Nieprawidłowy sposób odżywiania jest jedną z zasadniczych przyczyn wzrastającej liczby chorób przewlekłych, takich jak otyłość czy niektóre choroby układu krwionośnego, określanych zbiorczo mianem chorób dietozależnych. Jednym ze sposobów przeciwdziałania rozwojowi tych chorób jest zwiększenie udziału żywności pochodzenia roślinnego w codziennej diecie, w tym związków o charakterze prozdrowotnym, takich jak wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WNKT). Nasionami oleistymi bogatymi w WNKT, których potencjał prozdrowotny jest obecnie przedmiotem coraz częstszych badań, są nasiona konopi siewnych. Poza dużą zawartością oleju bogatego m.in. w kwas α-linolenowy z rodziny n-3, nasiona konopi zawierają również duże ilości białka i błonnika pokarmowego oraz bioaktywne peptydy i lignanoamidy. Badania własne autorów niniejszego artykułu wskazują, że suplementacja diety nasionami konopi, w tym także ich formą odtłuszczoną dostępną jako produkt uboczny przemysłu olejarskiego, może łagodzić zaburzenia metaboliczne charakterystyczne dla otyłości i powiązanych z nią chorób dietozależnych.
EN
Bad eating habits are one of the keys causes that increase the risk of chronic diseases, such as obesity and cardiovascular disease, collectively defined as diet-related diseases. One of the ways to preventing these diseases is to increase the contribution of plant-derived foods in the daily diet, including healthy compounds such as polyunsaturated fatty acids (PUFA). Industrial hemp seeds are PUFA-rich oilseeds, the health-promoting potential of which is currently more often studied. In addition to high content of oil rich n-3 family in α-linolenic acid, among others, hemp seeds are also rich in protein, fiber and bio-active peptides and lignanamides. The authors’ own research indicates that dietary supplementation with hemp seeds, including their defatted form, available as the by-product of vegetable oil processing, can attenuate metabolic disorders specific to obesity and associated diet-related diseases.
The purpose of the study described in this paper is aimed at identifying the environmental situation of the agroecosystem and studying the impact of resource-saving technology methods for the cultivation of oilseed rapeseed, ensuring sustainability and productivity of the agroecosystem during environmental monitoring. The object of the study was spring rapeseed of the Maily variety. Experimental studies were carried out using the generally accepted classical techniques, such as experiment and observation, in the form of a multifactorial field experiment. A two-factor field experiment was laid out by the split plots method and based on the methodology for conducting field experiments with oilseeds. The results of the study were obtained using the methods of a soil-protective agriculture system based on the principles of soil protection technology. The studied minimal tillage provides a reduction in the amount of mechanical impact on the soil, restoration and preservation of soil fertility, improvement of moisture supply by leaving the plant stubble and scattering chopped straw after harvesting the previous crop, and replacing deep moldboard tillage with shallow flat-cut tillage. On the basis of the obtained study results, it was proven that the replacement of energy-intensive moldboard tillage with shallow flat-cut tillage (mini-till), ensuring the rational use of soil resources and resource-energy conservation, was feasible. The reconstructed parameters of agrophysical factors of soil fertility were determined, such as density, aggregate composition, and the structure and water resistance of soil aggregates, which ensured the sustainability of the environmental situation of the agroecosystem. It has been established that the soil protection methods of resource-saving rapeseed cultivation technology mitigate the risk and optimize the conditions for the growth and development of crops, where productivity increases to 21.3%, and also provide 29.3 thousand tenges/ha of additional income from each hectare with an increase in the profitability of rapeseed cultivation to 97% and 108% under the conditions of South-East Kazakhstan.
Przedstawiono opis prac konstrukcyjnych i eksperymentalnych, których celem było zbudowanie przemysłowej wersji precyzyjnego rozdrabniacza do nasion oleistych. Istotnym zagadnieniem okazało się zamodelowanie parametrów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych jako zmiennych dla prowadzonych eksperymentów. Zastosowanie algorytmów genetycznych i oceny produktu metodą wizyjną pozwoliło na przeprowadzenie optymalizacji konstrukcji i uzyskanie nastaw urządzenia dla różnych rodzajów nasion oleistych. Badania toksyczności potwierdziły wysoką jakość produktu.
EN
Construction and experimental research aiming at the design of industrial version of a precise shredder for oilseeds are presented in the paper. The modeling of construction and operating parameters as variables for the conducted experiments appeared to be an important issue. The use of genetic algorithms and product assessment by visual method allowed for the structure optimization and the selection of proper device settings for various types of oilseeds. The high product quality was confirmed by toxicity tests.
Currently, many countries are establishing goals for substituting fossil fuels with biomass. This global trade in solid biofuels, which is to some extent already taking place, will have a major impact not only on other commodity markets like vegetable oils or animal fodder but also on the global land use change and on environmental impacts. It demonstrates the strong but complex link between biofuels production and the global food market, it unveils policy measures as the main drivers for production and use of biofuels and it analyzes various sustainability indicators and certification schemes for biofuels with respect to minimizing the adverse effects of biofuels. Biomass is seen as a very promising option for fulfilling the environmental goals defined by the European Commission as well as various national governments. We have measured selected physicochemical properties of several the most common oilseeds and the residue materials in the form of cakes, moisture, fat, heat of combustion, the calorific value and ash content. The results showed that the considered plants and waste derived therefrom can be a good energy source. Examples include sunflower oilcake, sesame, pumpkin and rapeseed cake, for which the calorific value amounted to respectively: 28.17; 27.77; 26.42 and 21.69 MJ·kg-1.
PL
Biomasa jest postrzegana jako bardzo obiecująca opcja do spełnienia celów środowiskowych określonych przez Komisję Europejską, jak również rządów w innych krajach. Dlatego też przeanalizowano wybrane właściwości fizykochemiczne kilku najpowszechniejszych roślin oleistych oraz ich pozostałości poprodukcyjnych w postaci makuch, pod kątem zawartości wilgoci, tłuszczu, ciepła spalania, wartości opałowej oraz zawartości popiołu. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, iż rozpatrywane rośliny oraz pozyskane z nich odpady poprodukcyjne mogą być dobrym surowcem energetycznym. Przykładem mogą być makuchy słonecznika, sezamu, dyni i rzepaku, dla których wartość opałowa wynosiła kolejno: 28,17; 27,77; 26,42 oraz 21,69 MJ·kg-1.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Obliczono efektywność energetyczną produkcji biopaliw z wybranych jarych roślin oleistych i porównano ją z wynikami dla rzepaku ozimego, głównej rośliny oleistej, wykorzystywanej w Europie do produkcji biodiesla. Wyniki badań jednoznacznie wskazują stratę energii występującą podczas przetwarzania oleju z rzepaku jarego, gorczycy białej i Inianki siewnej na biodiesel.
EN
Long term results of field expts. with cultivation of winter and spring rapes, white mustard, camelina and oil flax were used for evaluation of biodiesel oil prodn. economy (energy return on energy invested). The energy efficiency was in all cases lower (8.3-17.1 GJ/ha) than that of winter rape (43.1 GJ/ha).
Produkcja roślin oleistych na świecie odgrywa bardzo ważną rolę i systematycznie rośnie. Do kluczowych roślin z tej grupy należą soja, rzepak i słonecznik. W Polsce największe znaczenie w produkcji tłuszczów pochodzenia roślinnego ma rzepak, natomiast na świecie soja.
EN
Oilseeds production in the world is very important and systematically growing. Key plants of this group are soybean, canola and sunflower. The most important in the production of vegetable fats are canola (in Poland) and soybeans (in the world).
Artykuł dotyczy prac nad rozwojem procesu rozdrabniania nasion oleistych z przeznaczeniem na cele spożywcze i przemysłowe, w oparciu o stanowisko badawcze z rozdrabniaczem precyzyjnym typu RPW. Dokonano znaczącej modyfikacji konstrukcji rozdrabniacza, a dalszy etap prac to automatyzacja samego procesu w oparciu o wybrane komponenty sensoryki i oprogramowanie tworzone dla potrzeb budowy zamkniętego układu sterowania.
EN
The paper deals with the development of grinding process of oilseeds for consumption and industrial applications based on a research stand with the RPW Precision Grinder. The grinder structure was significantly altered with the subsequent process automation based on selected sensor components and software necessary to build a closed control system.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.