Nieprawidłowy sposób odżywiania jest jedną z zasadniczych przyczyn wzrastającej liczby chorób przewlekłych, takich jak otyłość czy niektóre choroby układu krwionośnego, określanych zbiorczo mianem chorób dietozależnych. Jednym ze sposobów przeciwdziałania rozwojowi tych chorób jest zwiększenie udziału żywności pochodzenia roślinnego w codziennej diecie, w tym związków o charakterze prozdrowotnym, takich jak wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WNKT). Nasionami oleistymi bogatymi w WNKT, których potencjał prozdrowotny jest obecnie przedmiotem coraz częstszych badań, są nasiona konopi siewnych. Poza dużą zawartością oleju bogatego m.in. w kwas α-linolenowy z rodziny n-3, nasiona konopi zawierają również duże ilości białka i błonnika pokarmowego oraz bioaktywne peptydy i lignanoamidy. Badania własne autorów niniejszego artykułu wskazują, że suplementacja diety nasionami konopi, w tym także ich formą odtłuszczoną dostępną jako produkt uboczny przemysłu olejarskiego, może łagodzić zaburzenia metaboliczne charakterystyczne dla otyłości i powiązanych z nią chorób dietozależnych.
EN
Bad eating habits are one of the keys causes that increase the risk of chronic diseases, such as obesity and cardiovascular disease, collectively defined as diet-related diseases. One of the ways to preventing these diseases is to increase the contribution of plant-derived foods in the daily diet, including healthy compounds such as polyunsaturated fatty acids (PUFA). Industrial hemp seeds are PUFA-rich oilseeds, the health-promoting potential of which is currently more often studied. In addition to high content of oil rich n-3 family in α-linolenic acid, among others, hemp seeds are also rich in protein, fiber and bio-active peptides and lignanamides. The authors’ own research indicates that dietary supplementation with hemp seeds, including their defatted form, available as the by-product of vegetable oil processing, can attenuate metabolic disorders specific to obesity and associated diet-related diseases.
Olej konopny jest otrzymywany z nasion i kwiatów konopi siewnych (Cannabis sativa L.). Najbardziej rozpowszechniony rodzaj oleju to ten zawierający CBD, który pozbawiony jest właściwości psychogennych. Konopie siewne mają dość szerokie zastosowanie, od kosmetologii, aż po przemysł spożywczy. Zarówno olej z nasion jak i kwiatów, charakteryzuje się prozdrowotnymi właściwościami dla organizmu człowieka. Olej konopny właściwości zdrowotne zawdzięcza przede wszystkim obecnością w swoim składzie kwasów tłuszczowych. Włączony do diety m.in. pozytywnie wpływa na profil lipidowy krwi, dzięki czemu spowalnia rozwój miażdżycy i zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia. Uznawany jest także za leczniczy produkt o działaniu uspakajającym, ułatwiającym zasypianie oraz neuroprotekcyjnym.
EN
Hemp oil is obtained from the seeds and flowers of hemp (Cannabis sativa L.). The most common type of oil is CBD, which is devoid of psychogenic properties. Hemp has quite a wide range of applications, ranging from cosmetology to the food industry. Both seed and flower oil have healthpromoting properties for the human body. Hemp oil owes its health properties primarily to the presence of fatty acids in its composition. Included in the diet, among others has a positive effect on the blood lipid profile, thanks to which it slows down the development of atherosclerosis and reduces the risk of cardiovascular diseases. It is also considered a medicinal product with a sedative, sleep-promoting and neuroprotective effect.
Niniejszy artykuł rozpoczyna trzyczęściowy cykl przeglądu niedrzewnych roślinnych surowców włóknistych, stosowanych do przemysłowej lub półtechnicznej produkcji mas włóknistych (10% tych mas otrzymuje się obecnie właśnie z omawianych surowców). Przedstawiono charakterystyki fizyczną i chemiczną poszczególnych, wybranych niedrzewnych roślinnych surowców włóknistych, których jest bardzo wiele. Pokazano ich dostępność, obszary występowania i specyfikę. Całość zilustrowano fotografiami omawianych surowców oraz ich wybarwionych włókien. We wprowadzeniu scharakteryzowano najszerzej stosowane surowce. Przedmiotem pierwszej części artykułu są: bawełna, kokos, len, kenaf, ramia, juta, ketmia jadalna, konopie siewne i konopie sunn.
EN
This article is the first of three part series dedicated to fibrous raw materials from non-wood plants used for industrial or semi-technical scale production of papermaking pulps (these fibrous materials make up 10% of the total pulp production). Physical and chemical characteristics of selected raw materials is presented. Their availability, occurrence areas and specificity are described. The article contains many photographs of plants and their fibers. In the introduction the most popular raw materials are characterized. In the first part cotton, coconut, flax, kenaf, ramie, jute, edible hibiscus, hemp, sunn are discussed.
W artykule przedstawiono charakterystykę surowców, które są bazą tzw. mąk niekonwencjonalnych. Zapotrzebowanie na nowe produkty bezglutenowe, żywność dla dzieci czy żywność dietetyczną przyczyniło się do projektowania receptur bazujących na surowcach niekonwencjonalnych. Producenci dążą do częściowego lub całkowitego zastąpienia w składzie recepturowym produktów mąki pszennej mąkami alternatywnymi. Wśród surowców do produkcji mąk niekonwencjonalnych wymienia się m.in.: migdały, orzeszki ziemne, konopie siewne, kokos, topinambur, ciecierzycę, dynię oraz sezam. Mąki z tych surowcow mogą zawierać dużo składników mineralnych (np. Fe, Zn, Ca, Mg), witamin (np. A, C, B6, B12), aminokwasów egzogennych, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz przeciwutleniaczy (np. tokoferole, resweratrol, związki fenolowe). W związku z tym spożywanie produktów z udziałem mąk niekonwencjonalnych może wywierać korzystny wpływ na zdrowie, np. poprzez działanie przeciwdrobnoustrojowe, antykancerogenne, hipocholesterolemiczne czy hipoglikemiczne.
EN
The aim of review was to highlight the characteristics of raw materials, which are source of unconventional flour. The demand for new gluten-free products, baby food or dietetic food has contributed to the design of recipes based on unconventional raw materials. Manufacturers strive for partial or total replacement of wheat flour in the recipe composition with alternative flour. Among unconventional flour raw materials, there are: almonds, peanuts, true hemp, coconut, Jerusalem artichoke, chickpeas, pumpkin and sesame. These flours may contain a lot of minerals (e.g. Fe, Zn, Ca, Mg), vitamins (e.g. A, C, B6, B12), essential amino acids, essential fatty acids and antioxidants (e.g. tocopherols, resveratrol, phenolic compounds). Therefore, the consumption of alternative-flour-based products may have a beneficial influence on health, e.g. by antimicrobial, anticarcinogenic, hypocholesterolemic or hypoglycemic effects.
Osady ściekowe oraz fosfogipsy powstają jako produkty uboczne, odpowiednio oczyszczania ścieków i produkcji nawozów fosforowych. Wydaje się, że spośród znanych sposobów zagospodarowania przedmiotowych odpadów racjonalne jest ich rolnicze wykorzystanie. Rośliny – wykorzystując zawarte w nich składniki pokarmowe – przyczyniają się do utylizacji uciążliwego materiału. Celem badań przedstawionych w niniejszej pracy było określenie wpływu nawożenia osadem ściekowym i fosfogipsem na aktywność dehydrogenaz, potencjał mineralizacyjny azotu i biomasę mikroorganizmów w glebie pod uprawą konopi siewnych (Cannabis sativa L.) odmiany Białobrzeskie. Poletka, z wyjątkiem wariantu kontrolnego, nawożono osadem ściekowym jako ekwiwalentem nawożenia azotowego w dawce 170 kg N∙ha-1 oraz fosfogipsem w trzech wariantach: 100, 500 i 1000 kg∙ha-1. W czerwcu (początkowa faza wzrostu rośliny), lipcu (pełnia wzrostu) oraz we wrześniu (końcowa faza wzrostu) w glebie oznaczano aktywność dehydrogenaz, potencjał mineralizacyjny azotu i biomasę mikroorganizmów. Badania wykazały pozytywny wpływ nawożenia osadem ściekowym i fosfogipsem na aktywność biologiczną gleby pod uprawą konopi siewnych.
EN
Sewage sludge and phosphogypsum are by-products of wastewater treatment and phosphorus fertilizer production, respectively. Considering all known methods of their management, it seems rational to use these waste products in agriculture. While assimilating nutrients contained in sewage sludge or phosphogypsum, agricultural crops contribute to the recycling of these otherwise noxious materials. The objective of this study was to identify the effect of fertilization with sewage sludge and with phosphogypsum on dehydrogenases activities, nitrogen mineralization potential and microbial biomass in soil for Cannabis sativa L. cultivation. Plots, with the exception of the control variant, were fertilized with sewage sludge as an equivalent of nitrogen nutrition in a dose of 170 kg N∙ha-1 and with phosphogypsum applied in three doses: 100, 500 and 1000 kg∙ha-1. Dehydrogenases activity, nitrogen mineralization potential and microbial biomass were determined in the soil during June (early development stage of plants), July (full development) and September (final development stage). Our results showed that differentiated fertilization level positive affect on the analyzed indicators.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono wyniki badań termicznej utylizacji paździerzy konopnych z dodatkiem 10, 15 i 20% wycierki ziemniaczanej. Badania obejmowały analizę jakościową surowców oraz uzyskanego granulatu (gęstość, zawartość wilgoci, węgla, wodoru, azotu, magnezu, sodu i potasu). Przedstawiono również wyniki procesu spalania granulatu z paździerzy konopnych z 20-proc. dodatkiem wycierki ziemniaczanej i porównano z wynikami ze spalania węgla kamiennego w tej samej instalacji. Stwierdzono m.in. dużą gęstość uzyskanych granulatów (powyżej 1000 kg/m3), niską zawartość niekorzystnych w procesie spalania metali alkalicznych oraz wysoką emisję CO i HCl.
EN
A granulate produced of a hemp harl with 20% addn. of potato pulp as a binder and a hard coal sample were sep. combusted to study the post-reaction gas compns. Biomass combustion resulted in much higher CO and HCl emissions.
The concept of sustainable redevelopment of open pits following lignite extraction in the area of Belchatow (8,000 acres in total) was developed based on the analysis of strategic documents at voivodeship, county and municipality level. An innovative, holistic approach was proposed involving agricultural and forestry development following reclamation of the excavation site with cannabis. Construction of a retention reservoir with a stormwater treatment system and of a municipal landfill site equipped with biogas recovery unit were proposed along with reclamation of mining waste materials. The innovative and sustainable redevelopment approach to lignite open pit mine in Belchatow should allow the mine to remain competitive in the future, while the city to become a leader in these innovative solutions.
PL
Koncepcję zagospodarowania terenów po wydobyciu węgla brunatnego (o łącznej powierzchni około 8 tys. ha) w rejonie Bełchatowa opracowano na podstawie analizy dokumentów strategicznych na poziomie województwa, powiatów oraz gmin. W ramach tej koncepcji przedstawiono alternatywne, w stosunku do proponowanego obecnie, holistyczne podejście do zagospodarowania terenu wyrobiska w kierunku leśno-rolnym, po jego uprzedniej rekultywacji z wykorzystaniem konopi siewnej. Zaproponowano budowę zbiornika retencyjnego z funkcją oczyszczania wód deszczowych, składowiska odpadów komunalnych z wykorzystaniem biogazu oraz zagospodarowanie odpadów pogórniczych. Zastosowanie zrównoważonego i holistycznego podejścia do zagospodarowania zdegradowanych terenów powinno umożliwić zachowanie konkurencyjności Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów w przyszłości, a samo miasto może stać się liderem tych innowacyjnych rozwiązań.
The yield of hemp, depending on the object, ranged between 136.12 and 19.55 g d.m. . pot-1 Diversified heavy metal doses supplied to the soil affected contents of both micro- and macroelements in hemp. An apparent effect of heavy metal soil contamination levels upon the contents of the above-mentioned elements in hemp was found. Depending on the object, the trace element contents in hemp ranged between 103.15 and 569.66 mg Fe, 126.00-269.45 mg Mn and 0.32-1.26 mg Cr. kg-1 d.m. Contents of P, K, Ca, Mg and Na in hemp were also diversified and depended on the level of soil contamination with heavy metals. Macroelement contents ranged as follows: 3.23-28.90 g P, 17.05-25.00 g K, 17.06-33.39 g Ca, 5.81-11.67 g Mg and 0.07-1.43 g Na . kg-1 d.m. Considering studied element contents in hemp from their fodder usefulness perspective it was determined that chromium content was below the optimal value, whereas iron and manganese levels were above the optimum. It was also stated that P, Ca and Mg contents in hemp ranged above the optimal content, K content was fully sufficient, independent on soil contamination level with heavy metals, whereas sodium content was below the optimal value. Consequtive effect of heavy metals soil contamination unfavourable changed values of ratios between elements in hemp plant. It was found, that soil pollution with heavy metals caused the narrowing ratios between elements.
PL
Plon konopi siewnych, w zależności od obiektu, wahał się w zakresie: 136,12-19,55 g s.m. wazon-1. Zróżnicowane dawki metali ciężkich zastosowane do gleby znacząco oddziaływały na zawartość makro- i mikroelementów. Stwierdzono wyraźny wpływ zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi na zawartość pierwiastków śladowych w konopiach siewnych. Zależnie od obiektu ich zawartość mieściła się w zakresie: 103,15-569,66 mg Fe, 126,00-269,45 mg Mn i 0,32-1,26 mg Cr . kg-1 s.m. Zawartość makroelementów w konopiach siewnych była również zróżnicowana i zależała od poziomu zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi. Zawartość tych pierwiastków wahała się w granicach: 3,23-28,90 g P, 17,05-25,00 g K, 17,06-33,39 g Ca, 5,81-11,67 g Mg i 0,07-1,43 g Na kg-1 s.m. Oceniają zawartość badanych składników według kryterium przydatności paszowej stwierdzono, że zawartość chromu w konopiach kształtowała się poniżej optymalnego poziomu, natomiast zawartość żelaza i manganu mieściła się powyżej wymaganego optimum. Stwierdzono również, że zawartość magnezu, wapnia i fosforu kształtowała się powyżej wymaganego optimum, niezależnie od poziomu zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi zawartość potasu była optymalna, natomiast zawartość sodu - poniżej poziomu optymalnego. Następczy wpływ zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi spowodował niekorzystne zmiany wartości stosunków pomiędzy składnikami mineralnymi w konopiach siewnych. Stwierdzono, że zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi powoduje zawężenie stosunków między pierwiastkami.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.