wójcik Jerzy

Polski Instalator

|

2024

|

nr 6

21--26

PL

W dzisiejszych czasach, kiedy troska o środowisko naturalne oraz zdrowie i komfort użytkowników stają się coraz bardziej istotne, posiadanie certyfikatu budynkowego staje się nie tylko pożądane, ale również niezbędne. Certyfikaty takie jak LEED, BREEAM i WELL stanowią dowód zrównoważonego podejścia do projektowania i eksploatacji budynków oraz niewątpliwie przynoszą szereg korzyści zarówno inwestorom, jak i użytkownikom. Wstąpienie na ścieżkę uzyskania certyfikacji budynkowej oznacza zaangażowanie się w tworzenie lepszego środowiska zarówno dla ludzi, jak i dla planety. To świadectwo jakości, które potwierdza, że dana inwestycja spełnia określone standardy zrównoważonego rozwoju, energooszczędności oraz zdrowia i komfortu użytkowników. Posiadanie certyfikatu nie tylko podnosi wartość nieruchomości, ale także przyciąga najemców, jednocześnie zapewniając poprawę ich jakości życia i efektywności pracy.

12

Wstępna analiza wymywalności związków organicznych do wód powierzchniowych z odpadowego destruktu asfaltowego

Gasik-Kowalska Natalia, Grabowski Paweł, Gryszpanowicz Piotr

Materiały Budowlane

|

2024

|

nr 6

36--41

PL

Rozporządzenie Ministra Środowiska z 2021 r. pozwala na zdjęcie statusu odpadu z destruktu asfaltowego. Materiał taki musi jednak spełniać wytyczne dotyczące m.in. zawartości zanieczyszczeń organicznych, w szczególności wielkocząsteczkowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Zastosowanie materiału bez odpowiedniej analizy może wiązać się z wieloma zagrożeniami w stosunku do istniejących ekosystemów, w tym wodnych. W artykule zaprezentowano wyniki analizy wymywalności związków organicznych do ekosystemu wodnego. Przedstawiono wyniki badań próbek destruktów asfaltowych pobranych z 10 ulic w obrębie miasta Płocka. Badania realizowano pod kątem analizy właściwości chemicznych mogących stanowić potencjalne zagrożenie dla środowiska.

EN

The Regulation of the Minister of the Environment of 2021 allows for the removal of the waste status from reclaimed asphalt. However, such a material must meet guidelines regarding, among others, the content of organic pollutants, in particular polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Unfortunately, the use of material without analysis may involve a number of threats to existing ecosystems, including aquatic ecosystems. In the arcticle the authors present the results of the analysis of the leachability of organic compounds into the aquatic ecosystem. The results of testing samples of reclaimed asphalt for 10 streets in the city of Płock are presented. The research were carried out to analyze chemical properties that could pose a potential threat to the environment.

13

Zanieczyszczenie światłem – przyczyny, skutki, sposoby ograniczania

Zalesińska Małgorzata

Inżynier Budownictwa

|

2024

|

nr 5

50--55

14

The Role of Municipalities in Environmental Management: a Case Study of Rzgów Municipality

Olejnik Dorota, Cieplucha Paula

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2024

|

Vol. 34, no. 4

150-167

EN

Managing the environment in a sustainable manner allows for economic, social, and cultural development. The task of the municipality is to meet the basic needs of residents. The article presents the method of environmental management in the Rzgów Municipality and preventive actions in the form of monitoring, which are used to constantly control individual elements of the environment. Based on the collected data, a SWOT analysis was created along with an indication of possible actions and activities aimed at improving the conditions of the natural environment.

15

A multifaceted approach to assessing intermodal transport

Nehring Karol, Lasota Michał, Zabielska Aleksandra, Jachimowski Roland

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2023

|

z. 121

141--165

EN

The article presents the issues of land intermodal transport, taking into account their impact on the natural environment. The subject of the research is the use of the ELECTRE I method as a decision support tool in the assessment of various variants of transport, taking into account intermodal transport, i.e., transport on the initial and final sections of the route with the use of road transport and transport in the middle longest section by rail transport. This significantly reduces the emission of harmful compounds emitted into the atmosphere by the transport industry. In connection with the above, research on the possibility of choosing transport routes using mixed modes of land transport has been presented. The analyzed transport from point A to destination B considers two reloading operations at the land intermodal terminals. For each of the variants, indicators related to emissions from fuel consumption, the total time and cost of the process, the share of rail transport in the entire process, and the distance of road transport were calculated. The final analysis of the results shows that the following parameters had the most significant impact on the course of the research: the level of carbon dioxide emissions into the atmosphere and the total cost of the process for a given variant. Based on the conducted research, it can be concluded that the variant of transporting cargo from Rybnik to Świdnik with reloading at the PCC Intermodal terminals in Gliwice and the Lublin Container Terminal turned out to be the most advantageous solution.

16

Current activities for quality and natural environment taken by selected enterprises belonging to SMEs from the electromechanical industry

Siwiec Dominika, Pacana Andrzej, Simková Zuzana, Metszosy Gabriella, Vozňáková Iveta

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2023

|

z. 172

537--553

EN

Purpose: The purpose of the article is to present results of pilot studies from survey research of small and medium enterprises (SMEs) from the electromechanical industry of the countries of the Visegrad Group, i.e.: Poland, the Czech Republic, Slovakia, and Hungary. Design/methodology/approach: As subject of research selected SMEs from electromechanical industry. Survey research was quantitative in nature. They were conducted in a written and electronic way using the MS FORMS platform. Findings: In recent years, issues related to nature protection have become more and more priority for small and medium enterprises from the electromechanical industry of Visegrad countries. This is mainly due to the updated way of managing organisations and the increasing emphasis on the use of sustainable development tools. This pressure is exerted by competition but also by customers. It turned out that today it is not enough to ensure high quality of products, but in order to achieve the basic goals of the organisation, it is also necessary to invest in sustainable development. However, there is resistance in this area, related to awareness and costs. Research limitations/implications: The article included initial research. In the future, the next research is planned in this area. Originality/value: The article presented an analysis of the pilot survey research of approach to quality and environmental issues in SMEs. The article refers to enterprises from one industry, i.e.: the electromechanical industry of Visegrad Group - Poland, the Czech Republic, Slovakia and Hungary. The conclusions from the research are important for national SMEs and organisations that support the development of this sector.

17

Wpływ środków kontrastujących na środowisko naturalne

Hildebrandt Magdalena, Nowicki Tomasz K.

Wiadomości Chemiczne

|

2023

|

[Z] 77, 3-4

201--213

EN

Contrast media are used in imaging modalities such as x-rays, ultrasound, computed tomography and magnetic resonance. Contrast media enhance tissues to help make a diagnosis. This review coversinformation about types of contrast agents, their chemical compositions, routes of administration, imaging applications and biological effects. Scientific studies indicate the presence of contrast agents in wastewater. They are not fully removed in conventional treatment processes and therefore enter surface waters with treated wastewater. At the University Clinical Center in Gdansk, the most frequently used contrast agents are iodinated contrast media, secondly gadolinium contrast agents. Iodinated contrast media are pharmaceuticals which are metabolically stable during their passage through the body and are excreted into wastewater. All transformation products of the iodinated contrast medium iopromide were found in municipal effluents because of their formation during biological wastewater treatment. Four products formed at the end of the transformation pathway were also found in bank filtrate and in groundwater of a wastewater irrigation area. The contrast agents themselves do not carry a risk of toxicity, but it can be predicted from the chemical structure that the transformation products may be toxic and mutagenic. On the other hand, MRI contrast agents can cause histopathological changes. Gadolinium deposition in tissues has been proven. The toxicity of gadolinium is well known. Further research on the toxicity of gadolinium contrast agents is needed to be able to prevent unwanted consequences and produce safe contrast agents. Conventional methods currently used do not ensure high efficiency of removing pharmaceuticals from wastewater, which makes it necessary to introduce advanced methods of treatment. The article presents strategies for removal of the compounds in wastewater-treatment plants.

18

Challenges of Sustainable Development in International Public Opinion

Rydzewski Paweł

Problemy Ekorozwoju

|

2023

|

Vol. 18, nr 1

61--67

EN

The article examines the respondents’ opinions on issues related to sustainable development and environmental protection. The analysis is based on the data from the International Social Survey Program, Environment 2022, which covers 14 countries (mainly in Europe and Asia). The findings show that health care, economy and the natural environment are the most important issues for the respondents. Environmental problems that are most frequently selected include: climate change, air pollution, chemicals and pesticides, and using up natural resources. The view that economic growth is necessary to protect the natural environment is relatively common (although those who disagree with this opinion also constitute a large group).

PL

Artykuł analizuje opinie respondentów na tematy związane ze zrównoważonym rozwojem i ochroną środowiska. Analiza opiera się na danych z Międzynarodowego Programu Badań Społecznych (ISSP), Środowisko 2022, który obejmuje 14 krajów (głównie w Europie i Azji). Z przeprowadzonych badań wynika, że najważniejsze dla respondentów kwestie to ochrona zdrowia, ekonomia i środowisko naturalne. Najczęściej wybierane problemy środowiskowe to: zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie powietrza, chemikalia i pestycydy oraz zużywanie zasobów naturalnych. Stosunkowo powszechny jest pogląd, że wzrost gospodarczy jest niezbędny dla ochrony środowiska naturalnego (choć niemałą grupę stanowią również ci, którzy nie zgadzają się z tą opinią).

19

Wybrane aspekty środowiskowe poruszane w ramach sesji Komitetu Studiów C3

Sacha Marta

Energetyka

|

2023

|

nr 3

210--216

PL

W artykule przedstawiono krótką charakterystykę wybranych referatów przygotowanych na sesję CIGRE, która odbyła się w 2022 roku w Paryżu w ramach komitetu C3 – System Environmental Performance. Największym zainteresowaniem wśród tematów zaproponowanych i omawianych w ramach Komitetu C3 cieszyły się zagadnienia związane z wyznaczaniem ambitnych strategii klimatycznych w sektorze energetyki (Setting Ambitious Climate Strategies in the Energy Sector).

EN

Given is a short characteristics of selected papers prepared for CIGRE session that took place in Paris within the Study Committee C3 - Power System Environmental Performance. Among the issues proposed and discussed within the Committee C3 the biggest interest attracted the ones connected with the topic "Setting Ambitious Climate Strategies in the Energy Sector".

20

Flora i fauna – obserwowany wpływ na poprawność działania stacyjnych urządzeń automatyki

Selma Tomasz, Rutka Marek

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2022

|

R. 90, nr 5

42--44

PL

W artykule przedstawiono wpływ flory i fauny na pracę automatyki zainstalowanej na stacji elektroenergetycznej. Artykuł ma na celu omówienie problemu, zwrócenie uwagi na możliwe niepożądane skutki oraz pobudzenie do zastanowienia się nad ewentualnymi możliwościami minimalizacji wpływu środowiska naturalnego na poprawną pracę stacji elektroenergetycznych.

EN

The article presents influence of flora and fauna on the operation of automatic devices installed in a power substation. The aim of the article is to discuss the problem and to draw attention to possible negative effects and to stimulate analysis on possible solutions to minimize impact of the natural environment on the operation of power substations.