Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Anisotropy of mechanical parameters of weld for high-strength steel in tensile test for towing and coupling components in recovery vehicles

Szymczak Tadeusz, Herman Patryk

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2025

|

z. 126

255--266

EN

The paper presents results for S700MC high-strength steel and its weld at longitudinal and transverse orientations of specimens. The determination of anisotropy features is proposed for the parent material and welding joint due to the often usage of this steel for manufacturing of towing and coupling components in recovery vehicles. This means that the most important mechanical parameters of the regions questioned should be determined for numerical and analytical analysis with the target to get their type approval and to keep the road safety. The mini-specimens were used to reflect the joint behaviour subjected to monotonic tension. The weld behaviour was assessed using the longitudinal specimen that was manufactured from the joint. The results enabled to indicate differences in the section tested depending on the loading orientations considered.

2

Między morfologią odpadów a poziomem recyklingu

Waszczyłko-Miłkowska Beata

Przegląd Komunalny

|

2025

|

nr 4

18--21

PL

W latach 2023-2024 Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB) przeprowadził badania składu morfologicznego odpadów komunalnych wytwarzanych w Polsce. To najnowsza analiza morfologii odpadów, z której wnioski powinny być zasadniczym narzędziem do osiągania wysokiego poziomu ich przygotowania do ponownego użycia i recyklingu.

3

Ocena stanu technicznego obudów szybowych -- doświadczenia Pracowni Podziemnego Budownictwa Inżynieryjnego

Broda Marcin, Daniłowicz Roman, Szymała Jan

Przegląd Górniczy

|

2025

|

T. 82, nr 1-2

39--48

PL

Szyby górnicze odgrywają kluczową rolę w udostępnianiu złóż węgla i innych surowców, dlatego ich odpowiednia konstrukcja oraz regularne badania techniczne obudowy są niezwykle ważne dla zapewnienia bezpieczeństwa eksploatacji. Obudowy szybów poddawane są szczegółowym badaniom, mającym na celu ocenę ich wytrzymałości, struktury oraz odporności na czynniki atmosferyczne i eksploatacyjne. W artykule przedstawiono metody stosowane w badaniach technicznych obudów szybów, które są realizowane w Pracowni Podziemnego Budownictwa Inżynieryjnego Zakładu Technologii Eksploatacji, Tąpań i Oceny Ryzyka w GIG-PIB. Omówione zostaną zarówno metody oceny wytrzymałości materiałów, jak i techniki służące ocenie struktury oraz stanu technicznego obudów.

EN

Mine shafts are essential for accessing coal and other resources, making their proper construction and regular technical inspections of the lining critical for ensuring safe operations. The shaft linings undergo detailed examinations aimed at analyzing their strength, structure, and resistance to enviromental and operational conditions. This article presents the methods used in the technical analise of shaft linings, carried out at the Laboratory of Underground Engineering of the Department of Exploitation Technology, Tunneling, and Risk Assessment at the Central Mining Institute (GIG-PIB). The article will present both material strength assessment methods and techniques used to examine the structure and technical condition of the shaft linings .

4

Metody i narzędzia projektowe stosowane i rozwijane w Pracowni Projektowania Obudowy Chodnikowej i Utrzymania Wyrobisk GIG-PIB

Rotkegel Marek, Sobczak Dagmara, Waleczek Piotr

Przegląd Górniczy

|

2025

|

T. 82, nr 1-2

31--38

PL

Pracownia Projektowania Obudowy Chodnikowej i Utrzymania Wyrobisk funkcjonuje obecnie w strukturze Zakładu Technologii Eksploatacji, Tąpań i Oceny Ryzyka w GIG-PIB. Działalność Pracowni obejmuje wszystkie aspekty związane z projektowaniem odrzwi i akcesoriów, doborem obudowy, analizami wytrzymałościowymi obudowy. Przedmiotem działań są obudowy stalowe (odrzwiowe i kotwowe), betonowe (także torkretowe), drewniane i mieszane. W pracach projektowych wykorzystywane jest nowoczesne oprogramowanie CAD zarówno komercyjne jak i autorskie (ciągle rozwijane).

EN

Laboratory of Road Support Design and Mine Workings Maintenance currently operates within the structure of the Department of Extraction Technologies, Rockbursts and Risk Assessment at GIG-PIB. Activities include all aspects related to the design of support, arches and accessories, selection of support and its strength analyses. The subject of the activities are steel (arch and anchor), concrete (including shotcrete), wooden and mixed supports. Modern CAD software, both commercial and proprietary (continuously developed), is used in the design work.

5

Badania laboratoryjne i diagnostyka lin stalowych

Kubiś Bogusław, Hankus Łukasz

Przegląd Górniczy

|

2025

|

T. 82, nr 1-2

115--126

PL

Liny stalowe są jednym z najważniejszych elementów różnego rodzaju wyciągów: szybowych, narciarskich, dźwigów, wciągarek, są elementami nośnymi wielu konstrukcji np. mostów, dachów stadionów sportowych itp. Laboratorium Lin i Urządzeń Szybowych Głównego Instytutu Górnictwa – Państwowego Instytutu Badawczego w Katowicach wykonuje kompleksowe badania własności mechanicznych lin stalowych rozszerzone o badania diagnostyczne oraz badania modelowe. Badania laboratoryjne obejmują badania rzeczywistej siły zrywającej linę, wydłużenia, modułu sprężystości i momentu odkrętu lin, oraz badania trwałości zmęczeniowej. Diagnostyka lin obejmuje badania magnetyczne metodami konwencjonalnymi MTR oraz metodą MPM, natomiast modelowanie umożliwia analizę stanów badanych obiektów, których w warunkach rzeczywistych praktycznie nie można przeprowadzić. Wyniki badań doświadczalnych wykonywanych na próbkach lin o różnych konstrukcjach dostarczają wielu bezcennych informacji na temat wpływu różnorodnych czynników na ich własności mechaniczne. Opis matematyczny tych własności i procesów zachodzących zmian jest bardzo utrudniony i wymaga przyjęcia wielu uproszczeń co związane jest nie tylko z skomplikowaną budową liny ale również działaniem czynników zewnętrznych, nierzadko mających charakter losowy. Do celów naukowo-badawczych przy konstruowaniu nowych typów lub modernizowaniu istniejących konstrukcji budowane modele matematyczne oraz wyniki pomiarów parametrów wytrzymałościowych takich jak: rzeczywista siła zrywająca linę w całości, sprawność wytrzymałościowa, wydłużenie liny, moduł sprężystości czy też moment odkrętu pozwalają ocenić nie tylko wpływ ww. czynników ale również jakość liny.

EN

Steel wire ropes are among the most crucial elements in various types of hoisting equipment including: mine shafts, ski lifts, cranes, and winches. They also serve as load-bearing components in numerous structures, such as bridges and sports stadium roofs. The Laboratory of Ropes and Hoisting Equipment at the Central Mining Institute – National Research Institute in Katowice conducts comprehensive research on the mechanical properties of steel wire ropes, supplemented by diagnostics and model testing. Laboratory tests encompass determining the actual breaking force of the rope, elongation, modulus of elasticity, and rope torque, as well as fatigue life testing. Rope diagnostics involve magnetic testing using conventional MTR methods and the MPM method. Furthermore, modeling enables the analysis of the states of tested objects under conditions that are practically impossible to replicate in real-world scenarios. The results obtained from experimental tests performed on rope samples of various constructions provide invaluable information regarding the influence of diverse factors on their mechanical properties. Mathematically describing these properties and the processes of change occurring within them is very challenging and necessitates numerous simplifications. This difficulty stems not only from the complex structure of the rope itself but also from the impact of external factors, which often exhibit a random nature. For research and development purposes, particularly when designing new types of or modernizing existing rope constructions, the developed mathematical models, along with the measurement results of strength parameters—such as the actual breaking force of the entire rope, strength efficiency, rope elongation, modulus of elasticity, and torque—allow for the assessment not only of the influence of these aforementioned factors but also of the overall quality of the rope.

6

Laboratorium Badawcze Materiałów i Konstrukcji Budowlanych L-12 – historia i możliwości badawcze

Brasse Krystian, Kańka Stanisław

Przegląd Budowlany

|

2025

|

R. 96, nr 3

62--65

PL

Artykuł prezentuje krótki rys historyczny Laboratorium Badawczego Materiałów i Konstrukcji Budowlanych, funkcjonującego w strukturze Wydziału Inżynierii Lądowej. Przedstawione zostały jego główne obszary i możliwości badawcze oraz wymienione niektóre ze zrealizowanych w laboratorium projektów badawczych. Ponadto zaprezentowano przykładowe badania elementów nawierzchni kolejowych oraz próbek betonu, zgrupowane w linie badawcze, które mieszczą się w zakresie akredytacji laboratorium badawczego.

EN

The article presents a brief historical outline of Building Materials and Structures Research Laboratory, which operates within the structure of the Faculty of Civil Engineering. Its main research areas and capabilities were presented and some of the research projects carried out in the laboratory were listed. In addition, examples of tests of elements used for the construction of railway surfaces and concrete specimens, which are grouped into testing lines that fall within the scope of laboratory’s accreditation, were shown.

7

Shaping the safety of crew after a mine explosion under the vehicle

Wróbel Tomasz

Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych

|

2025

|

Nr 1

90--97

EN

The need to develop a national seating system to minimize the effects of mines exploding under the vehicle while maintaining its ergonomics is based on current demand. According to military experts, the greatest need among land-based cars will be for light armored vehicles equipped with various safety-enhancing systems over the next few years. Information from recently completed and currently ongoing hostilities indicates an urgent need to increase the protection of the health and lives of soldiers traveling in vehicles. An important aspect is the current state of equipment in vehicles that are on the equipment of the Polish Armed Forces. Foreign manufacturers of seats are rapidly improving the existing ones and developing new designs, which are very expensive and not always structurally adapted to the interiors of vehicles used in the Polish Armed Forces.

8

Dendrochronology and Accelerator Mass Spectrometry (AMS) Carbon 14 Dating: A Novel and Potent Combination

Stachiw Myron O., Flynt William A.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2024

|

T. 20, nr 1

69--79

EN

Over the past several decades the use of dendrochronology, or tree-ring dating has become a mainstream build-ings archeology tool to firmly establish when framing timbers of historic structures were felled. While not every building tested can or has been successfully dated, a vast majority do allow dating using this method. As a result, dendrochronology has been instrumental in our rethinking of the architectural evolution of many historic building practices. One of the hurdles encountered when conducting such studies is having to work in areas where dated master chronologies are lacking, thus requiring testing against more far-flung masters which may, or may not, yield consistent alignments. One such case involved the supposedly 17th century Hancock-Mitchell house located in Chilmark on Martha’s Vineyard, an island off the coast of Cape Cod, Massachusetts, first settled by Europeans in 1641. While initial dendrochronological testing did not yield conclusive results, further sampling in this house as well as in three others on the island resulted in a provisional oak master chronolo-gy for the island. In an attempt to confirm the accuracy of this master, a novel use of Accelerator Mass Spectrometry (AMS) Carbon 14 dating was employed whereby two rings, carefully selected based on their provisional dates in conjunction with the Carbon 14 recalibration curve, were sampled from one timber fragment. The results of these tests proved unequivocally that the dendrochronology dating was correct and the house was in fact constructed in the mid 18th century, and not in the mid 17th century as has been long believed.

PL

W ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci dendrochronologia, czyli datowanie słojów drewna, stała się głównym narzędziem w archeologii budowlanej umożliwiającym dokładne określenie, kiedy wycięto drewno do historycznych budow-li. Chociaż nie każdy testowany budynek może zostać pomyślnie datowany, zdecydowana większość umożliwia datowanie przy użyciu tej metody. W rezultacie dendrochronologia odegrała ważną rolę w naszej reinterpretacji ewolucji architekto-nicznej wielu historycznych metod budowlanych. Jedną z przeszkód napotykanych w prowadzeniu takich badań jest praca w obszarach, w których nie ma datowanych głównych baz danych chronologii, co wymaga sprawdzenia z bardziej odległymi chronologiami, które mogą, ale nie muszą, zapewnić spójną zgodność.Jeden z takich przypadków dotyczył rzekomego XVII-wiecznego domu Hancocka-Mitchella, położonego w Chilmark na Martha’s Vineyard, wyspie u wybrzeży Cape Cod w stanie Massachusetts, zasiedlonej po raz pierwszy przez Europejczyków w 1641 roku. Chociaż wstępne badania dendrochronologiczne nie dały jednoznacznego wyniku, późniejsze pobranie pró-bek z tego domu, a także trzech innych na wyspie, doprowadziło do wstępnej chronologii dębu na wyspie. Aby potwierdzić dokładność tej próbki, zastosowano nowatorskie zastosowanie akceleracyjnej spektrometrii mas (AMS) do datowania C-14, w wyniku której dwa pierścienie (starannie wybrane na podstawie ich poprzednich dat w połączeniu z kartą kalibracyjną węgla-14) pobrano z ten sam fragment drewna Wyniki tych badań jednoznacznie wykazały, że datowanie dendrochrono-logiczne było prawidłowe i że dom faktycznie powstał w połowie XVIII w., a nie w połowie XVII w., jak dotychczas sądzono.

9

Improvement Options and Directions for Crisis Management Exercises Organised by Local Governmental Administration on the Example of Podkarpackie Voivodship - Theoretical Assumptions

Wiśniewski Bernard, Czupryński Andrzej, Ziobro Jan, Kujawa Karol

Safety & Fire Technology

|

2024

|

Vol. 64, iss. 2

128--135

EN

Purpose: The objective of the presented analysis is to offer theoretical assumptions for the research work of the team appointed for the purposes of the Voivodship Crisis Management Team exercises organised by the Voivode of Podkarpackie. The authors present the basis for developing the methodology of the project aiming at defining the options and methods for improving the exercises organised by local governmental administration. Introduction: The analyses conducted by the above-mentioned team aimed at finding sources of knowledge and information related to the organisation of exercises by local governmental administration and determination of the practical usability of the related scientific theories. The works conducted involved such specific problems as: definition of the essentials of the organisation of crisis management pratice activities by local governmental administration, identification of organisation improvement needs related to crisis management by local governmental administration and definition of the conditions and perspectives for the improvement of the organisation of the subject exercises. The adopted assumptions indicated that the options of improvement of the organisation of exercises by the local governmental administration of Podkarpackie Voivodship should be sought in the emerging new organisational solutions and access to the preparation and completion analytics and efficiency assessment tools. Methodology: The authors focused on the review of the methodological assumptions of exercises and the applicable regulations and documents used in the public administration office serving the Voivode and local government bodies of Podkarpackie Voivodship. Conclusions: The above-mentioned review confirmed the belief in the importance of exercises for the crisis operations improvement process. It is crucial for the preparation of the local communities for emergencies. Above all, it enables the practical application of crisis management plans, which enables identifying deficiencies and areas to improve. Those operations may be improved by preparing a scientific approach to the organisation and assessment of exercises and selection of appropriate legal and scientific bases. The next stage in the works of the authors team will consist in the analysis of local exercises and drawing comprehensive conclusions.

PL

Cel: Celem prezentowanych rozważań jest przedstawienie założeń teoretycznych do pracy badawczej zespołu powołanego na potrzeby realizowanych przez wojewodę podkarpackiego ćwiczeń Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego. Autorzy prezentują podstawy do opracowania metodyki w ramach projektu ukierunkowanego na określenie możliwości i sposobów doskonalenia ćwiczeń organizowanych przez terenową administrację rządową. Wprowadzenie: Analizy prowadzone przez wspomniany zespół ukierunkowane były na poszukiwanie źródeł wiedzy i informacji związanych z organizacją przez terenową administrację rządową ćwiczeń oraz określenie praktycznej przydatności teorii naukowych w tym zakresie. Zrealizowane prace dotyczyły takich zagadnień szczegółowych jak: określenie podstaw organizacji ćwiczeń z zakresu zarządzania kryzysowego przez terenową administrację rządową, identyfikacja potrzeb doskonalenia organizacji z zakresu zarządzania kryzysowego przez terenową administrację rządową oraz określenie uwarunkowań i perspektyw doskonalenia organizacji przedmiotowych ćwiczeń. Przyjęte założenia wskazywały na to, że możliwości doskonalenia w przeprowadzaniu ćwiczeń terenowej administracji rządowej województwa podkarpackiego należy szukać w pojawiających się nowych rozwiązaniach organizacyjnych oraz dostępie do narzędzi analizy i oceny efektywności oraz skuteczności ich przygotowywania i przeprowadzania. Metodologia: Autorzy skupili się na przeglądzie założeń metodologii szkoleń i obowiązujących przepisów prawa oraz dokumentów wykorzystywanych w urzędzie administracji publicznej obsługującym wojewodę oraz organy samorządu województwa podkarpackiego. Wnioski: Powyższy przegląd utwierdza w przekonaniu, jak ważnym w procesie doskonalenia działań w sytuacjach kryzysowych są ćwiczenia. Odgrywają one kluczową rolę w przygotowaniu lokalnych społeczności na sytuacje awaryjne. Przede wszystkim umożliwiają praktyczne zastosowanie planów kryzysowych, co pozwala na identyfikację ewentualnych luk i obszarów wymagających poprawy. Dzięki opracowaniu naukowego podejścia do organizacji i oceny tych ćwiczeń, oraz wyborze odpowiednich podstaw prawnych i naukowych, działania te można doskonalić. Kolejny etap prac zespołu autorskiego polegać będzie na analizie przeprowadzonych lokalnie ćwiczeń i wyciągnięciu z nich kompleksowych wniosków.

10

Innovative technology of aluminum and glass mobile walls – the course of research and implementation

Tereś Michał, Włoszczyńska-Lewińska Anna

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 60

171--188

EN

The aim of the research was to create innovative, modular systems for aluminum and glass movable walls developed by PIU Design. The project focused on designing sliding wall systems that meet high aesthetic and technical standards, ensuring durability and ease of installation. The process included 3D modeling, strength testing, 3D printing, and prototype verification. Studies confirmed the systems' robustness, functionality, and alignment with modern architectural trends. The walls demonstrated adaptability to various spatial configurations, making them suitable for office and residential applications.

PL

Celem badań było stworzenie innowacyjnych, modułowych systemów mobilnych ścian aluminiowych i szklanych, realizowanych przez PIU Design. Projekt miał na celu opracowanie ścian przesuwnych spełniających najwyższe standardy estetyczne i techniczne, wytrzymałych oraz łatwych w montażu. Proces obejmował modelowanie 3D, testy wytrzymałościowe, wydruki 3D oraz weryfikację prototypów. Badania potwierdziły wysoką odporność konstrukcji, ich funkcjonalność oraz zgodność z nowoczesnymi trendami architektonicznymi. Systemy wykazały zdolność do adaptacji do różnych konfiguracji przestrzennych, co czyni je odpowiednimi dla obiektów biurowych i mieszkalnych.

11

Creative design from the perspective of correct changeversus assessing design solution relevance

Maryńczuk Paweł

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 57

111--124

EN

Experience-based research in architecture aimed at perfecting design praxis typically begins with an informed identification of the problem and goal. It therefore becomes necessary to postulate a verification of assessment criteria by introducing a verification and revision mechanism into their formulation. Correct – relevant – solutions are those which meet assessment criteria, which means that the assessments of the modification problem solutions comply with the pattern produced by the solution. In unique cases, as they are cases with the most severe consequences, criteria need to be formulated on a case-specific basis. The author wishes to describe this property, namely to define the sense of relevance as an attribute of research.

PL

Badania w architekturze nacelowane na doskonalenie praktyki projektowej te oparte na doświadczeniu, zwykle rozpoczynają się od świadomej identyfikacji problemu i celu. Z tego też względu niezbędne staje się sformułowanie postulatu weryfikacji kryteriów oceny przez wprowadzenie do procesu ich formułowania mechanizmu weryfikacyjno-korygującego. Za rozwiązania poprawne – relewantne uważa się te rozwiązania, które odpowiadają kryteriom oceny, co znaczy, że oceny rozwiązania problemu modyfikacyjnego są zgodne z wzorcem danym przez rozwiązanie. W przypadkach niepowtarzalnych, jako że one właśnie są przypadkami o najpoważniejszych konsekwencjach, kryteria muszą być formułowane indywidualnie. To, co autor chce zrobić, to opisać tę właściwość, tzn. zdefiniować sens relewancji, jako atrybutu badań.

12

AI w branży badawczej. Plusy i minusy

Zieliński Łukasz

Przemysł Spożywczy

|

2024

|

T. 78, nr 8

32--33

PL

Sztuczna inteligencja nie zrewolucjonizuje rynku badawczego, ale na pewno doprowadzi do jego ewolucji. Dla branży oznacza to mniej więcej tyle samo plusów, co minusów. Wśród tych drugich należy wymienić farmy botów, które będą fałszować wyniki badań, a to będzie wysoce kosztowna i długotrwała walka. Z kolei korzyścią może być przyspieszenie prac, prowadzonych pod czujnym okiem człowieka.

13

Zmiany wynikające z nowego wydania normy PN-EN 50155 oraz ich wpływ na proces oceny i certyfiakcji urządzeń elektronicznych

Białek Kamil, Kycko Magdalena, Wetoszka Patryk

Przegląd Komunikacyjny

|

2024

|

R. 79, nr 4/5

36--40

PL

W transporcie kolejowym wszystkie stosowane urządzenia, czy systemy muszą spełniać stawiane im wymagania, które opisane zostały w dyrektywach, normach europejskich, rozporządzeniach, czy też kartach UIC. Stąd też, każdy nowy wyrób przed wprowadzeniem na rynek musi przejść stosowne badania w celu potwierdzenia, że dany wyrób jest bezpieczny i nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia i środowiska. Szereg takich wymagań stawiany jest urządzeniom instalowanych na pojazdach kolejowych. Urządzenia te muszą spełnić między innymi wymagania normy PN-EN 50155:2022-05[5], w związku z tym należy przeprowadzić stosowne badania zgodnie z zapisami normy. Dodatkowo, jeżeli Producenci chcą zdobyć lepszą pozycję swoich wyrobów na konkurencyjnym rynku mogą zgłosić się do jednostki certyfikującej w celu wydania certyfikatu zgodności dla danego wyrobu, na przykład potwierdzającego zgodność wyrobu z normą PN-EN 50155:2022-05[5]. Coraz częściej można spotkać się z tym, że certyfikaty zgodności potwierdzające spełnienie wymagań zgodnie z daną normą są wymagane przez wykonawców inwestycji lub producentów, w szczególności dotyczy to wyrobów/urządzeń instalowanych na pojazdach kolejowych. W związku z powyższym w artykule przedstawiony został zakres zmian wprowadzonych poprzez nowe wydanie normy PN-EN 50155:2022-05[5] oraz ich wpływ na badania, jak i proces certyfikacji wyrobów elektronicznych instalowanych na pojazdach kolejowych.

EN

In rail transportation, all equipment or systems used must meet the requirements placed on them, which are described in directives, European standards, regulations, or UIC charters. For this reason, every new product must undergo the appropriate tests before it is placed on the market in order to confirm that the product is safe and does not pose a threat to life, health and the environment. Among other things, a number of requirements are placed on devices that are installed on railroad vehicles. Among other things, these devices must meet the requirements of the standard PN-EN 50155:2022-05[5] , therefore, appropriate tests must be carried out in accordance with the provisions of the standard. In addition, if Manufacturers want to gain a better position for their products in the competitive market, they can apply to a certification body to issue a certificate of conformity for the product, for example, confirming the compliance of the product with PN-EN 50155:2022-05[5]. Increasingly, it is possible to encounter that certificates of conformity confirming compliance with the requirements in accordance with a given standard are required by investment contractors or vehicle manufacturers, in particular, this applies to products/equipment installed on railroad vehicles. Therefore, the article presents the scope of changes introduced by the new edition of the standard PN-EN 50155:2022-05[5] and their impact on testing, as well as the certification process of electronic products installed on railroad vehicles.

14

„Wspólne Przedsięwzięcie Badawczo-Rozwojowe” w obszarze infrastruktury kolejowej w Polsce

Barcikowska Renata

Przegląd Komunikacyjny

|

2024

|

R. 79, nr 12

34--38

PL

W 2017 roku NCBR oraz PKP PLK S.A. utworzyły wspólne przedsięwzięcie „Badania i Rozwój Infrastruktury Kolejowej” o akronimie BRIK. Program wspiera prace badawczo-rozwojowe (b+r) w obszarze infrastruktury kolejowej i ma na celu zwiększenie polskiego potencjału kolejowego. Zagadnienie finansowania prac badawczo - rozwojowych w obszarze transportu kolejowego ze środków krajowych jest tematem wieloaspektowym. Znaczącą role odgrywają projekty złożone z partnerów naukowych i przemysłowych. Współpraca sektora przedsiębiorstw z placówkami naukowymi stanowi szansę na wspólne generowanie innowacji. Wspólne przedsięwzięcie „BRIK” jest mechanizmem finansowania prac badawczo-rozwojowych, realizowanym we współpracy z podmiotem zewnętrznym. Celem przedsięwzięcia jest ukierunkowanie aktywności jednostek naukowych na realizację prac B+R nad rozwiązaniami technologicznymi, których potrzeba przeprowadzenia została zdefiniowana przez konkretnych przedsiębiorców lub inne instytucje publiczne. Reasumując współpraca sektora przedsiębiorstw z placówkami naukowymi stanowi szansę na wspólne generowanie innowacji w Polsce.

EN

In 2017, NCBR and PKP PLK S.A. established a joint undertaking "Research and Development of Railway Infrastructure" with the acronym BRIK. The program supports research and development (R&D) work in the area of railroad infrastructure and aims to increase Poland's railroad potential. The issue of financing research and development work in the area of rail transportation from national funds is a multifaceted topic. A significant role is played by projects composed of scientific and industrial partners. Cooperation between the business sector and scientific institutions provides an opportunity for joint generation of innovations. The "BRIK" joint venture is a mechanism for financing research and development work carried out in cooperation with an external entity. The purpose of the venture is to direct the activity of scientific entities to carry out R&D work on technological solutions, the need for which has been defined by specific entrepreneurs or other public institutions. In summary, the cooperation of the business sector with scientific institutions is an opportunity for the joint generation of innovation in Poland.

15

Rys historyczny rozwoju systemów sterowania ruchem kolejowym na przykładzie prac prowadzonych w Instytucie Kolejnictwa

Białoń Andrzej

Problemy Kolejnictwa

|

2024

|

Z. 202

7--17

PL

Systemy sterowania ruchem kolejowym zapewniają bezpieczną jazdę taboru kolejowego, wykorzystując odpowiednie urządzenia w sposób automatyczny lub z udziałem operatora. W artykule przedstawiono rys historyczny rozwoju urządzeń sterowania ruchem kolejowym od jego początków po dziś dzień. Przedstawiono także proces udoskonalania urządzeń srk na przykładzie prac prowadzonych w Polsce, a w szczególności w Zakładzie Sterowania Ruchem i Teleinformatyki Instytutu Kolejnictwa. Zwrócono uwagę na elementy urządzeń sterowania ruchem zmieniające się w związku z rozwojem technologii. Pokazano również współpracę międzynarodową Zakładu Sterowania Ruchem i Teleinformatyki Instytutu Kolejnictwa, a także jego działania w zakresie popularyzacji wiedzy.

16

Profesor Albert Czeczott – twórca Referatu Doświadczalnego

Massel Andrzej

Problemy Kolejnictwa

|

2024

|

Z. 203

37--45

PL

W 2024 roku przypada 100 rocznica utworzenia Referatu Doświadczalnego Ministerstwa Kolei Żelaznych. W krótkim czasie ta placówka uzyskała międzynarodową renomę i do 1938 roku opracowała charakterystyki 26 parowozów. Kontynuatorem i spadkobiercą tradycji Referatu Doświadczalnego jest Instytut Kolejnictwa. Twórcą i wieloletnim kierownikiem Referatu był prof. dr inż. Albert Czeczott (1873−1955), wykształcony w Instytucie inżynierów Komunikacji w Petersburgu, wybitny inżynier kolejowy, konstruktor i eksperymentator. Profesor Czeczott był autorem wielu metod badania pojazdów szynowych, które znalazły zastosowanie nie tylko w Polsce, ale także za granicą. Według jego projektów zostały zbudowane dynamometryczne wagony stosowane w Polsce, był on także pomysłodawcą zastosowania w badaniach parowozów-kompresorów.

17

Investigation of Methane-Hydrogen Mixtures in Vertical Pipelines

Marius Darie, Vlasin Nicolae, Prodan Maria, Burian Sorin, Pupazan Gabriela, Moldovan Lucian

Inżynieria Mineralna

|

2024

|

Vol. 1, no. 1

63--69

EN

The paper presents an assessment of issues regarding the separation phenomena of methane-hydrogen mixtures in vertical pipelines. In the first part of the paper, the explosion risk is underlined. Thus, the widespread use of methane in both the industrial and domestic sectors is well known. In practice, due to recent trends, the injection of hydrogen into dedicated methane installations, the differences in densities can lead to separation phenomena which have an unfavorable effect on the operating regimes of equipment using this mixture and also, on the risk of explosion. The use of hydrogen in the industry is not new, but the increasing impact in terms of the number of users may involve a higher number of accidents due to the increased field of probability of hazardous situations in terms of explosions. The second part presents the used methods. The diffusion and gravitational separation are presented as phenomena having opposite effects. The used methods are theoretical and simulation approaches. The theoretical model is based on a nondynamic model. Therefore, no time parameter was not involved in the model. A linear dependence with the height of the concentration variation was observed for the range of heights considered. The conducted simulation underlined the same conclusion regarding the magnitude of gravitational separations in the methanehydrogen mixtures. The main conclusion of the approach is that the separation phenomenon effect due to the gas density differences is negligible. The approach also revealed, as expected that the higher level of pipe is exposed to a higher risk of increased hydrogen concentration.

18

Badania przewodów kanalizacyjnych zróżnicowane zakresem uzyskiwanej oceny ich stanu technicznego

Kuliczkowski Andrzej, Lisowska Justyna

Instal

|

2024

|

nr 12

75--79

PL

Zaproponowano podział metod badawczych przewodów kanalizacyjnych na cztery grupy w oparciu o najnowszą wiedzę, dotyczącą istniejących urządzeń diagnostycznych. Są one zróżnicowane zakresem uzyskiwanej oceny stanu technicznego przewodów i równocześnie kosztami oraz czasookresem wykonywanych badań. Zamieszczono informacje, którą metodę należy zastosować, oczekując uzyskania mniej lub bardziej dokładnej wiedzy o stanie technicznym przewodów kanalizacyjnych.

EN

Based on the latest knowledge on existing diagnostic devices for testing the technical condition of sewers, a division of research methods into four groups was proposed. They are differentiated by the scope of the assessment of their technical condition and, at the same time, by the costs and time period of the tests performed. Information was provided on which method should be used in order to obtain more or less precise knowledge about the technical condition of sewage pipes.

19

Możliwości wytwarzania witryfikatu popiołowego z energetyki zawodowej na stanowisku półtechnicznym w skali 1 MWth i sprawdzanie jego przydatności do celów gospodarczych

Nehring Grzegorz, Świątkowski Bartosz, Jagiełło Krzysztof

Energetyka

|

2024

|

nr 8

325--331

PL

Energetyka zawodowa w Polsce wytwarza rocznie ok. 20 mln ton ubocznych produktów spalania (UPS), z czego zagospodarowywanych jest blisko 76%. Stosuje się je do produkcji betonu towarowego, w drogownictwie, górnictwie, do produkcji gipsu i cementu, rekultywacji terenów oraz w ceramice. Instytut Energetyki – Państwowy Instytut Badawczy prowadzi badania nad produkcją witryfikatów z popiołu energetycznego, które mogłyby konkurować z kruszywami naturalnymi. Produkcja witryfikatów z popiołów energetycznych może być opłacalna w połączeniu z produkcją energii oraz kosztami uniknięcia składowania. Witryfikacja, stosowana do utylizacji niebezpiecznych odpadów, może być ekonomicznie uzasadniona także dla UPS, zwłaszcza w kontekście nowych regulacji dotyczących emisji CO2 i gospodarki obiegu zamkniętego: dyrektywa ETS2 (od 01.01.2027 również transport i budownictwo); rozporządzenie CPR2 z dnia 30.02.2022 r. W Instytucie Energetyki – Państwowym Instytucie Badawczym prowadzono badania nad produkcją witryfikatu na stanowisku półtechnicznym o mocy 1 MWth. Osiągnięto efektywność instalacji na poziomie 38,8% dla stosunkowo małego reaktora i krótkiego czasu eksperymentu. Witryfikat uzyskany w testach wykazał wysoką obojętność środowiskową oraz dobrą wytrzymałość, spełniając normy dla kruszyw do betonu konstrukcyjnego: próba „Los Angeles” – LA = 23; wytrzymałość na miażdżenie – Xr = 19,8%. Wykazano opłacalność budowy instalacji z komorą do ciekłego odprowadzania żużla o mocy 40 MW współpracującą z kotłem energetycznym, przy przychodzie skumulowanym powyżej 150 zł/Mg witryfikatu oraz czasie zwrotu wynoszącym 5,5 roku od momentu uruchomienia produkcji, co czyni tę technologię atrakcyjną alternatywą dla składowania ubocznych produktów spalania.

EN

Power sector in Poland generates approximately 20 million tons of combustion by-products (CBPs) annually, of which about 76% are utilized. They are used in the production of ready-mixed concrete, road construction, mining, gypsum and cement production, land reclamation and ceramics. The Institute of Power Engineering – National Research Institute conducts research on the production of vitrificates from energy ash, which could compete with natural aggregates. The production of vitrificates from energy ashes can be profitable when combined with energy production and the costs of avoiding landfill. Vitrification normally used for the disposal of hazardous waste, can also be economically justified for CBPs, especially in the context of new regulations on CO2 emissions and the circular economy: ETS2 directive (from January 1, 2027, including transport and construction); CPR2 regulation of February 30, 2022. At the Institute of Power Engineering, research was conducted on the production of vitrificates products on a semi-industrial stand with a power of 1 MWth. The efficiency of the installation reached 38.8% for a relatively small reactor and a short experiment duration. The vitrificates products obtained in the tests showed high environmental neutrality and good strength, meeting the standards for aggregates for structural concrete: „Los Angeles” test – LA = 23; crushing strength – Xr = 19.8%. The economic viability of constructing a 40 MW installation with a slag liquid discharge chamber cooperating with a power boiler was demonstrated, with cumulative revenue exceeding 150 PLN/Mg of vitrificate products and a payback period of 5.5 years from the start of production, making this technology an attractive alternative to the landfilling of combustion by-products.

20

Diagnostyka nieniszcząca posadzki w gdańskim Żurawiu z zastosowaniem metody georadarowej

Zielińska Monika, Rucka Magdalena, Wojtczak Erwin, Ciborowski Tomasz, Steffens Michał

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 76

129--140

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań georadarowych (GPR) przeprowadzonych w gdańskim Żurawiu. Badania wykonano na posadzce najniższej kondygnacji baszt południowej i północnej. Celem eksperymentu jest ocena możliwości wykrycia anomalii znajdujących się pod posadzką. Badania przeprowadzono metodami nieniszczącymi, wykorzystując georadar z antenami o częstotliwości2 GHz oraz 400/900 MHz. W artykule porównano mapy tomograficzne oraz echogramy (B-skany)uzyskane z obu pomiarów. W związku z obecnie trwającymi pracami remontowymi tego obiektu zabytkowego o dużej randze historycznej możliwe było skonfrontowanie otrzymanych wyników z elementami odkrytymi podczas prowadzenia wykopów. W pracy udowodniono efektywność wykorzystania metody GPR do wykrycia w ziemi takich elementów jak belki drewniane, rury, podbudowa kamienna czy właz. Wskazano również wyższość anteny o częstotliwości 2 GHz w przypadku odnalezienia elementów głębiej położonych.

EN

This paper presents the results of a ground penetrating radar (GPR) survey carried out at the Crane in Gdańsk. The measurements were conducted on the floor of the southern and northern towers. The aim of the experiment is to assess the possibility of detecting anomalies beneath the floor. The surveys were carried out in a non-destructive manner, using a georadar unit with 2 GHz and 400/900 MHz antennas. This paper compares the tomographic maps and echograms (B-scans) obtained from both measurements. In view of the on going renovation of this monument of great historical importance, it was possible to compare the results obtained with the elements uncovered during the excavation. The paper proves the effectiveness of using the GPR method to detect elements such as wooden beams, pipes, stone substructures or manholes in the ground. The superiority of the 2 GHz antenna was also demonstrated for the detection of deeper elements.