W artykule przedstawiono biografię prof. Kazimierza Kopeckiego (1904-1984): okres studiów na Politechnice Lwowskiej, pracy w Pomorskiej Elektrowni Krajowej Gródek pod kierownictwem inż. Alfonsa Hoffmanna, pracy na Politechnice Gdańskiej. W kwietniu 1945 r. przybył do Gdańska i wziął udział w odbudowie i organizacji Politechniki Gdańskiej. Został powołany na stanowisko dziekana Wydziału Elektrycznego, a w listopadzie 1945 r. objął wykłady na Wydziale Elektrycznym Politechniki Gdańskiej. Zorganizował katedrę na Wydziale Elektrycznym Politechniki Gdańskiej, która w latach 1945-1953 istniała pod nazwą Katedry Urządzeń Elektrycznych, Sieci i Gospodarki Elektrycznej, potem została przemianowana na Katedrę Elektroenergetyki, a w latach 1969-1991 wchodziła w skład Instytutu Elektroenergetyki i Automatyki Politechniki Gdańskiej. Działalność naukowa K. Kopeckiego, prowadzona w Katedrze Elektroenergetyki do 1969 r., a później w Instytucie Elektroenergetyki i Automatyki na Wydziale Elektrycznym Politechniki Gdańskiej, obejmowała głównie: badania kosztów energii, niezawodności systemów energetycznych, modeli optymalizacyjnych rozwoju i zarządzania wielkimi systemami; energetykę kompleksową.
EN
The article presents the biography of Professor Kazimierz Kopecki (1904-1984): the period of studies at the Lviv Polytechnic, the period of work at the Pomeranian National Power Plant „Gródek” under the management of engineer Alfons Hoffmann, the period of work at the Gdańsk University of Technology. In April 1945 he came to Gdańsk and took part in the reconstruction and organization of the Gdańsk University of Technology. He was appointed to the position of Dean of the Faculty of Electrical Engineering and in November 1945 he took over lectures at the Faculty of Electrical Engineering of the Gdańsk University of Technology. He organized a department at the Faculty of Electrical Engineering of the Gdańsk University of Technology, which in the years 1945-1953 existed under the name of the Department of Electrical Devices, Networks and Electrical Economy, then it was renamed the Department of Power Engineering, and in the years 1969-1991 it was part of the Institute of Power Engineering and Automation of the Gdańsk University of Technology. K. Kopecki’s scientific activity, conducted at the Department of Power Engineering until 1969, and later at the Institute of Power Engineering and Automation at the Faculty of Electrical Engineering of Gdańsk University of Technology, included mainly: research on energy costs, reliability of power systems and optimization models for the development and management of large systems; complex energy.
Artykuł przybliża urodzonego w 1856 r. Franciszka Dobrzyńskiego, fizyka, docenta prywatnego elektrotechniki w C.K. Szkole Politechnicznej we Lwowie, pierwszego wykładowcy akademickiego elektrotechniki w języku polskim w latach 1889-1891, od 1899 r. inspektora urzędu miar i wag dla całej Galicji, pełniącego tę funkcję aż do śmierci w 1922 r. Opisano jego działalność naukową, w tym liczne artykuły i odczyty z fizyki i elektrotechniki, wygłaszane głównie we lwowskich stowarzyszeniach naukowych i technicznych, do których należał.
EN
The article presents Franciszek Dobrzyński, born in 1856, a physicist, a pupil of distinguished physicists Hermann von Helmholtz and Gustav Kirchhoff, assistant at the Chair of Physics at the Imperial and Royal Polytechnic School in Lviv. Since 1889 to 1891 lecturer of electrical engineering there, the first academic lecturer in electrical engineering in the Polish language. From 1899 an inspector (and later chief inspector) of the Office of Measures and Weights for all of Galicia, holding this position until his death in 1922. It describes his scientific activity, numerous articles and lectures on physics (including his report from 1890 on the discovery of the interaction of electromagnetic waves with a photographic plate) and electrical engineering (such as a pioneering article on the basic characteristics of alternating currents), mainly delivered at Lviv scientific and technical associations to which he belonged.
Artykuł przedstawia sylwetkę prof. Tadeusza Malarskiego, fizyka, radiotechnika, pioniera radiotechniki w Polsce, wykładowcy Politechniki Lwowskiej i Śląskiej. Miał wielkie zasługi w organizacji laboratoriów, wykładów i kierunków radio-technicznych i teletechnicznych na tych uczelniach. Naukowo zajmował się fizyką, zwłaszcza koloidami oraz radiotechniką. W trakcie wojny z bolszewikami służył w Wojsku Polskim, dowodząc jednostkami radio-telegraficznymi.
EN
The article presents the profile of Prof. Tadeusz Malarski, physicist, radio technician, pioneer of radio engineering in Poland, lecturer at the Lviv and Silesian Polytechnics. He had great contributions to the organization of laboratories, lectures and courses in radio and telecommunications engineering at these universities. Scientifically, he was involved in physics, especially colloids, and radio engineering. During the war with the Bolsheviks, he served in the Polish Army, commanding radiotelegraph units.
Artykuł przedstawia sylwetkę prof. Tadeusza Malarskiego – fizyka, radiotechnika, pioniera radiotechniki w Polsce, wykładowcy Politechniki Lwowskiej i Śląskiej. Miał wielkie zasługi w organizacji: laboratoriów, wykładów i kierunków radiotechnicznych i teletechnicznych na tych uczelniach. Naukowo zajmował się fizyką, zwłaszcza koloidami oraz radiotechniką. W trakcie wojny z bolszewikami służył w Wojsku Polskim, dowodząc jednostkami radio-telegraficznymi.
EN
The article presents the profile of prof. Tadeusz Malarski, physicist, radio technician, pioneer of radio engineering in Poland, lecturer at the Lviv and Silesian Polytechnics. He had great contributions to the organization of laboratories, lectures and courses in radio and telecommunications engineering at these universities. Scientifically, he was involved in physics, especially colloids, and radio engineering. During the war with the Bolsheviks, he served in the Polish Army, commanding radiotelegraph units.
Artykuł przedstawia sylwetkę Patrona Roku 2023 polskich elektrotechników prof. Tadeusza Malarskiego, fizyka, radiotechnika, pioniera radiotechniki w Polsce wykładowcy Politechniki Lwowskiej i Śląskiej. Miał wielkie zasługi w organizacji laboratoriów, wykładów i kierunków radiotechnicznych i teletechnicznych na tych uczelniach. Naukowo zajmował się fizyką, zwłaszcza koloidami oraz radiotechniką. W trakcie wojny z bolszewikami służył w Wojsku Polskim, dowodząc jednostkami radiotelegraficznymi.
EN
The article presents the profile of Patron of the Year 2023 of polish electrotechnicians Prof. Tadeusz Malarski, physicist, radio technician, pioneer of radio engineering in Poland, lecturer at the Lviv and Silesian Polytechnics. He had great contributions to the organization of laboratories, lectures and courses in radio and telecommunications engineering at these universities. Scientifically, he was involved in physics, especially colloids, and radio engineering. During the war with the Bolsheviks, he served in the Polish Army, commanding radiotelegraph units.
Artykuł przedstawia sylwetkę prof. Tadeusza Malarskiego, fizyka, radiotechnika, pioniera radiotechniki w Polsce wykładowcy Politechniki Lwowskiej i Śląskiej. Miał wielkie zasługi w organizacji laboratoriów, wykładów i kierunków radiotechnicznych i teletechnicznych na tych uczelniach. Naukowo zajmował się fizyką, zwłaszcza koloidami oraz radiotechniką. W trakcie wojny z bolszewikami służył w Wojsku Polskim, dowodząc jednostkami radiotelegraficznymi.
EN
The article presents the profile of Prof. Tadeusz Malarski, physicist, radio technician, pioneer of radio engineering in Poland, lecturer at the Lviv and Silesian Polytechnics. He had great contributions to the organization of laboratories, lectures and courses in radio and telecommunications engineering at these universities. Scientifically, he was involved in physics, especially colloids, and radio engineering. During the war with the Bolsheviks, he served in the Polish Army, commanding radiotelegraph units.
Artykuł przedstawia sylwetkę prof. Tadeusza Malarskiego, fizyka, radiotechnika, pioniera radiotechniki w Polsce, wykładowcy Politechniki Lwowskiej i Śląskiej. Miał wielkie zasługi w organizacji laboratoriów, wykładów i kierunków radiotechnicznych i teletechnicznych na tych uczelniach. Naukowo zajmował się fizyką, zwłaszcza koloidami oraz radiotechniką. Podczas wojny z bolszewikami służył w Wojsku Polskim, dowodząc jednostkami radiotelegraficznymi.
EN
The article presents the profile of Prof. Tadeusz Malarski, physicist, radio technician, pioneer of radio engineering in Poland, lecturer at the Lviv and Silesian Polytechnics. He had great contributions to the organization of laboratories, lectures and courses in radio and telecommunications engineering at these universities. Scientifically, he was involved in physics, especially colloids, and radio engineering. During the war with the Bolsheviks, he served in the Polish Army, commanding radiotelegraph units.
Na podstawie notek biograficznych ponad 1000 osób przedstawiono uczelnie, w których wykształcenie w latach 1891-1935 zdobywali polscy inżynierowie elektrycy. Do I wojny światowej były to uczelnie zagraniczne: niemieckie, rosyjskie, francuskie, belgijskie. Później Polacy kształcili się w polskich uczelniach: Politechnice Lwowskiej oraz w utworzonej w 1915 roku i szybko rozwijającej się Politechnice Warszawskiej.
EN
On the basis of biographical notes of over 1000 people, higher schools were presented, which educated Polish electrical engineers in the years 1891-1935. Before World War I, these were foreign schools: German, Russian, French and Belgian. Later, they studied at Polish universities: the Lviv Polytechnic and at the Warsaw University of Technology, established in 1915 and rapidly developing.
Artykuł prezentuje życiorys Maurycego Altenberga, inżyniera elektryka, wykładowcy przedmiotu Gospodarka Elektryczna w Politechnice Lwowskiej (1930-1939) i profesora we Lwowskim Politechnicznym Instytucie (1940-1941), pracownika licznych przedsiębiorstw elektrotechnicznych i elektryfikacyjnych, m.in. Podkarpackiego Towarzystwa Elektrycznego, referenta techniczno-gospodarczego Miejskich Zakładów Elektrycznych we Lwowie, dyrektora Okręgowego Zakładu Elektryfikacyjnego we Lwowie (potem Zakładu Elektrycznego Okręgu Lwowskiego), wybitnego znawcy tematyki wykorzystania sił wodnych do elektryfikacji i zagadnienia taryf elektrycznych, długoletniego działacza Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie i SEP, a także specjalisty i uczestnika zjazdów polskich i międzynarodowych organizacji energetycznych i hydrotechnicznych. Przedstawiono w skrócie jego wybitny wkład w elektryfikację przedwojennej Polski i dorobek naukowy w postaci wystąpień i publikacji.
EN
The article presents the biography of Maurycy Altenberg, electrical engineer, lecturer in the subject of Electrical Economy at the Lviv Polytechnic (1930-1939) and a professor at the Lviv Polytechnic Institute (1940-1941), an employee of numerous electrotechnical and electrification enterprises, including Podkarpackie Electric Society, technical and economic clerk of the Municipal Electricity Plant in Lviv, director of the District Electrification Plant in Lviv (later the Lviv Electric District Plant), an outstanding expert on the use of water forces for electrification and the issue of electric tariffs, a long-time activist of the Polytechnic Society in Lviv and Association of Polish Electrical Engineers (SEP), as well as a specialist and participant of conventions of Polish and international energy and hydrotechnical organizations. Briefly was presented his outstanding contribution to the electrification of pre-war Poland and scientific achievements in the form of publications.
W referacie przedstawiono problemy związane z zabezpieczeniem przeciwwodnym tunelu podziemnego zlokalizowanego w Narodowym Uniwersytecie „Politechniki Lwowskiej” (NU „LP”). Opisano sposoby i podano wyniki przeprowadzonych badań. Na tej podstawie zaprojektowano rozwązanie materiałowo-konstrukcyjne prac hydroizolacyjnych.
EN
The paper presents problems related to the waterproofing of an underground tunnel located at the National University of Lviv Polytechnic. The methods are described and the results of the tests carried out are given. On this basis, a materials and structural solution for damp-proofing works has been designed.
Artykuł poświęcono albumowi rysunków mało znanego dotąd architekta Ottona Fedaka (z Czerniowiec) i jego późniejszej twórczości zawodowej. Odkrycie tego albumu umożliwiło poszerzenie wiedzy na temat nauczania historii architektury na Wydziale Architektonicznym Politechniki Lwowskiej oraz zwróciło uwagę na późniejszą twórczość projektową jego autora. Omawiany zbiór rysunków stanowi pracę studencką wykonaną w roku akademickim 1926/1927, na zajęciach prof. dr J. Zubrzyckiego. Fedak uzyskał dyplom w 1930/1931 r. W 1934 r. współpracował przy projekcie konkursowym Miejskich Zakładów Elektrycznych (T. Wróbel i L. Karasiński), a następnie wykonał projekt szkoły na Bogdanówce (1936) i kościoła w Potaszynie na Wołyniu. Brał udział w projektowaniu targowiska we Lwowie (1937) oraz w konkursach na kościół w Kołomyi (przed 1939) i na odbudowę cerkwi św. Ducha we Lwowie (1942). Po II wojnie światowej inż. arch. O. Fedak mieszkał w Polsce, w Oświęcimiu i w Myślenicach. Jest autorem kilku projektów kościołów w metropolii krakowskiej: w Tenczynie (1947-1968), w Przytkowicach (1948-1953), w Skomielnej Czarnej (1949-1960) i w Starych Żukowicach (1957-1961), a w latach 1960-1967 prowadził budowę kościoła w Skomielnej Białej, według projektu W. Cęckiewicza. Twórczość O. Fedaka należała do nurtu „harmonijnego modernizmu” (staranne zestawianie brył, kamienne wątki, uproszczony detal, tradycyjne sklepienia bądź stropy żelbetowe). Zrealizowane kościoły, mimo że nie należą może do wybitnych dzieł, stanowią cenne przykłady twórczości architekta m.in. w trudnych dla budowy świątyń latach PRL.
EN
The paper is dedicated to the album of drawings made by the little known architect Otton Fedak (from Czerniowce) and his later professional works. The discovery of this album provided more information on the process of teaching the history of architecture at the Faculty of Architecture at Lviv Polytechnic and attracted attention to the later design works by its author. This collection of drawings presents the works made by the student in the academic year 1926/1927 in classes of Professor J. Zubrzycki, Ph.D. Fedak attained his diploma in 1930/1931. In 1934, he participated in the competition for the design of the Electric Power Facility (T. Wróbel and L. Karasiński) and then he made a design for the school in Bogdanówka (1936) as well as the church in Potaszyn in Volhynia. He also participated in redesigning of the market in Lviv (1937) and in the competitions for the design of the church in Kolomyia (before 1939) as well as for the rebuilding of the Greek Catholic church of the Holy Ghost in Lviv (1942). After World War II, the Engineer of Architecture O. Fedak lived in Poland, in Oświęcim and in Myślenice. He is the author of several designs of churches in the Cracow metropolis: in Tenczyn (1947-1968), Przytkowice (1948-1953), Skomielna Czarna (1949-1960) and in Stare Żukowice (1957-1961), and in 1960-1967 he was in charge of the construction of the church in Skomielna Biała designed by W. Cęckiewicz. The works by O. Fedak fall within the “harmonious modernism” style (carefully combined forms, stone courses, simple details, traditional vaults or rebar reinforced concrete structural floors). Although the churches which were completed may not be the most excellent works, they are valuable examples of churches designed by the architect and executed in the difficult times of the Polish People’s Republic.
Zarys biograficzny przedstawia wybitnego uczonego Włodzimierza Koczana, metrologa, specjalisty z zakresu przyrządów do pomiarów rezystancji, w większości wdrożonych do produkcji przemysłowej w dużych ilościach (dziesiątki tysięcy egzemplarzy), naukowca o subtelnym wyczuciu praktycznym, zdolnego ucznia profesora Włodzimierza Krukowskiego.
EN
Biographical outline represents an outstanding scholar Wolodymyr Kochan, metrologist, specialist in the range of resistance devices largely implemented in the industry with large ranges of production series (tens thousand samples) with subtle practical sense, the talented student of Professor Wlodzimierz Krukowski.
W artykule przedstawiono zarys historii metrologii elektrycznej w Politechnice Lwowskiej od początków jej założenia do chwili obecnej. Szczegółowo przedstawiono wszystkich kierowników Katedry Metrologii Elektrycznej oraz omówiono podstawowe kierunki badań i najważniejsze osiągnięcia naukowe Katedry uzyskane pod ich kierownictwem.
EN
The article gives an outline of the history of electrical metrology in the Lviv Polytechnic from the beginning of its foundation to the present day. In Lviv Higher Technical School was created in 1844 as a Technical Academy, it was the first technical school in Eastern Europe. In 1877 the Technical Academy was renamed as Highest Technical School. The first Department of Electrical Engineering in Lviv Polytechnic was founded in 1890/91, and her head was Professor Roman Dzieśliewski – the first Polish Professor of electrical engineering and the creator of its theoretical basis. Department of Electrical Metrology in Lviv Polytechnic emerged from the Electrical Engineering Department in 1920. Detail lists of all heads of Department of Electrical Metrology and discusses the basic directions of science researches and the most important accomplishments. The first head of Department of Electrical Metrology was Professor K. Idaszewski (1920-1930). In the interwar period the greatest academic achievements Department of Electrical Metrology obtained after the leadership of Professor W. Krukowski (1930-1939). During this period, the Department of Electrical Metrology of Lviv Polytechnic became the States Centre of scientific metrology. After Second World War subsequent Heads of the Department were: Professor K. Karandiejev (1944-1958), docent A. Shramkov (1958-1971), Professor Je. Polishchuk (1971-1982), Professor B. Stadnyk (since 1983). Department of Electrical Metrology under the new name of Information Measuring Technology started to return to its status as the leading metrological center since the mid-1970s, when were founded research laboratories, where getting broader scales are carried out research and design in order to create a measuring apparatus for industry and science researches.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The article recalls the story of the Lvov Polytechnic and of mathematical chairs there in the period 1844-1945. The chairmen and some of their collaborators are recalled as well as their close relations with and contributions to the Lvov Schools of Mathematics.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper deals with the problem of the acoustic treatment using modern material technology in the modernization of old interiors. On the example of an auditorium with approved acoustics, that was built in 1962 and is located at the Lviv Polytechnic, some important directions in handling this type of object was shown. The acoustic measurements of the room showed, that structures used in the 60s are acoustically proper, but planned renovation should be based on modern technologies.
PL
W artykule podjęto zagadnienia modernizacji wnętrz o uznanej akustyce z użyciem współczesnych materiałów. Jako przykład wybrano przygotowywaną do remontu salę audytoryjną Politechniki Lwowskiej (bud. 1962). Przeprowadzone badania akustyczne wykazały poprawność istniejących rozwiązań, jednak projektowane zmiany muszą opierać się na współczesnych technologiach posiadających odmienne właściwości.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono początki szkolnictwa wyższego w dziewiętnastowiecznej Europie. Pewne próby utworzenia polskiej politechniki na terytorium Polski zaanektowanej przez sąsiednie kraje były wysuwane, co doprowadziło w końcu do powołania, na podstawie dekretu cesarza Austrii z dnia 4 września 1870 roku, politechniki we Lwowie z polskim językiem wykładowym. Historia Wydziału Elektrotechnicznego Politechniki Lwowskiej i jego rozwoju jest opisana podobnie jak też osiągnięcia jego profesorów. Przypomniano dzieje Politechniki Lwowskiej w czasach drugiej wojny światowej i co się następnie stało z jej profesorami.
EN
This paper describes the origins of technical higher education in nineteenth-century Europe. Some attempts at founding a Polish technical university on the Polish territory annexed by other countries are presented, as are the factors which finally led to the establishment, based on the Austrian emperor’s decree dated 4 September 1870, of the Technical Academy in Lvov, with Instruction in Polish. The history of the electrical engineering faculties at this university and its development is described, as well as the promotions of their professors. We also learn about the electrical engineering faculty during the Second World War and what happened to its professors afterwards.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule syntetycznie omówiono genezę powstania i chronologię Międzynarodowych Seminariów Metrologów, organizowanych pod wspólnym tytułem "Metody i technika przetwarzania sygnałów w pomiarach fizycznych" w ramach współpracy przez Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych Politechniki Rzeszowskiej oraz Katedrę Techniki Informacyjno-Pomiarowej Politechniki Lwowskiej. Przedstawiono spis referatów oraz indeks autorów prac opublikowanych w materiałach konferencyjnych w latach 1993-2002.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
History of becoming both development Department of Hydraulics and Sanitary Engineering of State University "Lviv Politechnika " is stated in the given work because of analysis of archival materials. It is demonstrated, that date of the basis of Department of Hydraulics and Sanitary Engineering is July 5, 1924. The materials on personal structure of the teachers of department are detected. The educational plans of miscellaneous years are analyzed, the titles of educational disciplines are indicated.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.